170
Интернет желісінде құрылған білім беру порталдары мектеп
оқушыларын оқытуда Ақпараттық-қатынастық технологиялар
құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруға əсер етуде.
Электрондық басылымның алдыңғы бөлімдерінде Интернет
желісінде ақпараттық ресурстарды орналастыру жүйелік, сонымен
қатар психологиялық-педагогикалық, технологиялық, эстетикалық,
эргономикалық тұрғыдан қарастырылмағандығы жəне білім беру
ақпараттық ресурстарын телекомуникациялық құралдарды жасау
мен қолдану жалпы білім беру жүйесінде білім сапасын көтеруге
мүмкіндік беретіндігі туралы бірқатар мəселелер айтылып кеткен
болатын.
Бұл мəселелердің шешімі ақпараттық білім беру портал-
дарын (Web-жүйесінде кіріктірілген) кешенді түрде жасау мен
енгізудің негізінде орындалады. Бұл жағдайда, мұндай пор-
талдар өзінде жоғарғы білім берушілік құндылығы бар
негізгі ақпараттық ресурстарды біріктіре отырып, қазіргі теле-
коммуникациялық жүйелердің білім берумен байланысты «ену
нүктесі» бола алады.
Порталдар жүйесін қолдану порталда қажетті ресурстар
жинақталған жəне жүйеленгендіктен педагогтар жұмысын
тиімді ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Оларды қолдана оты-
рып, мұғалімдер, оқушылар жəне ата-аналар сапалы оқулық пен
əдістемелік материалды алуға, қажетті ақпаратты іздеу уақытын
шектеуге, Интернет желісіндегі ақпараттық ресурстар жіктемесінің
ерекшелігін меңгеруге мүмкіндік алады.
Порталда білім беру мекемелері жəне жеке педагог, білім беру
аясындағы жаңалықтар, олимпиада, жарыстар, мұғалімдер мен
оқушылар қатысатын конференциялар жəне басқа да мерекелік шара-
лар туралы ақпараты бар ресурстарға сілтемелер жинақталғандығы
маңызды.
Жалпы орта білім берудің тиімділігін арттыратын көптеген са-
палы ақпараттық ресурстар білім беру Интернет-порталдарын-
да жинақталған. Қазіргі уақытты Қазақстанда өзіндік ерекшелігі
бар білім беру порталдар жүйесін құрудың ұйымдастырушылық
схемасы жасалған. Білім беру порталдары жүйесін құрудың
ұйымдастырушылық схемасына:
-
(www.edu.kz) «Қазақстандық білім беру» горизонтал
порталы;
171
- білім саласы бойынша профильдік веритикал порталдар:
гуманитарлық, экономикалық-əлеуметтік, жаратылыстану-
ғылыми, инженерлік, педагогикалық, медициналық,
ауылшаруашылық жəне т.б.;
- арнайы вертикал порталдар: кітап шығару, біріктірілген емти-
хан, білім беру жаңалықтары жəне т.б.;
«Қазақстандық білім беру» горизонтал порталы қамтамасыз
етеді:
- барлық вертикал портал бойынша жаңалықтар;
- Интернет білім беру аясындағы мультимедиа-ақпаратты іздеу;
-
қызметтік жəне интерфейстің қызметтік бейімдігін
қолданушының өзіндік категориясын (оқушы, мұғалім, адми-
нистратор, портал жасаушы) таңдау жолымен жəне білім беру
деңгейін көрсетумен, сонымен қатар жеке интерфейсті құру
жолымен;
-
білім беру деңгейі бойынша вертикал порталдарды
қалыптастыру;
- білім беру аясындағы ақпаратты сақтау жəне алу (заңдар,
бұйрықтар, нормативтік құжаттар, стандарттар, мамандықтар
тізімі, оқулықтардың кешені, жоғары оқу орындарының жəне
т.б. мəліметтер қоры);
- білім беру мəселесі бойынша мəліметтер туралы жарияланды-
ру;
- білім беру аясындағы жаңалықтар;
- форумдар жүргізу, топтар құру, жіберу тізімін ұйымдастыру.
Профильдік вертикал порталдар білім берудің барлық
деңгейі үшін материалдарды қамтуы тиіс: бастауыш мектеп,
орта мектеп, бастауыш кəсіби білім беру, орта кəсіби білім беру,
жоғары білім беру, қосымша білім беру, жоғары мектептен кейінгі
білім беру.
Мамандандырылған вертикал порталдар ақпаратпен қолдауды
жəне жалпы мемлекеттік деңгейдегі арнайы міндеттерді шешуге
арналған сервистерді қамтуы тиіс. Барлық вертикал порталдар үшін
бірыңғай интерфейс, бірыңғай енгізу жəне жүргізу ережесі болуы
тиіс. Вертикал порталдар жоғары горизонтал порталда орналасқан
анықтамалық ақпаратты, оның іздеу машинасын, қызметтік
құралдарын жəне интерфейске бейімдеуді толығымен қолдана
алады.
172
Бөлінген білім беру порталдар жүйесі көптеген мемлекеттегі
порталдар жиынында құрылады: горизонтал, вертикал жəне
корпоративтік.
Порталдар жалпы мемлекеттік, аймақаралық жəне аймақтық бо-
лып үшке бөлінеді.
Корпоративтік портал/сайттар білім беру мекемелерінің (ассо-
циация, консорциум жəне т.б.) ұжымдық порталдарына жəне оқу
мекемелерінің (көбіне, сайттар) порталдарына бөлінеді.
Сонымен, білім беру жүйесінде қалыптасқан порталдарда
бірнеше негізгі деңгейді ерекшелеуге болады.
Жоғарғы деңгей ретінде жеке аймақтарда толық қызметтік
көшірмелер жүйесін қарастыратын «Қазақстандық білім беру»
горизонтал порталы жетекші орында. «Қазақстандық білім беру»
порталының жалпы құрылымы жəне сервисі жəне оның көшірмесі
сəйкес келеді, бірақ ақпараттық мазмұны жағынан көшірмеде ар-
найы аймақтық компоненттер жəне мультимедиа-ресурстар болуы
мүмкін. Бұл порталды толтыру жалпы деңгейдегі вертикал жəне
горизонтал редакциялық кеңестерге əдістемелік жетекшілік ететін
біріккен редакциялық кеңестің басшылығымен біріккен редакция
арқылы жүзеге асырылады.
Білім берудегі барлық горизонтал порталдар вертикал пор-
талдар жүйесіне сүйенеді: профильдік жəне жалпыға арналған ар-
найы порталдар. Профилдік порталдар білім беру саласына қызмет
етеді, аралас пəндер қатарынан қалыптасады. Мамандандырылған
порталдар арнайы қызметті орындауға сүйенеді (мəселен, салалық
жаңалық порталы немесе тестілеу үшін салалық портал). Вертикал
порталдар немесе олардың компоненттері төменгі деңгейге көшірілуі
мүмкін. Профильдік порталдарды (соның ішінде оларды мультиме-
диа-ресурстар құрамына енгізу) толтыру сəйскесінше редакциялық
кеңестік жетекшілігімен профильдік редакциялар арқылы орында-
лады.
Келесі деңгейде аймақтық білім беру порталдары орналасады,
олар төменгі деңгейдегі ресурстарды жоғарғы мектептер, мектептер
жəне басқа мекеменің порталдары мен сайттарын біріктіреді жəне
горизонтал болып табылады
Жүйеде маңызды элемент білім берумен жəне ірі жеке
коммерциялық немесе коммерциялық емес жобалармен байланысты
– портал-спутниктер болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
