32
2) Келесісі – кішігірім жеке бағдарламаларды құру. Ол сауалнама,
конференция, форум болуы және қандай да бір ақпаратты серверге сақтау
үшін РНР қолданылуы мүмкін.
3) Материалды сайтқа FTP арқылы жүктемей, админ панелі арқылы
қонақ кітабының формасын толтыратындай енгізу. Бұл жағдайда 2 бағдарлама
жазылады, бірі администратордың сайтқа ақпаратты ендіруі мен екіншісі,
кірушілерге ақпартты көрсету. Қазіргі заманғы сайттың көбісі осылай
ұйымдастырылған.
Алғашында РНР Personal Home Page сөзінің қысқартылуы болған, енді
Personal Hypertext PreProcessor мағынасында.
PHP желi ғаламтор үшiн программалаудың төңiрегiдегi әйгiлi скрипт
тiлдерiнiң, орындаудың жылдамдығы, бай функционалдықтың бiрi және PHP
лицензиясы негiзiнде бастапқы кодтарды таратуға өз арқасында оңай. Веб-
сайт құрылыстың төңiрегінде мәлiмдiлiк әзiрлеу веб-қосымша үшiн кiрiктiрме
құрал-жабдықтарды үлкен теруi бар болумен анықталады. PHP синтаксисі СИ
тілінiң синтаксисіне ұқсас. Кейбір элементтер, мысалға, ассоциативті массив
және foreach циклі Perl алынған [11].
Бағдарлама жұмыс үшiн модуль пайдаланылатын айнымалы суреттеуге
талап етпейдi. Кез келген бағдарлама PHP тікелей оператордан басталуы
мүмкін. PHP шектегіш ішіндегі кодты орындайды. Ал шектегіш
сыртында тұрғандар ешқандай өзгертулерсіз шығарылады. Сонымен қатар,
және
деп жазуға да рұқсат бар.
Айнымалылар $ символымен жазылады, айнымалының түрi жариялауға
басталуға ие болу қажеттi емес. Айнымалылар, функциялар және класстар
сезгіш регистрге қатысты. Тұрақты шама да сезгіш регистрге қатысты.
Айнымалы
апостроф
алынған
жолдардағыны
немесе
қосарланған
тырнақшалар және (оператор көмегiмен жасалған жолдар) heredoc-жолдары
орындалады. PHP жаңа жолға өтуді пробел ретінде қарайды, бұл еркiн
форматтағы HTML тағы басқа тiлдер сияқты кемшiлiк. Нұсқау үтiр-нүктенiң
көмегiмен бөлiнедi, кейбір жағдайларды қоспағанда, құрылымды тану if/else
кейiн және айналымдар.
PHP түсiнiктеме үш түрiндегi қолдайды: (шектелген/* */) си, (
бастайтын және жол жүретiн ақырына дейiн) C++ тiлдiң стилiнде және (жол
ақырына дейiн) қабық UNIX.
Мәлiметтерлердi түрлер. PHP динамикалық типтелуi бар бағдарлама
жасау тiлi, талап етпейтiн жөн-жоба түрiндегi айнымалыларды тануда болып
көрiнедi, айнымалы сонымен бiрге хабарлаудың өзiне. Дегенмен, скалярлық
түрлердiң арасындағы өзгерту PHP қосымша күштерсiз (көбiнесе анық емес
жүзеге асыру кең мүмкiндiктердi iлiгедi және айқын түрлердiң өзгеруi үшiн).
Скалярлық түрлерге:
- бүтін түр (integer);
- мәліметтердің заттық түрі (float, double);
- логикалық түр (boolean);
- жолдар түрі (string);
33
- арнаулы түрі NULL.
PHP (integer) бүтiн сандардың ауқымы ( 2 147 483 648 «минус» 2 147 483
647 дейiн 32-биттік таңбалы бүтiн сандардың ауқымы әдетте) тұғырдан
бағынышты болады. Санды ондық, сегiздiк және он алтылық есептеу
жүйелерiмен беруге болады. PHP өңдеушiлерге (boolean) логикалық түр,
қабiлеттi («ақиқат») ғана екi мағына TRUE қабылдауға iлiгедi және («жалған»)
FALSE. Жолда 0-шi сан, жаңа жол, нөл логикалық түрге өзгертуде «0», NULL
және бос массив тең FALSE есептейдi. Қалған мағыналар бәрi TRUE
автоматты түрде түрлендiредi. NULL арнаулы түр айнымалылар үшiн белгiлi
бiр мәнсiз арналған. Жалғыз мағына осы NULL тұрақты шама түрiндегi болып
көрiнедi. NULL түр айнымалысы сонымен бiрге құрылым unset көмегiмен
алшақ айнымалы белгiлi емес NULL тұрақты шама белгiлi айнымалыларды
қабылдайды. Сыртқы ресурстарға сiлтеме түрі (resource) «ресурс» ие болады.
Айнымалы осы дерекқор файлдары, динамикалық бейнелер, қорытынды
кестелер сыртқы объектiлермен басқаруға рұқсат беретiн дескриптор.
Массив (array) санмен көрсетiлгенді қолдайды және тiзбектiк кiлттер
және гетерогендi болып көрiнедi. Массив кез-келген түрлердi мағына, басқа
массивтердi қоса асырай алады. Элементтердің тәртiбі және кілтері оларда
сақталады. Foreach орынына санауышы бар for циклда пайдаланудың жанында
мүмкiн
күтпеген
мiнез-құлық.
Мысалы,
үйреншiктi
кiтапханадан
функцияларымен сандық индекстермен массивтiң iрiктеуiнiң жанында
осылай, iрiктейдi.
Жаhандық массивтер. PHP жаhандық массивтермен басшылық нұсқау
global жаhандық көру кеңiстiгiн пайдаланатын алдын ала анықталған
массивтер деп аталады. Көбiнесе бұл (GET-сұраныс, POST әдiстерін
жiберудiң жанында пiшiндердi даланың параметрлерi) қолданушының
сауалына кiретiн мәлiметтерлерi асырау массивiтері.
Жаhандық массивтер бәрi $GLOBALS және $_REQUEST, (алтыншы
версиясында шығаруды олар жоспарлайды) қол жететiн шейiн бесiншi нобай
PHP ұзын есiмдерi бар әлдеқашанғы аналогтерге ие болады. Қорыта келгенде,
$_GET үндеу [year ] және $HTTP_GET_VARS көру кеңiстiгiн қоспағанда [year
] бiрдей: массив есiмі «ұзын» жаhандық болып көрiнбейдi.
Интерпретатордың ерекшелiгi. PHP-скрипты өңделген қосымшаның
кроссплатформасын қамтамасыз ететiн тәртiпте интерпретаторды әдетте
жұмыстанады (бастапқы код лексикалық талдау және лексемалардың ұрпағы,
алынған лексемалар синтаксистiк талдау, кодтың байтын генерациялау,
интерпретатордың код байтын орындау).
Желіге арналған бағдарламалау обылысында PHP
әйгілі скрипттік
тілдердің бірі (JSP, Perl ASP.NET) ол өзінің қарапйымдыолығына, орындалу
жылдамдылығына жоғарғы функционалдылығына және PHP лицензиясының
негізінде таратылатын бастапқы кодтарына байланысты PHP ядроның
болуымен, қосылатын модульдердің болуымен, «кеңейтілулердің» болуымен
ерекшеленеді, олар деректер қорымен, сокеттермен, динамикалық
