Глава 2. Роль устной речи в обучении английскому языку
2.1 Говорение как вид речевой деятельности
2-тарау.Ағылшын тілін оқытудағы ауызша сөйлеудің рөлі
2.1 Сөйлеу сөйлеу әрекетінің түрі ретінде
Говорение – это один из видов речевой деятельности, поэтому говорение следует определять в общем контексте речевой деятельности.
Определяя психологическое содержание речевой деятельности, А.Н. Леонтьев отмечает, что речевая деятельность:
Является своеобразной деятельностью человека и занимает центральное место в процессе его психологического развития;
Включаясь в другую деятельность человека, выполняет коммуникативную функцию (слово – средство общения), индикативную функцию (слово – средство указания на предмет), интеллектуальную и сигнификативную функцию (слово – носитель обобщения, понятия); Сөйлеу - сөйлеу әрекетінің бір түрі, сондықтан сөйлеуді сөйлеу әрекетінің жалпы аясында анықтау керек.
Сөйлеу әрекетінің психологиялық мазмұнын анықтай отырып, А.Н. Леонтьев сөйлеу әрекеті:
• Адам әрекетінің бір түрі болып табылады және оның психологиялық даму процесінде орталық орын алады;
• Адамның басқа іс-әрекетіне қатыстыра отырып, ол коммуникативті (сөз – қатынас құралы), индикативті (сөз – затты көрсету құралы), интеллектуалдық және мағыналық (сөз – тасымалдаушы) қызмет атқарады. жалпылау, түсінік);
Не есть процесс количественных изменений, выражающийся в увеличении словаря и ассоциативных связей слова, но процесс качественных изменений, процесс развития;
Это единство формы и содержания;
Имеет свое выражение в форме слова, которое соотнесено с предметом выражения (мыслью).
Опираясь на теорию А.Н. Леонтьева, мысль как предмет речевой деятельности во многом «формирует весь характер деятельности». • Ол сөздің сөздік қоры мен ассоциативті байланыстарының ұлғаюымен көрінетін сандық өзгерістер процесі емес, сапалық өзгерістер, даму процесі;
• Бұл форма мен мазмұнның бірлігі;
• Өзінің өрнек (ой) субъектісімен байланысқан сөз түрінде болады.
А.Н. теориясына сүйене отырып. Леонтьев, сөйлеу әрекетінің объектісі ретінде ойлау көп жағынан «іс-әрекеттің бүкіл сипатын қалыптастырады».
Говорение – по способу оформления предмета (мысли) является устной формой речевой деятельности, которая по направленности речевого действия на выражение предмера (мысли) характеризуется как продуктивный вид деятельности. А по характеру той роли, которую говорение играет в процессе общения, говорение характеризуется инициативным видом речевой деятельности, поскольку направлено на удовлетворение потребностей человека.
Сөйлеу – объектіні (ойды) жобалау әдісіне сәйкес сөйлеу әрекетінің алдын ала өлшемді (ойды) білдірудегі сөйлеу әрекетінің бағытына сәйкес әрекеттің өнімді түрі ретінде сипатталатын сөйлеу әрекетінің ауызша түрі. . Ал сөйлеудің қарым-қатынас процесінде атқаратын рөлінің сипаты бойынша сөйлеу адамның қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталғандықтан, сөйлеу әрекетінің бастамалық түрімен сипатталады. И.А. Зимняя относит к потребностям, которые реализуются в речи такие потребности являющимися «высшими духовными потребностями»: коммуникативная, познавательная, потребность общения говорение как вид речевой деятельности следует рассматривать в контексте речевой деятельности «…во всей совокупности его деятельностных характеристик».
. И.А. Зимняя сөйлеуде жүзеге асырылатын қажеттіліктерге «жоғары рухани қажеттіліктер» сияқты қажеттіліктерді жатқызады: коммуникативті, танымдық, коммуникативті қажеттілік, сөйлеу сөйлеу әрекетінің бір түрі ретінде сөйлеу әрекетінің контекстінде қарастырылуы керек «... жиынтығында. оның белсенділік сипаттамалары».
Таким образом, говорение как вид речевой деятельности обладает такими характеристиками: связь с личностью, связь с мышлением, связь с коммуникативной функцией мышления, мотивированность, целенаправленность, социальная природа и другие.
Сонымен сөйлеу әрекетінің бір түрі ретінде мынадай сипаттарға ие болады: тұлғамен байланыс, ойлаумен байланыс, ойлаудың коммуникативті қызметімен байланысы, ынталылығы, мақсаттылығы, әлеуметтік табиғаты т.б.
Речевая деятельность, как и любой другой вид деятельности, является результатом психической, психофизиологической деятельности мозга человека. Следовательно, имеет в своем содержании такие психологические компоненты присущие любой другой человеческой деятельности как предмет, средства, способ действия, продукт и результат, которые реализуются посредством психофизиологических механизмов речи. Сөйлеу әрекеті кез келген басқа әрекет түрлері сияқты адам миының психикалық, психофизиологиялық қызметінің нәтижесі болып табылады. Демек, оның мазмұнында сөйлеудің психофизиологиялық механизмдері арқылы жүзеге асатын объекті, құралы, әрекет тәсілі, өнім және нәтиже сияқты кез келген басқа адам әрекетіне тән психологиялық компоненттер бар.
Речевая деятельность реализуется, благодаря сложному психофизиологическому механизму речевой деятельности. На связь психологического содержания деятельности и психофизиологических механизмов деятельности обращают внимание многие исследователи. В частности, своей статье «О трояком аспекте языкового знака» Л.В. Щерба, рассматривая природу языка, пишет о том что: «Механизм, это речевая (деятельность) организация человека никак не может равняться сумме речевого опыта (подразумевается под этим и говорение и понимание данного индивида…)… речевая организация человека может быть только физиологической или психофизиологической».
Сөйлеу әрекеті сөйлеу әрекетінің күрделі психофизиологиялық механизмінің арқасында жүзеге асады. Көптеген зерттеушілер іс-әрекеттің психологиялық мазмұны мен белсенділіктің психофизиологиялық механизмдері арасындағы байланысқа назар аударады. Атап айтқанда, «Тілдік белгінің үштік қыры туралы» мақаласында Л.В. Щерба тілдің табиғатын қарастыра отырып, былай деп жазады: «Механизм, бұл адамның сөйлеу (әрекет) ұйымы, ешқандай жағдайда сөйлеу тәжірибесінің жиынтығына тең бола алмайды (бұл сөйлеуді де, берілген нәрсені түсінуді де білдіреді) жеке ...) ... адамның сөйлеу ұйымы тек физиологиялық немесе психофизиологиялық болуы мүмкін».
Достарыңызбен бөлісу: |