2013 жылғы 27 ақпан №81- ө-м Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын 40-шығарылым бекіту туралы

91. Түйіршіктеу операторы

Параграф 1. Түйіршіктеу операторы, 4-разряд

359. Жұмыс сипаттамасы:

түйіршіктеуіште белгіленген мөлшерде, беріктікте және ылғамдағы түйіршікті алу процесін жүргізу;

түйіршіктеуіштерді шикізаттың ұнмен, тозаңмен және сумен қоректендіруді реттеу, агрегаттарды түйіршіктелген шикізаттық қоспалармен біркелкі қоректендіруді қамтамасыз ету;

түйіршіктеуіштің тәрелкесін тазалау механизмінің жұмысын бақылау;

жабдықтардың жұмысындағы ақаулардың алдын алу және түзету;

үздіксіз әрекеттгегі түйіршіктеуіштерде минералды мақтаны түйіршіктеу;

түту-қопсыту агрегаттары мен түйіршіктеуіштердің, сепараторлар мен көмекші жабдықтардың тиісті жұмыс режимін қолдау;

үйме салмағының белгіленген мөлшерін; шомылдыру деңгейін және түйіршіктердің өлшемін сақтау;

барлық жабдықтардың жұмысын байқау;

қызмет көрсететін жабдықтарды жөндеуге қатысу.

360. Білуге тиіс:

түйіршіктеуіштердің және көмекші жабдықтардың құрылысы мен әрекет принципі;

шикізаттыңқ үн мен тозаңның сипаттамалары;

түйіршіктеуіште материал мен суды беруді реттеу тәсілдері;

түйіршіктерді әзірлеу сапасын бақылау әдістері;

бақылау-өлшеу құралдарының, дабыл беру мен блокадалау жүйесінің міндеті және әрекет принципі;

қызмет көрсететін жабдықтарды майлау карталары, майлау материалдарының сұраптары мен қасиеттері;

түйіршіктеуіштердің жұмысындағы ақауларды анықтау және түзету тәсілдері;

түту-қопсыту агрегаттарының, сепараторлардың, оларға көмекші жабдықтар мен бақылау-өлшеу аппаратураларының құрылысы;

жабдықтарды іске қосу және жөндеу ережесі;

аспирациялық құрылғылардың құрылымы мен әрекет принципі;

минералдық мақтаның қасиеттері мен сапалық сипаттамалары;

жабдықтардың жұмысындағы ақауларды анықтау мен түзету тәсілдері.

92. Құбырларды бейімдеу конвейерінің операторы

Параграф 1. Құбырларды бейімдеу конвейерінің операторы, 3-разряд

361. Жұмыс сипаттамасы:

ауалық қатыру конвейерінде құбырларды дұрыс бейімдеуді қамтамасыз ету;

асбест-цементті құбырлардағы сызаттарды тегістеу;

құбырлардан біліктер мен өзекшелерді алу;

тығындарды қою және алу;

құбырларды қат-қабатқа ілиектеу және салу;

құбырларды алдын ала қатыру алаңшасын дайындау;

құбырлардың қисаюын және эллипстігін түзету;

құбырларды қат-қабатқа імектеу және салу жөніндегі жұмыстарға басшылық жасау және қатысу;

қалыптық білікке оралған құбырларды пышақ-бізбен піскілеу, оны жаныштап үгіту;

біліктер мен өзекшелерді құбырларға енгізу.

362. Білуге тиіс:

ұзындық мөлшері бөлігінде асбест-цементті құбырлардың стандарттары (техникалық шарттары);

асбест-цементті құбырларды қатыру режимдері мен бейімдеу ережесі;

құбырлардың өзгерістері мен басқа да ақауларының алдын алу және түзету әдістері;

бақылау-өлшеу құралдарының әрекет принципі мен қолдану ережесі;

құбырларды ілмектеу және орналастыру ережесі.
Параграф 2. Құбырларды бейімдеу конвейерінің операторы, 4-разряд

363. Жұмыс сипаттамасы:

конвейерде асбест-цементті құбырларды қатыру процесн жүргізу;

құбырларды бейімдеудің белгіленген режимін қамтамасыз ету үшін конвейердің қозғалыс жылдамдығын реттеу;

конвейер мен жартылай автоматтың жұмысын, тарту шынжырларының, белдіктердің және басқа да механизмдер мен конвейер қондырғысының жұмысқа жарамдылығын байқау;

құбырлардың конвейерде дұрыс орналасуын байқау;

конвейерді жөндеуге қатысу.

364. Білуге тиіс:

конвейердің құрылысы мен әрекет принципі;

асбест-цементті құбырлардың механикалық қасиеттері;

әртүрлі диаметрдегі құбьрларды бейімдеу үшін қажетті уақыт.
93. Конвейерлік желі жабдықтарының операторы

Параграф 1. Конвейерлік желі жабдықтарының операторы, 4-разряд

365. Жұмыс сипаттамасы:

ағымдыдан тыс конвейерлік желі жабдықтарында минералды-мақталы плиталар, тікқабатты төсемдер, цилиндрлер өндірісінің процесін жүргізу;

тасымалдаушылардың, дайындамалардың, плиталардың жабын материалдарының, минералды-мақталы кілемдердің, гидромассаның қозғалыс жылдамдығын реттеу;

минералды-мақталы кілемді жылумен өңдеу процесін жүргізу;

жабдықтардың жұмысын байқау, бұйымдардың үлгі мөлшерлері өзгерген кезде желіні қайта бейімдеу;

бұйымның шығуын және сапасын бақылау.

366. Білуге тиіс:

барлық механизмдер мен агрегаттардың құрылысы механизмдер жұмысындағы ақаулардың себептері және оларды түзету тәсілдері;

өнімдердің номенклатурасын және оларға техникалық шарттар, өнімдер мен жартылай фабрикаттардың сапасын анықтау тәсілдері;

байланыстырғыштардың, желімдеуіш құрамның, минералды-мақталы талшықтың қасиеттері;

өнімдерді буып-түю әдістері мер ережесі;

материалды, отынды жұмсау, дайын өнімдердің шығу нормалары;

дабыл беру; бақылау, блокадалау және механизмдерді майлау жүйесі;

газ шаруашылығын пайдалану ережесі.

Параграф 2. Конвейерлік желі жабдықтарының операторы, 5-разряд

367. Жұмыс сипаттамасы:

талшық тұндыру камерасымен тасқанға орналастырылған конвейерлік желіде орамалы цилиндрлер үшін минералды-мақталы плиталар, қауыздар, дайындамалар өндірісі процесін жүргізу;

талшық тұндыру картасынан кілемнің қозғалуын байқау;

кілемнің қалыңдығын және байданыстырушының түсуін реттеу;

тасқынды желінің жылдамдығын реттеу, минералды-мақталы талшықтың сапасын бақылау;

желдетқіштердің, түтін тартқыштардың жұмысын байқау, оларды іске қосу және тоқтату;

тозаң аулау қондырғыларын іске қосу, жұмысы және тоқтату;

бақылау-өлшеу құралдарын, жылу жеткізушінің температурасын байқау, жылумен өңдеу режимін сақтау;

айналымды, соратын желдеткіштердің, суыту аймағы желдеткіштердің жұмысын байқау.

басқару қалқанына кернеу жіберу;

түйіршіктегіштердің, ұсақтаушылардың, қалдықтарды талшық тұндыру камерасына беру желдеткіштердің жұмысын байқау және іске қосу, тоқтату;

технологиялық сұлба бойынша жабдықтардың жұмысын байқау.

368. Білуге тиіс:

талшық тұндыру және полимерлеу камераларының, тозаң аулау қондырғыларының, тасымалдаушыларды ылғалды тазалау жүйесінің, талшық тұндыру камерасының құрылысы;

минералды мақта өндірісінің технологиялық процесі;

талшыққа, байланыстырғышқа, кілемге қойылатын талаптар;

блокадалау, дабыл беру жүйелері, тасқынды желі жұмысын іске қосу тәртібі, барлық агрегаттар мен механизмдерді қайта бейімдеу мен тоқтату;

бұймдардың номенклатурасы;

газ шаруашылығын пайдалану ережесі.

94. Бұйымдарды бояу желісінің операторы

Параграф 1. Бұйымдарды бояу желісінің операторы, 3-разряд

369. Жұмыс сипаттамасы:

камерада акустикалық плиталардың үстін бояу;

бояу үшін плитаның табандарын бекіту;

араластырғыштарды бояуды әзірлеу;

құрамды мөлшерлеу мен әзірлеу;

араластырғышты, баяуды беру үшін сорғыларды қосу, айыру;

механизмдердің, бүріккіштердің дұрыс жұмыс істеуін, баяулардың қоюлануын және күрделі және қарапайым фактурасының біркелкі қабатын жағуды байқау;

бүріккішке ауа мен баяуды беруді реттеу;

араластырғыштарды, бүріккіштерді, құрал-саймандарды тазалау мен жуып-шаю.

370. Біліге тиіс:

плиталардың бетін жабуға арналған кабиналардың, араластырғыштардың, бояуларды беруге арналған сорғылар мен бүріккіштердің, тасымалдау үшін құрал-саймандардың құрылысы, бояулардың қасиеттері мен түрлері;

оларды әзірлеу технологиясы;

акустикалық плиталарды жабудың қасиеттері және оларға талаптар; жабылу түрлері;

әртүрлі жабылуларды кептіру режимі;

жабылу сапасын бақылау әдістері;

бояу кезінде бұйымдарды орналастыру және бекіту ережесі;

бояу және кептіру үшін плиталарды тасымалдау тәртібі;

бояу әдістері, бүріккіштерді, араластырғыштарды тазалау тәсілдері.

Параграф 2. Бұйымдарды бояу желісінің операторы, 4-разряд

371. Жұмыс сипаттамасы:

бүріккіштің көмегімен кірпіштің үстіне бояу жағу;

кірпішті іріктеу және оны кірпішті бояу желісінің тасымалдағыш құралына салу;

кірпішті тозаңнан тазарту;

кептіру агрегатын реттеу және жөнге келтіру, есептеудің берілген режимін жүргізуді бақылау;

рецептура бойынша бояушы заттарды дайындау және құрастыру;

боялған кірпішті тағанға ораналастыру және буып-түю;

жұмыс орнын тазалау;

жабдықтарды жөндеуге қатысу

372. Білуге тиіс:

кептіру агрегатының құрылысы мен әрекет принципі;

кірпішті бояудың технологиялық процесін басқару сұлбасы;

бояушы заттардың түрлері мен қасиеттері; технологиялық желілердің жұмыс режимі;

жабдықтардың ақауларының түрлері мен оларды түзету тәсілдері;

шығарылатын өнімдерге мемлекеттік стандарттар мен технологиялық шарттардың талаптары.

94. Әзірлеу бөлімшесінің операторы

Параграф 1. Әзірлеу бөлімшесінің операторы, 4-разряд

373. Жұмыс сипаттамасы:

асбестті өңдеу процесін жүргізу және «жүгіргіш-голлендор» автоматтандырылған желісінде асбест-цементті суспензияны әзірлеу;

автоматты желінің жұмысын реттеу, іске қосу және тоқтату;

голлендорларды жуып-шаю;

цементтің салмағын мөлшерлеушінің дұрыс жұмыс істеуін байқау;

басқару релесіне және бағдарламадарды құрылғыларға қызмет көрсету;

механизмдерді жергілікті басқару режиміне көшіру;

автоматтандырылған желіні бейімдеу, агрегаттың жекелеген тораптарын бөлшектеу және құрастыру;

бақылау-өлшеу құралдарын байқау;

берілген температураны, рецептураны, будың қысымын сақтауды бақылау;

жұмыстағы ақауларды түзету және жабдықтарды жөндеуге қатысу.

374. Білуге тиіс:

тасқынды желіге жататын жабдықтардың құрылысы мен әрекет принципі;

асбест-цементті суспензияны әзірлеу технологиясы мен рецептурасы;

жүгіргіштерде, голлендорларда цемент пен асбестті өңдеу ережесі;

өнім ақауларының алдын алу және түзету тәсілдері;

автоматтандырылған желіні бейімдеу ережесі;

шикізаттық құраушылардың қасиеттері;

бақылау-өлшеу құралдарының міндеті мен әрекет принципі;

дабыл беру, блокадалау және автоматика жүйелері;

жабдықтардың жұмысындағы ақауларды анықтау мен түзету әдістері;

стандарттың асбест пен цементтің қасиеттеріне талаптары.

Асбест-цементті бұйымдар өндірісі жөніндегі 2 технологиялық желіге қызмет көрсеткен кезде -5-разряд
96. Құрылыс материалдары өндірісіндегі жабдықтарды басқару пультінің операторы

Параграф 1. Құрылыс материалдары өндірісіндегі жабдықтарды басқару пультінің операторы, 3-разряд

375. Жұмыс сипаттамасы:

пульт арқылы ірі мөлшерлі қалқалау панельдерін, гипскартондық табақтарды және басқа гипстік бұйымдарды өндіру бойынша технологиялық желінің жеке немесе екі блокталған агрегаттарын басқару;

қызмет көрсетілетін құрал жабдықты іске қосу және жұмысын тоқтату;

конвейер жылдамдығын реттеу:

қалыптау желілерінің технологиялық құрал-жабдығының жеке агрегаттарының жұмысын қол және автоматтық режімде дистанциялық басқару;

құрал-жабдық жұмысының жағдайын және бақылау-өлшеу құралдарының көрсеткіштерін байқау;

бекітілген техникалық құжаттама жүргізу.

376. Білуге тиіс:

басқару пультының және бақылау-өлшеу құралдарының құрылысын;

құрал-жабдықтың құрылымын, жұмыс істеу режімін және пайдалану ережелерін;

технологиялық операцияларды орындау тәртібін және ұзақтығын;

байланыс және дабыл беру жүйесін.

377. Жұмыс сипаттамасы:

пульт арқылы технологиялық желінің үш және одан да көп блокталған агрегаттарын басқару;

конвейерлік және ағымдық-агрегаттық желілердің технологиялық құрал-жабдықтар тобының жұмысын, сонымен қатар араластырғыштарының жалпы сыйымдылығы 2000 литрге дейін болатын, автоматталған бетон араластыру түзілімдерін қол және автоматтық режімде дистанциялық басқару, құрал-жабдық жұмысының жағдайын және бақылау-өлшеу құралдарының көрсеткіштерін байқау;

пульт арқылы отырғызғыш автоматты және онымен байланысқан тасымалдау құрылғыларын квалификациясы жоғарырақ оператордың басшылығымен басқару;

отырғызғыш автоматты және онымен байланысты тасымалдау құрылғыларын іске қосу және жұмысын тоқтату;

отырғызғыш автоматтың және басқа құрал-жабдықтардың агрегаттық түзілімдерінің жұмысын бақылау;

жеткізілетін қыш бұйымдардың сапасын байқау;

илемдік орнақ механизмдерін басқару кезінде қосымша жұмыстарды орындау;

компоненттердің (гипс, жоңқа, су) үздіксіз жұмыс істейтін ерітінді араластырғышқа белгіленген рецептураға қатаң сәйкестікте жіберілуін байқау және реттеу.

378. Білуге тиіс:

темір-бетон өндірісі құрал-жабдықтарының құрылысын, жұмыс істеу режімін және пайдалану ережелерін;

басқару пультының құрылысын; технологиялық операцияларды орындау тәртібін және ұзақтығын; байланыс және дабыл беру жүйесін;

отырғызғыш-автоматтың, тасымалдау құрылғыларының агрегаттық түзілімдерінің құрылысын;

қыш бұйымдардың сапасына қойылатын талаптарды;

үздіксіз жұмыс істейтін ерітінді араластырғыштың құрылысын және жұмыс істеу принципін;

гипс-бетондық ерітіндіні дайындау рецептурасын;

орнақ механизмдерінің жұмыс істеу принципін және оларды техникалық пайдалану ережелерін;

қабылданған дабыл беру жүйесін.
Параграф 3. Құрылыс материалдары өндірісіндегі жабдықтарды басқару пультінің операторы, 5-разряд

379. Жұмыс сипаттамасы:

пульт арқылы отырғызғыш автоматты және онымен байланысқан тасымалдау құрылғыларын басқару;

отырғызғыш автоматтың және басқа механизмдердің жұмысын байқау;

отырғызғыш автомат жұмысын қол басқаруынан автоматтық басқаруға және керісінше ауыстыруды жүзеге асыру;

бұйымдарды отырғызу технологиясының бағдарламаларын өзгерту;

күйдіру вагоншаларын отырғызу автоматына жіберуге арналған тасымалдау құрылғысын басқару;

гипс-бетон панельдерінің илемі бойынша орнақтың барлық механизмдерін басқару;

гипс-бетонның қаңқаларға біркелкі құйылуын байқау және реттеу;

конвейер таспасының қозғалу жылдамдығын реттеу;

орнақтың іске қосылуы және жұмысының тоқтауы кезінде ескерту белгілерін беру;

құндақтық қондырғылардың, сонымен қатар араластырғыштарының жалпы сыйымдылығы 2000 литрден асатын, автоматталған бетон араластырғыш түзілімдердің жұмысын қол және автоматтық режімде дистанциялық басқару;

бекітілген техникалық құжаттаманы жүргізу.

380. Білуге тиіс:

отырғызғыш автоматтың және технологиялық желінің басқа агрегаттарының құрылысын;

отырғызғыш автоматты қол және автоматтық режімдерде пайдалану ережелерін;

бұйымдарды отырғызу технологиясы бағдарламасының өзгеру ережелерін;

орнақ механизмдерінің құрылысын және жұмыс істеу принципін;

қалыптау қоспасының рецептурасын және қоспа компоненттеріне, қаңқаларға және төсеу бөлшектеріне қойылатын талаптарды;

қалыптау массасының оның сапасына байланысты ұстасу мерзімдерін;

ірі мөлшерлі гипс-бетондық панельдерді дайындау технологиясын және дайын панельдерге қойылатын техникалық талаптарды;

панельдерді жылумен өңдеу режімін.

Параграф 4. Құрылыс материалдары өндірісіндегі жабдықтарды басқару пультінің операторы, 6-разряд

381. Жұмыс сипаттамасы:

автоматталған конвейерлік желілердің, діріл-илемдік және илемдік орнақтардың бүкіл кешенінің жұмысын қол және автоматтық режімде дистанциялық басқару.

382. Білуге тиіс:

темір-бетон өндірісі құрал-жабдықтарының құрылысын, жұмыс істеу принципін және пайдалану ережелерін.

97. Шешу-желімдеу станогының операторы

Параграф 1. Шешу-желімдеу станогының операторы, 2-разряд

383. Жұмыс сипаттамасы:

квалификациясы жоғарырақ оператордың басшылығымен картон бөлігінің шеттерін тігу;

картон белдектерін ақаулардан және жаншылулардан арылту;

картон белдектерін сіңіру агрегаттарына жіберу мақсатында тарқату станогының жақтауына орнату;

картон бөліктерінің шеттерін револьвер катушкасына салу;

орамдарды посттан постқа ауыстыру;

катушканы сіңіру ваннасына батыру;

сіңіріген бөлікті орау станогына жіберу.

384. Білуге тиіс:

сіңіру агрегатының жұмыс істеу принципі;

бөлікті револьвер катушкасына салу ережелерін;

белдектерді тарқату станогына орнату ережелерін;

жабу картонының маркалары мен қасиеттерін;

сіңіру ваннасындағы масса температурасын.

Параграф 2. Шешу-желімдеу станогының операторы, 3-разряд

385. Жұмыс сипаттамасы:

картонның екі белдектері немесе шыныкенеп бөліктерінің шеттерін электр станогында сұйық шынымен және полиэтилен төсемдерді төсей отырып тігу;

тігілген бөлікті құрғақ картонның ілмектік қор қорабына созу;

картон бөлігінің қозғалысын алдын ала құю камерасы арқылы, сіңіру ваннасы, сығу және жабын жанышпабіліктері және одан әрі сіңіру шкафы арқылы реттеу;

сіңген бөліктің үзілуін жою;

картонның ілмектік қоры қорабының қозғалыс жылдамдығын реттеу;

бөлікті жапсыру үшін, электр станогының белгілі бір температурасын сақтап тұру;

тарқату және жапсыру станогын ағымдағы жөндеуге қатысу.

386. Білуге тиіс:

сіңіру агрегатының, электр станогының және ілмектік қор қорабының құрылысын және жұмыс істеу принципін;

шыныкенептің және картонның маркасын және өлшеуін;

бөліктерді біріктіру әдістерін;

дайын өнімге қойылатын техникалық талаптарды;

құрал-жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдерін.

Параграф 1. Тұрба араластырғыштың операторы, 2-разряд

387. Жұмыс сипаттамасы:

квалификациясы жоғарырақ оператордың басшылығымен жабу массасын дайындау процесін жүргізу;

пластификаторды құбырлар арқылы мөлшерлегішке жіберу;

себу материалын элеватормен шанапқа жіберу;

турбоараластырғыштағы жабу массасының деңгейін және шанапта себу материалының болуын байқау.

388. Білуге тиіс:

турбоараластырғыштың (араластыру шандарының), шанаптардың және мөлшерлегіштердің мақсатын;

жабу массасына және толтырғыштарға қойылатын талаптарды;

жабу массасындағы толтырғыштың белгіленген мөлшерін.
Параграф 2. Тұрба араластырғыштың операторы, 3-разряд

389. Жұмыс сипаттамасы:

жабу массасын дайындау процесін жүргізу;

турбоараластырғышты битуммен, пластификатормен және минералды толтырғышпен қатаң белгіленген пропорция бойынша толтыру;

турбоараластырғыштағы жабу массасының деңгейін реттеу;

жабу массасын қыздурыдың белгіленген температурасын сақтап тұру;

массаны жабу ваннасына жіберу;

тальктан немесе қажетті концентрацияға ие басқа тозаң тәріздес материалдан суспензия дайындау;

турбоараластырғыштарды, шанаптарды және мөлшерлегіштерді байқау және профилактикалық жөндеу;

құрал-жабдықтың ағымдағы жөндеуіне қатысу.

390. Білуге тиіс:

турбоараластырғыштың, шанаптардың, мөлшерлегіштердің құрылысын және жұмыс істеу принципін;

жабу массасын және тальктық суспензияны мемлекеттік стандарттарға және техникалық талаптарға сәйкес дайындау ережелерін.
99. Себу және салқындату түзілімдерінің операторы

Параграф 1. Себу және салқындату түзілімдерінің операторы, 2-разряд

391. Жұмыс сипаттамасы:

қарақағаз бөлігін себу процесін жүргізу;

квалификациясы жоғарырақ оператордың басшылығымен рубероид себу процесін жүргізу;

себу материалдарын елеу және оларды шанаптарға тиеу;

бөліктің біркелкі себілуін қамтамасыз ету;

шанаптардың шығу саңылауларын мезгіл-мезгіл тазалап тұру;

қарақағаз бөлігіне ірі түйіршіктер себу кезінде қысу-домалату білікшелеріне қызмет көрсету;

бөлікті білікшелермен қысу дәрежесін реттеу және себуді біркелкі домалатып тегістеуді қамтамасыз ету;

тоңазытқыштық атанақтарды сумен үздіксіз қамтамасыз ету;

бөліктің үзілуін жоюға қатысу;

жұмыстағы ақауларды жою және құрал-жабдықты жөндеуге қатысу.

392. Білуге тиіс:

себу құрылғыларының құрылысын және жұмыс істеу принципін;

білікше саңылауларын реттеу әдістерін;

себу материалдарының түрлерін және қасиеттерін;

құрал-жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдерін;

қолданылатын материалдарға және дайын өнімге қойылатын талаптар.
Параграф 2. Себу және салқындату түзілімдерінің операторы, 3-разряд

393. Жұмыс сипаттамасы:

рубероид бөлігін себу және домалату процестерін жүргізу;

араластырғышқа қызмет көрсету, дымқыл себу – суспензия жағу арқылы өнім дайындау кезінде массаның деңгейін және концентрациясын реттеу;

агрегаттың тоңазыту аймағында бөліктің салқындауын байқау;

бөліктің үзілуін жою және оны себу шанабы арқылы тоңазыту цилиндрлеріне салу;

себу құрылғысын жөндеуге қатысу.

394. Білуге тиіс:

элеваторлардың, себу шанаптарының, араластырғыштардың, қысу-домалату білікшелерінің және тоңазыту цилиндрлерінің құрылысын және мақсатын;

бөліктің үзілуін жою тәсілдерін;

құрал-жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдерін;

дайын өнім сапасына қойылатын стандарттар талаптары.

операторы

Параграф 1. Асбест-цемент бұйымдарын араластыру-бөлшектеу

операторы, 4-разряд

395. Жұмыс сипаттамасы:

қабылдау түпқоймаларын төсеу және жіберу, алдын ала қату камерасынан шығару және талшықтас-цементтік бұйымдарды автоматталған желілер төсегіштерінде және бөлшектегіштерінде бөлшектеу процестерін жүргізу;

құрал-жабдықты жұмыстың автоматтық режіміне ауыстыру;

ақауларды жою;

қызмет көрсетілетін құрал-жабдықты тазалау, майлау және оның жұмысына қатысу;

басқару пульты арқылы ірі мөлшерлі талшықтас-цементтік табақтарды іріктегіш-ылғылдандырғыш арқылы жылжыту және бөлшектеу процестерін жүргізу;

гидровакуумжүйені, көліктік құралдар жүйесін, іріктегіш-ылғалдандырғыш механизмдері мен түзілімдерін іске қосу, өшіру, реттеу, олардың күйін байқау;

өнім ақауларын анықтау және жою.

396. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін құрал-жабдықтың құрылысын және жұмыс істеу принципін;

автоматтық басқару пультының монтаждық схемасын;

табақтық ірі мөлшерлі талшықтас-цементтік бұйымдар стандарттарын және оларға қойылатын техникалық талаптарды;

бақылау-өлшеу аспаптарының және құралдарының құрылысын және оларды қолдану ережелерін;

құрал-жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау және жою әдістерін;

іріктегіш-ылғалдандырғыш механизмдерін тазалау және майлау тәсілдерін.
101. Жеделдету қондырғысының операторы

Параграф 1. Жеделдету қондырғысының операторы, 5-разряд

397. Жұмыс сипаттамасы:

квалификациясы жоғарырақ оператордың басшылығымен басқару пульты арқылы тездеткіш қондырғыда талшықтас-цементтік табақтардың өңдеу қабатының электронды-химиялық қату процесін жүргізу;

тездеткіштің вакуумдық жүйесін жұмысқа дайындау;

талшықтас-цементтік табақтардың өтуін бақылау;

тездеткіштің шығу терезесін және инжекторды мезгіл-мезгіл ауыстырып тұру;

тездеткіш қондырғыны профилактикалық жөндеуге қатысу;

қызмет көрсетілетін құрал-жабдықты тазалау және майлау.

398. Білуге тиіс:

тездеткіш қондырғының құрылысы;

талшықтас-цементтік табақтардың өңдеу қабатының тездеткіш қондырғыда электронды-химиялық қатаюының технологиялық процесін;

тездеткіштің шығу терезесін және инжекторды ауыстыру ережелерін;

қызмет көрсетілетін құрал-жабдықты тазалау және майлау тәсілдерін;

тездеткіштің вакуумдық жүйесін жұмысқа дайындау ережелерін;

бақылау-өлшеу құралдарының қолданылу мақсатын;

құрал-жабдық жұмысындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдерін;

дайын өнімге қойылатын стандарттар мен техникалық талаптарды.

Параграф 2. Жеделдету қондырғысының операторы, 6-разряд

399. Жұмыс сипаттамасы:

басқару пультті үдеткіш қондырғы асбестцементті қағаздардың өңдеу қабаттарын электронды-химиялы қатаю процесін жүргізу;

үдеткіштерді жұмыстың берілген режиміне шығару;

үдеткіштің вакуумды жүйесінде жұмыс вакумын жасау;

сәуле жіберуге таралу бірліктерінің жүйесі бойынша асбестцементті парақтарды беру;

вакумды жүйенің қалпын тексеру;

құралдар бойынша қалдық вакумдарды тексеру;

үдеткіштің жұмыс режимін реттеу. вакум кіретін және вакумшығатын параметрлерді тіркеу;

үдеткіш қондырғыға профилактикалы жқндеу жұмыстарын жасау;

үдеткіш қондырғының жұмысы журналында жазба жасау.

400. Білуге тиіс:

үдеткіш қондырғылардың құрылымы және жұмыс принцпі;

үдеткіште вакумды жасау тәсілдері;

үдеткіш қондырғылар жұмысының технологиялы режимі;

үдеткіштің жұмыс параметрлерін реттеу және тіркеу ережелері;

ақаулардың пайда болу себептері және олардың алдын-алу;

бақылау-өлшеу құралдарының құрылымы және қолданылу ережелері.

102. Талшық түзу қондырғысының операторы

Параграф 1. Талшық түзу қондырғысының операторы, 5-разряд

401. Жұмыс сипаттамасы:

қалдықтарды жою үшін талшыққалыптастырғыштарды, транспортер құрылғыларын даярлау;

ағынөзектерді тесу, ағынөзектерде настыльдарды және қалдықтарды жою;

ағынөзектерді, футеровкаларды ауыстыру үшін материалдарды даярлау;

ортадан тебетін-үрлеу қондырғыларында минералды мақта алу процесін жүргізу;

қондырғыларды, талшықтұндыру камераларын, механизмдерді қалдықтарды жою үшін қосу және тоқтату;

балқытудың жіберу телімдерін, тостағандардың салқындауын, энерготаратушының қысымын, кілемнің біркелкілігін және ылғалдылығын, байланыстырғыштың және обесплывительдардың жіберілуін реттеу. настыльдарды жою, ағынөзектерді, тартпаларды ауыстыру, қондырғыларды тасу және ауыстыру.

жабдықтардың жұмыстарындағы ақаулықтарды жою.

402. Білуге тиіс:

ағынөзектердін, крандардын, вентильдердін, талшықтұндыру камераларын, желдеткіштерді, қалдықтарды жоюға арналған қондырғылардың құрылымын;

ағынөзектерді, футеровкаларды тесу, тазарту,ауыстыру тәртібі;

ортадан тебу-үрлеу құрылғыларынығ және олармен байланысты жабдықтардың, бақылау-өлшеу құралдарының құрылымы;

талшықтұндыру тораптарының жұмыс параметрлерін;

балқыманың жіберілу біркелкілігін, жабысқақтығын және ағыстарын реттеу тәсілдері;

балқымаға, минералды мақтаның талшықтарына, байланыстарға, байланыстармен қңделгендерге, буға, қысылған ауаға қойылатын талаптар;

блоктау, дабылқағу жүйесін;

барлық агрегаттарды және механизмдерді қосу, қайта реттеу, тоқтату тәртібтерін;

бу, ауа беру сызбасын, байланыстарды, арматураның орныласуын және белгіленуін;

балұыманың жабысқақтығын және температурасын, тостағандардын сәуле таратуларын көзбен анықтау тәсілдері.

Параграф 2. Талшық түзу қондырғысының операторы, 6-разряд

403. Жұмыс сипаттамасы:

филерьлі-үрленетін қондырғыда және – көпвалкты центрифугаларда минералды мақтаның талшықтарын алу;

филерлі қуатбергіштерді жұмысқа даярлау;

центрифугаларды, үрлеу желдеткіштерін және басқа жабдықтарды қосу, басқару, тоқтату;

балқыманың ағымының жіберілуін, валктардың салқындауын, қуыс валдарды, қуат бергіштерді жылыту, кілемнің біркелкілігін, байланыстырғыштарды жіберу және обеспыливательді реттеу;

қуат бергіштерді, пысыларды, керамикаларды, ағынөзектерді, тартпаларды ауыстыру;

центруфугаларды тасу және орнату;

жабдықтардын жұмыстарындағы ақаулықтарды жою.

404. Білуге тиіс:

көпвалкты центрифугаларды, филерді-ұрленетін қондырғыларды, олармен байланысқан жабдықтарды және бақылау-өлшеу құрылғылардың құрылымын;

минералды мақтаны өңдеу технологиялы процесі;

балқымаға, минаралды мақтаның талшықтарына, байланыстарға, байланыстармен өңделген кілемге қойылатын талаптар;

блоктау және дабылқағу жұйесі;

барлық агрегаттарды және мезанизмдерді қосу тәртібі, реттеу, қосу;

ауаны, байланыстырғышты беру сызбасын;

арматураның орналасуы және белгіленуі;

температураны және балқыманың жабысқақтығын көзбен тексеру.
103. Минералды мақта бұйымдары өндірісі бойынша қондырғылардың операторы
Параграф 1. Минералды мақта бұйымдары өндірісі бойынша қондырғылардың операторы, 3-разряд

405. Жұмыс сипаттамасы:

механикалы желілерге минералды мақталарды тиеу процесін жүргізу;

тиер алдында минералды мақта механизмдерінің көмегімен және технологиялы регламентке сәйкес сорттау;

қалдықтарды жинау агрегаттарын баптау;

механизмдердің көмегімен минералды мақталардын рулонды әзірлемелерін беру, салу және ауыстыру;

қатпарларды дайындау, тазарту және майлау; оқтауларды жіберілуін қадағалау;

конвейрден дайын цилиндрларды түсіру және табандыққа немесе тароға салу;

механизмдерді тазарту және майлау;

жұмыстың ақаулықтарын жлю және жабдықтарды жөндеу жұмыстарына қатысу.

406. Білуге тиіс:

көтергіштін, транспортердін және қалдықтарды жинаушынын құрылымы;

жабдықтарды басқару жүйесін;

майлау сызбларын;

тиеудін тәртібін, минералдымақталы жартылайфабрикаттын сапасына қойылатын талаптар;

механизмдердің жұмыс принцпі және басқару тәртібі;

оқтаулардын және цилиндрларды даярлау, майлау, тазарту ережелері;

цилиндрлерді, оқтаулардың типоөлшемдерін және цилиндрларды орау тәртібі;

жабдыұтардын жұмысындағы ақаулықтардын себептері және оларды жою тәсілдері.

Параграф 2. Минералды мақта бұйымдары өндірісі бойынша қондырғылардың операторы, 4-разряд

407. Жұмыс сипаттамасы:

автоматтандырылған және жартылайавтоматтандырылған қондырғыларда кептіретін вагонеткаларды тиеу және түсіру процесін жүргізу;

нососты қондырғыларлдын, қозғалмалы рольгангты және тіркемелі транспортердін жұмысын реттеу;

вагонеткаларды салқындату камераларына және туннелді кептіргіштерге тиеу, оларды шығару;

минералды мақталы цилиндрлерді тотыру, калибрлеу және Жылы өңдеудің процесін жүргізу;

жұмысты бақылау және барлық тораптарын және механизмдерін, Жылы өңдеудің режимін реттеу;

цилиндрлердін өлшемі өзгерген жағдайда механизмдерді қайта икемдеу;

бұйымнын сапасын бақылау, оларды орау;

арнайы қондырғыда шнурларды қндіре процесін жүргізу;

тораптарды және механизмдерді жұмысқа даярларлау, қосу, тоқтату;

мақтанын, орайтын материалдарды немесе торлы шұлықтардын біркелкі жіберілуін бақылау, аспирациялы қондырғылардынжұмыстарын, дайын бұйымдарды бобиндерге орауын бақылау;

материалдарды әзірлеу;

жабдықтарды реттеу. жұмыстағы ақаулықтарды жою және жабдқтын жқндеу жұмыстарына қатысу.

408. Білуге тиіс:

қондырғылардын құрылымы және олармен байланысқан жабдықтардын құрылымы;

автоматты басқару жүйесін;

майлаулын сызбасын; вагонеткаларды тиеу және түсіру тәрбіті;

барлық тораптардын және қондыру механизмдерінің құрылымын;

минералды мақтан юұйым өндіру технологиясын және режимдерін;

барлық бақылау-өлшеу құрылғыларынын белгіленуін және жұмыс принцптерін;

блоктау және дабылқағу жүйесін;

оқтауларды майлайтын майлау материалдарының түрлері және сорттары;

оқтаулардын конструктивті құрылымы;

дайын газ шаруашылығын және аспирациялы қондырғыларды эксплуатациялау ережелерін;

минералды мақтаға, материалдарға қойылатын талаптар;

машиналар номенклатурасын;

оқшаулау шнурларының түрлерін;

механизмдерді қосу, реттеу, икемдеу және тоқтату тәртібін, көкжөтелдерді, бобиндарды ауыстыру;

механизмдердін блоктау жүйесін;

жабдықтардын жұмысындағы ақаулықтарды табу және жою.

операторы

Параграф 1. Бетонды жылумен өңдеу бойынша қондырғылардың

операторы, 3-разряд

409. Жұмыс сипаттамасы:

берілген технология және параметрлер бойынша бетонды жылытпалы немесе термоылғалды өңдеу процесін жүргізу (камераларды және автоклавтарда, булы қаптамалы формаларда, қалыптайтын агрегаттарда атмосфералы немесе жоғары қысымда бумен; камераларда және бассейндарда ыстық сумен; контактты электрлы тоқ арқылы немесе электродты жылыту арқылы; жылу өңдеу арқылы сілтілі камераларда электрожылытқыштармен және тағы баска). формаларға салмас бұрын бетонды қоспаны алдын-ала жылыту;

бетонды жылытпалы өңдеу журналын жүргізу;

жылытпалы өңдеуге бұйымдар толтырылған камераларды қабылдау;

жылытпалы өңдеден өткен бұйымдарға тиеуге рұқсат беру.

410. Білуге тиіс:

бетонды жылытпалы өңдеу қондырғыларын және бақылау-өлшеу аппараттарынын құрылымын және эксплуатациялау ережесін;

бұйымдарды жылытпалы өңдеу режимін; өңделіп жатқан бұйымдардын номенклатурасын;

дабылқағу және блоктау жүйесін;

түзететін камералардын жұмыс журналын жүргізу ережесін.

Параграф 1. Орталық басқару пултінің операторы, 6-разряд

411. Жұмыс сипаттамасы:

керамикалы кірпіш өңдеу бойынша автоматтандырылған технологиялы желілерді баптау;

туннелді кептіру, пештер, ыстық ауанын жылугенераторларын, майды жағу жүйесін, кептірмелерді тиеу, кептіру жабдықтарын және пештерді басқару, икемдеу, реттеу және жұмыстарын бақылау;

технологиялы процестін талаптарына сәйкес пештердін және кептігіштердін температуралы, гидравликалы режимдерін басқару;

қалаудын, кепітірлген және күйдірілген кірпіштердін сапасын бақылау;

пештердін және кептіргіштердін жұмыстары журналын жүргізу.

412. Білуге тиіс:

әртүрлі режимдерде жабдықтарды эксплуатациялау ережесі, құрылымы, жұмыс принцпі;

кірпіштерді кептіру және күйдіру режимдеріне, шығалырып жатқан бұйымнын сапасына қойылатын технологиялы процестін талаптары;

пештерді жағу және тоқтату ережелері, пештерді және кептіргіштерді авариялы тоқтату кезіндегі жағдайлар;

бапталып жатқан жабдықтардын технолнологиялы құжатнамасы (сызбалар, үлгілер, кесетелер және тағы баска).

106. Темір-бетон бұйымдарын бөлектеуші

Параграф 1. Темір-бетон бұйымдарын бөлектеуші, 3-разряд

413. Жұмыс сипаттамасы:

қолдан және темірбетонды бұйымдарды төмен механизациялау құралдарын, жылытпалы өңдеуді өткендерді пайдаланып өңдеу (плиталарды, панелдерді, блоктарды, құбырлардын шеттерін және ішкі беттерін);

желімнен және қағаздардан қаптамаларды тазартумен арнайы жуатын машиналарда панелдердін сыртқы қабырғаларын жуу;

қабырғалы панельдердін ойықтарында құламаларды және құюларды өңдеу;

техникалы құжатнаманың талаптары сәйкес бұйымдардын беттерін жетілдіру, тығындау және сүрту;

плиталардын, панельдердін, ригелдердін, коллоналардын беттерін бояуға және обойлар жапсыру үшін өңдеу;

тегістейтін станоктарда немесе аз механизациялы құралдарды пайдаланып бұйымдардын тегіс беттерін (терезе алындағы тақтайшаларды, баспалдақтарды, қаптайтын тақтайшаларды және тағы баска) тегістеу;

бұйымдарды көтеру, орнын ауыстыру, жиектеу, орнату және салу;

раковина және сынған жерлерін ертінділер және тығындарды пайдаланып жапсыру және бітеу;

сыртқы қабырғалардын панельдерін жаққышпен, щеткамен жуу, қаптаманы желімнен және қағаздан тазартып;

дақтарды және тот басуларды жою;

қолдан немесе арнайы жуатын құрылғыларда формаларды және төсейтін төсемдерді жуу.

414. Білуге тиіс:

қолданылып жатқан станоктардын және аз механикалы құралдардын құрылымы;

бұйымнын сапасына қойылатын талаптар;

өңдеу материалдарын даярлау тәсілдері және олардын құрамдары және оларға қойылатын талаптар;

бұйымдарды тегістеу тәсілдері;

өңделіп жатқан бұйымдарды арқанмен тарту, көтеру, жиектеу, тасымалдау және орнату ережелерін;

өңделіп жатқан бұйымдардын белгіленуі және олардын сыртқы пішіндеріне қойылатын негізгі талаптарды;

тегістеушілер, ертінділер, дақтар мен тот басуларды кетіретін құрамдардын рецептурасын, даярлау тәсілдерін;

бұйымдарды өңдеу тәсілдері.

Параграф 2. Темір-бетон бұйымдарын бөлектеуші, 4-разряд

415. Жұмыс сипаттамасы:

цемент-зеңбірек немесе басқада тығындайтын қондырғылардын қысымы астында біржола бегітумен тығындау тәсілдерімен құбырлардын сыртқы беттерін және басқа темірбетонды бұйымдарды өңдеу;

үгітілген тас немесе шынынын декоративті фактуралы қабатымен дайын бұйымдарды қаптаумен ғимараттын фасадты элементтерін «декор» тәсілімен өңдеу;

жуатын және басқада арнайы құрылғыларда архитектуралы бетондарда ірі толтырғыштардын фактурасын тілу;

тегістейтін станоктарда немесе қолдан тегістейтін электропневмоқұралдардын көмегімен бұйымдардын қисық беттерін тегістеу;

дайын бұйымдардағы плиталардын ақаулы қаптамаларын ауыстыру: сыртқы қабырғалардын панелдерін, цоколды панелдерді, баспалдақ алаңдарында, сантехкабиналардын табандықтарында және тағ баска.

416. Білуге тиіс:

қолданылып жатқан қондырғылардын, машиналардын және аз механикалы құралдардын құрылымын және жұмыс принцптерін;

өңделіп жатқан бұйымдардын сызбаларын және техникалы талаптарын;

бұйымдарды тығындауда қолданылатын қоспалардын құрамдарын;

қолданылып жатқан өңдеу құрамдарына қолданылатын құрамдарға қойылатын талаптар;

қолданылып жатқан абразивты материалдардын түрлері және маркалары;

өңделіп жатқан бұйымдардын номенклатурасын.

Параграф 1. Қайта кристалдандырушы, 4-разряд

417. Жұмыс сипаттамасы:

доломитті сүттерді қайта кристалдау процесін жүргізу және біліктілігі жоғары қайтакристалдаушының басшылығымен совелитті бұйымдарды өндіруде гидромассаларды даярлау;

қайткристалдаушыны жұмысқа даярлау;

асбестті, доломитті сүтті тиеу және мөлшерлеу;

жылытпалы оқшаулаудын және құралдардын дұрыс жұмыс істеуін бақылау;

сынамаларды алу;

қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтарды тазарту.

418. Білуге тиіс:

аппараттардын, насостардын, құралдардын құрылымы;

доломитті сүттін, асбестін, будын, дайын гидромассаның құрамын;

сынамларды алу ережелері;

гидромассаға, асбестқа, долмитті сүттердін құрамы;

қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтарды тазарту тәрітбі.
Параграф 2. Қайта кристалдандырушы, 5-разряд

419. Жұмыс сипаттамасы:

мерзімді және толассыз жұмыс жасйтын қондырғыларда доломитті сүттерді қайта кристалдау және совелитті бұйымдарды өндіруде гидромассаларды даярлау процесін жүргізу;

қайта кристадағыштарды және насостарды даярлау, қосу және тоқтату;

долмитт сүтті сору;

асбестті тиеу және мөлшерлеу;

будын қысымын және аппараттардын сөнуін реттеу;

бақылау-өлшеу құралдарын бақылау;

температураны және престерге гидромассаны жіберуді бақылау.

420. Білуге тиіс:

қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтарды құру, жұмыс принцптері және қосуережелері;

технологиялы процес;

өлшеу құралдарымен пайдалану ержелері;

алынатын материалдарғы және гидромассаға қойылатын талаптар;

жабдықтардын жұмыстарындағы ақаулықтарды табу және жою.
108. Асбест-цемент бұйымдарын баспақтаушы

Параграф 1. Асбест-цемент бұйымдарын баспақтаушы, 3-разряд

421. Жұмыс сипаттамасы:

асбестцементті бұйымдарды өндіруде 5000 т дейін қуатты гидравликалы престерді басқару;

престерд жұмысқа даярлау;

престер астына престелмеген шифер арбасын жіберу;

травестерді жіберу және қысымды қосу;

траверстерді көтеру және престер астынан арбаны алу;

шиферлардын табандарын шешу;

келесі айналымға престелген арбаны жіберу;

прес бактарында майдын қорынын уақытылы толуын және гидравликалы көтергіштерде судын толы болуын бақылау;

гидравликалы престерді икемдеу және оның профилактикалы жөндеу жұмыстары;

престерді жөндеу бойынша жұмыстарға қатысу.

422. Білуге тиіс:

гидравликалы престердін жұмыс принцпі;

технологиялы карта бойынша престеу режимдері;

престеген өнімнің ақауларының алдын-алу және жою тәсілдері.
Параграф 2. Асбест-цемент бұйымдарын баспақтаушы, 4-разряд

423. Жұмыс сипаттамасы:

бегітілген технологиялы процестерге сәйкес асбестцементті бұйымдарды өндіру барысында 5000-1000 т астам қуатты гидравликалы престерді басқару;

престерді жұмысқа даярлау;

өндңрңлген реттеудін дұрыстығын тексеру;

қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтардын ағымдағы, ортанға және толық жөндеу жұмыстарына қатысу.

424. Білуге тиіс:

қуатты гидравликалы престердін құрылымы;

престелген бұйымдардын ақауларынын алдын-алу және жою.

Параграф 3. Асбест-цемент бұйымдарын баспақтаушы, 5-разряд

425. Жұмыс сипаттамасы:

бегітіліген технологиялы процестерге сәйкес асбестцементті бұймдарды өндіруде қуаттылығы 1000 т астам гидраликалы престерді басқару;

престерге майдын түсуін реттеу. престерде басқару автоматтандырылған сызбасын басқару;

гидравликалы престердін ағымдағы, орташа және толықтай жөндеу жұмыстарына қатысу;

престеліп жатқан бұйымдардын сапасын бақылау.

426. Білуге тиіс:

қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтардын құрылымы және жұмыс принцптері;

гидравликалы престерді басқаруды автоматтыдан қолдыға және кері қарай ауыстыру тәсілдері;

жұмыс эмульгирлі суды даярлау технологиясын;

престеу теліміне түскен жартылай фаврикаттардын сапасына қойылатын талаптар;

престелген бұйымдардын сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсетіліп жатқан жабдқтарды реттеу ережелері.

109. Миканит және микалексті баспақтаушы

Параграф 1. Миканит және микалексті баспақтаушы, 3-разряд

427. Жұмыс сипаттамасы:

престерде микалекс пластиналары үшін әзірлемелерді престеу процесін жүргізу;

микалексті массаларды мөлшерлеу;

массаны төгу және прессформада қолдан түзету;

престерді қосу және тоқтату;

дайын әзірлемелерді сөрелерге салу;

жұмыстардағы ұсақ ақаулықтарды жою және престердін жөндеу жұмыстарна қатысу.

428. Білуге тиіс:

престердін және қосалқы жабдықтардын жұмыс принцптері;

микалексті массаның компоненттерінің құрамын және мөлшерлеу;

микалекс әзірлемесін престеу технологиялы реламентін;

микалекске қойылатын тахникалы талаптар;

қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтардын жұмысындағы ақаулықтарды түзету тәсілдері.

Параграф 2. Миканит және микалексті баспақтаушы, 4-разряд

429. Жұмыс сипаттамасы:

электропештерде миканитті, микалексті пластиналарды престеу және күйдіру процесін және салқын престеу престерінде микалекстен фасонды бұйымдарды престеу процесін жүргізу;

химикаттардын артық ертінділерін сығуға арналған гидропрестердін астына пакеттерді салу;

сығылған пакеттерді электропрестерге салу;

пакеттердін белгіленген температуралы режимдерін бақылау және пештерде оларды қосымша престеу;

престерді қосу және тоқтату;

сөрелерге немесе табандықтар астына дайын пакеттерді және фасонды бұйымдарды салу;

жұмыстағы ақаулықтарды түзету және жабдықтардын жөндеу жұмыстарына қатысу.

430. Білуге тиіс:

престердін, электропештердін және қосалқы жабдықтардын құрылымы және жұмыс принцптары;

кептіруге, жылытуға, ысытық престеуге, миканитті және микалексті күйдірудін технологиялы регламенті;

микалекске және миканитке қойылатын тахникалы талаптар;

жабдықтардын жұмысындағы ақаулықтарды жою.

110. Құрылыс бұйымдарын баспақтаушы

Параграф 1. Құрылыс бұйымдарын баспақтаушы, 3-разряд

431. Жұмыс сипаттамасы:

автоматты эксцентрикті престерде немесе қолдан борларды престеу;

дөңгелектерді престердің құйғыштарына тиеу;

престелген шыбықтарды ағаш табандықтарға салу, сөрелерге салу және орнату;

механизмдерді қарау және тексеру;

мөрлерді тазалау;

әр түрлі престерде саз массасынан шикізат- кірпішті престеу;

тасымалдаушы престі және сазөңдеуші механизмдерді қарау, іске қосу және тоқтату;

престің жұмысын және престелген шикізат- кірпіштің сапасын қадағалау;

саз массаның престе түсуін реттеу, вакуум-камераның жұмысын тексеру;

престерді, пластиналар мен мөрлерді тазалау;

шикізат ақауын екінші қайта престеуге арналған преске тиеу;

престің жұмысындағы ұсақ ақаулықтар жою;

анағұрлым жоғары білікті престеушінің басшылығымен плиталарды престеу процесін жүргізу;

дайын плиталарды жинау мен сазбе себу;

массаның преске біркелкі түсуін қамтамасыз ету. 200 кг/см² дейін қысыммен бу электрлік престерде слюдопласттан бұйымдарды престеу процесін жүргізу;

слюдопластты дайындамаларды шаблонмен белгілеу және кесу;

пакеттерге жинау мен лак жағу;

дайындамаларды қыздырылған прес- қалыпқа салу;

бұйымдарды қыздыру және суыту режимін қадағалау.

432. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысы;

қалыпталатын массаның сапасын сыртқы белгілері бойынша анықтау әдістері;

масса мен борлардың, шикізат- кірпіштің сапасына қойылатын талаптар;

қызмет көрсетілетін жабдықты тазалау және майлау ережесі;

престің жұмысындағы ұсақ ақаулықтар жою тәсілі;

қалыптау конвейерінің өнімділігі;

тарату бункерлерінің сыйымдылығы;

асфальтты плиткаларды қалыптаудың ережесі мен негізгі тәсілдері;

бұйымдарды пішу және престеу тәсілдері;

прес- қалыпты қыздыру және суыту технологиялық режимі;

слюдопластты бұйымдарға техникалық шарттар.
Параграф 2. Құрылыс бұйымдарын баспақтаушы, 4-разряд

433. Жұмыс сипаттамасы:

қолдық алумен престерде автомат- салушылармен және пакет- қатарластырып жинаушылармен перстерде кірпіштің дара, бір жарым, екі және басқа түрлерін престеу;

престің және автомат- салушының жұмысын қадағалау;

массаның престе түсуін реттеу және ылғалдандыру;

вагонеткаларды автомат- қалаушыға орнату және оны шикізатпен домалатып шығару;

вагонеткада бұзылған шикізат- кірпішті ауыстыру;

үстіңгі және төменгі қалыптар арасындағы саңылауды ретту;

рамкаға жабыңқышты алу;

жабыңқышпен рамканы столға салу немесе оны кескішке беру;

қалыптасты ауыстыру;

престі майлау;

плиткаларды престеу процесін жүргізу;

престі қарау;

асфальт плиткаларын себу үшін құмның болуын тексеру;

прес- қалыптардың прес- массамен толтыруын реттеу;

престі жөндеу;

түсетін прес- массаның сапасын қадағалау. 200 кг/см² артық қысыммен бу электрлік престерде слюдопласттан бұйымдарды престеу процесін жүргізу;

дайынмаларды пакеттерге жинау, температура режимді, қысыммен слюпластты престеуді және суытуды қадағалау;

жабдыққа профилактикалық жөндеу жүргізу;

әткеншек, гидравликалық, механикалық, вакуумдық престерде плиталарды, қабықтарды, сегменттерді, блоктарды, кірпіштерді және совелиттен басқа бұйымдарды престеу процесін жүргізу;

жабдықты жұмысқа дайындау, қосу және тоқтату;

жабдықты басқару;

гидромассаны құю, оны тарату;

массаның түсу процесін, престеу, вакуумдау және бақылау- өлшеу аспаптарын қадағалау;

қабылдау немсе кесетін үстелген бұйымдарды беру;

тұғырықты саду;

прес- қалыптар мен қалыптаушы плитаны шаю;

механизмдерді тазалау, майлау және қайта жөндеу;

сорғылардың жұмысын қадағалау;

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ұсақ олқылықтарды жою.

434. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін престердің, қосу механизмдерінің және көмекші жабдықтың құрылысы және оларды басқару ережесі;

кірпішті қатарға жинау кезінде автомат- салушыны реттеу қағидасы;

престі басқаруды автоматтыдан қолдыққа және керу ауыстыру тәсілдері;

қалыптар арасындағы саңылауды реттеу ережесі және мөлшерлері;

берілетін массаның және престелетін бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар;

жабыңқышқа стандарттар;

бұйымдарға техникалық шарттар;

гидромассаның қасиеттері; оның құрамы;

бақылау- өлшеу аспаптарын пайдалану ережесі;

әр түрлі қалыңдықты және қалыпты бұйымдарды престеуге арналған мөлшерлеме мен гидромасса;

механизмдерді қосу, жөндеу жәгне тоқтату тәртібі;

әр түрлі тип мөлшерлі бұйымдарға гидромассаның шығыны;

майлау, бұғаттау және сигнал беру жүйесі;

гидромасса мен бұйымдардың сапасын бақылау тәсілдері;

престеудің технологиялық режимі және слюдопласт жасауға техникалық шарттар;

жабдыққа мүмкін жүктемелер және сынықтар мен авариялардың алдын алу бойынша профилактикалық шаралар.

435. Жұмыс сипаттамасы:

белгіленген технологиялық процеске сәйкес автоматты желіже ірі мөлшерлі блоктар мен кірпішті престеу;

әр түрлі престерде саз массасынан шикізат- кірпішті престеу;

технологиялы желінің агрегаттарын қарау, іске қосу, жұмысын бақылау және тоқтату;

автоматты желіні дайындауға, ағымдағы жөндеу жүргізуге қатысу;

жабдықтың ағынды- конвейерлік желісінде минералды мақтадан жылу оқшаулайтын қатты плиталарды жасау процесін жүргізу;

кілем дайындамаларын жылжытуды, дайындамаларды тұғырықтарға салуды, дайындамалармен тұғырықтардың алға жылжуын және оларды жинақтағышта жинауды қадағалау;

көпқабатты гидравликалық преске тиеу және түсіру;

бақылау- өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін, жылу тасығышты беруді қадағалау;

транспортерлік желінің жылдамдықтарын реттеу;

шығарылатын бұйымдардың типмөлшерлері өзгерген кезде престі қайта жөндеу;

өнімнің сапасын бақылау.

436. Білуге тиіс:

автоматты желінің құрылысы;

әр түрлі тип мөлшерлі блоктарды қатарлап жинау кезінде автома- салушыны реттеу қағидасы;

ірі мөлшерлі блоктардың сапасына қойылатын талаптар;

бақылау- өлшеу аспаптарының белгіленуі және пайдалану ережесі;

барлық механизмдер мен агрегаттардың құрылысы, жұмыс істеу қағидасы, жылу оқшаулайтын бұйымдардың пресінің гидравликалық сызбасы;

қызмет көрсетілетін жабдықтың олқылықтары мен оларды жою әдістері;

өнімнің номенклатурасы және оған техникалық шарттар;

өнімнің сапасын анықтау әдістері;

байластырущы, минералмақта талшықтың қасиеттері;

будың шығын нормалары;

қысым астында ұстау уақыты;

өнімді орау және тасу тәсілдері мен ережесі;

сигнал беру, механизмдерді бақылау, бұғаттау, майлау жүйесі.
111. Ерітінділер мен массаларды дайындаушы

Параграф 1. Ерітінділер мен массаларды дайындаушы, 3-разряд

437. Жұмыс сипаттамасы:

саз өңдейтін жабдықты баптау: вальцтарды, саараластырғыштарды, кірпіш өндірісіндегі жүірткілерді, тастарды, черепицаны, аглопоритті, керамизаторлы қиыршық тастарды және басқаматериадар мен бұйымдарды;

біліктілігі жоғары дайындаушының басшылығымен берілген рецептура бойынша ертінділерді және массаларды даярлау;

қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтарды қосу және сөндіру;

сазөңдейтін машиналарға саздын бікелкі түсуін бақылау;

бөгде қоспаларды жою;

массаларды ылғалдандыру;

шихтаның жіберілетін компоненттерінің мөлшерін реттеу;

шихтаны шихтоқорға жіберу ленталы транспортерін баптау;

кірпішті жартылай құрғақтай престеу кезінде шихтапны және басқа керамикалы бұйымдары дайындау процесін жүргізу; компоненттнрді араластыру және силикатты массаларды алдын-ала ылғалдандыру;

гипстен бұйымдар өндіруде жұмыс ертінділерін және массаларды даярлау;

престерден қобағаларды түсіру, орнын ауыстыру және жатқызу камераларына салу, құммен немесе үгінділермен себу;

қобағаларды жабу;

материалдарды толқындысүзгіште немесе қолдан себу және транспортерға тиеу;

алюмий пасталарынын ПАВ ертінділерін, суспензия, суэмульсиялы майларды және басқа ертінділерді даярлау;

берілген рецептура бойынша компоненттерді мөлшерлеу;

брустын және қалыптайтын массаның берілген температура және ылғалдылықта болуын қамтамасыз ету үшін беріліп жатқан судын немесе будын мөлшерін реттеу;

араластыратын жабдықтардын тасымалдаушы құрылғыларының жұмыстарын, массаларды араластыру және қайта өңдеуді бақылау;

силикатты массалардын берілген рецептура бойынша ертінділердін шығуын қамтамасыз ету;

даярланған массаларды шығын бункеріне және порциялы мөлшерлегіштерге, тасымалдайтын құрылғыларға және майлау посттарына жіберу;

жалпақ плиталарды, сырғанатқыштарды, қырғыштарды, валктарды, күйлегіштерді, қабырғаларды және тағы баска тазарту;

ұнтақтарды жинау;

механизмдерді майлау;

жұмыстағы ақаулықтарды түзету және жабдықтарды өндеу жұмыстарына қатысу.

438. Білуге тиіс:

қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтардын құрылымы және жұмыс принцпі;

жабдықтарды қосу және тоқтату ережелері;

компоненттерді қабылданатын қондырғыларға тиеу кезектілігі;

массаларды ылғалдау ережелері;

ертінділерді және массаларды дайындауға, сапасына қойылатын техникалы талаптар;

жабдықтарды майлау ережелері;

шихта, ертінді және массалардын сапасына қойылатын технологиялы регламент;

дабылқағу және блоктау жүйесін;

жабдықтардын жұмысындағы ақаулықтарды жою тәсілдері.

Параграф 2. Ерітінділер мен массаларды дайындаушы, 4-разряд

439. Жұмыс сипаттамасы:

араласқан және езілген силикатты масса дымқылданғанша процесінің жүруі;

реакторлардың жеңілденуі;

жұғынды, бұлғауыш және тасымалдау құралдары жұмысын бақылау;

қалыптау ылғалдылығына дейін тиесілі ылғалдылыққа дейінгі су сапасын реттеу;

берілген рецепт бойынша ерітінділер мен массасын жасау;

белгіленген рецепт бойынша компоненттер дозасы;

компоненттердің біркелкі берілісін реттеу;

жасалынған масса сапасын анықтау;

ерітіндінің шығу және қоспасын берілген рецептурада қамтамассыз ету;

дайын ерітінді немесе массаның шығын бункерлерінде немесе тасымалдау құрылғыларына беру;

оның жұмысындағы қызмет ету жабдықтары және кішкене жарамсыздықтарды жою жағдайын бақылау;

себінділермен тазалау, қалақ және течкалармен тазарту.

440. Білуге тиіс:

қызмет ету жабдықтарының құралдары;

компоненттерді реттеу ережесі;

түсу және материалдар берілісінің технологиялық үлгісі;

ерітінділер мен массалар дайындау рецептурасы;

берілген рецептура бойынша компоненттер дозалау тәсілі және ережесін;

қызмет көрсету жабдықтары жұмысында кішігірім жарамсыздықтарды жою ережесі;

құмды езілген әк массасына технологиялық талаптар;

езілген және силикатты масса толықтығын анықтау әдісі.
112. Слюда илемдеуіші

Параграф 1. Слюда илемдеуіші, 2-разряд

441. Жұмыс сипаттамасы:

прокатты илемдеуіндегі слюда илемдеуіші;

ваннадан прокатты илемдеуіштің тасымалдау лентасына жартылай термирленген слюда іріктеулерінің сулы ұсақтау суспензияның берілуі;

суланған слюдалардағы транспортерлі лентаның барлық жоғарғы жағына бірдей бөлінуі;

әріқарайғы жөндеуге слюда кристалдарының жарамсыздығын анықтау және жою;

илемдеуіш мен слюда станоктарының білікшелері арасындағы жүйелі түсімін, ваннаны сұйықтықпен толтыру;

слюданы кептіруге тасымалдау үшін қаптарға салу;

станок жұмысындағы кішігірім жарамсыздықтарды жою.

442. Білуге тиіс:

илеудеуіш станок жұмысының принциптері мен құрылғыларын;

илемдеуіш станокта слюда илемдеуіштерінің технологиясын;

олардың сыртқы пішіндеріне қарай ақаулы кристалдарды анықтау тәсілі және оның қабатталу деңгейі бойынша илемдеуіш слюда дайындығын;

жасалынған іріктеулер мен илемдеуіш слюдалардың техникалық жағдайы.
Параграф 2. Слюда илемдеуіші, 3-разряд

443. Жұмыс сипаттамасы:

көп білікті илемдеуіш станоктарындағыслюда илемдеуіші;

жуу машинасы, дірілді елек және басқа да тасқынды желінің қосымша құралдары;

слюда илемдеуіштерінің технологиялық процестерін реттеу;

жабдықтардың профилактикалық жөндеуін жүргізу және оның соңғы жөндеуіне қатысу.

444. Білуге тиіс:

қызмет көрсету жабдықтарының әрекет принципі және құралдарын;

жарылу бағытының көлемі бойынша оның бөліну деңгейінде слюда илемдеуішінің сапасын анықтау әдісін;

берілген ережеде жабдықтарды құру ережесі;

бұзылу және апаттарды ескертудегі алдын алу шаралары, жұмыс істеу құралдарында жіберілген жүктеулер.

113. Бұйымдарды буландырушы

Параграф 1. Бұйымдарды буландырушы, 3-разряд

445. Жұмыс сипаттамасы:

құмды цемент черепицасы, виброқышты қабырғалар, қыштан жасалған блоктар, табақты асбестоцементті және асбестосилитті бұйымдар, басқа да бұйымдарды ылғалды камераларда булау;

камераға будың түсуін реттеу және жіберу;

бақылау өлшеу құралдарының көрсеткіштері бойынша булау ережесін сақтау;

ұсақталған тас кесектерден камераларды тазарту;

булау камераларына арбаларды қою;

булау камераларындағы арбалардың тиелуі және олардың түсірілуі;

буланған камералар жұмысының журналын арнау.

446. Білуге тиіс:

буланған камера құралдары;

бақылау өлшеу құрылғыларын пайдалану ережесі және құралдары;

бу өткізгіш үлгісін;

процесс технологиясын және жылу өңдеу бұйымдарының ережесін;

кесінділер және дайын бұйымдар қабылдағышына техникалық жағдайдан кейінгі бұйымдардың механикалық мықтылық көлемін;

асбестоцементті және асбестосилитті бұйымдардың булану тәртібін;

технологиялық процестің реттелу ережесін;

буланған камералар жұмысының журналын жүргізу ережесін.

447. Жұмыс сипаттамасы:

силикатты бұйымдарды автоклавта булау;

автоклавтар қақпағын бекіту және ашу;

көтермені механизмдермен көтеру, түсіру және автоклав қақпағы жағына апару;

асбестовты шнурдың автоклав саңылауындағы төсемдері, оны графитпен майлау;

автоклавтан автоклавқа буды қайта жіберу;

бұйым буланғаннан кейін конденсатау және буды жіберу;

вагонетка, контейнерлерді бұйымдарымен тиеу және түсіру;

бу жіберу алдында қақпағын салу және будың жіберілуі тоқтағаннан кейін оны алып тастау;

жылу өңдеу ережесін бақылау және технологиялық процесс параметрлерімен реттеу;

автоклавтың жұмыс кестесін сақтау;

автоклавта буланған бұйымдарды алу;

автоклавты тазарту және тәуліктік кішкене науа;

автоклав жапқыштарының нығыздағын доңғалағы және төсемдерін ауыстыруға қатысу;

автоклав жұмысының журналын арнау.

448. Білуге тиіс:

автоклав құрылғыларын және көтерме құралдарын;

қайта буландыру үлгісін;

су сору және сақтандыру клапондарын;

силикатты бұйымдардың жылу өңдеуінің технологиялық процесі;

бақылау-өлшеу құралдарын қолдану ережесі және белгілеу;

дабыл жүйесі;

автоклав әрекетінің принциптері;

автоклавта жылу өңдеу бұйымдарының ережесі;

автоклав жапқыштарындағы нығыздаушы доңғалақ және төсеніштердің ауысу тәсілі;

жылу сақтау параметрлері мен құрамы;

гидромасса және бұйымдар құрамы;

жылу сақталуын беру үлгісі;

реттеуші крандарды белгілеу;

операцияның жалғасымдылығы;

автоклавтың жұмыс журналын ашу ережесі;

автоклав жұмысының кестесі.
114. Слюда пласталық материалдарды

сіңдіруші

Параграф 1. Слюда пласталық материалдарды

сіңдіруші, 4-разряд

449. Жұмыс сипаттамасы:

слюдопласт материалдарының технологиялық процеске сәйкес сіңіру машиналарында микалентті қағаздан жасалған битумды лакпен сіңірілу процесін жүргізу;

слюдопласт сіңірілу процесінің реттелуі;

қызмет көрсету құрылғысы жұмысындағы кішігірім жарамсыздықтарды жою;

материалдар шығынын тіркеуді жүргізу.

450. Білуге тиіс:

сіңіру машинасы құрылғыларын;

сіңіру құрылғысын басқару ережесі мен тәртібі;

шығарылар өнімнің техникалық жағдайы.

Параграф 2. Слюда пласталық материалдарды сіңдіруші, 5-разряд

451. Жұмыс сипаттамасы:

шыны әйнектер мен электроизоляциялық лактармен полимерлі пленкалардан жасалынған слюдопласт материалдарын кептіру және сіңіру процесін жүргізу;

техникалық процеске сәйкес электр пештерінде сіңірілген слюдопластты материалдарын кептіру;

жұмыс барысында слюдопластты материалдары және етегіндегі бүктеме, үзінділерді жою;

бақылау-өлшеу аппараты көрсеткішін бақылау;

қызмет көрсету құрылғысын жөндеуге қатысу.

452. Білуге тиіс:

қызмет көрсету құрылғысының әрекет принципі және құрылдары;

сіңіру машинасын басқару тәртібі мен ережесі;

пайдалану материалдарын белгілеу және маркасы;

слюдопластың сіңірудің технологиялық процесін;

бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану тәртібі;

электроизоляциялық лактарының техникалық сипаттамасын, шығарылатын өнім және жасандыларын.

115. Материалдарды себуші

Параграф 1. Материалдарды себуші, 1-разряд

453. Жұмыс сипаттамасы:

просев қоспалары: шлак, құм, үгінділер, құрғақ саздан жасалған ұнтақ және басқа да сүзгіштегі материалдар;

материалдар транспортировкасы;

сүзгішті жөндеу және тазарту;

бөтен қоспаларды алып тастау.

454. Білуге тиіс:

сүзгіштің әрекет принципі және құралын;

қолданылатын материалдар түрлерін;

материалдарды транспорттау ережесі