Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Балалардың құқықтарын қорғау комитеті

59 

 

0

5000

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 9 ай 

2014 

9 ай 

2015

4424 4274

3937

3297 3302 3241

4532

3875 3523

2704

776 1010

 

Кәмелетке  толмағандар  арасында  құқыққа  қайшы  көріністер  фактілерін 

уақтылы анықтау және жолын кесу мақсатында ІІМ Кәмелетке толмағандардың 

арасындағы  ұйымдасқан  қылмысқа  қарсы  іс-қимыл  және  жас  қылмыстық 

топтардың  қызметін  жолын  кесу  жөніндегі  2011-2015  жылдарға  арналған 

бірлескен  жедел-іздестіру  және  жедел-профилактикалық  іс-шаралар  жоспарын 

іске асыруда. 

Осы  жоспар  шеңберінде  кәмелетке  толмағандар  арасында  қылмыстарды 

анықтау  және  жолын  кесу,  бопсалау  және  ақшалай  қаражат  жинау  фактілерін 

анықтау  бойынша  ІІМ  бөліністері  арасында  жедел  маңызды  ақпаратпен  алмасу 

жүзеге асырылуда.  

Ұйымдасқан  қылмысқа  қарсы  күрес  және  қоғамдық  қауіпсіздік  бойынша 

бөліністердің  едәуір  тәжірибелі  қызметкерлерінің  қатарынан  тұрақты  жұмыс 

істейтін жұмыс топтары құрылды. 

Кәмелетке  толмағандар  арасында  алдын  ала  құқық  бұзушылықтардың 

алдын  алу,  сондай-ақ  республикада  жасөспірімдер  қылмысының  жай-күйіне 

ықпал ету мақсатында 

«

Жасөспірім», «Түлектер кеші» және «Каникул»  жедел-

профилактикалық  іс-шаралары  және«Балалар  түнгі  уақытта»,  «Жасөспірім-Заң-

Қауіпсіздік»,  «Еңбекпен  қамту»,  «Мен  және  менің  полицейім»  акциялары 

өткізілуде. 

Өткізілген іс-шаралар нәтижесінде ағымдағы жылы ІІО-ға 83 мың кәмелетке 

толмаған, оның ішінде 67 мыңы - әкімшілік құқық бұзушылықтар жасағаны үшін 

жеткізілді. 

 Сондай-ақ,  Кәмелетке  толмағандарды  бейімдеу  орталығына  5  мыңнан 

астам жасөспірім қараусыз және панасыз қалғаны үшін жеткізілді.   

Сонымен  қатар,  кәмелетке  толмағандардың  түнгі  уақытта  ойын-сауық 

мекемелерінде  және  тұрғын  үйден  тыс  жерде  болғаны  үшін  ағымдағы  жылы  

әкімшілік  жауапкершілікке  шамамен  45  мың  ата-ана  немесе  заңды  өкілі 

тартылған.  

Ағымдағы  жылғы  9  айда  полиция  қызметкерлері  мүдделі  мемлекеттік 

органдармен  бірлесіп,  құқықтық  тақырыптарда,  оның  ішінде  балалардың 

құқықтарын  қорғау  жөніндегі  заңнаманы  түсіндіруге  бағытталған  83  мыңнан 

астам 

(2014  жылы  –  80  мың)

  сөз  сөйлеу  өткізген,  оның  ішінде  78  мыңнан  астам 

(2014 жылы – 75 мың)

  – оқу мекемелерінде және 4 мыңнан астам 

(2014 жылы – 4,2 

мың)

 – БАҚ-та.  

60 

 

Жазғы  демалыс  кезінде  кәмелетке  толмағандардың  тарапынан  құқық 

бұзушылықтардың  алдын  алу,  ішкі  істер  органдарының  есептерінде  тұрған 

жасөспірімдерді  жұмыспен  қамтамасыз  ету  мақсатында  ағымдағы  жылғы 

маусымда «Жұмыспен қамту» акциясы өткізілді.  

Акция  барысында  бос  уақытын  ұйымдастыратын  түрлі  нысандарға                    

800  мыңнан  астам  кәмелетке  толмаған  тартылды,  оның  ішінде  ІІО-да  есепте 

тұрған  2  мыңнан  астам  бала,  сондай-ақ  3  мыңнан  астам  бала  қолайсыз 

отбасылардан.  

Еңбек  және  жұмыспен  қамту  органдарына  ІІО  профилактикалық 

есептерінде  және  тізімдерінде  тұрған  кәмелетке  толмағандарды  жұмысқа 

орналастыру бойынша 800-ден астам қолдаухат жолданды.  

Ішкі  істер  органдары  мүдделі  мемлекеттік  органдармен  бірлесіп,  қолайсыз 

отбасыларда  тұрып  жатқан  балалардың  құқықтарын  қорғауды  арттыруға 

бағытталған іс-шаралар кешенін жүзеге асыруда.  

Сонымен,  2015  жылғы  9  айдың  қорытындысы  бойынша  17  мыңнан  астам 

бала  тұратын  13  мыңнан  астам  қолайсыз  отбасы  ішкі  істер  органдарының 

есебінде  тұрады,  олармен  жағдайды  сауықтыруға  және  отбасында  балаларды 

тұрмыстық  зорлық-зомбылықтан  және  қатыгездік  қарым-қатынастан  қорғауға 

бағытталған алдын алу жұмысы өткізілуде.  

Білім  ұйымдарының  өкілдерімен  бірлесіп,  қолайсыз  отбасылардың 

тұрмыстық-тұрғынүй жағдайларына шамамен 11 мың тексеріс жүргізілді.  

Өткізіліп  жатқан  жұмыстың  нәтижесінде  түзелуіне  байланысты  ішкі  істер 

органдарының есебінен 12 мыңнан астам бала тұратын 7 мыңнан астам қолайсыз 

отбасы алынды.  

Ағымдағы  жылы  түзелмеген,  сондай-ақ  өз  балаларына  қауіп  төндіретін 

шамамен 700 ата-ана ата-аналық құқығынан айырылды.  

 

2005-2014  жылдардағы  және  2014-2015  жылдардың  3-тоқсанындағы 

ата-ана құқықтарынан айыру бойынша сот қабылдаған шешімдердің саны 

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

9 ай 

2014

9 ай 

2015

Балаларды тәрбиелеу бойынша міндеттерін орындамағаны үшін 5 мыңнан астам 

ата-ана немесе оларды алмастыратын адам әкімшілік жауапкершілікке тартылды 

(Қазақстан  Республикасы  ӘҚБтК  127-бабы),

кәмелетке  толмағандарды  тәрбиелеу 

бойынша  міндеттерін  орындамағаны  үшін  588  (694,6%,  74)  қылмыстық  іс 

қозғалды 

(Қазақстан  Республикасы  ҚК  140-бабы), 

оның  ішінде  екінші  бөлігі  бойынша 

кәмелетке толмағандарға  қатыгездік жасаудың 45 фактісі.