27
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 21 мамырдағы
қаулысы бойынша Электрондық құжат айналымы бірыңғай жүйесінің
бірінші кезегі əзірленді. Бұл электрондық құжат айналымы жүйесінің
бір саласы болатын. Қазақстан Республикасы Президентінің 2004
жылғы 10 қарашадағы « аза стан Республикасында "электронды
3кiмет"
алыптастыруды
2005-2007
жылдарға
арналған
мемлекеттiк
бағдарламасы
туралы»
№ 1471 Жарлығында
ақпараттық жүйені одан əрі дамыту, Үкімет пен аймақтық мемлекеттік
органдардың бірлескен ақпараттық ресурстарды пайдалана отырып,
осы саладағы технологияларды кеңінен қолдану арқылы жұмыс
жүргізу механизмін айқындау, азаматтар мен ұйымдарға ақпараттық
қызмет көрсету бағытын ұстану мəселелері қамтылған. Мемлекеттік
уəкілетті орган жоғарыда көрсетілген нормативтік актілерге сəйкес өз
құзыры аясында іс қағаздарын жүргізу мен ведомстволық сақтау
сатысындағы электрондық құжаттар бойынша жұмыстың негізгі
бағыттарын айқындады.
Сонымен бірге, электрондық құжатты заң жүзінде қағаз құжатпен
теңестірген, соған орай электрондық цифрлық қолтаңбаны – жазбаша
түрдегі қолжазбамен бір деңгейге қойған Қазақстан Республикасының
«Электрондық құжат жəне электрондық цифрлық қолтаңба туралы»
Заңының жетілдірілуі барысында Ақпарат жəне мұрағат комитеті
« аза стан Республикасы мемлекеттiк органдарыны электронды
+жат айналымы ережесiн» əзірледі. Бұл ережені Қазақстан
Республикасы Үкіметі 2004 жылғы 17 сəуірдегі № 430 қаулысымен
бекітті. Ережеде мынадай жұмыстардың нормалары белгіленген:
1) электрондық құжаттарды іріктеу, сақтауға қабылдау жəне
тапсыру, оларды жою мен кепілдік беру арқылы жою, сондай-ақ
электрондық цифрлық қолтаңбаның ашық түрдегі кілт-белгілерін жəне
электрондық құжаттар есебін жүргізетін журналдарды жою тəртібі
мұрағаттар
мен
құжаттаманы
басқару
жөніндегі
Қазақстан
Республикасының өкілетті мемлекеттік органдары арқылы белгіленеді;
2) электронды құжаттарды сақтау мерзімдері олардың қағаз
нұсқасындағы түпнұсқалары сақталатын мерзімдермен сəйкес келеді.
Мұны мұрағаттар мен құжаттаманы басқару жөніндегі Қазақстан
Республикасының өкілетті мемлекеттік органдары белгілейді;
3) Электрондық құжаттар түзілген, жолданған жəне алынған
кездегі форматы бойынша электрондық цифрлық қолтаңбасымен
сақталады.
4)
электрондық
құжаттардың
Қазақстан
Республикасы
мемлекеттік стандарттары талаптары мен мемлекеттік орган
лауазымдық тұлғасының электрондық цифрлық қолтаңбасына сəйкес
деректемелік белгілері болуға тиіс.
Заң қабылданғаннан кейінгі жылдары мекемелер, кəсіпорындар
мен ұйымдар үшін əртүрлі əдістемелік құралдар мен ұсынымдар
əзірленді. Атап айтқанда:
28
1)
сақталу
мерзімі
көрсетілген
құжаттардың
салалық
(ведомстволық) тізбесі (Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің
кеңсесі, қылмыстық-атқару, прокуратура органдары, кеден, қаржылық
полиция, жинақтаушы зейнеткерлік қорлар, банк, сот жүйелері
ұйымдары, т.б.орындар бойынша);
2) сақталу мерзімі көрсетілген жеке құрам бойынша құжаттардың
Үлгі тізбесі (бұл Үлгі тізбе 2000 жылғы 19 желтоқсанда Қазақстан
Республикасы Мəдениет, ақпарат жəне қоғамдық келісім министрлігі
Мұрағаттар мен құжаттаманы басқару жөніндегі Комитеті төрағасының
№ 81 бұйрығымен бекітілген);
3) іс қағаздарын жүргізу жөніндегі салалық (ведомстволық)
нұсқаулықтар (Еңбек жəне халықты əлеуметтік қорғау министрлігі,
Кеден комитеті, Қазақстан Республикасы статистика жөніндегі Агенттік
жəне т.б. жүйелердің ұйымдарына арналған).
Дəл қазіргі кездегі ең көкейкесті мəселе құжат түзу саласындағы
нормативтік құқықтық базаны одан əрі дамыту болып табылады.
Осы орайда құжаттама ісі бойынша мемлекеттік уəкілетті
органдар,
құжаттама
саласындағы
мамандар
Қазақстан
Республикасының қолданыстағы заңдарында басқару қызметін
құжаттамалық қамтамасыз ету, құжаттарды іс қағаздарын жүргізу
сатысында түзу жəне ресімдеу жұмыстарының бірыңғай принциптері
қарастырылмағандықтан,
«Басқару
қызметін
құжаттамалық
қамтамасыз ету туралы» Қазақстан Республикасы Заңын əзірлеу
қажеттігі туындап отырғанын орынды көтеріп келеді. Мұндағы олардың
көздеген негізгі мақсаттары төмендегідей:
1) құжат түзу саласында бірыңғай мемлекеттік саясат жүргізу;
2) Қазақстан Республикасының Ұлттық мұрағат қорын заң жүзінде
дұрыс ресімделген құжаттармен толықтыру;
3)
қағаз
құжаттар
айналымын
қысқартып,
электронды
құжаттардың қолданылу аясын кеңейту;
4) азаматтардың заңды құқықтары мен мүдделерін қорғау;
5) еліміздің территориясында жасалған құжаттарды ұлттық мүдде
тұрғысынан толық сəйкестендіру;
Мұнымен қоса, басқару қызметін құжаттамалық қамтамасыз
етудің мынадай негізгі принциптері заң деңгейінде белгіленуі керек:
1) құжаттаудың жəне құжаттармен, соның ішінде электрондық
құжаттармен жұмыс жүргізудің құқықтық ережелерін айқындау;
2) істі толық та, нақты құжаттау, мемлекет, қоғам жəне азаматтар
мүддесіне
сəйкес
деректі
қорларды
жан-жақты
пайдалану,
құжаттармен жұмыс жүргізудің озат тəсілдерін қолдану негізінде ұйым
қызметінің тиімділігін қамтамасыз ету;
3) ұйымдардың ашық деректі қорларына еркін қол жеткізу
жөніндегі жеке жəне заңды тұлғалар құқықтарын жүзеге асыру;
4) қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар арқылы басқаруды
құжаттамалық қамтамасыз ету ісін жетілдіру;
Достарыңызбен бөлісу: |
