5В070400 «Ақпараттық жүйелер» мамандығы үшін

1. 
   Атом ядроларының радиоактивті ыдырауы.
   
2. 
   Ядролық бөлінудің реакциясы.
   
3. 
   Бөлінудің тізбекті реакциясы.
   
4. 
   Ядролық реактор.
   
5. 
   Синтез реакциясы.
   
6. 
   Энергия көздерінің проблемасы.
   

Алғашқыда, кейбір табиғи элементтердің өздігінен ыдырау қабілеттілігі радиоактивтілік деп түсіндірілді. Бірінші рет радиоактивтілік құбылысын А. Беккерел 1896 жылы құрамында радий бар уран тұзын зерттеген кезде байқады. Табиғи радиоактивтілік ыдырау кезінде жеңіл бөлшектердің сәулеленулері орын алады, бұл жағдайда α, β және позитрондар шығарылады. Радиоактивтік ыдырау кезінде электромагниттік γ- сәулелену өздігінен жүре алмайды, тек жоғарыда айтылған сәулеленумен қатарласа жүреді.

Әртүрлі химиялық элементтердің көп мөлшердегі тұрақсыз изотоптардың ашылуы және жасанды радиоактивтілікті зерттеулер нәтижесінде, қазіргі заманда радиоактивтілік - элементар бөлшектер мен жеңіл атомдар ядроларын шығара отырып бір элемент изотопының басқа элемент изотопына айналуы деп түсіндіріледі.

Радиоактивті ыдырау заңы жеке ыдырау актілерінің статистикалық тәуелсіздігіне негізделеді және радиоактивті зат мөлшерінің уақытқа байланысты экспоненциалды азаю заңы болып табылады. Шынында да, радиоактивті заттың бастапқы мөлшері алғашқы t₀ уақыт мезетінде q₀ болса, ал t уақыт кезінде q-ға тең болды, онда тәжірибелерден байқалғандай

мұндағы ∆q ­ ∆t уақыт аралығында радиоактивті заттың өзгеруі.

мұндағы (-) таңбасы ыдырау нәтижесінде бастапқы заттың азаятындығын көрсетеді. Алдыңғы теңдеуді дифференциалдық түрде жазсақ, қарапайым дифференциалдық теңдеу алынадыі:

немесе

Осыны интегралдау логарифмдік теңдікке әкеледі:

немесе

λ пропорционалдық коэффициенті ыдырау тұрақтысы деп аталады. Ыдырау тұрақтысымен қатар Т жартылай ыдырау периоды енгізіледі, ол бастапқы заттың жартысының ыдырауына кететін уақыт, яғни t= Т уақытта

немесе

Мысалы, радийдің жартылай ыдырау периоды Т_Ra = 1590 жыл, ал торийдікі Т_Th = 1,39*10¹⁰ жыл.

1. 
   Атом ядроларының радиоактивті ыдырауы.
   
2. 
   Ядролық бөлінудің реакциясы.
   
3. 
   Бөлінудің тізбекті реакциясы.
   
4. 
   Ядролық реактор.
   
5. 
   Синтез реакциясы.
   
6. 
   Энергия көздерінің проблемасы.
   

1. 
   Жанабаев З.Ж., Жангунов О.Н., Бигожаев О.Д. Бейсызык физика бастамалары. Қазақ университеті. 2002 ж.
   
2. 
   Мукушев Б.А. Изучение основ синергетики в высшей школе. Семей 2009.
   
3. 
   Абдуллаев Ж. Физика курсы. Алматы: Білімі, 1994.
   
4. 
   Жұбанов М. Физиканың негізігі заңдары. Алматы: Мектеп, 1989.