2. ядролық физика негіздері

Атомдық ядроның сипаттамалары

жүктеу 1,3 Mb.

бет	2/62
Дата	09.05.2020
өлшемі	1,3 Mb.
	#30265
түрі	Құрамы

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 62

2. ядролы физика негіздері

Ядро спині I.

Атомдық ядроның сипаттамалары. Атомдық ядроны сипаттайтын негізгі шамалар Z – зарядтық және A массалық сандар. Z саны ядродағы протон санына тең және ол ядроның z_е электрлік зарядын анықтайды. Z-ті атомдықнөмір деп те атайды. А массалық сан ядродағы нуклон санын анықтайды. Ядродағы нейтрон саны:
N= A – Z. (2.1.3)
Ядроның осы сипаттамалары , болып белгіленеді.

Мұндағы, Х – берілген ядро тиесілі элементтің химиялық белгісі.

Бір элементтің Z саны бірдей, А саны әртүрлі атомдық ядролары (нуклидтері) изотоптар деп аталады. Мысалы,,,.

Массалық саны А бірдей әр түрлі элементтердің атомдық ядролары (нуклидтері) изобарлар деп аталады. Мысалы,, .

N – нейтрон саны бірдей ядроларды изотондар деп атайды. Мысалы,және.

Зарядталған бөлшектердің ядролардан шашырауы бойынша эксперименттерден ядроны бірінші жуықтауда сфера деп санауға, ал оның радиусын мына формуламен өрнектеуге болатындығы тағайындалған:
(2.1.4)
мұндағы, А – берілген ядроның массалық саны,
r₀ = 1,2·10^-15 м = 1,2 фм. 1 фм = 10^-15 м. (2.1.5)
Осы формуладан маңызды қорытынды шығады: А массалық санмен анықталатын ядро массасы оның v көлеміне пропорционал, өйткені. Демек, барлық ядролардағы зат тығыздығы шамамен бірдей болады, және ол мынаған тең:
ρ ≈ 2,7·10¹⁷кг/м³. (2.1.6)
Ядро спині I. Ол нуклондардың спиндері және олардың орбиталық моменттері қосылуы нәтижесінде алынады. Протон мен нейтронның спиндіктен басқа орбиталық импульс моменті болады. Ядроның толық импульс моменті ядродағы барлық нуклондардың спиндік және орбиталық моменттерінің қосылуы нәтижесінде алынады. Ядроның толық импульс моменті
(2.1.7)
формуласымен анықталады.

Мұндағы I – кванттық саны әдетте, ядро спині деп аталады.

Нуклон спині s = ½, сондықтан, нуклон саны жұп немесе тақ болуына қарай, І ядро спині, бүтін (І = 0, 1, …) болуы да, бүтіннің жартысы (І = 1/2, 3/2, …) болуы да мүмкін.

жүктеу 1,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 62