16
етуі мүмкін. Сондықтан оқытуды ақпараттандыру кешенді жəне
орнымен шешілуі тиіс. Ақпараттық жəне қатынастық техноло-
гиялар құралдарын мақсатқа лайықты жəне орнымен қолдануды
оқыту білімді ақпараттандыру саласында педагогтарды дайындау
мазмұнына енуі қажет.
Қоғамды жəне оның барлық саласын ақпараттандырудың
міндетіне соның ішінде білім беруге мемлекет қатты көңіл бөлуде.
Қазақстан Республикасының Білім жəне ғылым министрлігі
мектептерді компьютерлендіру, Интернетке қосылу жəне
телефондық желі жүргізу жұмыстарын жүргізуде. Қазіргі таңда
жалпы білім беретін орта мекемелердің компьютерлік техникамен
қамтамасыз етілуі 21 оқушыға, мультимедиалық кабинеттерді есеп-
ке алғанда, ауыл мектептерінде 20 оқушыға 1 компьютерден келеді.
Интернет желісіне жалпы білім беретін мектептердің 96% қосылған,
соның ішінде ауыл мектептері - 97%.
Президенттің Қазақстан халқына жолдауында: «Біздің
болашаққа барар жолымыз қазақстандықтардың əлеуетін ашатын
жаңа мүмкіндіктер жасауға байланысты. ХХІ ғасырдағы дамыған
ел дегеніміз – белсенді, білімді жəне денсаулығы мықты азамат-
тар. Бұл үшін біз не істеуіміз керек? Біріншіден, барлық дамыған
елдердің сапалы бірегей білім беру жүйесі бар. Ұлттық білім берудің
барлық буынының сапасын жақсартуда бізді ауқымды жұмыс күтіп
тұр. Таяудағы 2-3 жылда дуальдік, техникалық жəне кəсіптік білім
берудің ұлттық жүйесінің негізін қалыптастыру керек. Келешек-
те жастардың техникалық білім алуын мемлекеттік кепілдендіруге
көшіруді қарастыру қажет» деп келтірілген (2014 ж.) [1, қ.ə.].
2007-2008 оқу жылының басынан бастап білім беру
мекемелерінің оқу үрдісіне «онлайын оқыту» жүйесі енгізілуде.
Программа екеуі əмбебап 5 интербелсенді пəндік кабинеттер
кешенін қамтиды. 2 əмбебап сыныпта математика, тарих, геогра-
фия, астрономия сабақтарын жүргізуге болады, сонымен қатар
3 пəндік кабинетте жаратылыстану-ғылыми бағытындағы физи-
ка, химия, биология пəндерін оқытуға мүмкіндік жасалған. Олар
эксперимент жүргізуге жəне орта мектеп бағдарламасы бойын-
ша демонстрация жасауға, олардың нəтижелерін алуға мұғалім
компьютерінде сандық түрде алуға жəне өңдеуге арналған арнайы
компьютерлендірілген зертханалық құрылғылармен жабдықталған.
Мобильдік компьютерлік сынып «Доғалағы бар сынып» мағынасын
береді, сондай-ақ мұғалім компьютері, 14 оқушылар компьютерлері
17
жəне кез келген мекемеде жергілікті сымсыз желімен жылдам
жəне жеңіл қосылатын сымсыз қолжетімдік байланыс нүктесімен
жабдықталған.
Республиканың тенденциясында мемлекеттік тілдегі мектеп-
тердің санын орыс тілді мектептерге қарағанда, арттыру (6000 мек-
теп қазақ тілді оқыту, 8000 мектеп орыс тілді) қарастырылған. Бұл
тек қана қазақтандыруды ғана емес, сонымен қатар компьютерлерді
(деңгейі жəне масштабы орысша дайындалған компьютерден тө-
менгі деңгейде болмауы тиіс!) жəне оқу программалық құралда-
рын мемлекеттік тілге аудару, сонымен қатар мектеп пен оқу
мекемелеріне информатика жəне білімді ақпараттандыруды оқыту-
дың əдістемелік жүйесін мемлекеттік тілде дайындауды қажет етеді.
Мемлекеттік тілдегі мектептер мен білім мекемелеріне ин-
форматика жəне білімді ақпараттандыруды оқыту əдістемесінің
əдіснамалық жүйесін дайындау ғылыми-педагогикалық əдісті
қажет етеді. Информатика жəне білімді ақпараттандыруды
оқыту əдістемесіне оқу мекемесінің ақпараттық білім ортасы
құрамын қамтитын ақпараттық ресурстар сəйкестендірілуі керек.
Олар мемлекеттік тілде ақпараттық білім ортасын жүргізетін
бірыңғай технологиялық құралдармен қамтуға дайын жəне қабілетті
болуы тиіс. Олардың дайындығы мен қабілеттілігі (компьютер-
лерді жəне программалық құралдарды локализациялау) компью-
тердің жəне программалық құралдар өндіруші мекемелердің
(негізінен Microsoft) атсалыса қатысуына байланысты қолжетімді
бола алады.
Компьютерлік ортада қазақтандыру локализация тəрізді.
Программалық жəне аппараттық қамтамасыз етуде қазақ жазбасы-
на байланысты белгілерді енгізу, қазақ тілді интерфейсті құру жəне
т.б. Ал локализация (англ. localization) – интерфейс элементтерін,
қосымша файлдарды жəне құжаттарды аудару жəне бейімдеу.
Локализация міндеті тек аударумен орындалмайды, соны-
мен қатар аудару программалық қамтамасыз етуді локализациялау
үрдісіне қарағанда жеңілірек. Бейімдеудің типтік міндеті жазбаның
ұлттық символдарын қолдану, қабылданған ұлттық форматтарды
пайдалану, сонымен қатар мəтіндік алфавиттік сұрыптау жəне т.б.
ережесін қолдану. Программалық қамтамасыз ету дизайнын таңдау
мен дайындауда қазақ тілінің лексикасына мəн берілуі қажет, себебі
қазіргі таңда ол локализация үрдісінің басты міндеттерінің бірі бо-
лып табылады.
18
Сонымен, локализация – программалық қамтамасыз етуді жеке
елдің талаптары мен шарттарына бейімдеу үрдісі. Локализация
бойынша жұмыс əртүрлі профилдегі мамандардың санын: аударма-
шыларды, инженерлерді, программистерді жұмысқа жұмылдыруды
қажет етеді.
Информатика жəне білімді ақпараттандыруды оқытудың
əдістемелік жүйесін дайындау жəне оқу мекемесінің ақпараттық
білім ортасын мемлекеттік тілде құру, сонымен қатар олармен байла-
нысты білімді ақпараттандыру мəселелері педагогикалық, ғылыми-
əдістемелік зерттеулердің өзекті мəселелері болып табылады.
Локализацияланған программалық құралдар, білім беру үрдісінің
абсолютті атрибуты бола отырып, бұл үрдіске қатысатын нақты ны-
сан ретінде талқылауға түседі.
Аталған мəселелер біздің республикамызда информатика жəне
білімді ақпараттандыруды оқыту əдістемесінің бұрыннан бар прак-
тикасы білім мақсатына арналған программалық құралдарды лока-
лизациялауды тездету қажеттігін көрсетеді.
Білім беру мақсатында программалық құралдарды локализация-
лау бойынша мемлекеттік деңгейде сенімді қадам жасау қажеттілігі
туындауда, сондай-ақ Microsoft компаниясымен біріге отырып,
осы мақсатта Қазақстан арнайы кəсіпорын ашу арқылы жəне осы
саладағы сəйкесінше мамандарды жұмысқа тарту арқылы жүзеге
асыруына болады. Қазақстан Microsoft компаниясымен тығыз бай-
ланыста локализацияланған программалық құралдарды апробация-
дан орталықтандырып өткізуі қажет, оларды барлық нормативтік-
құқықтық, технологиялық, оқу-əдістемелік материалдармен оқыту
жəне сонымен қатар оларды оқу үрдісінде ҚР оқу мекемелері бойын-
ша, нұсқаулар мен терминологиялық материалдарды қоса алғанда,
міндетті қолдану негізінде тарату. Бұл бағытта арнайы жұмыстар
жүргізілуде.
Қашықтықтан білім беру технологияларын дамыту жəне қолдану
өспелі жағдайда өтіп жатыр. Бұл саладағы прогресс Отандық
білім беру жүйесін реформалау мен жетілдірудің, сондай-ақ оны
халықаралық білім беру кеңістігінде халықаралық талаптар мен
интеграцияға сəйкес келтірудің маңызды факторы болып табылады.
Қашықтықтан білім беру Елбасы Н. Ə. Назарбаев атап кеткен-
дей, Қазақстанның əлемдегі бəсекеге қабілетті елу елінің қатарына
қосылуының стратегиялық мақсатына сəйкес келетін білім беру
саласының негізгі міндеттерінің бірі ретінде қарастырылуы қажет.
Достарыңызбен бөлісу: | 
