-бөлім. Білім беруді дамыту жай-күйі мен мәселесін талдау

2016 жылдан бастап барлық деңгейлердегі білім беру жүйесі өзгеріске ұшырады, мемлекеттік қызметтерді көрсетудің бірқатар рәсімдері цифрландырылды, орта білімнің жаңартылған мазмұнына көшу жүйелі түрде жүргізілді, талапкерлерге жылына төрт рет ҰБТ тапсыру мүмкіндігі берілді. Оқушының тиімділігі алынған білім көлемімен емес, оны меңгерген алуан түрлі дағдылармен, сыни тұрғыдан ойлауды дамытуымен анықталады.

Критериалды бағалау оқушының жеке жетістіктерін бағалау, оның күшті жақтарын анықтау және жұмыс жасау керек жақтарын көрсету үшін енгізілген. Сонымен бірге, оқу жоспарындағы өзгерістер МЖМБС-тен күтілген нәтижелерге сәйкес бағалау құралдарын жүйелі түрде қайта қараужы, ҰБТ форматын жәнне функционалдық сауаттылықты өлшеу бойынша қорытынды аттестаттау мазмұнын жаңартуды қажет етеді. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау кезең-кезеңімен PISA, SAT және т.б. халықаралық стандарттарға ауысады.

2019 жылдан бастап оныншы сынып оқушылары болашақ мамандықты таңдауға бағытталған жаңа ҮОБ бойынша оқуды бастады, болашақта бейіндеу 7-сыныптан басталуы керек.

2024 жылдан бастап 12 жылдық білім беруге кезең-кезеңімен көшу басталады.

ЖМЦ пәндерін ағылшын тілінде оқыту мектептер дайын болған кезде, білім алушылар мен олардың ата-аналарының тілектерін ескере отырып жүргізілетін болады.

Білімге деген сұраныстары ерекше балаларға инклюзивті ортада көмекші мұғалімдер (тәрбиешілер) қолдау көрсетеді.

Мұғалімдер аттестаттау ұлттық біліктілік тесті арқылы жаңа форматта өтеді, бұл олардың жалақысын көтеруді де айқындайды. Педагогтар кадрлардың даму жүйесіндегі оң өзгерістерге қарамастан, бірқатар проблемалар сақталып отыр: оқытушылар құрамына деген қажеттілік, мұғалімдердің біліктілігін арттыру барлық жүйесін модернизациялау қажет. «Педагог мәртебесі туралы» Заң аясында мұғалімдер кәсіптерінің беделін көтеру бойынша шаралар кешені іске асырылатын болады. «Жвңв форматты басшы» бағдарламасы бойынша орта білім беру көшбасшылары үшін кадрлық резервті даярлау институты болады.

Ата-аналармен өзара әрекеттестік нысандары, оқушылардың оқу-тәрбие процесінде және бос уақытында тәрбие жұмыстарын жоспарлау мен жүзеге асыруда, оларды қолдану мен сәйкестендірудің нақты механизмдерімен мінез-құлық стандарттарын әзірлеуге түбегейлі жаңа тәсілдер қажет болады.

2016-2019 жж. арналған БҒДМБ іске асыру қорытындылары мақсаттар мен міндеттердің 93,4 % - ға орындалғанын көрсетті.

2020-2025 жж. арналған БҒДМБ талдауынан: «Қазақстан халқының сауаттылық деңгейі мен құзіреттілігін бағалау әлемнің көптеген елдерінен айтарлықтай артта қалғандығын көрсетеді», «білім мен ғылым жүйесіндегі жақын болашақта ұлттық адами капиталдың сапасыгың одан әрі нашарлауы, кадрлардың кәсіби деңгейінін төмендеуі және елдің экономикалық әлеуетінің төмендеуі сөзсіз», «Қазақстан 6 білім және ғылым сапасын жақсарту үшін түбегейлі шаралар қабылдауға уақыт керек».