5
үдерісіне
инновациялық
технологияларды
ендіру
әрбір
баланың
интеллектуалдық сұраныстарын барынша тиімді шешуге мүмкіндік береді.
Оларға 3 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды тілге, математикаға, логикаға
оқытуға арналған «E-Blocks» интерактивті бағдарламасымен қамтамасыз ету;
оқыту кешендері, балалардың жан-жақты дамуына, тілдерге ерте оқытуға,
Қазақстан халқының мәдениеті мен ұлттық мәдениетті оқытуға бағытталған
оқыту кешендері: сөйлейтін қаламы бар «Даналық әліппесі»; сөйлейтін қаламы
бар «ZEREK»; «Интерактивті дыбыстық картасы» жатады.
Қазіргі таңда мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында педагогикалық
технологиялардың бірнеше түрлері қолданылады.
Тұлғалық-бағдарлы технологиялар
Бұл технологиялар білім беру жүйесінің ортасына бала тұлғасын қояды,
даму жағдайына жайлы, жанжалсыз және қауіпсіз жағдайлармен қамтамасыз
етіп, табиғи шығармашыл әлеуетін жүзеге асыруға мүмкіндік беретін, тұлғалық
қарым-қатынасына басымдығына ерекше көңіл аударып, іс-әрекет субъектісі
ретінде баланың жан-жақты, еркін және шығармашылықпен дамуын мақсат етіп
қояды.
Басқа да тұлғалық-бағдарлық технологиялар бар:
Зерттеушілік (мәселелік-ізденушілік).
Бұл технологияға тән сипат педагогтің «жаңалықтар ашу арқылы оқыту»
үлгісін жүзеге асыру болып табылады.
Коммуникативті (пікір-талас). Бұл технологияның ерекшелігі зерттелетiн
сұрақтар бойымен әр түрлi пiкiрлерді сипаттайтын, оларды салыстырып,
пiкiрсайыстарды шынайы пiкiрдi талқылау арқылы iздестiру болып табылады.
Имитациялық үлгілеу (ойын).
Бұл технологияға тән ерекшелік білім беру кеңістігінде өмірлік маңызды
кәсіби қиыншылықтарды үлгілеу және оларды шешу жолдарын іздестіру болып
табылады.
Психологиялық (өзін-өзі анықтау).
Берілген технология осы немесе басқа білім беру іс-әрекетін орындау
бойынша баланың өзін-өзі анықтауын жүзеге асырады.
Іс-әрекеттік.
Бұл технологияға тән сипат баланың алдағы іс-әрекетті жобалап, оның
субъектісі болумүмкіндігі болып табылады.
Рефлексивті
Бұл технологияның ерекшелігі баланың іс-әрекетті яғни, қандай тәсілдер
арқылы нәтижелер алынды, соның барысында кездескен қиыншылықтар, олар
қалай шешілді және бұл ретте ол не сезінгенін түсінуі болып табылады.
Егер барлық технологиялардың ерекшеліктерін біріктірсек, онда
интегралды технология пайда болады. Интегралды технологияның өкілдерінің
бірі жобалық іс-әрекет болып табылады, оның негізіне белгілі мәселені шешуге
іріктеліп алынған жоба жатады.
Проблемалық-жобалық технологияның мәні белгілі бір мәселелерді шешу
және жолдарын іздестіруге балалардың қызығушылықтарын ынталандырудан
6
құрылады. Ол балалардың танымдық материалда проблеманы анықтап,
педагогпен бірге белгілі бір жобаны әзірлеп, оның шешу жолдарын бірігіп
табуды баяндауын болжайды.
Жобамен жұмыс істеу нәтижесінде баланың ойы белсендіріледі, білім, білік
дағдыларын шебер меңгеруі жүзеге асады.
Берілген технологияны қолдану дербестікке үйретеді, шығармашыл
бастамашылығын дамытады. Қоршаған ортамен таныстыруда, ойындар мен
еңбек іс-әрекеттерін ұйымдастырғанда, қарапайым математикалық түсініктері
мен әңгімелесу дағдыларын қалыптастыруда тиімді.
Ойын технологиялары
Заманауи мектепке дейінгі білім беру жүйесінде ойын іс-әрекеті тұтас
коммуникативті-ойын ортасында кіріктірілген білімдері негізінде жинақталатын
ұғымдарды меңгеру үшін дербес технология ретінде қолданылады. Ойын әдісі
басқа әдістерден айрықша ерекшеленеді, ол балаға зерттелетін құбылыстың
қызметіне қатысуына, біршама уақыт «нақты» өмірлік жағдайларда өмір сүру
мүмкіндігін береді.
Ойын әдісінің ерекшелігін айтарлықтай деңгейде ойын ортасы анықтайды.
Балалармен жұмыс барысында ойындар: бөлме, көше, компьютер, заттармен
және заттарсыз, үстел үстіндегі баспа, басқару тетігі бар ойындар және т.б.
қолданылады.
Ойын технологияларының мазмұнына ойын іс-әрекетінің басқа да
тәсілдерімен үйлесімділігінде түрлі компоненттерді қолдану кіреді: сұрақтар,
нұсқаулар, түсіндірмелер, анықтамалар, көрсетулер. Оқытудың ойын түрін
ұйымдастыруда балаларды танымдық іс-әрекетке ынталандыруға қозғаушы
құрал ретінде ойын уәждемелерінен құрылады. Заманауи ойын технологиялары
күрделі ойлау операцияларын шешуді болжайды: трансформация (аударма,
таңбалар мен сөздер), түсіндіруге арналған міндеттер (мағынасын, мәнін және
т.б. түсіндіру).
Ақпараттық технологиялар
«Заманауи ақпараттық технологиялар баланы қоршаған ортаның терезесі
секілді»
Ақпараттық технологияларға барлық арнайы техникалық ақпараттық
құралдарын қолданатын технологиялар жатады.
Ақпараттық-коммуникативті технологиялар (АКТ) жаңа білім беру
тәсілдерін анықтайды. Олар баланың дамуы мен оқытудың сапалы жаңа
мазмұнына сәйкес келеді.
Ақпараттық технологиялардың көмегімен ақпараттармен жұмыс істеу
іскерліктері қалыптасады, коммуникативті қабілеттері дамиды, «ақпараттық
қоғамды» табуда тұлғаны дайындау жүзеге асырылып, зерттеушілік іскерліктері
мен тиімді шешімдерді қабылдау қабілеттері қалыптастырылады. АКТ-ны
дәстүрлі тәрбиелеу және оқыту әдістемелерімен, сонымен қатар, педагогикалық
инновациялармен үйлесімді біріктіргенде оқытудың тиімділігін айтарлықтай
арттыруға, қоршаған ортаны тұтастай қабылдауын қалыптастыруға
мүмкіндіктер туғызады. Компьютерлік технологияларды қолдану жеке алған
