тарау. Жарнамалық хабарламалардың трансляциясының арнасының өзгешелігі

Жарнамалық канал, түсінік, төл сипаттары, жарнамалық каналдарды топтастыру, жарнамалық каналдардың баспасөз әр түрлі түрі ретінде және оның таңбалық жүйесі. Жарнамалық топтастыру каналдарының баспасөз мінездемесі, басылымның типологиясы, басылымдағы жарнамалық хабарламалардың топтастырылуы, жарнамалық каналдардың басылымдардағы артықшылықтары мен кемшіліктері, баспасөздегі жарнамалық хабарламалардың құрылымы, баспасөздегі жарнамалық хабарламалардың дұрыс құрылымы, иллюстрациялардың дұрыстығы.

Газеттегі жарнама мазмұнының анализі.

Газетті таңдаңыз, 3 ай ішіндегі жарнама мазмұнын анализдеңіз.

Бір ғана жарнаманы пайдаланыңыз.

Классификаторды жоспарлаңыз.

Санаңыз:

• 
  Жарнамалар санын
  
• 
  Газет ауданының көлемі;
  

Сұрақтарға жауап беріңіз:

1. 
   Аудан көлемі бойынша мөлшері бойынша жарнама хабарландырудың әр-түрлі топтарының ұқсастықтары неде?
   
2. 
   Көлемі мен саны бойынша қандай хабарландырулар топтары қарастырылады?
   
3. 
   Жарнаманың көп бөлшегі кімдерге бағытталған?
   

Радио-жарнамалар. Түсінік, аудио жарнамалық каналдардың мінездемесі мен спецификасы, құрылымдық элементтері, радио-жарнамаларды өңдірудің технологиясы, радио-жарнамаларды құрудың негізгі құралдары, оны жасаудағы ережелері, жанрлардың классификациясы. Радио-жарнамалардың тестіне арналған кәсіптік ережелер. Берілген жарнамалық каналдардың артықшылықтары мен кемшіліктері.

Жарнамалық хабарламалардың көрсетілімінің кәсіптік каналдары тақырыбы бойынша.

Мақсаты: Жарнамалық хабарламалардың көрсетілімінің кәсіптік каналдары бойынша жинақталған теориялық білімді практикамен ұштастыру.

Әр түрлі канал коммуникациялары бойынша бір тауар бойынша жарнамалардың мәні жөнінде миға шабуыл әдісі бойынша топтық бағдарлама құрастыру, баспасөздік қорғаныс және топтық талдау.

Келесі төмендегідей психотехникалық әдістерді қолдана отырып, жарнамалық радио-роликтің сценарийін құрастырыңыз.

1. 
   Гипноз
   
2. 
   Сендіру
   
3. 
   Еліктеу
   
4. 
   Асқыну, жұқтыру
   
5. 
   «Бүркіт» механизмі
   
6. 
   «25 кадр» технологиясы.
   

Видео жарнама. Түсінік, телевизиялық жарнамалық каналдардың мінездемесі, телевизиялық роликтардың құрылымдық элементтері. Тележарнамаларды жасау технологиясы. Негізгі құралдары мен орындау тәртібі, видеориторикалық әдістер, телевизиялық жарнамалар тестіне арналған кәсіптік талаптар, берілген жарнамалық каналдардың артықшылықтары мен кемшіліктері.

Жарнамадағы манипуляция және сендіру технологиясы тақырыбы бойынша.

Мақсаты: жеке тұлғаның психологиясына тұтынуды орнату қызметінің әсері туралы бейне қалыптастыру.

Жеке тұлғаның психологиясына тұтынуды орнату қызметінің әсері туралы бейне қалыптастыруда Э.Фроммның «Болу немесе өзіңде болу» философиялық эссесін қарастыру. Жеке шығармашылық тұрғыда әр студент эссе жазу.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. 
   Фромм өзінің философиялық эссесінде қандай екі әдісті көрсетеді?
   
2. 
   Меңгеру модусы қандай? Оның негізгі қызметі? Оның табиғилығы қандай?
   
3. 
   Тұрмысиық модусы қандай? Оның негізгі қызметі?
   
4. 
   Әсерлесу әдісінің қатынастағы рөлі мен өмірлік принциптердің активтілігі мен пассивтілігі.
   
5. 
   Фромм тұжырымдамасындағы негізгі антогонитикалық категориялары.
   

Сыртқы жарнамалар. Түсінігі, сыртқы жарнамалардың мінездемесі, құрылымдық элементтері, сыртқы жарнамаларды жасаудың технологиялары, сыртқы жарнамаларды жасаудың негізгі құралдары, оған қойылатын талаптар, жанрлардың топтастырылуы, тестке және иллюстрауияға арналған кәсіптік талаптар, берілген жарнамалық каналдардың артықшылықтары мен кемшіліктері.

Нақты ғылыми жобалар бойынша студенттерге мысалдар тақырыбы бойынша.

Мақсаты: психологиялық және зерттеу аясы бойынша психологиялық жарнамалар бойынша білімдерін бекіту және жалпылау.

Тапсырма: жеке зерттеу жұмыстары бойынша және адекваттық пәні бойынша берілген жоба бойынша экспертиза жасау.

Жарнаманың психологиялық эффектісі.

Талдауға арналған сұрақтар:

1. 
   Жарнамалардың психологиялық зерттеулердегі мазмұны және формальді-динамикалық мінездемесі.
   
2. 
   Жарнаманы психологиялық экспертизалау мәселесі.
   
3. 
   Жарнаманың эффективтілік бағасы.
   
4. 
   Жарнамадаға диалогтық қызмет.
   

Іскерлік ойын формасында өтеді.

Студенттер топтарға бөлінеді, өздерін жарнамалық агенттіктің ұжымы ретінде таныстырады. Әрбір агенттік пошталық жарнамалық өнімнің бір түрін қолданады. Студенттерге өз қарсыластарынан асып түсетіндей пошталық жарнамалық хабарландыру жазуы қажет, дәрістік сабақтарда оқыған теориялық білімдеріне сәйкес болуы қажет. Төменгі курс студенттері қорғауға шақырылады. Презентация мен жоба жасау жұмыстарынан кейін, «Қандай тауарға өз дауысыңды берер едің» деген сұрақ бойынша сауалнама өткізіледі. Тұтынушылардың дауысын көп жинаған команда жеңіске жетеді. Әрбір топ студенттерінің іс-әрекетіне кешенді және дифференциялық бағалау жүргізіледі.
Жарнамаға арналған объектілердің тізімі:

1. 
   Coca-Cola
   
2. 
   Pepsy-cola
   
3. 
   Fanta
   
4. 
   Gazer
   
5. 
   Квас Никола
   

Кез келген бір интернет сайттары бойынша жарнамаға анализ жүргізу.

Газеттегі жарнама мазмұнына анализ.

Сайттағы кез келгенін таңдаңыз.

Онда жарияланған жарнамалар бойынша сапалы-сандық анализ жасаңыз.

Бір ғана жарнамалық хабарландыруды қолданғаныңыз дұрыс.

Классификаторды жоспарлаңыз.

Есептеңіз:

• 
  Хабарландырулар санын
  
• 
  Сайттың аудан көлемін, категория бойынша алғанда.
  

Сұрақтарға жауап беріңіз:

1. 
   Аудан көлемі бойынша әр-түрлі жарнамалық топтар өзара қалай сәйкестендіріледі?
   
2. 
   Сапасы мен саны бойынша қандай хабарландыру топтары маңызды?
   
3. 
   Жарнама көп мөлшерде кімге бағытталған?
   
4. 
   Қандай психотехникалық әдістер қолданылған?
   

Жарнамалық зерттеулердегі заказ берушімен жұмыс тәртібі тақырыбы бойынша.

Мақсаты: жарнамлық бизнесте заказ берушімен қарым-қатынас шеберлігін арттыруды дамыту.

Іскерлік ойын формасында өткізіледі. Топ өзара жарнама берушілер ұжымы, психологтар ұжымы және шығармашылық бөлім болып үш топқа бөлінеді. Мақсаты – өзара келісімшарт орнату.

Қортындылар бойынша топтық талдаулар жүргізіледі, әр топ бір-бірінің әлсіз және белсенді жақтарын көрсетеді.
Өздік жұмыс №15.

Маркетингтегі жарнама психологиясы тақырыбы бойынша.

Келесі төмендегі тақырыптарға баяндама әзірлеу:

1. 
   Жарнамалық коммуникациялар – маркетингтегі психологиялық зерттеулердің объектісі ретінде.
   
2. 
   Маркетинг – өндірістегі негізгі тұжырымдамалардың бірі және қазіргі нарықтық қызметтегі тауарларды өткізу мен қызмет түрінің іске асырылуы.
   
3. 
   Жарнамалық қызметтердегі зерттеулерді ұйымдастырудың екі стратегиялары мен жоспарлары.
   
4. 
   Жарнамадағы және маркетингтегі психографикалық анализ.
   
5. 
   Маркетингтегі жарнамалық коммуникация типтері.
   
6. 
   Жарнама психологиясы және маркетингтік коммуникациялар кешені.
   

Жарнамадағы зерттеулердің негізгі типтері. Зерттеу бағыттары: мотивтік зерттеу. Марка бейнелерімен танысу, каналдармен танысу, жарнамалық хабарламалардың эффектілі бағалаулары, анализдің түрлері мен параметрлері. Жарнамалық компаниялардың аяқталғандағы психологиялық эффектіні бағалау, психологиялық жарнаманың негізгі әдістері.

Бұл сабақта шақырылған арнайы эксперттер мен көрермендер алдында авторлық роликтерін қорғауға ұсынылады. Эксперттік, критерийлік бағалаулары айтылады, топтық талдау жүргізіледі.

Талдауға арналған сұрақтар:

1. 
   Жарнамаларды психологиялық зерттеу кезіндегі мазмұнды және формальді-динамикалық сипаттамасы.
   
2. 
   Жарнамадағы психологиялық экспертиза мәселесі.
   
3. 
   Жарнамадағы эффектіні бағалау.
   
4. 
   Диалог түріндегі жарнамалық қызмет.
   

Реферат тақырыптары:

1. 
   Жарнамалық өнім өндірудегі креативтілік технологиялардың рөлі.
   
2. 
   Балаларға арналған жарнамалардағы манипуляция әдістерін зерттеу.
   
3. 
   Имиджді жарнамадағы жарнамалық бейнені өндірудегі архетиптердің қолданылуы.
   
4. 
   ТАА әдісі бойынша жарнамалық өнімді зерттеу.
   
5. 
   Саси жарнамадағы архетиптік феноменге анализ жасау.
   
6. 
   Жарнамалық мәтін құрастырудағы стереотиптерді зерттеу.
   
7. 
   Жарнамалық қызметте проективті әдістерді қолдану.
   
8. 
   Жарнамада метафораны қолдану.
   
9. 
   Жарнамалық бейнелерді құрастыру кезінде психологиялық түстерді қолдану
   

Реферат жазуға қойылатын талап:

1. 
   Беттің көлемі: 15-20 бет аралығында.
   
2. 
   6-8 әдебиеттер қаралуы тиіс. Әдебиеттерге сәйкес сілтемелер көрсетілуі тиіс. Соңында толық қолданылған әдебиеттер тізімі болуы қажет.
   
3. 
   Мәтінге қойылатын талаптар: сол жағы – 30 мм, оң жағы – 10 мм, жоғарғы жағы – 25 мм, төменгі жағы – 20 мм. Шрифт мөлшері – 14 кегль, жартылай интервалда.
   
4. 
   Құрылымы. Жұмыс бес бөлімнен тұрады: 1) кіріспе – мәселелерді қою және жұмыстың мақсаты; 2) негізгі – тақырыптың негізгі мазмұнын ашу; 3) қорытынды – қортынды ойлар мен пікірлерді көрсету қажет. 4) қолданылған әдебиеттер тізімі; 5) глоссарий.
   

Тест

1. 
   Жарнамалық қызметтің дамуының қай кезеңінде басылымды жарнама пайда болды:
   

Б) 2-кезең – Батыс-Европалық ортағасыр (ХІІ-ХV)

В) 3-кезең – Бастапқы Батыс-Европалық журналистика (ХVІ-ХVІІғ.ғ.)

Г) 4-кезең ІХ-ХХғ.ғ. Жаңа ғасыр

2. 
   Жарнама берушінің бір немесе бірнеше жарнама агенстволарының назарын аудару мақсатында жасалған жарнамалық іс-шаралардың жүйесі, әр түрлі жарнама түрлері мен құралдары арқылы таралуы аталады_____________________________________________
   
3. 
   Жарнама түрі мен мақсатын сәйкестендіріңіз
   

4. 
   Сезімдерге, аффектіге, потенциалды сатып алушының санасына бағытталған, оған ойлар мен ұсыныстарды ассоциация арқылы әсер ету жанрнамасы __________________________________________аталады
   

5. 
   Жұмсақ жарнама қатты жарнамаға қарағанда:
   

Б) агрессивтілігі аз

В) жалғасы көбірек

Г) тездетілген эффектіге бағытталмаған

Д) психиканың аспектісі мативациялық емес когнитивті басыидылығын береді

6. Лассуэлу бойынша жарнаманың құрылымды элементтеріне жатады:

А) коммуникатор

Б) хабарлама

В) канал

Г) код

Е) полусатель

Ж) коммуникативті іс-әрекеттің салдары

7. 
   Жарнама хабарламасын канал бойынша жіберу бөлінеді: визуальды, обонятельды, дәм сезулік, тактильды және____________________
   
8. 
   Жарнама хабарламасының функциясы мен оның интерпритациясын салыстырып сәйкестендіріңіз (Якобсон бойынша)
   

7. 
   Қай сөйлемде мағналық қателіктер кеткен?
   

Б) Салыстырмалы жарнамада-өзге тауар иеленушілердің тауарларымен салыстыруына негізделген. Себебі, көптеген өркениетті елдерде өзге тауар иелерінің заттарын немесе өндірушіні тікелей сынауға тиым салынған, бұндай жарнама өткір ой мен изрощенной болуы керек, бұл бәсекелеске танымалдылық әкелуі мүмкін.

В) Еске салушы жарнама-бұл потенциалды тұтынушыларға арнайы тауарлар мен базардағы фирмалар туралы мінездеме еске салу мақсатында жасалған.

Г) Жабыстырылған жарнама-бұл жарнаманың агрессивті түрінің бірі, оның негізгі мақсаты тұтынушыларды бәсекелестердің тауарлары мен қызметтерін емес, ұсынылған тауарды немесе қызметті таңдауға итермелеу

Д) Ақпараттық жарнама-бұл фирма немесе оның тауарлары, мінездемелері туралы, ерекшеліктері мен артықшылықтары туралы ақпаратпен қамтамасыз ету.

Е) превентивная жарнама-көрсету үшін өте көп қаражат кететін жарнама түрі, мақсаты жарнамаға көп ақша шығындай алмайтын бәсекелестердің позициясын түсіру мақсатында жасалған.

7. 
   Керекті сөзді қойыңыз.
   

7. 
   Жарнама концепциясына не кірмейді?
   

Б) зат

Г) міндеттері

Д) болжамы

Е)әдістері мен іске асыру құралдары

Ж) іске асыру жоспары

З) ішкі шарттар бағыты

7. 
   Объектінің түсіндірмесі мен түсіндіменің мазмұнын салыстыру арқылы сәйкестендіріңіз
   

7. 
   Жарнама концепциясының уақытқа байланысты басымдылығын бөлетін жарнамалық стратегия қалай аталады
   

Б) динамикалық

В) Прогрессивті

7. 
   Жарнамалық стратегияның дұрыс бірізділігін құрастырыңыз
   

Б) Жарнама хабарламасын құрастыру жолын таңдау

В) Міндеттер ішінде бастысы мен қосалқысын анықтау

Г) мақсатты міндетке структуралау

Д) Коммуникация жолын таңдаймыз

Е) жарнаманың шығуы мен көлемін анықтаймыз

Ж) Әр міндеттерді шешудің жолдарын анықтаймыз

З) Шешілуі тиіс міндеттердің бірізділігін анықтаймыз

7. 
   Жарнама стратегиясын құрудың негігі нұсқауларына жатпайды:
   

Б) иерархилік, бірізділік және міндеттерді шешудегі логикалық байланыстылық

В) жалпы мақсатқа бағыттылық

Г) көп аспектілі және көп каналдың басыңқылықының ұйымдастыру жүйесі

7. 
   Сөйлемді аяқтаңыз
   

7. 
   AIDMA моделінің элементтері мен олардың мағнасын сәйкестендіріңіз
   

Б) қызығушылықпен

В) мотивпен

Г) іс-әрекетпен

Д) қалауымен

7. 
   Қабылдаудың психологиялық заңдылықтарын ескере отырып, түрлі-түсті жарнаманың мәтінің нұсқауларын оқуға ыңғайлысынан оқуға ыңғайлы еместігін жоғарыдан төменге дейін орналастырыңыз
   

Б) ақ қағазда қызыл жазумен

В) ақ қағазда жасыл жазумен

Г) қызыл қағазға ақ жазумен

Д) ақ қағазға көк жазумен

7. 
   Жарнамлық блокты (парақшалар, плакаттар) көру кезінде назардың орналасуы. Нұсқаларды тұтынушылардың назарын тартатын бөліктен бастап төменге дейін орналастырыңыз.
   

7. 
   Эмоциональды қабылдау. Жарнамадағы түстердің өмірге жағымдылары. (керектерін таңдап алыңыз)
   

Б)сарыда жасыл

В) Көгілдірде күлгін

Г) Жасылда ақ

Д) Көкте қызыл

7. 
   Тұтынушының жарнамадаға кейіпкердің өзін орнына қойып және оған ұқсағысы келетін психологиялық көрініс қалай аталады?
   

Б) Пресуппозиция

В) Идентификация

Г) Репликация

7. 
   Егер жарнамалық блок газет (журнал) беттерінен кіші болған кезде, оны қолданған дұрыс
   

Б) көлдененнен орналасуы

В) диагональды орналасуы

7. 
   Тұтынушылардың көп мөлшерде назарын аударып және ұнататын
   

Б) фотосуреттер мен суреттер бірдей ұнатады

В) тауарды жарнамалаудаға түсті суреттер

7. 
   Телеарналық жарнамана тиімді жағы
   

Б) кейіпкерлер арасындағы диалог, тауардың артықшылықтарын айтатын әңгімесі

В) кадр сыртындағы диктордың артықшылықтары туралы сөзі

Г) мағнасы жоқ

7. 
   Журналдағы жарнаманың көлемі мен тиімділігі
   

Б) беттің төрттен бір бөлігінде екі рет бейнелеуден гөрі, бір рет беттің жартысына бейнеу тиімдірек

В) бұндай байланыс болмайды, бұл психологтардың ойлап шығаруы

7. 
   Суреттің жандарында орналасқан мәтін:
   

Б) оқуды төмендетеді

В) оқуға басымдылығы жоқ

7. 
   Адам жарнама хабарламаларынан бас тартуы оның өз бостандығын шектеу деп түсінеді. Бұл психикалық механизмның қандай қорғаныш түрі?
   

Б) Бартлета эффектісі

В) ореола эффектісі

Г) реактенса эффектісі

7. 
   Жарнама беттерін (парақшалар, плакаттар) қарау кезінде тұтынушы өз назарын аударады:
   

А) А бөлігі

Б) В бөлігі

В) С бөлігі

Г) D бөлігі

Д) назар ортақ аударылады

7. 
   Мәтінді құрастыру кезінде етістіктің басымдылығын қолдану
   

Б)тележарнама

В) жазба жарнамада

Г) мағнасы жоқ

7. 
   Жарнаманың маңызды мінездемесі болып...
   

Б) белгісіз спонсордың атынан коммуникация

В) төленбеген коммуникация

Г) бір нәрсе немесе біреу туралы ақпаратты тарату (тауар, қызмет, фирма, тұлға)

7. 
   Маркетинг құралы, индивидуалды жолдау мен жауап қайтару мақсталған іс-әрекет аталады:
   

Б) қоғаммен байланыс

В) тікелей маркетинг

Г) жарнама

7. 
   Тауарайналымының сұранысы мен стимулдеуінің жоғарлауы мақсатындағы жарнама функциясы:
   

Б) әлеуметтік

В) экономикалық

Г) идеологиялық

7. 
   Жұмыс орнының көбеюі немесе бұрынғы орнының сақталуы....
   

Б) экономикалық

В) коммуникативті

Г) идеологиялық

7. 
   Жарнама компанияларының зерттеген кезеңдерінің сызбасы келесі бөліктерден тұрады:
   

Б) позиционирлеу

В) тауардың жалғасуына арнайы көрінісі

Г) жарнама тасымалдаушыны таңдауы

7. 
   Тауардың
   
8. 
   Адамдардың іс-әрекеттерінің мотивтерінің негізіне жатады:
   

Б) білім

Г) есеп

7. 
   А. Маслоу бойынша өзіндік көрінісінің қажеттіліктеріне жатады
   

Б) сыйластық

В) сенімділік

Г) ұжымдық

7. 
   А. МАслоу бойынша қажеттіліктерді мойынауға қандай қажеттілік жатады:
   

Б) сыйластық

В) білім

Г) ұжымдық

7. 
   Тұтынушылардың әлеуметтік мотивтерінің жарнамада қолданатындарына жатады:
   А) сенімділік
   

В) уайымдаушылық

Г) тәкапарлық

7. 
   Жарнама компанияларының ішінара негізгі жарнама сөйлемі қысылған түрде жарнама сөздерінің берілуі –
   

Б)бастауы

В)қорытынды

Г) ұран

7. 
   Тауар маркасына деген талапттар:
   

Б) тек бір сөзден тұруы

В) цифрлы таңбалардан тұрмауы керек

Г) қасында сурет болуы керек

7. 
   Азформатты баспалы жаранама құжаттарына жатады:
   

Б) билборд

В) буклет

Г) пилларс

7. 
   Тіркелген тауар белгісінің ескертуші маркасы болып табылады:
   

Б) ™

Г) ∑

7. 
   Жарнамалық идентификатор (константтық фирмалық стилге жатады):
   

Б) логотип

В) пресс-релиз

Г) PR-релиз

7. 
   Жарнамалық косметиканың тиімдісі болып немен біріккені тиімді:
   

Б) косметиканы қолданудың шарттарымен

В) косметикалық құралдармен табиғат суреті

Г) косметикалық құралдың толық түрдегі анықтама берілуі

7. 
   Жақсы логотипті көрсетіңіз
   

Б) белгілер мен сөздердің бірлестігі

В) геометриялық фигураларды қолдану

Г) түсті концепцияны ұстамдылығын көрсету мақсатында қолдану, бірақ логотип ақ-қара түрде болуы керек.

7. 
   Нефальцованды басылым, бір немесе бірнеше тауарларға арналған:
   

Б) буклет

В) жарнама парақтары

Г) бршюра

7. 
   Кері байланыстағы жарнама бұл –
   

Б) буклет

В) купон

Г) жарнама роликі

7. 
   Жарнаманың негізгі мәтінін құрастыру үшін: