Алматы экономика және статистика академиясы

40 
 
MDI-дің  кӛптеген  артықшылықтары  болады.  Оның  бірі  -  1  фильмнің 
элементтерін  басқа  фильмге  маус  кӛмегімен  орын  ауыстыру  немесе  кӛшіру 
арқылы  жүзеге  асады.    (яғни,  drag-and-drop  —  "орнын  ауыстырып,  қалдыр" 
техникасы).  Объектілерді  басқа  фильмге  кӛшіргенде  немесе  орнын 
ауыстырғанда  визуальді  кӛрсетілімдер  ғана  емес,  сондай-ақ  оның  қалған 
қасиеттері  де  сақталады.  Мысалы:  батырманы  кӛшіргенде,  оған  қатысты 
әрекеттер де сақталады. 
Кеңес 
1-фильмнен 2-фильмге объектінің орнын ауыстыру үшін осы объектіге 
нұсқағышты  орнатып,  маустың  батырмасын  басып  тұрып  оны  басқа 
объектіге, яғни басқа терезедегі қажетті позицияға орнату жеткілікті. 
Объектіні басқа фильмге кӛшіру үшін, жоғарыда кӛрсетілген әрекеттер 
пернесін басу арқылы жүзеге асады. 
Жұмыс істеу аймағының үстінде уақыттық диаграмма панелі (Timeline) 
орналасқан.  Үстел  сияқты  уақыттық  диаграмма  да  фильмнің  нақты 
оқиғасына  жатады.  Ол  оқиғадағы  қабаттардың  ӛзара  орналасуы,  оқиғада 
кӛрсетілген  объект  күйінің  ӛзгеру  тізбегі  сипаттала  отырып,  басқа  да 
әрекеттер  жасай  алады.  Уақыттық  диаграмма  анимация  құрудың  және 
фильмнің  интерактивтік  элементтерінің  беталысын  сипаттайтын  негізгі 
құралы болып табылады. 
Уақыттық  диаграмма  панелі  күрделі  құрылымды  болып  келеді  және 
кӛптеген  басқару  элементтерінен  тұрады.  Уақыттық  диаграмманың  сыртқы 
бейнесі    ӛте  үлкен  ауқымда  орнатылған  параметрлерге  тәуелді  ӛзгеріп 
отырады.  Алайда  Flash  -  пен  жұмыс  істеу  қарқындылығы  уақыттық 
диаграммен жеткілікті дәрежеде жұмыс істей алумен байланысты. 
Берілген бӛлімде уақыттық диаграмма панелінің негізгі компоненттері 
мен  оның  жалпы  пішімін  қарастырамыз.  Оны  пайдалану  туралы  сұрақтар 
келесі бӛлімдерде анықталып, нақтыланады.   
  Сонымен,  жалпы  жағдайда  уақыттық  диаграмма  панелінде  келесі 
элементтер кӛрсетіледі. (8-сурет): 
Ағымдағы  фильм  оқиғасының  қабатын  сипаттау.  Бұл  сипаттаманың 
құрамы  бірнеше  бағаны    бар  ӛзіндік  кесте  түрінде  берілген.  Онда  қабаттың 
атауы  мен  оның  атрибуттары  кӛрсетіледі.  Анығырақ  уақыттық  диаграмма 
панелінің осы бӛлігі "Анимацияны құру" тарауында қарастырылады. 
Уақыттық  меншікті  диаграмма  кадрлар  шкаласы,  "санауыш  бастиек" 
бейнесі  және  оқиғаның  әр  қабатына  арналған  уақыттық  диаграммадан 
тұрады. 
Түсуші  меню  уақыттық  диаграммада  кадрларды  ұсыну  пішімін 
таңдауға мүмкіндік береді. 
Уақыттық  диаграмма  терезесі  күйінің  жолында  фильмнің  кейбір 
параметрлері  туралы  ақпарат  шығарылумен  қатар  үстелдегі  кадрлар 
анимациясын бейнелеуді басқаруға арналған батырмалары болады. 

41 
 
 
 
            8-сурет. Уақыттық диаграмма панелі. 
Уақыттық диаграмма панелінің элементтерін толығырақ қарастырайық. 
Кадрлар  шкаласы.  Шкала  оқиғаның  барлық  қабаттарына  ортақ  болып 
келеді.  Мұнда  кадрлардың  реттік  саны  ӛсу  ретімен  орналасқан.  Реттік 
санының  қадамы  5-ке  тең.  (Ол  кез  келген  кадрдың  пішімі  үшін  ӛзгеріссіз 
қалады). 
Санағыш  бастиек  (Play  head)  анимацияның  ағымдағы  кадрын 
нұсқайтын  ӛзіндік  индикатор  болып  табылады.  Кезекті  кадрды  құру  және 
фильмді  қосу  кезінде  санағыш  бастиек  уақыттық  диаграмма  бойымен 
автоматты  түрде  орын  ауыстырады.  Маус  кӛмегімен  анимациялық  фильмді 
құрған кезде ғана оның орнын ауыстыруға болады. Сонымен қатар оны 2 жақ 
бағытта да орын  ауыстыруға  болады.  Бұл  кезде  анимациялық объектілердің 
де күйлері ӛзгеріп отырады.     
Жеке  қабаттың  уақыттық  диаграммасы    кадрлардың  тізбекті  түрде 
графикалық  бейнесін  кӛрсетеді.  Тӛменде  кӛрсетілгендей,  уақыттық 
диаграммадағы  кадрлар  бейнесі  информативтік  болып  келеді.  Негізінен, 
кадрлардың бейнесі арқылы берілген қабатқа қолданылған анимация тәсілін 
анықтауға  болады.  Тӛменде  қабаттың  уақыттық  диаграммасының  түрлі 
пішімдерінің  (яғни  онда  орналасқан  объектінің)  қысқаша  мінездемесі 
кӛрсетілген. 
Орын  ауыстыру  tweened-анимация  үшін  түйіндес  кадрлар  ашық-кӛк 
аядағы  нұсқағышпен  түзу  арқылы  қосылған  қара  нүктелер    сияқты 
бейнеленеді.(нұсқағышы бар түзу барлық аралық кадрларды алмастырады) 
Түрлендіруші  tweened-анимация  үшін  түйіндес  кадрлар  ашық-жасыл 
аядағы  нұсқағышпен  түзу  арқылы  қосылған  қара  нүктелер    сияқты 
бейнеленеді.(нұсқағышы бар түзу барлық аралық кадрларды алмастырады) 
Пунктирлі  сызық  соңғы  (қорытынды)  түйіндес  кадрдың  жоқ  болуын 
кӛрсетеді.  Қара  нүкте  түріндегі  жеке  түйіндес  кадрдан  кейін  тізбектелген  
ашық-сұр  кадрлар  түйіндес  кадрдың  құрамының  ӛзгертілмейтіндігін 
білдіреді. Осы жағдайда қорытынды кадр бос тікбұрышпен белгіленеді. 
Кішкентай  а  әрпі  Actions  (әрекет)  панелі  кӛмегімен  берілген  кадрға 
кейбір  әрекеттер  жасалатыны  кӛрсетеді.  Қызыл  жалауша  кадрдың  тамғасы 
немесе  түсініктемесі  бар  екендігін  кӛрсетеді.  Қара  нүктелермен  белгіленген 
түйінді кадрлардың үздіксіз тізбегі кадрлік анимацияны кӛрсетеді. 

42 
 
Сары  зәкір  кадрдың  атаулы  тамғасы  бар  екендігін  және  фильм 
кадрларының  арасын  навигациялау  үшін  қолданылатындығын  кӛрсетеді. 
Диаграмманың  жанында  бос  орын  болса,  зәкірдің  қасында  тамғаның  атауы 
жазылады. 
Уақыттық  диаграмманың  сыртқы  бейнесі  таңдалып  алынған  кадрлар 
пішіміне  біршама  тәуелді  болады.  Ол  түсуші  Frame  View  меню  арқылы 
орындалады.  Меню  командаларының  әрекеті  уақыттық  диаграмманың 
барлық жолдарына (қабаттарына) таралады. Меню пункті 4 топқа бӛлінеді (9-
сурет). 
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9-сурет. 
Кадрлар пішімінің түсуші меню 
 
Негізгі әдебиеттер: [2] –82- 102 б.  
Бақылау сҧрақтары:  
1.   Аралық кадрларды құру анимациясы (tweened motion) 
2.   Action Script-тің қызметі қандай? 
3.  Macromedia Flash қандай бағдарлама?