2. ядролық физика негіздері


сурет Ядроның массасы және бай­ланыс энергиясы



жүктеу 1,3 Mb.
бет4/62
Дата09.05.2020
өлшемі1,3 Mb.
#30265
түріҚұрамы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   62
2. ядролы физика негіздері

2.1 сурет
Ядроның массасы және бай­ланыс энергиясы. Ядро массасы ядроны құраушы нук­­лондардың массалары қо­сындысына тең болуы тиіс еді. Бірақ масс – спек­тро­ме­триялық өлшеулер ядро­ның шын массасы осы қо­сын­ды­дан кіші болатынды­ғын көр­се­теді. Аталған масса­лардың ∆m айырымын мас­са­ның ақа­уы деп атайды. Мас­саның ақауын масса мен энергияның сақталу заңын бейнелейтін
(2.1.8)
формуласы негізінде түсіндіруге болады.

Z протон мен N нейтрон ядроға біріккен кезде бұлардың мас­сасының бөлігі жойылады да оның орнына оған пара – пар энергия бөлінеді (әдетте γ-кванттар энергиясы түрін­де). Осы энергияны берілген ядроның Еб байланыс энергиясы деп атайды. Орнықты атомдық ядроны оны құраушы протондар мен нейтрондарға бөлшектеу үшін кем дегенде Еббайланыс энергия­сына тең энергия жұмсау керек. Сонымен, ядроның байланыс энергиясы мына формуламен өрнектеледі:
(2.1.9)
(2.1.9) формуланы мына түрде жазуға болады
(2.1.10)
көбінесе байланыс энергиясын энергия бірліктерінде емес, масса­ның атомдық бірлігінде (м.а.б.) өрнектеу ыңғайлырақ болады екен. Сонда (2.1.10) формуладағыс2 көбейтіндісі болмайды:
(2.1.11)
Есептеулерді бұдан әрі жеңілдету үшін ядроның немесе нук­лон­ның m массасы (м.а.б.) мен А массалық санының айырымы ре­тін­де массаның Δ ақауы ұғымын енгізеді:Δ=m-A. Сонда:
(2.1.12)
Ал осы жағдайда (2.1.11) формула:
(2.1.13)
түріне келеді.

Мұндағы,N=A–Z. Осыған сәйкес кестелерде нуклидтердің массалары емес, бұлардың массаларының ақаулары келтіріледі.


жүктеу 1,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   62




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау