Алматы облысының 2016-2020 жылдарға арналған даму бағдарламасы

• 
  мәдениет және кітапхана жүйелерінің жеткілікті дамымауы;
  
• 
  ауылдық кітапханалардың барлығы облыстық, ұлттық кітапханалардың ресурстарына қол жеткізе алмайды;
  
• 
  үйлер мен клубтар күрделі жөндеуді қажет етеді;
  
• 
  музыка-дармалық театрына үлгі ғимаратының құрылысы қажет.
  

Облыста дене шынықтырумен және бұқаралық спортпен айналысу үшін қол жетімді объектілердің саны 2014 жылы 3296 бірлікті құрады, бұл 2012 жылмен салыстырғанда 107 объектіге артық.

Оның ішінде дене шынықтыру-Сауықтру кешендерінің саны 17 бірлікті құрайды немесе 1000 адамға шаққанда 0,8 (2012ж.-0,8).

Барлығы 2012-2014 жылдары 12 объект салынды және қайта жаңғыртылды, оның ішінде Жамбыл ауданының Аққайнар және Ұзынағаш ауылдарында 2 дене шынықтыру-сауықтыру кешендері бар. 6 спорт объектілері күрделі жөнделді.

Дене шынықтырумен және спортпен айналысатын азаматтарды қамту облыста 2012 жылдан 2014 жылдар аралығында 4%-ке артып, 502 мың адамды құрады немесе халықтың жалпы санынан - 25 %.

Балалар мен жасөспірімдерге арналған спорт мектептерінде, дене шынықтыру спорт клубтарында дене шынықтырумен және спортпен шұғылданатын 7-ден 18 жас аралығындағы балалар мен жасөспірімдерді қамту балалар мен жасөспірімдердің жалпы санынан 2012 жылғы 5,8%-ке қарсы 7,0%-ті құрады.

Ауыл халқын жүйелі түрде дене шынықтырумен және спортпен айналысуға тарту үшін 2014 жылыдң 1 қаңтарынан бастап әрбір ауылдық округке спорт бойынша әдіскерді енгізумен 253 штаттық бірлік берілді.

• 
  Ақсу, Балқаш, Ескелді, Іле, Қаратал, Қарасай, Көксу, Райымбек, Сарқан, Талғар, Ұйғыр аудандарында және Қапшағай, Текелі қалаларында дене шынықтыру-сауықтыру кешендерінің жоқтығы;
  
• 
  Райымбек ауданының Кеген а., Көксу ауданының Балпық би к., Талғар ауданының Талғар қаласы сияқты халық тығыз орналасқан мекендердерде спорт кешендерінің болмауы;
  
• 
  Қарасай ауданының Шамалған а., Алакөл ауданының Достық а. және Қапшағай қаласында стадиондар қажет.
  

Облыстың туристік мүмкіндіктері туризмнің барлық дерлік түрлерін дамытуға мүмкіндік береді: тау, жаяу, су, экологиялық, мәдени-танымдық және т.б. 118 туристік маршруттар жасалған, мемлекеттік тізілімге 107 туристік фирмалар қосылды.

2014 жылдың қорытындылары бойынша облыста тіркелген орналастыру орындарының саны 243 бірлікті құрайды, 2012 жылмен салыстырғанда өсім 80%-ті құрады (2012 ж.-135 бірл.). Орналастыру объектілерінде 3729 нөмір бар (2012 ж.-1841 бірл.), мұнда бір уақыттағы сыйымдылық 8020 жатын-орынды құрайды (2012 ж.- 4659), 2,7 есе (2012 ж. - 129631) өсіммен 354973 жатын-тәулік ұсынылған (ҚР ҰЭМ статистика комитенінің 2014 жылғы мәліметтері).

2014 жылы қызмет көрсетілген келушілер саны 196 718 адамды құрады, 2012 жылдың сәйкес кезеңіне қарағанда өсім - 1,7 есе (110504 адам).

Салада жұмыспен қамтылғандар саны 2014 жылы 1586 адамды құрады (өңірде жұмыспен қамтылғандардың жалпы санынан - 0,7%)

«Қызмет көрсетілген резидент емес келушілердің саны» нысаналы көрсеткіші 2014 жылы 748 адамды құрады немесе 2013 жылмен салыстырғанда - 29,8%-ке, 2012 жылмен 44,3%-ке төмендеді. Оның себебі мемлекеттік ұлттық табиғи парктердегі туристерді қабылдау орындарының көрсеткіштерін статистикалық мәліметтерден алып тасталуында, алайда резидент емес келушілерді ерекше қорғалатын табиғи аумақтарға бару қызықтыратындығын атап өту қажет. Алматы облысының аумағында айтарлықтай туристік әлеуетке ие 5 мемлекеттік ұлттық табиғи парктер бар.

Аумақтарды дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған бағдарламасының барысында өңірде туризмді дамыту Қазақстан Республикасының туристік индустриясының басым бағыттарын дамытудың 2010-2014 жылдарға арналған бағдарламасының мемлекеттік қолдау шараларын қолданумен жүргізілді. Нәтижесінде осы кезеңде мемлекеттің қатысуымен инвестициялар жүргізілді, осылайша Ұйғыр ауданында ыстық қайнарларда «Premium Spa Resort» сауықтыру кешені, Қапшағай қаласында балаларға арналған сауықтыру кешені қолданысқа берілді, «Алма-Ата» демалыс аймағындағы қонақ үй нөмірлері қайта жаңғыртылып, Алакөл ауданының Алакөл көлінің жағалауында «ДемАлакөл» отбасылық демалыс орталығы ашылды.

2014 жылы мониторинг мәліметтері бойынша 29 туристік инфрақұрылым объектілері қолданысқа берілді, олардың құрылысына 2,3 млрд. теңге жекеменшік инвестициялары тартылды. 2012-2014 жылдары Алматы облысында 60-тан астам жаңа туризм объектілері салынды, 5,2 млрд. теңге инвестициялар мен меншікті қаражат тартылды.

Облыста ерекше назар сауықтыру және жағажай туризмін дамыту аудандарында туризм инфрақұрылымын құруға бөлінеді. Балқаш, Алакөл көлдерінің жағалауларында, Қапшағай қаласында және Қапшағай су қоймасының жағалауында демалыс аймақтарының бас жоспарлары әзірленді. Қазіргі уақытта Балқаш, Алакөл көлдерінің, Қапшағай су қоймасының жағлауларында 300-ден астам орналастыру орындары жұмыс жасайды, 2017 жылға дейні тағы 30-дан астам объектілер салу жоспарлануда.

Туристік өнімді алға жылжыту үшін облыс жыл сайын Алматы және Астана қалаларында өтетін қазақстандың халықаралық туристік жәрмеңкелер мен көрмелерге, «Сарқылмас саяхан» жылжымалы жәрмеңкесіне қатысады, «жетісуә геоақпараттық интернет-портал құрылды (электр.мекен-жайы: «almatyregion-tour.kz»), туристік бизнес және БАҚ өкілдеріне арналған ақпараттық таныстыру турлары өткізіледі.

Алматы облысында балалар мен жасөспірімдер туризмін дамытуға ерекше көңіл бөлінеді (туирстік секцияларға, үйірмелерге қатысатын оқушыларды Астана қаласына туристік сапармен апару, тау, жаяу, су туризмдері бойынша: «Жоңғар» туриадасы, «Жетісу Арайы» балалар регатасы, жасанды және табиғи бедерлерде туристік көпсайыс бойынша жарыстар, Чемпионаттар, су туризмі бойынша шебер-жоспарлар және басқа да шаралар өткізіледі).

Өңірде туризмді дамыту 2015-2020 жылдары Туризмді дамыту тұжырымдамасының, Елбасының 2014 жылдың 11 қарашасындағы «Нұрлы жол – болашаққа жол» Жолдауын жүзеге асыру жөнінгені іс-шаралар жоспарының, Қазақстан Республикасында қызмет көрсету саласын 2020 жылға дейін дамыту бағдарламасының аясында жүзеге асырылады. Аталған құжаттарға сәйкес, өңірде туризмді дамыту басымдықтары болып дамудың кластерлік үлгісі, инфрақұрылымды дамыту, маркетингтік шаралардың тиімділігін арттыру, секторда еңбек өнімділігін арттыру, жаңа жұмыс орындарын құру табылады.

• 
  көлік инфрақұрылымының нашар жағдайы;
  
• 
  облыстың 8 ауданында, оның ішінде Райымбек, Ұйғыр, Алакөл, Сарқан, Панфилов, Кербұлақ, Ақсу, Ескелді аудандарында трансшекаралық маршруттарды дамыту мәселелері (шекаралық аймаққа кіру рұқсатының ұзақ рәсімделуі);
  
• 
  орналастыру орындарында қызмет көрсету сапасының төмендігі, көптеген қонақ үйлерде санаттың болмауы;
  
• 
  туристік өнімдерге бағаның қымбаттығы;
  
• 
  туристік өнімдерді дамыту деңгейінің жеткіліксіздігі және туристер үшін мамандандырылған қызметтер мен жайлылықтардың жетіспеушілігі. Бұл визит-орталықтарының болуына, туристік дистанцияларда белгілер мен көрсеткіштерді орнатуға және т.б. қатысты.
  

Облыста мемлекеттік, орыс және қазақ тілдерін оқытатын 12 мемлекеттік және 2 жекеменшік орталықтар бар.

2012 - 2014 жылдары мемлекеттік тіл курстарында 5041 адам оқыды, 1291 – сертификаттар, 2878 куәліктер берілді, орыс тілі курстарында – 248 адам, ағылшын тілі курстарында 663 адам оқыды.

Барлық оқу орталықтарында мемлекеттік тілді білу деңгейін анықтау және бағалау мақсатында «Қазтест» бағдарламасы енгізілген, бүгінгі таңда тестілеумен 22488 адам қамтылған. Мемлекеттік тілді меңгеретін ересек халықтың үлесі 2014 жылы 2012 жылғы 64,7%-ке қарсы 78,8%-ті құрады.

Облыстың 735 бюджеттік жалпы білім беретін мектептерінің 91-і қалаларда орналасқан, оның ішінде 34 – қазақ тілді, 7 – орыс тілді, 2 – ұйғыр тілді және 48 – аралас тілде оқыту жүйесімен. 2012 жылмен салыстырғанда қалаларда қазақ тілде білім беретін мектептер саны 3 бірлікке артты.

Елді мекендер көшелерінде орналасқан сыртқы ақпараттың, жарнаманың, маңдайшалардың жағдайына бақылау жүргізіледі. Ол үшін жыл сайын «Мемлекеттік тіл және жарнама» акциясы өткізіледі, «Тілсақшы» тележобасының аясында аудан және қалаларда рейдтер ұйымдастырылады, оның нәтижелері апта сайын облыстық телеарна эфирінде көрсетіледі. Анықталған кемшіліктер жойылады.

Ағылшын тілін меңгерген ересек халықтың үлесі 2014 жылы 2012 жылғы 3,5%-ке қарағанда 4,7%-ті құрайды, үш тілді меңгеру (мемлекеттік, орыс және ағылшын) – 3,5%-ке қарсы 4,7%.

• 
  мемлекеттік тіл әлеуетін қоғамдық өмірдің барлық салаларында жүзеге асыру деңгейі әлі де жеткіліксіз;
  
• 
  ағылшын тілін меңгерген ересек халықтың үлесі төмен;
  
• 
  үш тілді меңгерген (мемлекеттік, орыс және ағылшын) ересек халықтың үлесі төмен.
  

Этномәдени бірлестіктердің экономикалық, әлеуметтік-мәдени сипаттамалары оң серпінмен бағаланады, себебі олар өңірдің қоғамдық-саяси және әлеуметтік-экономикалық өміріне белсенді түрде қатысады. Этникалық шоғырлану деңгейі айтарлықтай жоғары, ұйымдастырылған түрде этникааралық келісім және толеранттық қасиеттерімен сипатталады.

Қазақстан халықтары ассамблеясының қызметіне тартылатын халық санының артуы облыста тұратын барлық этностарды шоғырландыру және біріктіру арқылы жалпы азаматтық жекелікті кеңейтуге ықпал етеді.

Этникааралық сұхбатта және қоғамдық дамудың өзекті мәселелерін шешуде Ассамблея рөлінің артуына қол жеткізілді.

• 
  этномәдени бірлестіктердің барлық жұмыстары қоғамдық бастамаларды орындалады;
  
• 
  халықтың Ассамблея қызметі туралы қажетті деңгейде ақпараттанбауы.
  

Есептік кезеңде (2012-2014жж.) Алматы облысының ішкі істер органдары полиция қызметкерлерінің алдына қойылған негізгі мәндеттерге сәйкес, құқық бұзушылықтың алдын алуға және қылмыстылықпен күреске бағытталған шаралар қабылдады.

2014 жылдың қорытындылары 2012 жылмен салыстырғанда қылмыстар тіркелуінің өсуіне қарамастан, жалпы облыстағы криминогендік азуал бақыланатын халде екенін көрсетеді.

24 880 қылмыс тіркелді, 10 мың адамға шаққанда қылмыстылық деңгейі – 125, республика бойынша - 192 (2012ж. – 19 405, 10 мың адамға шаққанда қылмыстылық деңгейі – 101, республика бойынша -164);

Жедел жағдайдың тұрақтылығын жалпы қылмыстың өсуіне қарамастан, ауыр және аса ауыр қылмыстардың түрлері азайғандығынан көруге болады (2012ж. – 3164, 2014ж. - 2180).

Қабылданған шаралар нәтижесінде тіркелген адам өлтіру (2012ж. – 171, 2014ж. - 107), ауыр дене жарақаттарын келтіру фактілері (2012 жылы – 214, 2014ж. - 127), қарақшылық шабуылдар (2012ж.– 233, 2014ж. - 97) және тонау (2012ж. – 1210, 2014ж. - 905) фактілері азайған.

Қылмыстардың көшілігі облыстың «оңтүстік өңірінде» жасалады. Қылмыстардың көп тіркелуінің себебі тұрғылықты халықтың тығыздылығына және көші-қон ағымының жоғары болуына байланысты.

Қылмыс көзінің бірі болып халықтың жұмыссыздығы табылады. Талдау көрсеткендей, 2014 жылы жұмыссыздармен 9 822 қылмыс жасалған немесе тіркелген қылмыстардың жалпы санынан - 39,5%.

Соңғы 3 жылда кәмелетке толмағандармен жасалған қылмыстардың өсуі байқалады (259-дан 302-ге дейін), сонымен қатар олардың үлестік салмағы өзгеріссіз қалды (2012ж. - 3,8, 2014ж. - 3,5).

2014 жылы қоғамдық жерлерде 6 115 қылмыс жасалды, бұл 2012 жылға қарағанда 2,4%-ке көп (5969), сондай-ақ көшелерде жасалған қылмыстардың саны 8,1%-ке азайды (4089-дан 3756-ға дейін).

Бөтеннің мүлкін ұрлау және бұзақылық келелі мәселелер болып табылады. 2014 жылдың қорытындылары бойынша ұрлық пен бұзақылық саны 2012 жылмен салыстырғанда, сәйкесінше 20,8%-ке және 67,1%-ке көбейді.

Сонымен қатар, 2014 жылдың қорытындылары бойынша бөтеннің мүлкін ұрлауды ашу көрсеткіштері - 13,9%-ке (23,4%-тен 37,3%-ке дейін), бұзақылық 7,5%-ке көтерілді (49,0%-тен 56,5%-ке дейін).

Қылмыстардың жалпы ашылуы - 43,3%-ті (2012ж.–32,9%), ауыр, аса ауыр қылмыстарды ашу 49,5%-ке (2012ж. – 34,9) жақсарды.

Облыстың автожолдарында жол қауіпсіздігін қамтамамсыз ету шаралары қабылдануда.

2014 жылдың қорытындылары бойынша 1 834 жол-көлік оқиғалары тіркелген (2012ж. – 1519, өсім-20,7%), онда 468 адам қайтыс болып (2012ж. – 492, 4,8%-ке қысқарды), 2 300 зардап шекті (2012ж. – 1787, өсім - 28,7%).

ЖКО көбеюінің негізгі себептері болып жылдамдық тәртібін асыру және қарама-қарсы қозғалыс жолағына шығу табылады.

«Жол қозғалысы қауіпсіздігінің салалық бағдарламасына» сәйкес Талдықорған қаласында Процессинг орталығы құрылып, 2014 жылдың маусымынан бері жұмыс жасауда.

Сонымен қатар, «Крис-П» жылжымалы фоторадар кешендері тиімді пайдаланылуда.

2014 жылдың қорытындылары бойынша Алматы облысының аумағында жылдамдықты күшейту себебінен болған ЖКА-ның саны 2013 жылмен салыстырғанда -19,6%-ке (586-тен 471-ке), қаза тапқандар саны 28,1%-ке (185-тен 133-ке) төмендеді.

Қылмыстарды ашуда, тергеуде және алдын алуда ішкі істер органдарының жұмыс әдістері үнемі жетілдіріліп отыратындығын атап өту қажет. Тәжірибеде қылмыстылықпен күрес және құқық бұзушылықтардың алдын алудың жаңа нысандары талқылануда.

Біздің алдымызға қойылған міндеттерді сәтті орындау мақсатында, жергілікті атқарушы органдардың қолдауы есебінен бірнеше жыл қатарынан сыртқы және жедел қызметтердің материалдық-техникалық жарақтандырылу мәселелері оңынан шешілуде.

Қарасай, Іле, Жамбыл, Еңбекшіқазақ, Талғар аудандарының орталықтарындағы және Талдықорған қаласындағы қоғамдық орындарда шағын – ЖБО орнатылған.

Моноқалаларды дамытудың 2012-2020 жылдарға арналған бағдарламасына сәйкес, Қапшағай (2016 жыл) және Текелі (2018 жыл) қалаларында шағын-ЖБО құру жоспарланған. Бұл мәселелер Алматы облысының бюджеттік инвестициялық жобаларының тізіміне қосылған.

Бүгінгі таңда, облыс аумағында 99 бейне бақылау камералары орнатылған, оның ішінде Талдықорған қаласында – 46, Қапшағайда – 8, Еңбекшіқазақ ауданында – 8, Жамбылда – 8, Іледе – 5, Қарасайда – 19, Талғарда – 5.

«Қауіпсіз қала» бағдарламасының аясында Талдықорған қаласында тұрғын массивтер аулаларында, адамдардың жаппай жүру орындарында және автожолдар мен облыс орталығының көше қиылыстары бөліктерінле тағы 800 бейне камералар орнату жоспарлануда (557 – стационарлық және 243 – бұрылатын). Оларды орнату үшін жобалау-сметалық құжаттамасын әзірлеуге қаражат облыстық бюджеттен бөлінді.

220 есірткі қылмыстары анықталды (+1,4%), оның ішінде 153 есірткі заттарын өткізумен байланысты қылмыстар (+3,4%).

Айналымнан 2071291,093 гр. есірткі тәркіленді (2013ж. – 625075,139 гр., 2012ж. – 588092,193гр.).

Саланың даму жағдайында SWOT-талдау:

• 
  бейне бақылау камераларының жетіспеушілігі, бейне бақылау жүйесін кеңейту қажет;
  
• 
  бас бостандығынан босағандарды қалпына келтіру орталықтарының жоқтығы (барлық тіркелген қылмыстардың санынан бұрын сотталғандардың үлесі - 3%-тен асады, 2014 жылы олар 849 қылмыс жасалды).
  

Алматы облысы аумағының табиғи, тау-геологиялық және геодинамикалық талаптары облыс аумағының жер сілкіністерімен, қауіпті гидрологиялық жағдайлармен (су басу, тасқын, сел, қар көшкіндері), орман және дала өрттерімен байланысты төтенше жағдайларға айтарлықтай көп ұшырайтындығын білдіреді.

2012 жылдан 2014 жылдар аралығындағы облыс аумағында табиғи және техногендік сипаттағы 10465 оқиға орын алды. Онда 7 435 адам зардап шегіп, 1 975 адам қайтыс болды. Тікелей материалдық зиян 2 млрд. 403 млн. 243 мың теңгені құрады.

Халық, объектілер және облыс аумағы үшін басым қауіпті фактор болып маусымдық тасқындар мен су басулар табылады.

Алматы облысының аумағында алаңы 8 647 ш.шақырым 145 сел қаупі бар учаскелер анықталды. 143 су қоймасы бар, олардың ішінде республикалық меншікте – 7 (Қапшағай, Бартоғай, Күрті, Бестһбе, Ақешкі, Алматы, Ащыбұлақ), коммуналдық меншікте - 60, жекеменшікте – 76.

Су басу аймағына 78,2 мың адам тұрғынымен 16 394 тұрғын үйі бар 122 елді мекен, 50 өндірістік ғимараттар, 28 әлеуметтік-мәдени-тұрмыстық объектілер, 128 ЭӨЖ тіректері, темір жол және автомобиль жолдарының 103 ш учаскесі кіреді.

АДБ-ның (2011-201жж.) іс-шараларын жүзеге асыруды бастағаннан бері, тасқындар мен су басуға қарсы әрекет ету инфрақұрылымын салу мақсатында 100,3 ш. қорғаныс дамбалары салынды және жөнделді, су тасу қаупі бар өзендердің 160,7 ш. жағалауды нығайту, түбін нығайту, арнасын түзеу және кеңейту, 41,8 ш. каналдарды орнату және тазарту жұмыстары жүргізілді. 8 су қоймаларында және 5 су жинау гидротораптарында жөндеу-қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді.

Жыл сайын облыста 500 млн. теңгеден астам материалдық шығынмен 1 мыңнан аса өрт тіркеледі. 2012 жылдан 2014 жылдар аралығында 4 721 өрт орын алды, нәтижесінде 199 адам қаза тапты, оның ішінде 18 бала бар, 242 адам түрлі жарақаттар алды. Өрттен болған жалпы зиян шамамен 2 млрд. 82 млн. теңгені құрайды. Сондай-ақ, көрсетілген кезеңде Алматы облысының аумағында жалпы 1805 га алаңда 31 орман өрті және 3768 га аумақта 23 дала өрті орын алды.

Көктем, жаз және күз мезгілдерінде табиғи өрттерден үлкен зиян келтіріледі. Өрт қаупі бар кезең 8 айды (сәуір-қараша) құрайды және жалпы 2 млн. 651 мың га алаңда орман өртінің шығу қаупі үнемі туындайды.

Жаз кезінде ауа температурасының көтерілуі және кең дала аймақтарының болуы мамыр-қазан айларында тау-дала өрттерінің туындауына алып келеді.

Облыс аумағын өрттен барынша қорғау үшін АДБ-ның іс-шараларын жүзеге асыру басталғаннан бері 2011 жылдан 2014 жыл аралығында облыс аумағында 427 бірлік ерікті өртке қарсы құрылымдар құрылды.

Облыста сел белсенділігі республика бойынша бірінші орындарды иеленеді. Сел облыстың таулы және тау етегіндегі аудандарда айтарлықтай кеңінен таралған. Қазақстанның сел қаупі бар жалпы 13 мың ш.шақырым алаңның 11 мың шақырымы Алматы облысына тиесілі.

Облыста қайталануы және қирату әсері бойынша қауіпті табиғи жағдайлардың арасында екінші орында қар көшкіндері тұр. Сонымен қатар, облыс өзендерінің жекелеген бассейндерінде қар көшуі дамығаны соншама, жекелеген ошақтар емес, тұтас учаскелер байқалады.

Облыста 532 сел ошағы, 131 қар көшкінің құрылу ошағы және 137 қар көшу қаупі бар ошақтар бар. Олар кар көшу қаупі бар аймақтардағы 42 мың тұрғынға және 5591 шаруашылық жүргізу объектілеріне қауіп төндіреді.

Елді мекендерді және объектілерді сел және қар көшкіні жағдайларының әсерінен қорғау үшін облыс аумағында дүлей апаттарға қарсы әрекет ету инфрақұрылымы бар.

Селден қорғау құрылыстарының көпшілігі Іле Алатауында шоғырланған, себебі таулы аймақта сел қаупі мен халықтың тығыз орналасуы жоғары. осыған байланысты 17 плотина салынды: оның ішінде 8 тұйық, 9 өтпелі; 11 дамба салынды, о.і. аз қарқынды плотиналар, 14 құймалы құрылыстар (тұрақтандыру, су лақтыру каналдары, науалар), 3 құю бассейні және 400 дана қар көшкініне қарсы қалқандар.

Талдықорған өңірінде 4 плотина бар, оның ішінде үш тұйық, бір өтпелі, бір дамба, 17 құймалы құрылыс (тұрақтандыру, су лақтыру каналдары, науалар), екі жағалау нығайту дамбалары. Талдықорған қаласын су тасқынынан қорғау үшін ұзындығы Алматы-Өскемен көпірінен төмен және жоғары 2 шақырым болатын дамбалар мен жағалауды нығайту құрылыстары салынды. Қазақстанның ірі өнеркәсіптік орталығы – Текелі қаласының қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін 197501976 жылдары салынған 20-дан астам қорғаныс құрылыстары жөнделді.

Күрделі инженерлік құрылыстардың болуы жоғарыда аталған аумақтар үшін сел және қар көшкіні қаупін жоймайтындығын атап өту қажет. Бұл аумақтар сел және қар көшкіні болу қаупі бар аумақ болған және болып қала береді, себебі соңғы жылдары жерлерді үдемелі игеру, ұлттық парктерді, демалыс аймақтарын, инфрақұрылымдарды құру байқалуда, ол сәйкесінше табиғи қатерлер деңгейін арттырады.

АДБ-ның іс-шараларын жүзеге асыру басталғаннан бері, 2011 жылдан 2014 жыл аралығында облыс аумағында сел ағымдарынан қорғау бойынша 3 жоба жүзеге асырылды.

Жер сілкінісі зардап шегушілер саны, келтірілген зиян көлемдері, зиянмен қамтылған аумақтың кеңдігі және одан қорғану қиындығы бойынша ең қатерлі дүлей апат болып табылады. Облыс аумағында жер сілкінісінің төрт эпицентрі бар, олардың әрқайсысында болжамды сейсмикалық белсенділік 6-дан 9-ға дейін және одан көп баллды құрайды.

Облыс аумағындағы барлық тұрғын үйлер қауіпті сейсмикалық әсерге душар. Жер сілкінісі кезінде 232,8 мың тұрғын үй қатты және толық қирауы мүмкін немесе тұрғын үй қорының - 66%. Бұл бұрын салынған үйлерге қатысты. Санитарлық шығындар 270 мың адамды құрайды, қайтарымсыз шығын - 138,2 мың адам.

• 
  облыстың оңтүстік-шығыс өңірінде ТЖ салдары жоюға уақытылы жедел әрекет ету мүмкіндігінің жоқтығы;
  
• 
  мұздықтардың барынша еруі, климаттың өзгеруіне байланысты жаңа көлдердің пайда болуы және ескілерінің толуы;
  
• 
  күшті жер сілкіністерін қысқамерзімді болжау және облыс халқының сейсмикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған микросейсмикалық мәліметтердің мониторингі локальді жүйесін қалыптастыру бағдарламасының аяқталмағандығы;
  
• 
  облыстың барлық елді мекендері өртке қарсы қызметпен қамтылмаған.
  

Байланыс инфрақұрылымы экономикалық өсім қарқынын, халықтың өмір сүру сапасын, мемлекеттік басқару тиімділігін және т.б. анықтайтын маңызды ресурстардың бірі болып табылады. Коммуникацияның ең таралған түрінің бірі телефон байланысы болып қалады.

Байланыс қызметтерінен түскен табыс 2014 жылы 12,4 млрд.теңгені құрап, 2012 жылға қарағанда 23,7%-ке артты.

Байланыс қызметтерінен түсетін табыс құрылымында халықаралық байланыс - 13,2%-ті, жергілікті телефон байланысы – 34,5%-ті, Интернет 39,4%-ті құрайды. Өткен жылға қарағанда Интернет абоненттерінің жүйесі көбейді.

Телекоммуникация жүйелерінде 399 телефон станциялары пайдаланылады (544 коммутациялық пункттер)  2012 жылмен салыстырғанда олардың саны 8,3 %-ке артты, олардың ішінде санды – 398 немесе 99,9%-ке артты, бұл 2012 жылмен салыстырғанда станциялардың санды нысанға ауысуы 14,3%-ке көбейгендігін білдіреді (424 коммутациялық пункттер). Барлық коммутициялық пункттердің жалпы жөнделген сыйымдылығы 322,211 мың нөмірді құрайды, оның ішінде ауылдық жерлерде – 208,007 мың нөмір.

100 адамға шаққанда телефон тығызыдылығы 16,0 бірлікті құрады, оның ішінде қалалық жерлерде – 25, ауылда - 14.

Коммутацияланатын қол жеткізуді ескергенде барлық Интернет пайдаланушыларының саны 2014 жылдың аяғына 116 060 бірлікті құрады. Жалпы Интернет пайдаланушылар санынан кеңжолақты қол жеткізуге қосылған пайдаланушылар саны  98,7%-тен 99,8%-ке артты.

Интернет пайдаланушыларының үлесі 2014 жылы 2012 жылға қарағанда (51,8%) 54,5%-ті құрады.

2007 жылдан бері облыста WLL CDMA 450 сымсыз қол жеткізу жүйесінің құрылысы жүргізілуде, 61749 пайдаланушығы қызмет көрсететін 96 базалық станциялар жұмысқа қосылды. Радио дабылмен қамту 2012 жылы 73%-ті құраса, 2015 жылдың 1 қаңтарына облыс аумағының 90%-і қамтылды.

• 
  Ұялы байланыс саласында бәсекелестіктің өсуіне байланысты абоненттер басымдықтарының ұялы байланыс пайдасына өзгеруі себебінен тіркелген телефон байланысынан абоненттердің кетуі байқалады.
  

Құрылыс дамуының негізгі көрсеткіштері болып тұрғын үйлерді іске қосу табылады.

Сонымен қатар, тұрғын үй құрылысына инвестиция салу көлемі 2014 жылы (82,9 млрд. теңге) 2013 жылдың деңгейіне (91,6 млрд. теңге) 8,7 млрд. теңгеге төмендеді. Мемлекеттік емес кәсіпорындардың және халық қаражаттары есебінен 30,3% тұрғын үйлерді іске қосу көлемдері төмендеді.

«Самрұқ-Қазына» Жылжымайтын мүлік қоры» АҚ-ның қатысуымен Қарасай ауданында жалпы алаңы 261,8 мың ш.метр «Асыл Арман» тұрғын кешенінің құрылысы жүргізілуде. 2014 жылы 147,1 мың ш.метр тұрғын үй қолданысқа берілі (2328 пәтерлі 9 үй). 2015 жылы қалған 114,6 мың ш.метр тұрғын үй қолданысқа беріледі.

Облыста Алматы қаласының қанаттас қалаларын (G4 City) құру жобасы жүзеге асырылуда. 2008-2014 жылдары инженерлік инфрақұрылымды тарту жұмыстары орындалды (электрмен қамту, газ құбыры, су жинайтын құрылыстар және жолдар). «Қоянқұс» тұрғын ауданының жалпы алаңы 5 га аумақта жалпы алаңы 69,5 мың ш.метр 9 қабатты 18 үйдің (1492 пәтер) құрылысы жоспарлануда.

2022 жылға (бірінші кезек) халық саны 50 мың адамға және 2035 жылға (есепті мерзім) 100 мың адамға артуын ескерумен, Панфилов ауданының жаңа қаласының (жұмыс атауы «Нұркент») бас жоспары әзірленуде.

• 
  Тұрғын үй құрылысын жеткілікті қаржыландырмау, қолданысқа енгізілетін тұрғын үйлердің көлемі үйге кезекті айтарлықтай кемітуге мүмкіндік бермейді.
  
• 
  Жеке тұрғын үй құрылысын жүргізу үшін инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымның құрылысын жеткіліксіз қаржыландыру;
  
• 
  «Қорғас-Шығыс қақпа» АЭА қызметкерлері үшін тұрғын үй қорының жеткіліксіз көлемі.
  

Облыста жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының ұзындығы 9316,8 ш. құрайды, оның ішінде 27,1% - республикалық маңызы бар жолдар (2529 ш) және 72,9% - жергілікті маңызы бар (6787,8 ш).

Облыстық және аудандық маңызы бар жолдарда 354 көпір және 5436 су өткізу құбырлары бар.

Жергілікті маңызы бар жолдар арасында 788 ш. – асфальтбетонды жабынмен жабылған (11,6%); 4861,8 ш. – қара-қиыршық тас жабынмен (71,6%); 1020 ш. – құм-қиыршық тасты жабынмен (15%); 118 ш. – жабынсыз (топырақ) (1,8%).

Облыстық және аудандық маңызы бар жолдар бойынша олардың аз бөлігі ғана жақсы жағдайда екенін атап көрсетуге болады (34,3%). Қалған жолдарды қанағаттанарлық жағдайда - 40,3% және қанағаттанарлықсыз жағдайда - 25,4% деп жіктеуге болады.

Аудандар арасында қатты жабынды автомобиль жолдарымен Жамбыл, Қарасай, Талғар, Еңбекшіқазақ аудандары жақсы қамтамасыз етілген.

Автомобиль жолдарымен қамтамасыз етілу көрсеткіштері Ақсу, Сарқан, Қаратал аудандарында айтарлықтай нашар.

1. 
   жақсы және қанағаттанарлық техникалық жағдайдағы жолдардың ұзындығы 4449,9 шақырымнан 5063,8 ш. дейін ұзарды, яғни 613,9 ш. артты;
   
2. 
   қанағаттанарлықсыз техникалық жағдайдағы жолдар 2503,1-ден 1724 ш. дейін 779,1 шақырымға қысқарды.
   

Аталған қаражат есебінен, жөндеу жұмыстарының барлық түрлері бойынша 1149,9 ш. облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдары жөнделді, оның ішінде жұмыс түрлері бойынша:

1. 
   құрылыс, қайта жаңғырту –25,3 ш (2,2%);
   
2. 
   күрделі жөндеу –244,9 ш (21,3%);
   
3. 
   орташа жөндеу – 879,7 ш (76,5%).
   

Жергілікті маңызы бар автомобиль жолдарының құрылысына және қайта жаңғыртуға, жөндеуге жәге ұстауға 2015 жылы 21,4 млрд. теңге бөлінді.

• 
  қанағаттанарлықсыз жағдайдағы облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының үлесі айтарлықтай (25,4%);
  
• 
  Үлкен Алматы айналма көлік жолына шығатын 6 көшені ұзарту құрылысына жер телімдері мен құрылымдарды уақытылы ала алмау.
  

Қазіргі уақытта Алматы облысында 249 маршрут жұмыс жасайды (облыс аралық қала аралық – 8, аудан аралық (облысішілік қала аралық) – 78, қала сыртындағы – 84, ауданішілік – 42, қалаішілік – 37).

Сәйкес маршруттарға түрлі сыйымдылықтағы және үлгідегі 1528 автобустар бекітілген (резервті есептегенде). Жоғарыда аталған маршруттармен 47 тасымалдаушы жолаушылар мен жүк тасымалдауды жүзеге асырады (34 заңды тұлғалар және 13 жеке кәсіпкерлер).

Облыстың 741 елді мекенінің 549-ы тұрақты жолаушы тасымалымен қамтамасыз етілген немесе 74%, ал 192 елді мекені тұрақты жолаушы тасымалымен қамтылмаған, бұл елді мекендердің тұрғындары жеке кәсіпкерлердің автомобильдерімен қамтылады, ал шағын елді мекендер өз-өздерін қамтамасыз етеді (тасымалдау үшін меншікті автомобильдері пайдаланады).

Облыс орталығы – Талдықорған қаласы бойынша тұрақты қалалық жолаушылар тасымалы 6 тасымалдау кәсіпорындарымен жүргізіледі.

Облыста тұрақты ауданішілік жолаушылар және жүк тасымалының автомобиль маршруттарының жүйесі нашар дамыған. Оның нәтижесінде, Алакөл, Балқаш, Райымбек, Кербұлақ, Ұйғыр және Сарқан аудандарында ауданішілік маршруттар жоқ.

Жамбыл, Ақсу, Ескелді және Қаратал аудандары ауданішілік хабарламамен толық көлемде қамтылмаған.

Осы мәселе бойынша Қарасай, Талғар, Еңбекшіқазақ, Панфилов аудандарында және Талдықорған, Текелі, Қапшағай қалаларында оң жағдай байқалады.

Соған қарамастан, қазіргі уақытта әрекет етуші жолаушылар мен жүк таситын ауданішілік автомобиль маршруттары Алматы облысының елді мекендерін автобус хабарламасымен толық қамтамасыз ету үшін жеткіліксіз болып табылады.

Тасымалдаушыларды қозғалыс құрамын жаңарту үшін ынталандыру мақсатында, көлік саласындағы заңнамаға енгізілген соңғы өзгертулер мен толықтыруларды ескере отырып, автобустарды, шағын автобустарды жаңартқан жағдайда келісім-шарттар 10 жылға беріледі.

Алматы жол бөлімшесінің қызметі аумақтық шекараларда жүк және жолаушы тасымалдары әрекетін тиімді ұйымдастыруды қамтамасыз етуге бағытталған.

Алматы жол бөлімшесінде қолдану қызметін қамтамасыз ету үшін 119 темір жол станциялары, 72 разъездер және 12 айналып өту пункттері бар.

Облыс аумағы бойынша «Новосибирск-Ташкент-Новосибирск», «Бішкек-Новокузнецк-Бішкек», «Алматы-Новосибирск-Алматы», «Алматы-Үрімжі-Алматы», «Алматы-Симферополь-Алматы», «Алматы-Москва-Алматы», «Алматы-Астана-Алматы», «Алматы-Достық» және т.б. бағыттарда транзиттік темір жол хабарламалары өтеді.

«Жетіген-Қорғас» жаңа темір жол қолданысқа берілді. ҚХР-мен екінші халықаралық шекаралық темір жол өткелін қолданысқа берумен ел экономикасының көліктік әлеуетінің бәсеке қабілеттілігі артты. Қытай-қазақстандық көлік дәлізінің жаңа бағыты Қытайдың және Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінің Қазақстанмен, Орталық Азия және Еуразиялық континет елдерімен экономикалық байланыстарын дамытуға және кеңейтуге ықпал етеді. «Жетіген-Қорғас» желісі Қыдайдан Қазақстанның оңтүстік өңірлеріне және Орталық Азия елдеріне дейінгі ара қашықтықты 550 ш. дейін қысқартуға мүмкіндік береді, ол жүк, оның ішінде транзиттік тасымал көлемін арттыруды қамтамасыз етеді, бұл облыс үшін және жалпы Қазақстан үшін ерекше маңызға ие.

«Жетіген-Қорғас» маршруты бойынша жүк ағымының жоғары деңгейінен болатын Алматы жол торабының жүктемесін азайту мақсатында 2017 жылға дейін Алматы станциясы темір жол торабынан айналып өтетін (Қазыбек бек-Жетіген ст.) темір жол желісінің құрылысы жоспарлануда.

Сондай-ақ жолаушы тасымалы да дамытылуда. 2014 жылдан бері облыста әлеуметтік маңызды облысішілік хабарламалар бойынша темір жол жолаушы тасымалдары іске қосылды, олардың шығындары облыстық бюджеттен субсидиялануға жатады. атап айтсақ, 2014 жылдың қаңтарынан бастап «Талдықорған-Жетісу-Талдықорған» маршруты ашылды.

Облыстың су жодарының жалпы ұзындығы 2030 ш. құрайды, оның ішінде: Қапшағай су қоймасы - 110 ш, ол ҚХР шекарасына тіреледі, Іле өзені бойынша жоғары қарай - 220 ш., Іле өзенінің төменгі жағы және Балқаш көлі - 1700 ш.

90-жылдардың басында Қапшағай су қоймасы және Іле өзені бойынша (Қапшағай қаласынан Борохудзир тұрағына дейін) көмір, қосарланған жем, құм, қиыршық тас, орман, мұнай өнімдері, рудалар, контейнерлер тасымалы орындалды. Жүк тасымалының көлемі навигациялық кезеңде сәуірден қараша айлары аралығында 800 мың тоннаға дейін жүкті және круиздік маршруттарда 5 мың адам жолаушыларға дейін жететін. Қазіргі уақытта Қапшағай су қоймасы бойынша Қапшағай қаласының тұрағына 30 мың тонна көлемде минералды-құрылыс жүктерінің тасымалы және круиздік маршруттарда 1,5 мың адам ғана тасымалданады.

Су көлігі саласында облыс аумағында 76 бірлік өзен және 2484 шағын кемелері тіркелген, оның ішінде 2241 өзі жүретін және 243 өзі жүрмейтін кемелер.

Қапшағай су қоймасында «Іле су жолдары кәсіпорыны» Республикалық қазыналық кәсіпорын орналасқан. Кәсіпорнның негізгі мақсаты Қапшағай су қоймасында қауіпсіз жағдайда кемелер жүзетін су жолдарын ұстау және дамыту саласындағы қызметтерді жүргізу болып табылады.

2020 жылға дейін инфрақұрылымды дамыту, сондай-ақ ішкі су көлігі саласында қауіпсіз кемелер жүзуін қамтамасыз ету мақсатында ұсталған кемелерді, оның ішінде шағын кемелерді сақтауға арналған облыстың су айдандарында (кемелердің жаппай жиналу орындарында) арнайы тұрақты құру жоспарлануда.

Су көлігі түрлерімен тасымалдауды арттыру үшін жағалау инфрақұрылымын дамыту жөніндегі жобаларды жүзеге асыру жоспарлануда. Осыған байланысты, 2018-2020 жылдары Қапшағай су қоймасында және Алакөл көлінде айлақ құрылыстарын жүргізу жобаларын жүзеге асыру жоспарлануда.

Саланың даму жағдайына SWOT-талдау

Алматы облысы стратегиялық маңызды халықаралық транзиттік торабы болып табылады. Осыған байланысты облыста көлік инфрақұрылымын дамытуға ерекше көңіл бөлінуі тиіс. Өңір бойынша инфрақұрылымды жақсарту бойынша оң үрдіс байқалады.

• 
  көлік инфрақұрылымы объектілерінің жеткіліксіз дамуы;
  
• 
  облыстың жекелеген аумақтарының жолаушы хабарламасымен толық қамтылмауы, жолаушылар және жүк тасымалдайтын тұрақты ауданішілік автомобиль маршруттарының жүйесі нашар дамыған.
  

Алматы облысында 3220 көп пәтерлі тұрғын үйлер бар, олардың 1868-н (58%) күрделі жөндеу қажет.

Үш мамандандырылған уәкілетті ұйымдар облыстық маңызы бар үш қалада 500,0 млн. теңге сомасына 47 үйді жөндеуден өткізді (Талдықорғанда - 31, Қапшағайда - 11, Текеліде - 5).

Сондай-ақ, 2012 жылы қайтарылған қаражат есебінен Талдықорған және Текелі қалаларында жалпы 6,9 млн. теңге сомасына бір бір үйден жөнделді.

Қайтарылған қаражат есебінен 2013 жылы жалпы 54,8 млн.теңге сомасына 6 көп пәтерлі тұрғын үйлер жөнделді (Жамбыл ауданында - 1, Талдықорған қ. - 5).

2014 жылы 40 көп пәтерлі тұрғын үйлерде жөндеу жұмыстары жүргізілді (Балқаш ауданында - 7 үй, Көксу және Талғар аудандарында – бір бір үйден, Талдықорған қаласында - 20 үй, Қапшағайда - 7 үй және Текеліде - 4 үй).

Қайтарылған қаражат есебінен 2014 жылы 7 көп пәтерлі тұрғын үйлер жөндеуден өткізілді (Талдықорған қ. -3, Қапшағай қ. -2, Текелі қ. -1).

Жалпы соңғы үш жылда 133 үй жөндеумен қамтылды. Күрделі жөндеуді талап ететін кондоминиум объектілерінің үлесі 2014 жылы 2012 жылмен салыстырғанда 71,5%-тен 58%-ке төмендеді.

Аталған көрсеткіштің төмендеуіне Өңірлерді дамыту бағдарламасының және облыс аумағының бір бөлігін Алматы қаласына беру аясында көп пәтерлі тұрғын үйлерді жөндеу және термомодернизациялау жөніндегі жобаларды жүзеге асыру есебінен қол жеткізілді.

• 
  Өңірлерді дамыту 2020 бағдарламасының (ҚР тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңартудың 2011-2020 жылдарға арналған бағдарламасы) аясында кондоминиум объектілерінде жөндеу жұмыстарын жүргізуді қаржыландырудың жеткіліксіздігі.
  

Обылста жалпы қуаты 750 МВт 18 СЭС және бір күн электр станциясы жұмыс жасайды.

Энергетикалық жүйелердің техникалық жағдайы қанағаттанарлықсыз. Сонымен қатар, 2012 жылы жылу жлектр станцияларындағы тозу 71,5%-тен 60%-ке, электр жүйелеріндегі шығындар 16,1%-тен 13,9%-ке төмендеді.

Облыстың электр қуатына деген тапшылығы өз өндірісімен тек 62%-ке ғана жабылады және солтүстік облыстардан, Жамбыл ГБЭЖ-нен және Қырғызстаннан сатып алынады.

2018 жылға дейін жалпы қуаты 470,9 МВт бірінші кезектегі 35 жобаны жүзеге асыру межеленген (29-СЭС, 3-ЖЭС, 1- КЭС, 1 – биостанция), олардың қатарында «Самрұқ-Энерго» АҚ-ның және «Жетісу» ӘКК» ҰК» АҚ-ның 300 МВт дейін Шелек ЖЭС-ның құрылысы бойынша бірлескен жобасы бар.

Құны 9,2 млрд. теңгенің құрайтын «Мойнақ СЭС-ның қуатын беру сызбасы» жобасы жүзеге асырылды.

Алматы қаласының қала сыртындағы аймақтарының генерацияланатын қуаттарын арттыру үшін «КЕGOC» АҚ-ның ҰЭЖ-не 500/220 кВ кернеулік желілерімен қосылатын, 500 кВ Алма кіші станциясы салынды.

Қуаты 1320 МВт Балқаш ЖЭС инфрақұрылымдық объектілерінің құрылысы жалғасуда.

Нәтижесінде, сыртқы энергия көздерінен электр қуатын сатып алу 2012 жылғы 31%-тен 2014 жылы 24,8%-ке қысқарды.

Жалпы тұтыну көлеміндегі қалпына келетін энергия көздерінің үлесі 2014 жылы 5,2%-ті құрады.

• 
  Облыстың меншікті отын-энергетикалық ресурстарының жетіспеушілігі.
  
• 
  Энергетика жүйелерінің техникалық жағдайы қанағаттанарлықыз, жылц электр станцияларында құралдардың 60%-ке дейін тозуы;
  
• 
  Электр қуаты шығынының үлкен көлемде болуы.
  

Су құбыры жүйелерінің жалпы ұзындығы 8444,0 ш. құрайды.

2015 жылы орталықтандырылған сумен қамту жүйесімен 66 елді мекнеді қамту жоспарланған, оның ішінде сумен қамту жүйесін қайта жаңғырту және салу есебінен – 25, күрделі және ағымдағы жөндеу жұмыстарын (о.і. скважиналарды қалпына келтіру) жүргізу есебінен 41 елді мекенді қамту көзделуде.

Халықты үздіксіз ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесін шешу үшін облыс аудандары мен қалаларында ауыз сумен қамту және су бөлу жүйелерін қолдану бойынша 21 «Су Құбыры» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорындары құрылған және жұмыс жасайды.

Қазіргі уақытта барлық салынған объектілер мемлекеттік коммуналдық кәсіпорындарға қолданысқа берілуде. Әрекет етуші объектілерді беру және кәсіпорындардың жарғылық капиталын толықтыру бойынша тұрақты жұмыс жүргізіледі. 2012-2014 жылдары жергілікті бюджеттен сумен қамту және су бөлу қызметтерін көрсететін «Су құбыры» кәсіпорындарының материалдық-техникалық базасын дамытуға және жарақтандыруға 815,3 млн. теңге бөлінді. 2014 жылы қолдану ұйымдарының материалдық-техникалық базасын жарақтандыру үшін 800 млн. теңге бөлінді (230 бірлік техника).

Ауылдық елді мекендерде сумен қамту объектілерін коммуналдық кәсіпорын балансына беру бойынша жұмыстар тұрақты жүргізіледі.

Обылстың елді мекендерінде ауыз сумен қамтуға арналған гидрогеологиялық скважиналардың жарамдылығын анықтау мақсатында 2012 жылдан 2014 жылдар аралығында 167,4 млн. теңгеге 643 скважина тексерілді (2012 ж.- 84,0 млн. теңгеге 348 скважина, 2013 ж.- 83,4 млн. теңгеге 295 скважина).

Сумен қамту объектілеріне техникалық төлқұжаттарды рәсімдеуге және арнайы су пайдалануға рұқсат алуға жергілікті бюджеттен 2012-2014 жылдары 100,9 млн.теңге бөлінді (2012 – 31,1 млн. теңге, 2013- 11,0 млн.теңге 2014- 58,8 млн.теңге ).
Саланың даму жағдайына SWOT-талдау:

• 
  су құбыры жүйелерінің қатты тозуы (65%);
  
• 
  ауылдық елді мекендерде сумен қамту және су бөлу жүйелеріне қызмет көрсету жөніндегі кәсіпорындардың жеткіліксіз деңгейде материалдық-техникалық жарақтандырылуы.
  

57 елді мекенде кәріз жүйелері бар, бұл жалпы елді мекендер санынан 7,4%-і құрайды. Ұзындығы - 1099 ш. (басты коллекторлардың ұзындығы - 359 ш. (32,7%), бөлетін кәріз жүйелері – 740 ш. (67,3 %).

Толық және механикалық биологиялық тазартылатын кәріз тазалау құрылыстары Талдықорған (қуаты - 36 мың м³/тәу.), Қапшағай (қуаты - 25,4 м³/тәу.) және Текелі (қуаты - 11 мың м³/тәу.) қалаларында, Талғар ауданының Талғар қаласында (қуаты - 1200 м³/тәу.), Қарасай ауданының Қаскелең қаласында (қуаты - 600м³/тәу.) бар.

Талғар, Қаскелең қалалары және Іле ауданының Өтеген батыр кенті жартылай ағызғы суларын Алматы қаласының коллекторына лақтырады. Қалған елді мекендер ағызғы суларын механикалық тазарту құрылыстары арқылы немесе сүзгілеу алаңына төгеді.

Экологиялық ахуалды жақсарту мақсатында «Алматы облысы Көксу ауданының Балпық би кентінде кәріз жүйелерін қайта жаңғырту және салу» объектісі салынды (қуаты 1400м³/тәу. КТҚ).

2014 жылы құны 1,7 млрд. теңгенің құрайтын «Алматы облысы Алакөл ауданының Үшарал қаласында кәріз жүйелерін қайта жаңғырту және салу» (өнімділігі 3500м³/тәу. КТҚ), Қаратал ауданының Үштөбе қаласында кәріз жүйесін қалпына келтіру және салу (өнімділігі 1000 м³/тәу. КТҚ), Панфилов ауданының Жаркент қаласында кәріз жүйесін қалпына келтіру және салу (өнімділігі 7000 м³/тәу. КТҚ), құны 586,8 млн. теңгені құрайтын қарасай ауданының Қаскелең қаласында кәріз жүйесін қалпына келтіру және салу объектілерінің құрылысы басталды, сондай-ақ 2015 жылы құны 528,1 млн.теңгені құрайтын Сарқан ауданының Сарқан қаласында КТҚ (өнімділігі 800 м³/тәу. КТҚ) құрылысы жүргізілуде.

2015-2017 жылдарға арналған бюджеттік инвестициялық жобалардың тізіміне сәйкес, Қапшағай, Текелі қалаларына, Сарөзек, Қарабұлақ кенттеріне және басқа да аудан орталықтарына толық биологиялық тазарту жүйесімен кәріз тазарту құрылыстарының ең соңғы әзірлемелерін қосумен, су бөлуді кешенді шешудің жобалау-сметалық құжаттамасын әзірлеу жоспарлануда.

Сумен қамту жүйелерін дамытумен қатар, су бөлу және адамның өмір сүру барысында және өнеркәсіп кәсіпорындарының көбеюі нәтижесінде жиналатын ағызғы суларын тазарту мәселесі туындайды.

Облыста дамыған кәріз жүйесінің болмауына байланысты күрделі экологиялық мәселелер бар, ол жер асты суларының, ауыз су көздерінің ластануына алып келеді, халықтың өмір сүру сапасын нашарлартады. Әрекет ететін тазарту құрылыстарының айтарлықтай тұратқы және үздіксіз жұмыс жасауы, экологиялық ахуалды жақсарту мақсатында оларды қайта жаңғырту қажет, ол су пайдалану көлемдерін айтарлықтай арттыру кезінде әрекет ететін құрылыстар көлемін барынша пайдалану және су бөлу жүйелерінің тиімділігін арттыру тұрғысында оң әсер береді.

Жаңа заманауи, жоғары технологиялық механикалық және биологиялық тазарту құрылыстарын салу қажет.

• 
  қолда бар кәріз жүйелерінің жоғары деңгейде тозуы (80%) және елді мекендердің орталықтандырылған су бөлу жүйелерімен төмен деңгейде қамтылуы (7,4%);
  
• 
  мемлекеттік, сондай-ақ жеке инвестициялар есебінен жаңа заманауи, жоғары технологиялық су бөлу жүйелерінің құрылысы мен қайта жаңғыртуды жеткіліксіз қаржыландыру.
  

Барлығы облыс бойынша 343,4 ш. жылу жүйелері бар, оның ішінде 144,2 ш. немесе 42%-і күрделі жөндеуді қажет етеді.

Ірі ЖЭО-нан және қазандықтардан жылу магистральдары бойынша орталықтандырылған жылумен қамту Талдықорған, Қапшағай, Текелі, Үштөбе және Үшарал қалаларында, сондай-ақ Алматы қаласына жақын орналасқа елді мекендерде жүргізіледі.

Облыс бойынша жылумен қамту қызметімен қамтамасыз ету деңгейі 2014 жылы 20%-ті құрады немесе 2012 жылғы деңгейден 3%-ке артық.

Алакөл ауданының Үшарал қаласында орталық қазандықтың құрылысы және жылу жүйелерін қайта жаңғырту жөніндегі жоба жүзеге асырылды.

Сарқан ауданының Сарқан қаласында орталық қазандықтың құрылысы бойынша жұмыстар аяқталуда.

Кәсіпорындар меншікті қаражат есебінен жалпы 1,8 млрд. теңге сомасына қазандықтар мен жылу жүйелерін күрделі және ағымдағы жөндеуден өткізу жұмыстарын жүргізді.

Аталған шаралар 2014 жылы жылу жүйелерінің тозуын - 60%-ке жылу жүйелеріндегі шығындардың 20%-ке (2012 жылы норматив - 25%) төмендетуге мүмкіндік берді.

Жаркент, Есік, Талғар, қаскелең, Шелек, Шонжы және Ұзынағаш шағын қалаларында орталықтандырылған жылумен қамту жүйелерін дамыту үшін МЭН әзірленді.

Мемлекеттік «Нұрлы Жол» инфрақұрылымдық даму бағдарламасының аясында 2015 жылы 6 жоба жүзеге асырылуда, оның ішінде Қапшағай қаласының Заречный кентінде орталық қазандық құрылысы бар.

Сондай-ақ келешекте Талдықорған қаласында ЖЭО-ның құрылысы немесе әрекет етуші «Басқуат» қазандығын кеңейту қажет.

«Өңірлерді дамыту-2020» Бағдарламасының аясында Текелі моноқаласында «Достық» және «Алатау» м/а жылу жүйелерін қайта жаңғырту басталды. 18,8 мың адам сапалы жылумен қамту қызметтерімен қамтамасыз етіледі.

Облыстың аудан орталықтарын орталықтандырылған жылумен қамту жұмыстары жүргізілуде.

Жаркент, Есік, Талғар, Қаскелең, Шелек, Шонжы және Ұзынағаш шағын қалаларында орталықтандырылған жылумен қамту жүйесін дамытудың ТЭН әзірленді.

Бүгінгі таңда ЖСҚ-н әзірлеуге қаражат бөлу мәселесі қарастырылуда.

Еңбекшіқазақ ауданының есік қаласында орталық қазандық құрылысының жобалау-сметалық құжаттамасы әзірленді.

Саланың даму жағдайына SWOT-талдау:

• 
  жылу жүйелерінің жоғары деңгейде тозуы (60%) және жылу энергиясы шығынының жоғары деңгейі (20%);
  
• 
  жылумен қамту қызметтерімен қамтамасыз ету деңгейінің төмен болуы (20%).
  

Облыста 741 елді мекен бар, 473 елді мекен 2030 жылға дейін газбен қамтуға қосылу мүмкіндігі бар, 268 елді мекеннің мүмкіндігі жоқ.

Табиғи газға 73 елді мекен қосылған, газдандыру деңгейі 15,4%-ті құрайды. 2012 жылмен салыстырғанда газдандарылған елді мекендердің саны – 15-ке, газандандыру деңгейі 3,1%-ке өсті

Газ құбырларының жалпы ұзындығы 2,0 мың ш. құрайды.

Облыстың табиғи газға деген қажеттілігі жылына – 265 млн. м3 және сұйытылған газға 506,4 мың тоннаы құрайды.

Алматы облысының елді мекендерін газдандырудың мемлекеттік бағдарламасы: Қазақстан Республикасының 2012 жылдың 9 қаңтарындағы «Газ және газбен қамту туралы» №532 заңының;

- 2013-2030 жылдары жүзеге асырылатын Қазақстан Республикасын (Алматы облысын) газдандырудың өңірлік сызбасының (Мұнай және газ министрлігінің жанында құрылған Ведомствоаралық комиссияның 2014 жылдың 14 қарашасындағы шешімімен бекітілген) талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Табиғи газды жеткізу «Қазақстан-Қытай» желілік газ құбыры және «Бұхар газнасостық ауданы-Ташкент-Бішкек-Алматы» желілік газ құбыры бойынша жүзеге асырылады.

Облыста жүзеге асырылатын ірі және әлеуметтік маңызды жобалардың бірі болып «Алматы-Талдықорған» ЖГ құрылысы табылады. Жобаның жалпы құны 19,9 млрд. теңгені құрайды, ұзындығы - 264,8 ш. Жобаны жүзеге асыру халық саны 409,8 мың адамды тұрайтын облыстың жалпы 3 қаласын (оның ішінде облыс орталығы Талдықорған қаласы) және 7 ауданын газбен қамтуға мүмкіндік береді.

ЖГ құрылысына республикалық және жергілікті бюджеттерден 2012 жылдан 2014 жылдар аралығында 10,9 млрд. теңге бөлініп, игерілді (2012 жыл - 2,2 млрд. теңге, оның ішінде РБ -2,0 млрд. теңге, ЖБ- 200,0 млн. теңге, 2013 жыл - 2,53 млрд. теңге, оның ішінде РБ -2,3 млрд. теңге, ЖБ-230,0 млн. теңге, 2014 жылы 6,15 млрд. теңге, оның ішінде РБ – 5,14 млрд. теңге, ЖБ – 1,01 млрд.теңге).

Сондай-ақ, 2010 жылдан бері облыста «Алматы-Байсерке-Талғар» желілік газ құбырының құрылысы басталып, аяқталды. Газ құбырының ұзындығы жоба бойынша 64,4 ш., жобаның жалпы құны - 7,8 млрд. теңге, бүгінгі таңда 7 елді мекен қосылды, 69 мекенді қосу жоспарлануда.

«Байсерке-Қапшағай» бөлінісі бар «Алматы-Байсерке-Талғар» желілік газ құбырының құрылысы жобасын жүзеге асыру Іле және Талғар аудандарының 300 мыңнан астам халқы бар 76 ауылдық елді мекендерін газбен қамтуға мүмкіндік берді.

«Алматы-Байсерке-Талғар» ЖГ-нан «Байсерке-қапшағай газ құбыры-бөлінісінің құрылысы» жобасына 4,5 млрд, теңге сомасына ЖСҚ әзірленді.

2013 жылы Еңбекшіқазақ және Панфилов аудандарын газдандыру үшін құны 1,94 млрд. теңгені құрайтын «Қазақстан-Қытай» ЖГ-нан Маловодное, Шелек, Жаркент АГБЖ-нің құрылысы» жобасы бойынша жобалау-сметалық құжаттамасы дайындалды. Жобаны 2016 жылы жүзеге асыру жоспарлануда.

«Алматы-Талдықорған» ЖГ-ның құрылысына 2015 жылға 4,0 млрд. теңге бөлініп, игерілді. Жұмыстар бекітілген кестеге сәйкес жүргізілуде, бүгінгі күні газ құбырының желілік бөлігінің 205 ш салынды.

«Талғар ауданының елді мекендерін газдандыру» және «Қарасай ауданының елді мекендерін газдандыру» жобалары бойынша жобалау-сметалық құжаттамалар әзірленді. Жобаларды жүзеге асыру Қарасай ауданының Үшқоңыр кентін және Талғар ауданының Шымбұлақ кентін газдандыруға мүмкіндік береді.

Сондай-ақ, Балқаш, Іле, Қаратал, Кербұлақ, Көксу аудандарын және Талдықорған қаласын газдандыру мақсатында, қазіргі уақытта бірінші кезеңмен аудан орталықтарына дейін жеткізу газ құбырларының және Талдықорған қаласының қалаішілік газбен қамту жүйелері құрылысының жобалау-сметалық құжаттамалары әзірленуде.

Әзірленетін жобаларға сәйкес құрылыс-жөндеу жұмыстарын қаржыландыру үшін инвесторлар тарту жөніндегі мәселелер пысықталуда, 11 әлеуетті инвесторлармен жалпы 250 млрд. теңге сомасына ынтымақтастық туралы ниет білдіру шарттарына қол қойылды. Сондай-ақ Басқарма «Байсерке-Қапшағай» ЖГ және Талдықорған қаласының қалаішілік жүйелерінің құрылысы бойынша келіссөздер жүргізіліп, әлеуетті жеткізуші "Asia Capital-Manegement" ЖШС-не құжаттар ұсынылды.

Облысты газдандыру облыс эконмоикасына жалпы оң әсер етеді, өңірдегі экологиялық ахуалды жақсартады және халықтың әлеуметтік деңгейін біршама көтереді.

Халықтың отын алуға шығындары азаяды, әлеуметтік сала объектілерінің табиғи газбен қамтамасыз етуге ауысуы бюджет шығындарының төмендеуіне алып келеді.

• 
  Табиғи газды пайдалану үшін газ инфрақұрылымының дамымағандығы.
  

Облыста экологиялық ластану деңгейінің төмен екендігі байқалады. Алайда экологияға әуе бассейнінің техногендік ластануының және жақын орналасқан өңірлердегі ауыл шаруашылығы алқаптарының деградациялануының негізгі көзі болып табылатын, Алматы қаласы айтарлықтай әсер етеді.

2014 жылы атмосфераны ластайтын заттардың шығарылу деңгейі 2012 жылғы деңгейге қарағанда 19,8%-ке төмендеді, оның ішінде қатты заттар - 28%, сұйық және газ сияқты заттар - 17,1%, күкіртті андигид – 61% және азот қышқылы – 60,8%.

Осылайша, жалпы ластағыш заттардың шығарылу көлемінен 70%-ті тиесілі АӨК АҚ-ның (ЖЭО-2, ЖЭО-3) жылуэнерго кешендері орналасқан Қарасай және Іле аудандары ең ластанған аудандар болып қалады.

Жер бетіндегі суларды негізгі ластағыштар болып өнеркәсіптік және өндірістік коммуналдық кәсіпорындар табылады, ағызғы суларының өсуі байқалады.

Суару жүйелерінің жалпы ұзындығы 16,5 мың шақырымды құрайды, оларға 456,3 мың га суарылмалы жер қоса тіркелген, олардың ішінде 18 мың га суарылмалы шабындық қосымша пайдаланылмайды, негізгі себептері болып жерлердің мелиоративті жағдайының нашарлауымен сүйемелденетін, суару және дренаждық жүйелердің айтарлықтай тозуы және істен шығуы табылады.

Мемлекеттік орман қоры 4137,8 мың га құрайды, оның ішінде орманмен 1670,7 мың га жабылған. Орман шаруашылығының 15 мемлекеттік мекемелері жұмыс жасайды.

2012 жылдың деңгейіне орманмен жабылған алаң 3,9 мың га құрайды, өрт алаңы 151,2 га азайды (2012ж. – 153 га, 2013ж. – 882,5 га, 2014ж. – 1,8 га). Орман алаңдарын азайтатын негізгі факторлар болып орман өрттері, орман дақылдарының жойылуы, есептен шығарылуы және т.б табылады.

2014 жылы конкурстық негізде ауыл шаруашылғы бағытындағы жерлерді беру арқылы ауыл шаруашылығы айналымына 375,5 мың га жер тартылды немесе 2012 жылдан 39,5 мың га артық, ауыл шаруашылығы айналымына тарту үлесі 4,3%-тен 4,5%-ке артты.

Қатты тұрмыстық қалдықтарды басқару

Облыс аймағында қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау мен көмудің 354 орны бар, оның ішінде 12-сі облыстық маңызы бар қалалар мен аудан орталықтарындағы типтік полигондар. Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаумен және шығарумен әр түрлі меншік формасындағы 72 кәсіпорын айналысады, олардың меншігінде 460 дана мамандандырылған техника, 19 мың контейнер бар. Алайда, мамандандырылған техниканың тозуы 75-80%-ды құрайды.

Алматы облысында қатты тұрмыстық қалдықтардың жиналған жалпы көлемі 8,5 млн. тоннаға жуық, сонымен бірге, жыл сайын 800 мың тонна қатты тұрмыстық қалдық жинақталып, оның 450 мың тоннасы Алматы қаласының аймағынан шығарылады. Сонымен қатар, пайда болған қалдықтар полигондарда алдын ала сұрыптаусыз және залалсыздандырусыз орналастырылады.

Осыған байланысты, негізгі мақсаттардың бірі қоқыс пен қалдықтарды өңдейтін зауыт салу арқылы қалдықтарды өңдеу мен жою көлемдерін ұлғайту болып табылады.

• 
  ауаны және ағызғы суларын ластайтын заттардан тазарту деңгейінің жеткіліксіздігі;
  
• 
  қоқыс өңдеу зауытының болмауына байланысты қатты тұрмыстық қалдықтарды жою қиындығы;
  
• 
  суару жүйелерінің қанағаттанарлықсыз жағдайы су ресурстарын орынсыз пайдалануға алып келеді.
  
• 
  қалдықтар мен қоқыстарды өңдейтін зауыттың жоқтығына байланысты тұрмыстық қатты қалдықтарды өңдеу мен жою мәселесі;
  
• 
  тұрғындар тартылған тұрмыстық қатты қалдықтарды сұрыптау жүйесінің жоқтығы;
  
• 
  тұрмыстық қатты қалдықтарды басқарудың аймақтық жүйесінің және облыстың аудан орталықтарында тұрмыстық қатты қалдықтарды алғашқы сұрыптау үшін уақытша алаңдардың жоқтығы;
  
• 
  мамандандырылған техника мен құрал-жабдықтардың жетіспеушілігі, сонымен қатар тұрғындардың тұрмыстық қатты қалдықтарын шығарылуын жүзеге асыру бойынша жұмыстарды ұйымдастырудың әлсіздігі.
  

Облыстың жергілікті атқарушы органдары Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылдың 18 қыркүйегіндегі №983 Қаулысымен бекітілген Мемлекеттік қызметтер тізіліміне сәйкес мемлекеттік қызмтетерді көрсетеді.

Қызметтерді көрсету облыстық басқармалар, аудан, қала және ауылдық округтер әкімдерінің деңгейінде жүргізіледі.

Бекітілген тізілімге сәйкес, жергілікті атқарушы органдар 162 қызмет түрлерін көрсетеді (2014 жылы –130):

- 103 қызмет аудан және қала (ауылдық округтер) әкімдерінің деңгейінде;

- 59 қызмет облыстық басқармалар деңгейінде;

- 40 қызмет ХҚКО арқылы көрсетіледі.

2014 жылы облыста бекітілген стандарттар негізінде жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік қызметтерінің 120 регламенті әзірленіп, бекітілді, бұл 2011 жылмен салыстырғанда 31 регламентке артық (25).

Алматы облысы әкімінің аппараты Мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасын бақылау ережесіне сәйкес, ай сайын облыстың жергілікті атқарушы органдарында көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасына ішкі бақылау жағдайына мониторинг жүргізеді.

2014 жылы барлығы 8 688 007 қызмет көрсетілді, 2013 жылы - 6 843 326 қызмет (салыстыру үші 2011 жылы - 4 141 621):

• 
  жергілікті атқарушы органдар арқылы - 6 786 281 (4 116 918);
  
• 
  халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы – 56 981 (24 703);
  
• 
  «электрондық үкімет» порталы арқылы - 64 (тіркелмеген).
  

«Ауыл шаруашылығы малдарын жекелеуді жүргізу» – 2 070 411 қызмет (немесе жалпы саннан - 30,2%);

Облыс әкімдігі мемлекеттік қызметтердің белгіленген мерзімдерін бұзу санын азайтуға бағытталған шараларды жүргізді.

Атап айтсақ, жыл қорытындысы бойынша белгінленген мерзімдерді бұзудың 13 жағдайы тіркелді. Бұзушылықтарға жол берген тұлғаларға қатысты тәртіптік сипаттағы шаралар қабылданды.

2011 жылы мерзімдерін бұза отырып -137 қызмет, 2012 – 40, 2013 – 13 және 2014 23 қызмет көрсетілгендігін атап өту қажет. Осылайша, белгіленген мерзімдерді бұзу санының төмендеуі байқалады.

2011-2014 жылдары мемлекеттік қызметтерді көрсетуге арыздар түскен жоқ.

Тізілімге сәйкес, Алмты облысында 7 түрлі лицензия беріледі.

• 
  мамандардың ағымы;
  
• 
  түрлы ақпараттық жүйелердің болуы (бір маман ақпаратты бірнеше ақпаратық жүйеге енгізу қажет);
  
• 
  орталық органдардың мемлекеттік қызметтерді көрсету бойынша нормативтік құқықтық базаны үнемі жетілдіруі заңды актілердің және жергілікті атқарушы органдардың актілерінің уақытында қабылданбауына алып келеді.
  

Жалпы өңірлік өнімнің өсуі экономиканың оң қарқындарын сақтау есебінен қамтамасыз етілді:

• 
  өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында, құрылыста, көлік және байланыста, саудада және басқа да салаларда өндіріс көлемінің артуы.
  
• 
  бюджетке кіріс бөлігінің түсуін арттыру мақсатында салықтық әкімшілендіруді жақсарту.
  

- Алакөл, Қаратал аудандарында және Текелі қаласында 3 өнеркәсіп алаңдарын құру.

• 
  Жаңа өнеркәсіп өндірістерін ашу және әрекет етушілерін кеңейту;
  
• 
  «Талдықорған», «Арна», «Боролдай», «Қайрат», «Қазбек бек», «G4-City» индустриялды аймақтарын инженерлік инфрақұрылыммен қамтамасыз ету;
  
• 
  Шағын кәсіпорындарды орналастыру және оларды инженерлік инфрақұрылыммен қамтамасы ету үшін Алакөл, Қаратал аудандарында және Текелі қаласында 3 өнеркәсіп алаңдарын құру;
  
• 
  «Талдықорған», Қапшағай қаласындағы «Арна» және Талғар ауданындағы «Қайрат» индустриялдық аймақтарында кәсіпорындарды орналастыру;
  
• 
  Облыс аудандары мен қалаларында өнеркәсіп алаңдарының аумағында шағын өндірістерді, оның ішінде ауыл шаруашылығы өнімін өңдейтін өндірістерді орналастыру;
  
• 
  Облыстың Индустрияландыру картасының жобаларын жүзеге асыру;
  
• 
  «Бизнестің жол картасы 2020» бизнесті қолдау және дамытудың бірыңғай бағдарламасының және басқа да бағдарламалардың аясында отандыру тауар өндірушілердің экспортқа бағдарланған өндірістерін қаржылай қолдау;
  
• 
  Импортты алмстыратын өнім өндірісіне бағдарланған жаңа өндірістерді құру және әрекет етушілерін кеңейту жөніндегі жобаларды жүзеге асыруға жәрдемдесу;
  
• 
  «Өнімділік – 2020» және «Экспорттаушы – 2020» бағдарламаларының мәселелері бойынша семинар-кеңестер, «дөңгелек үстелдер» отырыстарын және басқаларын өткізу;
  
• 
  Ірі жүйе құраушы кәсіпорындардың айналасында аралас өнідірістер үшін «оффтейк» шарттарын жасау және тауарлар тізімін қалыптастыру жұмыстарын жүргізу;
  
• 
  Әкімдіктер, ұлттық компаниялар, жүйе құраушы кәсіпорындар мен жер қойауын пайдаланушылар арасында ынтымақтастық туралы меморандумдар, тауарды жеткізуге шарттар мен келісім-шарттарды жасау;
  
• 
  Жергілікті нарықтың жаңа және қосыша мүмкіндіктерін таныстыруды көздейтін сұхбат алаңдарын, дөңгелек үстелдерді, семинар-кеңестерді, форумдарды, конкурстарды ұйымдастыру.
  

Мемлекеттік органдардың, жүйе құраушы кәсіпорындардың және ұлттық компаниялардың тауарларды, жұмыстарды және қызмет көрсетулерді сатып алуларындағы жергілікті мазмұнға «Қазақстандық мазмұн» интернет-порталы арқылы жүйелі түрде мониторинг жүргізу.

• 
  Қлпына келетін энергия көздерінің үлесін арттыру және дамыту шараларын жүзеге асыру (шағын СЭС құрылысы);
  
• 
  Кәсіпорындардың тұрақты энергетикалық аудитін жүргізу (ірі кәсіпорындар және бюджет саласы үшін міндетті);
  
• 
  Энергия үнемдеуді бизнестің тиімді саласына айналдыратын қосымша ынталандыруларды құру (энергия үнемдеуді насихаттау).
  
• 
  Шағын СЭС, Балқаш ЖЭС, жел және күн электр станцияларының құрылысы жобаларын жүзеге асыру;
  
• 
  МЖӘ тетіктері бойынша тікелей келіссөздер арқылы Текелі қаласындағы Қора өзенінде СЭС құрылысы.
  

• 
  сапаның халықаралық стандарттарына ауысу, отандық өнімдердің ішкі нарығын арттыру және сыртқы нарығын кеңейту;
  
• 
  басым бағыттардың алаңдарын арттыру, өсірудің ресурс үнемдеу технологиясына көшу;
  

• 
  суат құрылыстарын қайта жаңғырту есебінен етті мал шаруашылығын, жем өндірісін және қырда мал бағу шурашылығын дамыту;
  
• 
  ауыл шаруашылығы өнімін өңдеу үлесін және қосылған құны жоғары бәсекеге қабілетті өнім шығаруды арттыру.
  

• 
  АӨК-нің өндірістік және өңдеу салаларының әлеуетін игеру;
  
• 
  Мемлекеттік қолдау құралдарының кең ауқымын пайдалану;
  
• 
  Жаңа қуаттарды құруға не әрекет етушілерін кеңейтуге инвестициялар тарту;
  
• 
  Ауыл шаруашылығы дақылдарының түсімділігін және малдардың өнімділігін арттыруға мүмкіндік беретін заманауи агротехнологияларды пайдалану;
  
• 
  Ауыл шаруашылығы өнімін дайындау, сақтау және өткізу жүйесін дамыту;
  
• 
  Бұрын отырғызылған бақтардан егін жинау;
  
• 
  Ауыл шаруашылығы техникасын жаңарту;
  
• 
  Жайылым шаруашылықтарын, жем өндірісін және қырда мал бағуды суландыру үшін суат құрылыстарын салу/қайта жаңғырту;
  
• 
  Қант қызылшасының және жүгерінің егістік алқаптарын арттыру;
  
• 
  Жылыжай шаруашылықтарының жүйесін кеңейту;
  
• 
  Қызылағаш, Бүйен, Покатилов су қоймаларын салу;
  

• 
  «Сыбаға» бағдарламасының аясында өндіруші-бұқаларды, «Құлан» бағдарламасының аясында жылқылар сатып алу;
  
• 
  «Ырыс» бағдарламасының аясында және мемлекеттік жекеменшік кәсіпкерлік аясында «Жетісу» ӘКК ҰК АҚ арқылы отбасылық шағын сүт-тауарлық фермаларды салу/кеңейту;
  
• 
  Мемлекеттік жеке-меншік кәсіпкерлік аясында «Жетісу» ӘКК ҰК АҚ арқылы Ақсу қант зауытын қалпына келтіру;
  

• 
  Облыс аумағында эпизоотикалық ахуалды қамтамасыз ету;
  
• 
  Алматы қаласының айналысында азық-түлік белдеуін қһдамыту мақсатында ауыл шаруашылығы өнімін өндіру және өңдеу жөніндегі инвестициялық жобаларды жүзеге асыру;
  
• 
  МЖӘ тетіктері арқылы 7 сервистік-дайындау орталығының құрылысы.
  

- кәсіпкерлердің біліктілігін арттыру орталығы.

• 
  Облыстық, қалалық және аудандық Сарапшылар кеңестерінің қызметіне белсенді қатысу арқылы кәсіпкерлердің қоғамдық бірлестіктерінің қызметін жандандыру;
  
• 
  «Бизнестің жол картасы – 2020» Бағдарламасының аясында ШОБ субъектілерін қолдау;
  
• 
  Тағам өнімдеріне бағаның тұрақтылығын қамтамасыз ету, ішкі нарықты өз өндірісіндегі тауарлармен толықтыру;
  
• 
  Кәсіпкерлікті дамыту мәселелері бойынша дөңгелек үстелдер, кездесулер және т.б. өткізу;
  
• 
  Әлеуметтік маңызды азық-түлік тауарларына бөлшек сауда бағасының шекті жол берілетін көлемінің сақталуына мемлекеттік бақылау жүргізу;
  
• 
  Жаңа сауда объектілерін, базарлар мен қызмет көрсету нысандары ашу;
  
• 
  Сауда базарларының заманаиу нысанға кезеңмен көшуі.
  

• 
  Облыс кәсіпорындарының елдің басқа өңірлеріндегі өңірлік «Қазақстанның үздік тауары» конкурс-көрмесіне қатысуы;
  
• 
  Өңіраралық өзара әрекеттестік аясында басқа облыстарда кәсіпорындардың филиалдары мен өкілдіктерін ашу мәселелерін пысықтау;
  
• 
  Алматы облысының тауар өндірушілерінің тізімін (каталогын) қалыптастыру және облыс әкімдіктеріне, ұлттық компанияларға жолдау;
  

• 
  Инвестициялық форумдар, жергілікті мазмұн бойынша форумдар және «Өңірдің үздік тауары» конкурс-көрмесін ұйымдастыру және өткізу;
  
• 
  Республика өңірлерінде облыс кәсіпорындарының өкілдіктерін ашу;
  
• 
  Басқа облыстардың кәсіпорындарына облыс аумағында жаңа өндірістер ашуына жәрдемдесу;
  
• 
  Алматы облысының тауар өндірушілерінің каталогын жыл сайын өзектілендіру және облыс әкімдіктеріне, ұлттық компанияларға жібері.
  

- шетелдік компаниялармен және Еуропалық қайта жаңғырту және даму банкі, Азиялық даму банкі және басқа қаржы ұйымдары сияқты халықаралық қаржы институттарымен жобаларды бірлесіп жүзеге асыру;

• 
  «2015-2019 жылдарға арналған МИИДБ», «Агробизнес 2020», «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламаларын жүзеге асыруға белсенді қатысу есебінен бизнестің инвестициялық белсенділігін арттыру;
  
• 
  Форумдар, семинарлар және дөңгелек үстелдер өткізу;
  
• 
  Индустриялдандыру картасы аясында жобаларды жүзеге асыру;
  
• 
  «Мемлекеттік-жекеменшік әріптестігі» заңының аясында инновацияларды дамыту, инвестициялар мен инвесторларды тарту үшін қолайлы жағдай жасау;
  
• 
  Инвестициялық жобаларды тарту және жүзеге асыру арқылы индустриялды аймақтар мен өнеркәсіп алаңдарын дамыту;
  
• 
  «Қорғас-Шығыс қақпа АЭА» арнайы экономикалық аймағының аумағында инвестициялық жобаларды жүзеге асыру.
  

• 
  Мемлекеттік және үкіметтік бағдарламасымен көзделген шараларды жүзеге асыру арқылы экономиканы дамыту;
  
• 
  Өнеркәсіп, шағын және орта бизнес және туризм объектілерін ашу, дамыту және салу арқылы экономикалық қызметті дамыту;
  
• 
  Әлеуметтік сала объектілерін, жолдарды және сумен қамту, жылумен қамту, газбен қамту және су бөлу жүйелерін салу және қайта жаңғырту арқылы әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымын дамыту;
  
• 
  көлік жүйесінің интеграциялануы;
  
• 
  жауын-шашынға, селге, су басуларға, қар көшкіндеріне, жер сілкіністеріне қарсы әрекет ету, сондай-ақ агломерацияның өртке қарсы қорғау инфрақұрылымын дамыту.
  

- экономиканы дамыту;

- өңдеу өнеркәсібінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру;

- инженерлік және әлеуметтік инфрақұрылымды тиімді дамыту.

• 
  Жаңа және әрекет етуші өнеркәсіп өндірістерін ашу;
  
• 
  Мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыруға белсенді қатысу есебінен бизнестің инвестициялық белсенділігін арттыру;
  
• 
  «Мемлекеттік-жекеменшік әріптестігі туралы» заңының аясында инновацияларды дамыту, инвестициялар мен инвесторлар тарту үшін жағдай жасау;
  
• 
  «Талдықорған» индустриялды аймағының инженерлік инфрақұрылымын қамтамасыз ету;
  
• 
  Өнеркәсіп, шағын және орта бизнес және туризм объектілерін ашу, дамыту және салу арқылы экономикалық қызметті дамыту;
  
• 
  Әлеуметтік сала объектілерін, жолдарды және сумен қамту, жылумен қамту, газбен қамту және су бөлу жүйелерін салу және қайта жаңғырту арқылы әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымын дамыту;
  

- өңдеу өнеркәсібінің бәсеке қабілеттілігін арттыру;

• 
  Қуаты жылына 400 мың тонна болатын «BapyMining» ЖШС-нің шойын өндіретін зауының құрылысы бойынша «зәкірлі» жобаны жүзеге асыру;
  
• 
  Мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыруға белсенді қатысу есебінен бизнестің инвестициялық белсенділігін арттыру;
  
• 
  Қала құраушы кәсіпорындарының қосалқы және қызмет көрсету өндірістерін орналастыруы;
  
• 
  «Мемлекеттік-жекеменшік әріптестігі туралы» заңның аясында инновацияларды дамытуға, инвестициялар мен инвесторларды дамытуға қолайлы жағдай жасау;
  
• 
  Өнеркәсіп, шағын және орта бизнес және туризм объектілерін ашу, дамыту және салу арқылы экономикалық қызметті дамыту;
  
• 
  Әлеуметтік сала объектілерін, жолдарды және сумен қамту, жылумен қамту, газбен қамту және су бөлу объектілерін салу және қайта жаңғырту, күрделі жөндеу арқылы әлеуметтік және инженерлік инрақұрылымды дамыту;
  
• 
  Мемлекеттік бағдарламалардың және жеке бастамалар аясында азаматтарды жұмыспен қамтуға ықпал ететін шараларды жүзеге асыру.
  

- кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасының аясында экономиканы әртараптандыру және шағын және орт бизнесті дамту;

- шағын қалалардың экономикалық әлеуетін дамыту;

- шағын қалалардың инфрақұрылымын дамыту табылады.