106
құралдар – ассемблерлер, символдық келтірулер және басқалар бар. Бұл
аспаптық құралдармен бірге редакторлер, компоновщиктер және қиын
бағдарлама жасауға арналған басқа да сервистік жүйелер қосарлана жүреді.
Жүйелік бағдарламалық қамтамасыз етулерден басқа, DOS үшін кӛптеген
қолданбалы бағдарламалар жасалынған.
Бұл стандарт тек қана ОЖ емес, тағы да мектеп ДЭЕМ арналған
аппараттық құралдардың сипаттамаларын анықтайды. MSX стандарты
бойынша машинада 16 Кб кем емес оперативтік жады, Бейсик тіліндегі
енгізілген интерпретаторлы 32 Кб кӛлемді тұрақты жады, 256х192 нүктелі
және 16 түсті қабілеттілігі бар түрлі түсті графикалық дисплей, 8 октавалы
үшканалды дыбысты генератор, сыртынан қосылатын принтерді қосуға
арналған параллельді порт және ішкі жинақтағышты басқаратын бақылағыш
бар.
Мұндай машинаның операциялық жүйесі келесі қасиеттерге ие болуы
керек: талап етілетін жады – 16 Кб кем емес, СР/М сәйкестігі жүйелік
шақырулар деңгейінде, ішкі жинақтағыштағы файл форматы бойынша DOS
сәйкестігі майысқақ магнитті дискілерге негізделген, Бейсик, Си, Фортран
және Лисп тілдерінің трансляторы болу. Сонымен, бұл MSX-DOS атын алған
операциялық жүйе, СР/М үшін жасалған кең бағдарламалық қамтамасыз ету
қажеттілігі еске алды және бір уақытта DOS байланысты сол уақыттағы
жаңа құрылуға хабардар болды.
Графикалық интерфейске негізделген операциялық жҥйелер
Сәйкес пайда болатын стандарттар бойынша жобаланатын кең кӛп
таралған машиналардан басқа қандай да бір қасиетімен ерекшелінетін
машиналарда жиі жасалады. Сонымен , 80-жылдардың басында және
ортасында ӛзінің графикалық мүмкіншіліктерімен Macintosh и Amiga
машиналары ең үлкен назар аудартты. Біріншісінде дисплейі – монохромдық,
ал екіншісінде – түрлі түсті болды, бірақ олар жоғары рұқсат беруші
қабілеттілікпен
және
дисплейге
графикалық
ақпаратты
шығару
жылдамдығымен ерекшелінетін.
Бұл машиналарға арналған операциялық жүйелер графикамен жұмыс
жасау мүмкіншіліктері барынша кӛп қолдану үшін жобаланған. Оларда кӛп
терезелі интерфейс және " тышқан " манипуляторы қолданылады. Қандай да
бір оерацияны немесе жұмыс объектісін таңдау үшін экранға бірнеше
шартты графикалық символдар (пиктограммалар) шығарылады, олардың
ішінде таңдауды " тышқанның " кӛмегімен жасалады.
Дербес компьютерлердің дамуының бастапқы периодында USCD p-
system операциялық жүйесі жасалған болатын. Бұл жүйенің негізін
гипотетикалық әмбебап есептеу машинасына сәйкес келетін П-машана деп
аталатын бағдарлама құрайды. П-машина П-код деп аталатын арнайы
командаларды орындай отырып, процессор, жады және сыртқы
құрылғылардың жұмысын еліктейді. Пи - жүйенің бағдарламалық
компоненттері ( құрастырушылар соның ішінде ) П - кодта құрастырылған ,
107
қолданбалы бағдарламаның сонымен қатар П – кодта құрастырылады.
Сайып келгенде , жүйе негізгі айырмашылығы – оның ДЭЕМ
аппаратурасынан минималды тәуелділікте болуы. Осы айырмашылығы Пи-
жүйесін әр түрлі үлгідегі машиналарға кӛшіруді қамтамасыз етеді. П -
кодының тұтастығы және ыңғайлы іске асырылған шайқалту механизмы
салыстырмылы түрде аз кӛлемді шапшаң жадылы бағдарламаларды ДЭЕМ
жасауға мүмкіндік береді.
Бірақ бұл жүйенің принципшіл ерекшелігі болып қолданбалы
бағдарламаларды интерпретационды айрықша атқару тәртібі табылады, ол
шапшаң жады мен сыртқы жинақтағыштармен қарқынды ақпарат айырбасын
тартады. Нәтижесінде жұмыс маңызды баяулануы болды.
Кіші-ЭЕМ сәтті қолдануына байланысты UNIX жүйесі улкен
танымалдылыққа ие болды. Бұл сәттілігі дербес компьютерлерге де осындай
ұқсас жүйе жасауға түрткі болды.Осы отбасыға қатысты ОЖ әр түрлі
болжамалары ӛз аттарына ие, бірақ негізінде бірақ UNIX ерекшеліктерін
қайталайды.
UNIX – кӛп пайдалынатын және кӛп мақсатты тәртіпте жұмыстардың
орындалуы жүзеге асыруға мүмкіндік беретін операциялық жүйе . Ол
бастапқыда MULTICS ауыстыру үшін үлкен ЭЕМ арналды. UNIX -
бағдарламашы қолдарында ӛте қуатты құрал болып табылады, бірақ кең
кӛлемді ОЗУ және тегеріш кеңістіктерін талап етеді. Бұл операциялық жүйені
стандарттау
әрекеттеріне
қарамастан,
бағдарламалаушылар
ӛзінің
мұқтаждықтарын модификациялау үшін Си тілінде жазылған бағдарлама
түрінде таралғандықтан оның кӛптеген болжамалары бар.
Бұл жүйенің негізгі айырмашылығы – оның модульдылығы және
қолданушы - бағдарламашыларға арналған қолайлы жағдайды жасауға
рұқсат ететін жүйелік бағдарламалардың кең жинағы болып табылады. UNIX
жүйесі ӛзінің модульдерінің 90% кӛбі Си тілінде жазылғандықтан ол онымен
органикалық түрде сыйысады. Жүйенің командалық тілі Си тілімен сәйкес
келеді, себебі үлкен қолданбалы жүйелерді жасау кезінде әртүрлі
бағдарламалар ӛте жеңіл косуға рұқсат етеді.
UNIX қолданушы бірлесіп әрекет жасайтын " қоршау" және компьютер
әрекеттерін басқаратын " түйін " болады. Компьютер командаларды енгізуге
шақыру ретінде долларлық белгіні шығарады. Бұл операциялық жүйенің
пайдалану ұзақтығына байланысты командалардың саны ӛте үлкен. Кез-
келген операциялық жүйеде болатын файлдарды басқару командаларына
қоса, UNIX кем дегенде бір мәтіндік редактор, сонымен қатар мәтіннің
форматері және қажеттілігіне қарай " қабықты " модификациялау арналған
Си тіліндегі құрастырушысы болады.
UNIXтен басқа да кӛптеген операциялық жүйелер қайта тағайындау,
канал және сүзгі сияқты функциялады ӛздеріне алды; бірақ UNIX сӛзсіз
ерешелігі – бастапқыда кӛп пайдалынатын және кӛп мақсатты операциялық
жүйе сияқты жасалынғаны. Файлдардың аттары 14 белгіні тұра алады ,
Достарыңызбен бөлісу: |
