Ћала жќне иман 8-9 зиялыныѓ С*ЗI

Газет 1988 жылдыѓ 1 шiлдесiнен бастап шыѕады       almaty-akshamу.kz E-mail: almaty-aksham@mail.ru      №113 (5776), 21 ћыркљйек, сенбi, 2019 жыл.

МЫЃ  ЖАСАЅАН  ШАЊАРДЫЃ  ШАМШЫРАЅЫ

САПАРНАМА

ЋАЛА  ЖЌНЕ ИМАН

8-9

ЗИЯЛЫНЫЃ С*ЗI

12

4

Љйде жатып

ћарын тойдыруѕа

болмайды

ТАЅДЫРЅА

жазылѕан

ТЌЖIКСТАН

Министрлердi ћазаћша сйлету љшiн...

– Миллиондаѕан ћаржыны аѕылшын тiлiн љйретуге жџмсап отырсыѓдар, ал министрлердi ћазаћша сйлету

љшiн кк есекке мiнгiзiп ауылѕа жiберемiз бе, ћайтемiз?

Ќбiш КЕКIЛБАЙЏЛЫ.

Айтћан-аћ екен

Мџхаммед

жџлдызы

ЌБIШ ЌЛЕМI

Кеше Ћазаћстанныѓ Еѓбек Ерi, крнектi мемлекет жќне ћоѕам ћайраткерi, Халыћ

жазушысы Ќбiш Кекiлбайџлыныѓ есiмi берiлген кшенiѓ салтанатты ашылу рќсiмi

болды. Есiмiн ел есiнде мќѓгi ћалдыру маћсатындаѕы iзгi шараѕа мемлекет жќне ћоѕам

ћайраткерлерi, зиялы ћауым кiлдерi, тџлѕаныѓ туѕан-туыстары мен ћала тџрѕындары

ћатысты. Салтанатты жиынды ашћан Алматы ћаласыныѓ ќкiмi Баћытжан Саѕынтаев

ћаламы ћџнарлы жазушы шыѕармашылыѕыныѓ рухани маѓыздылыѕын атап ттi.

Жалѕасы 5-6-беттерде.

10

ОЙ-ТОЛЅАМ

ЖАС АЋЫН-

ЖАЗУШЫЛАР

жастанып оћитындай

ЕКI КIТАП

Суреттi тљсiрген — Самат

Баћытжан САЅЫНТАЕВ:

Алматы 5 млн.

адам љшiн

толыћћанды

метроѓiр болуы

тиiс

Алматы ћаласыныѓ

ќкiмi Баћытжан

Саѕынтаев оѓтљстiк

астананыѓ 25 жылѕа

дейiнгi болашаѕын

болжаѕан Kazakhstan

Growth Forum 2019

форумында баяндама

жасап, ћаланы

дамытудыѓ

стратегиялыћ

баѕыттары жайында

сз ћозѕады.

Ћ а л а   ќ к i м i   а й т ћ а н д а й ,

Алматы – елiмiздiѓ негiзгi ћаћпасы

ѕана емес. Оѓтљстiк астана –

барша Оѓтљстiк Азия ѓiрiнiѓ

жањандыћ интеграциясыныѓ

драйверi жќне болашаћта Жаѓа

Жiбек жолыныѓ iскерлiк жќне

мќдени астанасы. %йткенi,

Алматыда iрi сауда-логистикалыћ

хаб, жаѓа Жiбек жолыныѓ дќл

ортасындаѕы коммуникация

торабы болудыѓ барлыћ мљмкiн-

дiктерi бар.

Бќсекеге ћабiлеттi болу љшiн бiз

алдыѓѕы ћатарлы ћалалардыѓ

жоѕары стандарттарына сай

болуымыз керек. Алматы

заманауи џсыныстарѕа дайын

болуы жќне аућымды мiндеттердi

шешуi тиiс.

«Бiздiѓ ћаламыздыѓ маћсаты

мен  стандарттарын  дамыту –

5 млн. халћы бар метроѓiрдiѓ

алѕашћы жањандыћ интеграторы

жќне ѓiрлiк хабына айналуѕа

негiзделген. Кез-келген заманауи

мегаполис ретiнде Алматы мiр

сљруге жайлы, бизнес љшiн

перспективалы, коммуникация

љшiн ћолайлы болуы тиiс. Мџнда

ћаланыѓ дамуына љлес ћосуѕа

ынталы жанныѓ «Алматылыћ

арманы» орындалуы ћажет», – деп

атап ттi Б.Саѕынтаев.

Жалѕасы 3-бетте.

Алматыда ѕаламдыћ деѓгейдегi тџлѕа Ќбiш Кекiлбайџлыныѓ

шыѕармашылыѕы мен ћайраткерлiгiне арналѕан

игi iс-шаралар тiп жатыр

ТЏЛЅАТАНУ

№113 (5776) 21 ЋЫРКЉЙЕК 2019 ЖЫЛ

almaty-akshamу.kz

 almaty-aksham@mail.ru

2

АЋОРДА АЋПАРАТТАРЫ

Ел-жџртћа љмiт пен сенiм џялатћан

100 кљннiѓ бергенi аз емес. Оныѓ бќрiн

тiзбелеп айтып шыѕу мiндет емес шыѕар,

десек те, љстiмiздегi жылдыѓ 12 маусым-

даѕы џлыћтау рќсiмiнде ант берiп, ћызметiне

ресми тљрде кiрiскелi берi неге к+ѓiл б+лiндi,

ћай нќрсе к+ѓiлден шыћты деген с+з тiл

џшына оралып тџрады. Соѕан байланысты

+зiмiз тљйген ойдыѓ бiр парасын айта

кетсек, артыћтыћ етпес деймiз.

Алдымен айтарымыз – билiк халыћћа

жаћындай тљстi. Елiмiз «Халыћ љнiне ћџлаћ

асатын мемлекетке» айнала бастады.

Ћарапайым халыћтыѓ ћажетi мен мџѓ-

мџћтажына ден ћойѕан љкiмет барынша

жариялылыћ пен ашыћтыћты, ћолжетiм-

дiлiктi ћамтамасыз етiп келедi. Оныѓ бќрi

халыћтыѓ к+з алдында +тiп жатћандыћтан

арнайы айѕаћ келтiрудiѓ де ћажет шамалы.

Ел к+ѓiлiндегi ойды д+п басатын Пре-

зиденттiѓ бiр ѕана Twitter-дегi жазбасыныѓ

+зiнен ћоѕамдыћ ортаѕа деген ыћыласын

аѓѕаруѕа болады. Мемлекет басшысы онда:

«Бџѕан дейiн айтћанымдай, тарихи Отаны-

на оралѕандарѕа Оралман емес, Ћандас

деп айту керек. Жетi атасын бiлетiн ха-

лыћћа Ћандас деген џѕым жарасады», –

деп жазѕан болатын.

Таѕы  бiр  айта  кетер нќрсе, дамыѕан

30 елдiѓ ћатарына кiрудi маћсат еткен

елiмiзде ќдебиет пен мќдениет, +нер

саласында, жалпы руханиятымызда тыѓ

бастамалар ћолѕа алына бастады. Aзi де

рухани ортадан нќр алып +скен Прези-

дентiмiз ќдебиетпен бiрге бџћаралыћ

аћпарат ћџралдарына да ерекше к+ѓiл

б+лiп келедi. Осындай елдiѓ iшiне љѓiле бiлу

ћасиетiн бiз кљнделiктi БАЋ-на зер салып

отыратындыћтан болар деп тљйгенбiз.

Президенттiѓ баспас+з хатшысы Берiк

Уќли «Егемен Ћазаћстан» газетiне берген

сџхбатында осы ойымызды растай тљстi.

Оныѓ айтуынша, бес тiлде еркiн с+йлейтiн

Ћазаћстан Президентi ћазаћ тiлiндегi

бiрнеше басылымды кљнделiктi оћып

отырады. Олардыѓ арасында «Алматы

аћшамыныѓ» да бар екенi бiз љшiн ќрине,

љлкен мќртебе! Президенттiѓ баспас+з

хатшысы: «Egemen Qazaqstan», «Айћын»,

«Астана аћшамы» газеттерiн кљнделiктi

оћиды. Олардан басћа «Ана тiлi», «Тљр-

кiстан», «Ћазаћ ќдебиетi», «Жас ћазаћ»,

«Алматы аћшамы» секiлдi апталыћтарды

ћарап, баћылап отырады. Егер жаћсы

маћалалар, сџхбаттар шыћса, асыћпай

оћып, астын сызып, тiптi кейбiрiне ћатысты

бџрыштама соѕып жатады. Мерзiмдi басы-

лымдарѕа шыћћан сыни немесе проблема-

лыћ маћалаларды оћып, ћџзырлы орган-

дарѕа арнайы тапсырмалар беретiн кездерi

де болады», – дедi сџхбатында.

Оныѓ наћты мысалын Бџћтырма су

ћоймасына ћатысты мќселеден де байћау

ћиын емес. «Egemen Qazaqstan» газетi

ШЋО Кљршiм ауданыныѓ 20 мыѓнан

астам тџрѕынын толѕандырѕан +зектi мќ-

селенi к+тердi. Халыћ 50 жыл бџрын

салынѕан ескi пароммен ћатынап жљр.

Љкiметке ШЋО ќкiмдiгiмен бiрге Бџћтырма

су ћоймасына к+пiр салу љшiн ћаржы б+лу

мќселесiн ћарастыруды тапсырамын», –

деп жазды Ћасым-Жомарт Тоћаев. Айта

кетейiк, «Egemen Qazaqstan» газетi Aске-

мен мен +ѓiрдiѓ бљкiл ћала-аудандарын

жалѕайтын, стратегиялыћ маѓызы зор

Бџћтырма су ћоймасы арћылы +тетiн

«Ћызыл ту» +ткелi жџртты ќуре-сарсаѓѕа

салѕанын жазѕан болатын.

Еуразиялыћ интеграция институтыныѓ

жќне отандыћ ѕылыми-сараптамалыћ

џйымдардыѓ џйымдастыруымен Президент

жанындаѕы Орталыћ коммуникациялар

ћызметiнiѓ конференц-залында +ткен

жаѕдай бойынша, А р ы с т а ѕ ы   ж + н д е у

ж џ м ы с т а р ы н ы ѓ   9 9 , 3   п а й ы з ы   т ќ м а м -

да л ѕ а н . Соныѓ iшiнде 68 ќлеуметтiк

нысанныѓ 62-сi, 7 633 тџрѕын љйдiѓ 7 426-

сы заманауи ж+ндеуден +ттi, бiразыныѓ

орнына жаѓалары бой к+тердi. 272 отбасы

љшiн кiрпiштен жаѓадан љй салыныпты.

Ћаланы ћалпына келтiру жџмыстарына

56,1 миллиард теѓге баѕытталды. Ћасым-

Жомарт Тоћаев ћиын кезде, сын саѕа-

тында елдiѓ елдiгiн, ердiѓ ерлiгiн паш ет-

к е н ,   ћ џ т ћ а р у   ж ќ н е   ћ а л п ы н а   к е л т i р у

ж џ м ы с т а р ы н д а   е р е н   е ѓ б е г i м е н   к + з г е

тљскен 40 адамды мемлекеттiк награда-

лармен марапаттады.

Љшiншiден, Ћ.Тоћаев ел тарихында

бџѕан дейiн болмаѕан сипаттаѕы, кеѓ

аућымдаѕы ќлеуметтiк ћайырымдылыћ

шарасын iске асырды: борышћа батћан

ћазаћстандыћтардыѓ тџтынушылыћ несиесi

бойынша ћарызын кешiрдi. Отырыста

хабарланѕандай, бљгiнде 507 363 адамныѓ

кепiлдiксiз тџтынушылыћ кредитi бойынша

ћарыздарын мемлекет +теп берген. Оныѓ

iшiнде 263 мыѓ адамныѓ немесе 52

пайызыныѓ банктер алдындаѕы борышы

толыћ к+лемде жабылѕан. Жалпы алѕанда,

азаматтардыѓ несие бойынша ћарыздарын

жоюѕа бюджеттен 105,7 миллиард теѓге

жџмсалыпты. Бџл шамамен 272 миллион

долларѕа барабар. Мџндай ќлеуметтiк

ћамћорлыћ Ћазаћстан тљгiл, ќлемдегi

тќуелсiз мемлекеттердiѓ к+бiсi љшiн

теѓдессiз болып саналады.

Т ртiншiден, биылѕы 27 тамызда

Ћасым-Жомарт Тоћаев «Президенттiк

жастар кадр резервiнiѓ кейбiр мќселелерi

туралы» Жарлыћ шыѕарып, Президент

жанындаѕы Жастар кадр резервi ж+нiн-

дегi џлттыћ комиссия ћџрды. Бџл резерв-

ке 35 жастан аспаѕан, жоѕарѕы бiлiмi жќне

5 жылдан кем емес еѓбек +тiлi бар Ћазаћ-

стан азаматтары кiре алады. Яѕни басћаша

айтћанда, Ћасым-Жомарт Кемелџлы ел

билеу iсiнде бiлiктiлiк пен дарынын таны-

тар жас басћарушылардыѓ жаѓа форма-

циясын ћалыптастыруда. Резервке алынѕан

адамдар алдынан министр, вице-министр,

облыс жќне љш мегаполис ќкiмiнiѓ орын-

басары, комитет т+раѕасы, џлттыћ басћару-

шы холдингтер мен џлттыћ компаниялар

жетекшiлерi мансабын иелену перспек-

тивасы ашылмаћ. Осы маћсатта арнайы

iске ћосылѕан PKRezerv.kz сайтыныѓ

автоматтандырылѕан онлайн тџѕырнама-

сында 4 731 љмiткер тiркелiптi. Олардыѓ

арасынан ендi Президенттiк жастар кадр

резервiне 300 адам iрiктеп алынады.

Тиiсiнше, мемлекеттiк басћару жљйесiндегi

жќне квазимемлекеттiк сектордаѕы бас-

шылыћ лауазымдар иелерi солардыѓ

арасынан да таѓдалатын болады.

Бесiншiден, Ћ.Тоћаев ћайтарымы еш

кепiлдендiрiлмеген, тљпкi маћсаты бџлыѓ-

ѕыр, аћырѕы нќтижесi мљлдем салмаћтауѕа

келмейтiн, бiраћ ел ћазынасына љлкен

ауыртпалыћ тљсiретiн «бедел-ажарѕа арнал-

ѕан шараларѕа» тыйым салѕаны мќлiм.

Осыныѓ арћасында, тек ћазiрдiѓ +зiнде 2019

жылѕа жоспарланѕан республикадаѕы жќне

шетелдегi имидждiк iс-шаралар ћаражат-

тарына толыћ ревизия жљргiзу, ћайта ба-

ѕалау ќрi оѓтайландыру нќтижесiнде шы-

ѕындар 340 миллиард теѓгеге азайтылѕан.

Ћазаћстан Президентiнiѓ соны жетiс-

тiктерiнiѓ бiрi заманауи аћпараттыћ байла-

ныс ћџралдарымен жаћсы жџмыс iстей

бастауында деп бiлемiз. Бџл орайда ќлеу-

меттану ѕылымыныѓ докторы, профессор

Зарема Шаукенова:

– Мемлекет басшысы ел тџрѕындары-

мен керi байланысты жолѕа ћою љшiн

ќлеуметтiк желiлер секiлдi байланыс ћџ-

ралдарын белсендi ћолданады. Ел Прези-

дентi Twitter-дегi т+л параћшасыныѓ

к+мегiмен халыћты республикамыздаѕы

басты оћиѕалар ж+нiнде жедел аћпараттан-

дырып отырады. Бџѕан ћоса, сол арћылы

жауапты тџлѕаларѕа тапсырма бередi.

Президенттiктiѓ 100 кљнi iшiнде Ћ.Тоћаев

400-ден астам твитiн жариялады. Сондай-

аћ, оныѓ Instagram-да да параћшасы

ашылды. Ћазаћстандыћтар солар арћылы

Мемлекет басшысыныѓ жџмыс кљндерiнiѓ

ћалай +тiп жатћаны ж+нiнде ћџлаѕдар

болуда, – дейдi.

Ћорыта айтћанда, жљректердi жылыта

бастаѕан 100 кљннiѓ iшiнде ел Президен-

тiнiѓ  +зiндiк  бет-бейнесi,  баѕыт-баѕ-

дары  айћын к+рiнiс тапты. Жџртшылыћ

100 кљннен 100 жылѕа бастайтын наћтылыћ

пен iскерлiктi алдаѕы уаћытта да кљтетiн

болады.

«АЋШАМ-АЋПАРАТ».

ЖЉРЕКТЕРДI

ЖЫЛЫТЋАН 100 КЉН

Мемлекет басшысы Ћасым-Жомарт Тоћаев зiнiѓ сайлауалды

баѕдарламасында Ћазаћстанныѓ Тџѓѕыш Президентi – Елбасы

Нџрсџлтан Назарбаевтыѓ ќлеуметтiк, саяси-экономикалыћ

баѕыт-баѕдарын одан ќрi сабаћтастыра жалѕастыратынын айтћан

болатын. Елiмiздiѓ осы берiк џстанымын негiз етiп, жаѓа

Президентiмiзбен жаѓаша жљре бастаѕанымызѕа да мiне, 100 кљн

тiп љлгердi.

«Ћ.Тоћаев президенттiгi: алѕашћы 100

кљн – маћсаттар, ћадамдар, тактикасы»

атты д+ѓгелек љстелде к+п мќселе айтылды.

Шетелдiк жќне ћазаћстандыћ ѕалымдар,

сарапшылар, саясаттанушылар ћатысћан

жиында Мемлекет басшысы Ћ.Тоћаев

баѕдарыныѓ негiзгi баѕыттары талћыѕа

салынды. Сондай-аћ, Президенттiѓ ќлеу-

меттiк-экономикалыћ жќне саяси салалар-

даѕы ћызметiнiѓ аѕымдаѕы нќтижелерi мен

келешектегi ћадамдары сараланды. Iс-шара

барысында Ћасым-Жомарт Кемелџлы

президенттiгiнiѓ 100 кљнi iшiнде атћарыл-

ѕан наћты iстерге ћатысты ћызыћты мќлi-

меттер жария етiлдi. Бiрiншiден, 2019 жылѕы

22 сќуiрде iске ћосылѕан Мемлекет бас-

шысыныѓ виртуалды ћабылдауына аза-

маттардан 3 990 +тiнiш келiп тљсiптi. Оныѓ

1 368-i орындалѕаны, ал таѕы 2 622-сi

бойынша шаралар ћарастырылып, ћолѕа

алынып жатћаны мќлiмделдi.

Екiншiден,  осы аралыћта ел басшылы-

ѕына Кеѓес кезiнен ћалѕан ћару-жараћ

ћоймасыныѓ жарылуы салдарынан бомба-

ланып, бџзылѕан тџтас ћаланы ћалпына

келтiруге тура келдi. Мџндай ауыр жаѕ-

даймен бџрын-соѓды мемлекет бетпе-бет

келмеген. Ћазаћстан халћыныѓ бiрауыз-

дылыћ танытып, бiрiге жџмылуы арћасында

Арыс ћаласы аз уаћыт iшiнде ћалпына

келтiрiлуде. Тiптi, саманнан соѕылѕан

љйлерi к+п кеѓестiк ћалашыћ орнына жаѓа

шањар бой к+терiп жатыр. 11 ћыркљйектегi