1 тақырып. Қоғам дамуында экономикалық теорияНыҢ орны мен рӨлі

жүктеу 1,53 Mb.

бет	1/11
Дата	17.02.2018
өлшемі	1,53 Mb.
	#9995
түрі	Учебник

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Учебник по экономической теории (каз. яз.)

ҚОҒАМ ДАМУЫНДА ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯНЫҢ ОРНЫ МЕН РӨЛІ

МЕНШІК ҚАТЫНАСТАРЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ

ЭКОНОМИКАНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ ФОРМАЛАРЫ

СҰРАНЫС ПЕН ҰСЫНЫС ТЕОРИЯСЫНЫҢ НЕГІЗДЕРІ

ФИРМАНЫҢ ТАБЫСЫ МЕН ШЫҒЫНДАРЫ

ӨНДІРІС ФАКТОРЛАРЫНЫҢ НАРЫҒЫ

МАКРОЭКОНОМИКАҒА КІРІСПЕ

ЖҰМЫССЫЗДЫҚ ЖӘНЕ ИНФЛЯЦИЯ

ЭКОНОМИКАНЫҢ ЦИКЛДЫҚ ДАМУЫНЫҢ

МЕМЛЕКЕТТІҢ АҚША – НЕСИЕ ЖҮЙЕСІ

МЕМЛЕКЕТТІҢ ҚАРЖЫ ЖҮЙЕСІ

МЕМЛЕКЕТТІҢ СЫРТҚЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕСІ

НЕГІЗГІ ТҮСІНІКТЕР МЕН ТЕРМИНДЕР

ӘДЕБИЕТТЕР

Балабекова А.К.

1 тақырып. Қоғам дамуында экономикалық теорияНыҢ орны мен рӨлі

Экономикалық теорияның пәні және зерттеу әдістері.

Негізгі экономикалық заңдылықтар және категориялар.

Экономикалық теорияның қалыптасуы және даму кезеңдері.

Қоғамдық өндіріс негіздері. Ұдайы өндіріс.

Экономикалық жүйелердің негізгі үлгілері.

Экономикалық теория - бұл адамдардың шексіз қажеттілігін қанағаттандыру үшін қоғамдағы шектеулі немесе сирек кездесетін ресурстарды пайдалану арқылы игіліктерді өндіруді зерттейтін ғылым.

Басқа ғылымдарға ұқсас экономикалық теория ғылыми танып-білудің әртүрлі әдістерін қолданады.

1.1. кесте

Экономикалық теорияның зерттеу әдістері

Жалпы әдістер

Жеке әдістер

1. Ғылыми абстракция әдісі – зерттеліп отырған құбылыстардың мардымсыз, өткінші жақтарын дерексіздендіру, олардағы тұрақты қасиеттерді тауып көрсету процесі.
2. Талдау – зерттелінетін құбылыс өзінің құрамды бөліктері мен жақтарына ажыратылады.
3. Жинақтау – құрамды бөліктердің тұтас бір құбылыс болып қалыптасуы.
4. Индукция – жеке фактілерден жалпы қорытынды шығару.
5. Дедукция – жалпыдан жалқыға, бүтіннен бөлшекке көшу.
6. Эксперимент, гипотеза және т.б.

Экономико–мате- матикалық мо-дельдер әдісі, экстраполяция (болжау), баланстық, функциональдық және тағы басқа да әдістер.

Зерттелінетін құбылыстардың маңыздылығы экономикалық заңдылықтар мен категорияларға бағынышты.

Экономикалық заңдылықтар – бұл қоғамдағы көп кездесетін немесе қайталанып жататын тұрақты іс-әрекеттер және олардың арасындағы қатынастардың көрінісі. Экономикалық заңдарды төмендегідей заңдарға айырып қарауға болады:

1. Ерекше экономикалық заңдар. Бұл белгілі бір шаруашылық түрлерінің нақты тарихи даму заңдары.
2. Жалпы экономикалық заңдар. Бұл заңдар барлық тарихи дәуірге тән.

Экономикалық категориялар - адамдардың қоғамдық өндірістік қатынастарының теориялық көрінісі (тауар, баға, пайда және т.б.).

Экономикалық теория талдау дәрежесіне қатысты екі бөлімнен құралады:

микроэкономика – талдауға шаруашылық бірлігі – фирма, бірлестік және т.б. алынады.

макроэкономикада – мемлекеттің жалпы экономикасы зерттелінеді, талдау объектісіне жататындар: қоғамның жалпы табысы, жұмыссыздық, инфляция және т.б.

Қазіргі экономикалық теория позитивтік және нормативтік болып екі түрге бөлінеді. Позитивтік экономика нақты деректер мен құбылыстарға сүйенеді. Нормативтік экономика ұсыныстар мен ұйғарымдар жасайды, яғни экономика қандай болуы керек (болжау) және мақсатқа жету үшін қандай шаралар жүргізу керек.

Экономикалық теория бірнеше қызметтер атқарады:

1. Танып - білу қызметі - қоғамдық экономикалық процестер мен құбылыстарды терең, әрі жан-жақты зерттеп білуі және түсіндіруі тиіс.
2. Дүниетанулық көзқарас қызметі – экономикалық құбылыстардың сипаттамасына тіршілік позиция құруына жағдай жасайды.
3. Ғылыми болжам қызметі - ғылыми болжам жасап және қоғамдық дамудың болашағын айқындайды.
4. Практикалық қызметі – нақты принциптерді және шаруашылықтың тиімді әдістерін жасаумен, сондай-ақ мемлекеттің саясатын ғылыми дәлелдеумен түсіндіреді.
5. Методологиялық қызметі – экономикалық теория барлық экономиканың ғылыми жүйесі үшін методологиялық негіз болып табылады.

Экономикалық теория қоғамдық ғылым ретінде үш сұраққа жауап беруі тиіс:

Не өндіру керек? – қандай тауарлар және қызметтер өндірілуі қажет?

Қалай өндіру керек? – қандай ресурстар, қандай технологияны пайдалану арқылы өндіру қажет?

Кім үшін өндіру керек? - өндірілген тауар қалай бөлінеді, кімге арналады, кім сатып алады?

жүктеу 1,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11