1.«Индустрияландыру», «жаңғырту» тарихи терминдеріне анықтама беріңіз. «Индустрияландыру»

Дамыған орта ғасырдағы (Х-ХIV ғғ.) түркі мемлекеттерінің геосаяси белсенділігін сипаттаңыз

жүктеу 242,77 Kb. бет 14/37 Дата 24.04.2023 өлшемі 242,77 Kb. #42304

Навигация по данной странице:

• 49. Ұлы Жібек жолының Қазақстан аумағындағы қалалық мәдениетті дамытудағы рөлін сипаттаңыз.
• 50. XVIII - XX ғғ. басындағы Қазақстанның ғылыми зерттеу процесін сипаттаңыз.

48. Дамыған орта ғасырдағы (Х-ХIV ғғ.) түркі мемлекеттерінің геосаяси белсенділігін сипаттаңыз. XIII ғасырдың басында Солтүстік және Орталық Қазақстанның далалық кеңістіктерінде Ертістен Батысқа қарай қыпшақтардың мемлекеттік бірлестігі орналасты. 1210 жылы Жетісудағы қарақытайлар аумағының бір бөлігін наймандардың жол бастаушысы Күшлік жаулап алса, Жетісудың Солтүстік бөлігі Қарлұқ ханы Арсыланға бағынды. Сырдария алабы, Мәуереннахр өзіне тиесілі аудандармен қоса Хорезм шахы Мұхамедттің қол астына қарады. Алтын Орданың мемлекеттік-саяси құрылысын еске түсірер болсақ, Шыңғыс хан әскері 1219 – 1224 жылдары Қазақстан мен Орталық Азияны жаулап алды. Монғол шапқыншылығы аймақтың саяси қартасын толығымен өзгертті. Зерттеушілердің есебі бойынша, монғолдар дәуірінде алым-салықтардың 20-ға жуық түрі болған. Жалпы алғанда, Жошы ұрпақтарының мемлекеті экономикалық жағдайларының едәуір ала-құлалығына қарамастан, саяси құрылысы жағынан әдеттегі үлгідегі көшпелі мемлекет екенін көрсете білді 49. Ұлы Жібек жолының Қазақстан аумағындағы қалалық мәдениетті дамытудағы рөлін сипаттаңыз. Жібек жолының түрік бөлігінің жандануы мұнда қалалық мәдениетті дамытуда маңызды рөл атқарды. Жетісуда және Қазақстанның оңтүстігінде ол бірқатар жаңа қалалық орталықтардың пайда болуын ынталандырды, қалалардың тез өсуіне ықпал етті. Жібек жолы арқылы тасымалданатын Жібек пен басқа да тауарлардың бір бөлігі осы қалаларда орналасқан. Жібек жолының түркі аймағында тарихи ескерткіштерді қазу кезінде мұнда қайнап жатқан сауданың көптеген материалдық дәлелдері табылды. Сырдарияның ортағасырлық қалаларын зерттеу кезінде табылған заттар халықаралық сауданың маңызды көзі болып табылды. Осындай қазбалардың қатарына Отырардан табылған күміс көмбе жатады. Онда Шығыс Түркістан қалаларының, Кіші Азия, Еуропа қалаларының тиын сарайлары және Еділден жасалған бұйымдар жатады. Қазба жұмыстары барысында зергерлік бұйымдар, тұрмыстық заттар, ақша табылды. Олардың барлығы дәл осы қалалық мәдениеттің қарқын дамуын дәлелдейді. 50. XVIII - XX ғғ. басындағы Қазақстанның ғылыми зерттеу процесін сипаттаңыз. Көптеген ресейлік зерттеушілер өздерінің іргелі еңбектерін XVII-XVIII ғасырда қазақ фольклоры, генеологиясы мен этнографиясы, сондай-ақ жекелеген мұрағат материалдары негізінде жасады. Қазақстанның тарихын, географиясын, этнографиясы мен мәдениетін зерттеуде ресейлік ғалымдар мен офицерлердің еңбегі зор. Көптеген ғылыми еңбектерді XIX - XX ғасырдың басынан бастап саяси себептер бойынша Қазақстан аумағына жер аударылған Ресей зиялыларының өкілдері де қалдырды. XVIII ғасырда Ресей жасаған Қазақстан кешенінің зерттеудің алғашқы әрекеттері М. В. Ломоносовтың есімімен байланысты болды. Ол өлкеге ғылыми экспедициялар ұйымдастырудың және оның географиялық карталарын жасаудың бастамашысы болды. Зерттеуші И.Г.Георги Қазақстан аумағы бойынша дербес экспедиция ұйымдастырды. Оның еңбектерінде өмір, мәдениет, салт-дәстүрлер, сондай-ақ жергілікті халықтың экономикалық өмірінің ерекшеліктері туралы өте құнды мәліметтер бар. Орыс офицері А.Д.Скалон жергілікті халықты орыс сауаттылығына және өлкенің байырғы тұрғындарының орыс тілін үйренуіне қатыстыруға себеп болған орыс-қазақ сөздігін құрастырды. Қазақстан туралы құнды еңбектерді басқа ресейлік зерттеушілер қалдырды: Г. Ф. Миллер, В. Н. Татищев және т. б. XIX – XX ғасырдың басында Қазақстан туралы өз жұмыстарын ағылшын, неміс және француз зерттеушілері мен саяхатшылары қалдырды. жүктеу 242,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз