62
«ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНЕ ЕНДІРУ-САПАЛЫ БІЛІМ НЕГІЗІ»
атты аймақтық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары
16 ақпан 2018ж
ыл
(алалия) кезінде жылдам моторлық сызбаларымен жұмыстары кезінде өзін жақсы жағынан
көрсетті.
«Биіктік» модулі – сөйлеудің жиіліктік сипаттамаларын көруге, оларды
бағдарламаның басқа модулдерінде қолдану мақсатында өлшеуге мүмкіндік береді.
Пациентті дауыстың тембрлік сипаттамаларында бағдарлауға, тембрлік диапазоның таңдауға
мүмкіндік береді. Нашар еститіндермен жұмыс кезінде, ринолалиямен, желбезегінің ақаулары,
дисфония кезінде тиімді.
«Жоғарлату жаттығулары» модулі – желбезек аппаратын дамытатын вокалдық
жаттығуларды, дауыстың модуляциясының үйлестігіндегі жаттығуларды ұйымдастыруға
мүмкіндік береді. Модулде анимациялық нысанды жүргізуге қажет жаттығулары бар, берілген
жағдайда бұл экранның сол жақ бөлігіндегі сәбиді дауыстың вокалдық сипаттамаларын
қолдана отырып, оң жаққа өткізу. Қозғалыстың қадамы бойынша нысаналарын жинау және
кедергілерді айналып шығу, оларды өз бетімен немесе қиындатып не тапсырманы оңайлатып
орналастыруға болады.
«Фонеманың автоматтандырылуы» модулі – айту сапасына жету қағидаты бойынша
фонеманы әзірлеуге мүмкіндік береді. Үлгі ретінде алдын ала жазылған фонема, «осылайша
қайтала» тәсілімен өндеу үшін балаға ұсынылады. Осы кезде тек пациент айтқан дыбыс,
үлгімен сәйкес келетін болған жағдайда ғана «фермашы» баспалдақ бойымен шығып және
апельсинді лақтырады. Басқа модулдердегі сияқты анимациялық суреттің төрт нұсқасы бар.
Модулі осы модулде айна алдында жұмыс істеумен байланыстыруда дыбыстарды қою кезінде
өте тиімді.
«Фонемалар тізбектері» модулі - алдыңғы модулі сияқты, бір емес төрт фонемадан
тұратын бүкіл тізбекпен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Ойындық тапсырманың
ұйымдастыру қағидаты келесімен бекітілген: фонеманы бірінен соң бірін айта отырып,
бірқазанды шелектегі балыққа апару керек. Бірқазан бір бағанадан екінші бағанаға тек
пациенттің дұрыс дыбысы кезінде ғана ұшып отырады. Көптеген жаттығуларда пациенттің
жұмысын ынталандыратын анимациялық соңы, және дыбыстық сүйемелдеуі де бар.
«Екі фонеманың дифференциациялануы» модулі – пациентке велосипедшінің
қозғалысын дауысымен түзетуге қажетті, ойындық тапсырмасының көмегімен фонемаларын
айту кезінде араласқан дифференциация бойынша жұмысты жүргізуге мүмкіндік береді.
Кедергілерді берілген фонемаларды айтып отырып, жүру жолы бойынша айналып өту қажет.
Бұл ретте велосипедші айтылатын фонема жағына қарай қозғалыс бағытын ауыстырады.
«Төрт фонемалардың дифференциациясы» модулі – бірден төрт фонемалардың
дифференциациясы бойынша ұқсас жұмысты жүргізуге мүмкіндік береді. Бұл ретте ойындық
тапсырманың мәні келесідегідей. Пациентке нысанды лабиринт бойымен берілген
фонемаларды айтып отырып жүргізу қажет. Лабиринттің қабырғалары айту дәлізін шектейді.
Логопед дәліз арасындағы ара қашықтықты түрлендіреді, және осылайша біртіндеп
дифференцияланатын дыбыстардың айтылу дәлдігін ала алады.
«Фразада биіктік пен дыбыс деңгейінің спектрі» модулі – ойындық сюжеті жоқ, алайда
«осылайша қайтала» қағидаты бойынша жеке дыбыстардың спектрлерімен, буындарымен,
сөздер мен фразалармен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Пациент үшін экранда жазылған
айтылу аралығының үлгі және жұмысшы көзбен көру графигі көрсетілген. Сіз пациенттің
сабақтан сабаққа қол жеткізулерін жазып ала отырып, ең жақсы талпыныстарын үлгілер
ретінде сақтап, сөздер мен фразаларды өндей аласыз, алуан түсті және үш өлшемді графиктер
түрінде сөйлеудің жеке сипаттамаларын көрсете аласыз.
«Дыбыстың спектрі» модулі – жеке дыбыстардың спектрлерімен жұмыс істеуге мүмкіндік
береді. Айна алдында жұмысты және осы модулдегі жұмысты үйлестіре отырып, тіпті ауыр
сөйлеу патологиясымен жұмыстарда да нәтижелерге өте тез жетуге болады. Кез келген
дыбысты айта отырып, экранда оның спектрін, оны жатық қисық сызық түрінде әртүрлі
түспен бекітуге және логопедтің үлгілі графигін пациенттің графигімен үйлестіре отырып
63
«ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНЕ ЕНДІРУ-САПАЛЫ БІЛІМ НЕГІЗІ»
атты аймақтық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары
16 ақпан 2018 жыл
сөйлеу кезінде жұмыс істеуді көруге болады. Графиктердің әр түрлі түстерін қолдана отырып,
бірнеше дыбыстармен бір уақытта жұмыс істеуге болады [9].
Бағдарламалық-аппаратты кешен «Көрінетін сөз-3» (өндіруші IBM) әртүрлі сөйлеу
бұзылуларымен азап шегетін адамдармен түзету-дамыту жұмыстары үшін тағайындалған.
Үдерістердің тікелей бақылауларынан қандай да бір жасырын көзбен көрудің мінсіз құралы
ретінде, дербес компьютер арнайы жабдықтың көмегімен дисплей экранында дыбыстық және
сөздік белсенділікті көрсетуге мүмкіндік береді. Қызықты тапсырмалар қатары оқуға ойындық
сипатын күшейтеді. Сондықтан «Көрінетін сөз-3» сенсомоторлық сөйлеу атқарымдарының
бұзылуларымен, нашар еститін, саңырау балаларда сөйлеу орнатуларының ерте сатыларында
тиімді. Көптеген модулдері тұтықпа, ринолаликтермен және дизартрия типі бойынша
бұзылуларымен жұмыстары кезінде тиімді. Бағдарлама мамандармен қолдануға есептелінген:
логопедтер, фонопедтер, шетел тілінің оқытушыларымен. Қазіргі уақытта ҒӘО СОТ-та
меншікті өндірістің аналогы әзірленді.
ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Т.П. Лунина, Л.Н. Горбунова.Информационные технологии в образовании:
материалы научно – практической конференции.
2. О.И. Кукушкина. Комппьютер в специальном обучении : новое средство – новые
идеи.
3. Л.А. Черкасова. Современные тенденции обучения детей с нарушениями слуха.
4. Кукушкина О.И. События жизни: Комплект рабочих тетрадей по развитию речи:
Для учащихся 1 – 4кл. Спец.(коррекц.) образоват. М: просвещение, 2003г.
5. Применение ИКТ в высшем образовании. Аналитический обзор. 2009г. С. 175.
6. Т.К. Королевская, О.И. Кукушкина «Видимая речь» и ее применение в обучении
глухих.-М.:инфотех,1991.-64с
7. А.Д. Гонеев, Н.И. Лифинцева, Н.В. Ялпаева. Основы коррекционной педагогики.
8. О.И.
Кукушкина, Т.К. Королевская развитие письменной речи детей
[метод.пособие].-М.:Сов. спорт, 2004. – 106с.
9. А.А. Миронова . Специализированные информационные технологии в структуре
модернизации образования детей с ограниченными возможностями здоровья. Режим доступа:
http://almanah.ikprao.ru
УДК 001
ПОВЫШЕНИЕ ОЗДОРОВИТЕЛЬНОЙ ЭФФЕКТИВНОСТИ ТРЕНИРОВОЧНЫХ
ЗАНЯТИЙ В СПОРТЕ У СТУДЕНТОВ
Брусенский К.Н.
Жетысуский государственный университет им. И.Жансугурова, г. Талдыкорган,
kosmos_1995@mail.ru
В данной статье рассматривается проблема ухудшения уровня физической
подготовленности студентов поступающих в вузы. Статья посвящена выявлениям целей
повышения оздоровительной эффективности тренировочных занятий в спорте у
студентов.
Ключевые слова: стратегия, цивилизация, культура, тенденции
Осы мақалада жоғары оқу орындарына түсетін студенттердің физикалық
дайындығы деңгейіндегі нашарлау мәселесі қарастырылады. Мақалада студенттер
арасында спортта жаттығу сабақтарының сауықтыру тиімділігін арттырудың
мақсаттарын анықтауға арналған.
Кілттік сөздер: стратегия, өркениет, мәдениет, тенденция
Достарыңызбен бөлісу: |
