Атты VII халықаралық Ғылыми-əдістемелік конференция жəне қазақ психологиялық ҚОҒамының І қҰрылтай съезінің

235 

мазмұнының  деңгейімен  тығыз  байланысты.  Психологтардың  зерттеулері  көрсеткендей-ақ,  мықты 

жақсы  оқитын  бала  обьектіден  алғанда 12,5 сипатты,  əлсіз,  нашар  оқитын – 6,5, ал  ақыл-ойы  артта 

қалған бала – 4,5 сипатты бөліп алады. 

Оқытуды  күшейту  құралы  ретіндегі  оқушылардың  танымдық  ізденімпаздығы  туралы  пікір  Я.А. 

Коменскийдің, сонан соң И.Г.Песталлоцци мен А.Дистервергтің еңбектерінде тереңдетіледі. 

Осы танымдық ізденімпаздық мазмұнына түрлі авторлар əр түрлі мағына береді. 

Біреулері  танымдық  ізденімпаздықты  "шəкірттің  ақыл-парасат  қабілеті  жəне  оның  өз  бетінше 

ізденіп оқуына мүмкіндік беретін бейімділігі ретінде қарастырады. 

Екінші  біреулері  танымдық  ізденімпаздықтың  мəні  сынып  оқушысының  білімді  игеруде  өз 

күшімен талпынуына дайын екендігінде, яғни қабілеті мен ұмтылысында деп біледі. 

Үшінші  біреулері  танымдық  ізденімпаздық  ұғымы  білім  мен  іс-рекет  тəсілдерін  өз  күшімен 

игеруге ұмтылысынан көрініс табатын жеке тұлғаның қасиеті ретінде анықтайды. 

Танымдық  ізденімпаздықты  дара  тұлға  өзінің  танымдық  іс-əрекетін  өз  күшімен  ұйымдастыруы 

жəне  оны  жаңа  танымдық  проблеманы  шешу  үшін  қолдана  білуі  сияқты  жеке  адамнын  сапасы 

ретінде қарастырады. 

Оқытушының  ойлау  іс-əрекетін  зерттеуге  байланысты  ойлау  əрекеті  үш  аспектіде 

қарастырылады;  біріншіден,  ойлау  іс-əрекетінің  яғни,  оқытушы  меңгерген  білімдер  (ұғымдар), 

екіншіден,  оқытуының  ойлау  үрдісі,  үшіншіден,  оқыту  үрдісіне  əсер  ететін  қалыптасқан  ойлау  іс-

əрекетінің  қасиеттері.  Сондықтан  да  оқытушы  оқыту  үрдісінің  тек  обьектісінің  ғана  емес,  оның 

субьектісі, яғни өз ойлау іс-əрекетін басқарушы жəне реттеуші. Ендеше оқыту үрдісінің тиімділігі тек 

оқушының  ғана  емес,  сол  үрдісті  ұйымдастырушы  оқытушының  да  ойлау  іс-əрекетіне  байланысты 

болады – деп оқыту үрдісі арқылы оқытушы қызметіне үлкен талап-міндеттер жүктейді. Сондықтан 

бұл пікірден ойға түйер жайт көп деп ойлаймын.  

Оқытушының  шеберлікпен  оқушы  жанын  ұғуы,  соған  сай  оқытуды  қажетті  деңгейде  өткізуі 

оқып-білім алудың өз дəрежесінде өтілуіне жағдай жасайды. 

 

Əдебиеттер 

1.  Алтынсарин Ы. Таңдамалы шығармалары. – Алматы: Ғылым, 1955. – Т.1. – 54-68 бб. 

2.  Джакупов С.М. Психология познавательной деятельности. Алматы: Изд-во КазГУ, 1992. – 192 с. 

3.  Леонтьев А.Н. Деятельность. Сознание. Личность. – М., 1982. с. 

4.  Липкина А.И. Педагогическая оценка и ее влияние на формирование личности неуспевающего 

школьника. М.: Педагогика, 1970. – С. 96-129. 

5.  Кабанова – Меллер Е.Н. Формирование приемов умственной деятельности и умственное развитие 

учащихся. -М.: Просвещение, 1968.- 288 с. 

 

 

RakhymkhanovaS.Ye., TursungozhinovaG.S., NogaibaevaM.K. 

(Republic of Kazakhstan, Semey, Shakarim State University) 

 

PSYCHOLOGICAL FEATURES AND PROBLEMS OF STUDENTS IN FL LEANING  

AT UNIVERSITIES 

 

There is a saying that in learning foreign language methods takes only 20%, however psychology is 80% 

of success.  

Student year is a phenomenon that directly related to the development of higher education. Ushinskiy 

K.D. called this age "the most determined", because this period determines the future of man; and time of 

studying at university is a very active time of intensive work on oneself. According to K.D. Ushinskiy, «we 

consider the period in human life from 16 to 22-23 years as the most decisive. It is here that the period of the 

formation of individual lines of ideas is completed, and if not all of them, then a significant part of them are 

grouped into one network that is sufficiently extensive to give a decisive advantage to one or another 

direction in the image of man's thoughts and his character» [1, p. 300].  

One of the main abilities in learning foreign languages is cognitive abilities. Cognitive-linguistic abilities 

are individual-psychological features which promote fast and strong formation of skills and skills at 

mastering by language system – phonetics, vocabulary, grammar, reading. Communicative-speech is 

psychophysiological features which provide fast and qualitative mastering by skills, and here the author 

possession and paralinguistic by means – mimicry, gestures is included also [2; p. 168]. 

The modern student of the university is, first of all, a young man who has all possibilities for further 

development. It is very important for a teacher to direct the activity of the first-year student to the fastest 

possible adaptation to independent work. This implies the development of cognitive activity. It is necessary 

236 

to let the student understand that he led this activity to acquire knowledge and skills, but not just to pass the 

exams successfully. 

Student life is a kind of stage in life. The basis is understandable – training in accordance with the 

purpose, objectives, and most importantly – motivation, due to the receipt of a specialty in this institution. 

Similarly, motivation is one of the most things in learning any foreign language. 

When student learns a foreign language he develops. According to Vygotskiy L.S., “… education and 

development are always in close relationship. Herewith education overtakes development, stimulates it and 

at the same time leans on actual development. It means education must be oriented not for past, but for future 

child’s development” [3, p. 177]. 

Learning a foreign language is doing different types of activities. Krutetskiy V.A. formulates three basic 

principles according to which activity aimed at developing the abilities should be organized:  



 it should not carry a reproductive meaning but a creative;  



 the studying should focus not on the already achieved level of development of ability components, but 

stay ahead of development, focusing on those features of the components of ability, which is not yet formed; 



 learning activity must be deeply positively motivated [4, 253p]. 

There are a lot of issues in learning foreign language for university students. First of all, it is diffidence. 

"Everybody speaks a foreign language better than I do," this idea comes to mind almost every student at 

university. The fact is that many people speak not so much correctly, as confidently – more confidently than 

another person. And this does not mean that they know another language better. Process of speech activity 

formation (also acquisition of the native language system) in ontogenesis in the concept of «speech 

ontogenesis» A.A. Leontiev subdivides into a number of the successive periods, or "stages": 

1-st – preparatory (from the moment of a birth till 1 year); 

2-nd – pre-preschool (from 1 year till 3 years); 

3-rd – preschool (from 3 till 7 years); 

4-th – school (from 7 till 17 years) [5, 397 p]. 

Consequently, after fourth period comes “a student age”. At this time students are able to express their 

thoughts correctly. But in this situation confidence plays an important part. Self-confidence can and should 

be developed: if a student works on himself in this direction, he will see how his whole life will change for 

the better. 

One of the features of the learning a foreign language character is equanimity, the ability not to bear 

feelings parading. And for this students need outstanding acting skills. They should try on this image on 

themselves: after all, no one will guess about the storm in their soul, if students outwardly emit peace and 

tranquility [6]. 

The second problem is luck of purpose. At the beginning of the study of a foreign language, the student 

will have to determine the primary goal of his efforts and focus only on it. If it is the ability to conduct a 

dialogue in English (in this student will be helped by lessons with a Skype tutor), understand an unadapted 

speech or learn to read and translate English texts with a dictionary [7]. 

Proceed from the main task that faces the student: if a student is studying another language for future 

work, he should focus on professional vocabulary. In this case, the student may for a while not pay a special 

attention to the pronunciation or expansion of the vocabulary outside the chosen specialization – to limit 

himself to mastering the basic words and expressions in the desired area. If the student "sprays", trying to 

achieve high results in several areas at once, his success may not be so noticeable, first of all, to him himself; 

and this hurts the motivation and desire to continue what he started. 

The third problem is a fear of making mistakes. The student does not need to take his mistakes to heart, 

because, by and large, his main task is to correctly convey his thought. Because mistakes can be peculiar for 

native speakers too [8]. 

In addition, everyone knows that English-speaking countries are a "motley cauldron" of different 

nationalities and cultures; therefore, people with an inadequate knowledge of the language or an appreciable 

accent are absolutely loyal. Moreover, a foreign accent is often perceived as a charming detail, attracting 

interested attention to its owner. 

Of course, all people understand that the more complete and accurate the person can express his 

thoughts, the better. But the fear of making a mistake adversely affects the development of students' 

conversational skills. Therefore, the student should not be afraid to make mistakes and be embarrassed if 

someone corrects him – that's how he gets closer to the ideal [9]. 

The fourth problem is fear of public speaking. Stage fear spoils the lives of many people around the 

world, even if they speak their native language. This is a well-known phobia and the task of the student if not 

overcome, then outwits it. And in this case, the student should think about teaching one-on-one: with an 

experienced and tactful teacher, he will quickly achieve results, especially if it is a native speaker or an