Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің
«Оқулық» республикалық ғылыми-практикалық орталығы бекіткен
ƏОЖ
КБЖ
Б
ƏОЖ
КБЖ
Пікір жазғандар:
Е. Медеуов – педагогика ғылымдарының докторы, профессор;
Б. С. Ахметов – педагогика ғылымдарының докторы, профессор;
Б. Д. Сыдыков – педагогика ғылымдарының докторы, профессор.
ISBN
ISBN
Бидайбеков Е. Ы.
Білімді ақпараттандыру жəне оқыту мəселелері: /Авторлар
ұжымы: Е. Ы. Бидайбеков, В. В. Гриншкун, Г. Б. Камалова, Д. Н. Исабаева,
Б. Ғ. Бостанов
/ Оқулық. – Алматы, 2014. – 352 б.
Оқулықта білімді ақпараттандырудың ерекшеліктері,
орта білімді
ақпараттандырудың жалпы сұрақтары, білімді ақпараттандыру құралдарын
пайдаланудың мақсатқа лайықтылығы мен тиімділігі, олардың қызметінің
техникалық қырлары қарастырылған.
Информатика саласындағы зерттеушілерге, мектепте білім беруді
ұйымдастырушыларға, педагог-практиктерге арналған.
Б
© Е. Ы. Бидайбеков, В. В. Гриншкун, Г. Б. Камалова,
Д. Н. Исабаева, Б. Ғ. Бостанов, 2014
© ҚР Жоғары оқу орындарының қауымдастығы, 2014.
3
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ...........................................................................................8
1-ТАРАУ
ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ МƏТІНІНДЕГІ
БІЛІМДІ АҚПАРАТТАНДЫРУ ............................................11
1.1 Қазақстан
Республикасы білім беру
жүйесінде ақпараттық технологияларды
пайдалану .....................................................................11
1.2 Білімді ақпараттандыру адамның іс-əрекеті
ретінде ..........................................................................24
1.3 Білімді ақпараттандырудың жағымды қырлары .......30
1.4 Қоғамды ақпараттандырудың білімді
ақпараттандыруға əсері ..............................................33
1-тарау сұрақтары мен тапсырмалары ....................................36
2-ТАРАУ
ОҚЫТУ МЕН ТƏРБИЕЛЕУДЕ ПАЙДАЛАНЫЛАТЫН
АҚПАРАТТЫҚ ЖƏНЕ ТЕЛЕҚАТЫНАСТЫҚ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ҚҰРАЛДАРЫ ..................................37
2.1 Білім беруде пайдаланылатын техникалық
құрал түрлері ...............................................................37
2.2 Компьютерлік
техникаға негізделген
ақпараттық технологиялар .........................................40
2.3 Əртүрлі ақпараттар негізінде оқыту
көрнекілігін арттыру ....................................................46
2.4 Компьютер жəне компьютерлік желілер
телекомуникациялық құрал ретінде ..........................60
2-тарау сұрақтары мен тапсырмалары .....................................68
3-ТАРАУ
ЖАЛПЫ ОРТА БІЛІМ БЕРУДЕ МУЛЬТИМЕ-
ДИА ПАЙДАЛАНУДЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ............................70
3.1 Мұғалімдер мен оқушылардың мультимедиа
құралдарымен
жұмысының психологиялық
қырлары ........................................................................70
3.2 Мультимедианы пайдалануда оқытудың
педагогикалық тиімділігін арттыру ...........................76
3.3 Мультимедиа жəне дəстүрлі оқыту формалары ........79
3.4 Мектепте пайдаланылатын мультимедиа-
ресурстары интерфейсін қалыптастырудың
психологиялық-педагогикалық қырлары ..................83
3-тарау сұрақтары мен тапсырмалар ........................................93
4
4-ТАРАУ
ОҚУШЫЛАРДЫ ОҚЫТУДА МУЛЬТИМЕДИАНЫ
ПАЙДАЛАНУДЫҢ ƏДІСТЕРІ .............................................94
4.1 Оқушылардың мультимедиа ерекшеліктерін
оқып-үйренуі ...............................................................94
4.2 Мультимедиа құралдарын пайдалану негізінде
оқушылардың танымдық
белсенділігін дамыту
əдістері .......................................................................108
4.3 Мультимедиа жəне оқу ойыны..................................115
4.4 Оқушылардың өз бетiндiк жұмысындағы
мультимедиа ..............................................................123
4-тараудың сұрақтары мен тапсырмалары ............................125
5-ТАРАУ
АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР .................................127
5.1 Ақпараттық технологиялар ұғымы, ерекшеліктері
мен түрлері ........................................................................127
5.2 Ақпаратты гипермəтіндік түрге келтіру.
Гипермедиа .......................................................................131
5.3 Білім берудегі математикалық жəне
ақпараттық модельдеу .....................................................140
5.4 Интербелсенді технологиялар ..................................144
5.5 Денсаулық мүмкіндіктері шектеулі адамадарды
оқытудағы ақпараттық технологиялар ...........................148
5 - тарау сұрақтары мен тапсырмалары .................................153
6-ТАРАУ
ТЕЛЕҚАТЫНАСТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ....................155
6.1 Компьютерлік
желілер көмегімен ақпарат
алмастыру .................................................................155
6.2 Ауқымды ақпараттық компьютерлік желілер
жəне олардың білім берудегі мүмкіндіктері ..........163
6.3 Интернет желісінің білім беру сегменті.
Негізгі республикалық білім беру
Интернет-ресурстары ..............................................169
6.4 Оқушылардың сыни ойлауы Интернет
желісінен алынған теріс ақпаратқа сай
қарым-қатынас факторы ретінде ............................177
6-тарау сұрақтары мен тапсырмалары ...................................181