ПОӘК 042-18.39.1.206/01-2013
10.09.2013 ж. № 1 басылым
81 беттің 41
қолданғанда ешқандай қосымша теңшеулер жасаудың керегі жоқ. Негізінен анонимайзерде прорт
нөмірі болмайды, ол кәдімгі интернет-адресі бар веб-страница болып табылады. Мысалға, көпке
танымал орыс тілді анонимайзерді
http://www.anonymizer.ru
адресі бойынша табуға болады.
Анонимайзерді қолданудың ешқандай қиындығы жоқ оның жұмысы прокси-сервер
жұмысына ұқсас. Әр анонимайзердің өзінің адрес жолағы болады, қажетті адресті сол жерге
енгізіп қасындағы батырманы басу керек. Нәтидесінде сіз қажетті сайтқа өтесіз. Интернет-
обозревательдің адрес жолағына көңіл аударыңыз, ондағы адрес әдеттегідей болмайды. Мысалға,
әдетте ол мына түрдегідей болса
www.piter.com
,
http://www.anonymizer.ru
анонимайзерін
қолданғанда
оның
түрі
мынадай
болады:
http://www
.anonymizer.ru/cgibin/webprox?
session=demo&form=header&url=
www.pit
er.com.
Кейбір анонимайзерлерде параметірлерін теңшеуге (настройка) болады, бірақ ол міндетті
емес. Әдетте олардың теңшеулері жалауша мен ауыстырғыштар арқылы теңшеледі.
Жұмыс істеп тұрған прокси-серверді табудан гөрі жұмыс істеп тұрған анонимайзерді табу
оңай екедігін ескерген жөн.
Ақпаратты қауіпсіздендіруді қамтамасыз ету құралдары, ақпараттықауіпсіздендіруді
камтамасыз ету әдістері. Интернет арқылы алдау арқылымәжбүрлеп (Вымогать).
Интернеттегі алаяқтықтың көп тарағаны алдап ақша алу. Интернетте алдаудың бұл түрінің
дамуы соншалық оған арнап бір бөлек кітап шығаруға да болады. Күн сайын олар өздерінің
шеберліктерін арттырып, дүние жүзіндегі интернет қолданушыларға миллиондаған шығын
әкелуде. Бұл бөлімде Интернет арқылы алдап ақша алудың дамыған және де кең таралған
жолдарымен танысасыздар.
Олардың көбі негізінен бір жобамен жұмыс істейді: пайдаланушыға тез әрі оңай байып
кетудің амалын ұсынады, тіпті ол үшін ешқандай жұмыс атқарудың да керегі жоқ деп көндіреді.
Жалғыз шарты берілген мекен-жай бойынша белгілі бір көлемдегі ақшаны аудару керек, содан
кейін ақша судай ағып келеді. Бұл кәдімгі бизнес шарттары: «жұмыстан пайда түсіру үшін ең
алдымен оған салым жасау керек»- деп еліктіреді. Әрине ақша аударылғаннан кейін хат жіберуші
із-түссіз жоғалып кетеді. Кейбір жағдайларда еш бір мәнісі жоқ шаррат келуі мүмкін. Алдау
жолдарын анығырақ талқылайық.
«Нигериялық спам» -бұл ақшаны алдап алудың бірден-бір аламы, бұл амал бойынша
пайдаланушы хат алады оның мәтіні шамамен мынадай:
Мен, Пәленшеев Пәленше, жақын арада Саддам Хусейннің хатшысы болып жұмыс істедім
(Ясир Арафат, хатшы, бухгалтер т.б) сол уақытта 50 млн-ды (Баға сан алуан болуы мүмкін)
жасырын жол мен иемденіп алдым. Бірақ оларды өзім счеттан ала алмаймын(себебтерде әр түрлі
болуы мүмкін) маған бөтен адамның көмегі керек. Сіз маған көмектесе аласыз. Ол үшін сіз
шетелдік банктерден ақша аударылатын счет ашуыңыз керек. Көмегіңіз үшін сізге түскен ақшадан
5 % ( 1 % және 20% арасында) тиесілі болады.
Одан кейін пайдаланушыға накладнойға кеткен шығынды жабу үшін ақша аударуды
сұрайды. Әдеттегідей ақша аударылғаннан кейін пайдаланушыдан еш қандай көмектің керегі де
жоқ. Ал хат жіберуші жоғалып кетеді.
Ақшаның пайда болу тарихы әр түрі болуы мүмкін: «ақшаны жасырын иемденіп алдым»-
деген сияқты басқа «қиыншылық жағдайына түскен олигархтың ақшасын сақтап
қалуға көмектесуіңізді сұраймыз. Ол үшін счет ашыңыз.... Ақша ....... аударылады.... кейбір
шығындарды төлуіңіз қажет... » амалдар болуы ғажап емес.
Алайда бұл амал неге «нигериялық спам» деп аталады? Өйткені осы тектес алғашқы
хаттарда Нигерияның бұрынғы диктаторы жазылып соның ақшалары деп сипатталатын. Қазіргі
уақытта көпке танымал, атақты адамдардың аттары жиі қолданылады.
Бекіту сұрақтары:
1. Анонимайзерді қолдану дегеніміз не?
2. Ақпаратты қауіпсіздендіруді қамтамасыз ету құралдарын ата.
3. Ақпаратты қауіпсіздендіруді камтамасыз ету әдістері.
ПОӘК 042-18.39.1.206/01-2013
10.09.2013 ж. № 1 басылым
81 беттің 42
Дәріс 10. Автоматты ықтималды моделдеудің негіздері. Формалды емес жүйелердің
негіздері. Мәліметтерді өңдеу электрондық жүйелердің кұрылысы, программалы
қамтамасыздандырудың
кұрылысы,
мәліметтерді
өңдеудің
жүйелік
құралдары,
мәліметтерді өңдеудің қолданбалы құралдары.
Мақсаты: Автоматты ықтималды моделдеудің және формалды емес жүйелердің негіздерін,
басқару, кедергілер, жасыру, шектеу, ықпал ету, ықтиярсыздық туралы түсініктерін қалыптастыру.
Жоспар:
-
Web Money және басқада ақша төлеу қызметтері;
-
Мәліметтерді өңдеу электрондық жүйелердің кұрылысы;
-
программалы қамтамасыздандырудың кұрылысы;
-
Мәліметтерді өңдеудің жүйелік құралдары
Бұл жағдайда ақшаны алдап алу әр түрлі хакерлік қызметтерді төлеу арқылы жүзеге
асырылады. Көбінесе почталық қорапшаны амалдап ашу, пароль іздеп табу, сайтқа жарнама жасап
танымал ету деген амалдар қолданылады. Мысалға, кез-келген пайдаланушы өзінің бастығының
почталық қорапшасын көргісі келеді. Немесе өзінің бәсекелесінің почтасын, пайдаланушыны
қызықтырарлық жағдайлар өте көп. Осының бәрі бар болғаны 30-$ (кез-келген баға болуы
мүмкін). Қызмет төленгеннен кейін пайдаланушы жауабын еш бір үмітсіз шексіз күтуі ғажап емес.
«Сайттарды танымал ету» амалдарын да қарастырып кеткен жөн болар. Кез келген сайт
иелері өзінің сайтына кірушілер саны көп болғанын қалайды. Сайтқа кірушілер санын бақылау
үшін сайтқа арнайы есептеуіш орнатады. Оларды Интернеттен сан алуан түрлерін табуға болады.
Егер сайтқа кірушілер саны көп болса онда соның арқасында біраз пайда табуғада болады. Мысал
ретінде онда ақылы жарнама қоюға болады. Осы жағдай сайт иелерін алаяқтардың қолына
түсіреді.
Сайт иелерінің көбі Интернеттен «Қысқа мерзімде сайттарды танымал ету- арзан әрі
сапалы»-деген көптеген хабарламалар көрген болар. Кейбір жағдайларда тіпті алдын ала ақша
төлеуді де талап етпейді. Пайдаланушы сол қызметтерді пайдаланады да көп ұзамай нәтижесін
көреді: сайтқа кірушілер саны екі, үш еселене бастайды. Әрие бұл жағдайда пайдаланушы
Интернетте өз сайтына мықты жарнама жасалып сайтқа кірушілер саны тағыда артады деген
оймен ол көрсетілген қызметке ақша аударады. Алайда ақша аударылған соң сайтқа кірушілер
саны тез арада азайып кетеді. Олардың саны бұрынғы қалпына келеді. Негізінен Интернетке ешкім
ешқандай жарнама жасаған жоқ. Оның орнына алаяқтар есептеуішті оңай амалдармен жасанды
айналдырады.
Күн сайын неше түрлі интернет төлеу жүйелері дамып келе жатыр, оларды ішінде дамыған
әрі танымалдары мыналар: Web Money және «Яндекс. Деньги». Бүл жүйелерді қолдану көптеген
жұмыстарды жеңілдетеді, мысалы, тез арада алынған заттардың ақшасын төлегенде, істелген
жұмыстарға төлегенде көптеген жеңілдіктер әкеледі. Бұл жүйенің дамуына бірден бір себеп ақша
аударғанда ол аударылымдар туралы салықшылар мен сол сияқты мекемелер еш нәрсе біле
алмайды. Сол үшін бұл жерде де алаяқтар өз жұмыстарын істеуде.
«Қақпан» интернеттегі көптеген тегін жарнама тақтайшаларына хабарлама ретінде
қойылады немесе спамерлік хат арқылы жіберіледі. Хабарламаның немесе хаттың құрама
шамамен мынадай:
Қайырлы күн! Мен Web Money (немесе «Яндекс.Деньги» т.б.) компаниясында техникалық
қолдауқызметінде ұзақ уақыт жұмыс істедім. Жақында мені еш бір себебсіз жұмыстан шығарып
жіберді. Бірақ жұмыстан шығар алдында мен құпияларын ұрлап үлгердім. Егер арнайы кошелекқа
(кошелектарға) ақша аударса, онда үш күннің ішінде ол ақша сізге кем дегенде үш есе(пес есес, он
есес) көлемде қайтып келеді. Кошелек нөмірі: №. Ақшаны жиып алуға асығыңыз! Уақыт
шектеулі! Сәттілік тілеймін!
Бұл қарапайым алдаудың бір түрі екенін және ешқандайда «кошелек» жоқ екндігін
түсіндірудің керек жоқ деп ойлаймын. Кейде өздерінің компьютерлеріне
ақша төлемдерін
