2 Бастауыш сынып оқушыларында пропорционалды шамалармен есептерді шешу қабілетін қалыптастыру әдістемесі
2.1 Пропорционалды шамалары бар есептерді шешу бойынша тәжірибелік жұмыстың анықтау және қалыптастыру кезеңі
Анықтау кезеңінің мақсаты: 3-сынып оқушыларының пропорционалды шамалармен есептерді шешу қабілетінің қалыптасу деңгейін алғашқы тексеру.
Анықтау кезеңінде біз 3-сынып оқушыларының келесі дағдыларды қалыптастыру деңгейін анықтау міндетін қойдық:
тапсырманың шарты мен талабын ажырата білу;
берілген шамаларды анықтау қабілеті.;
шамалар арасындағы байланысты анықтай білу;
есепті жазу және шешу үшін оңтайлы модельді таңдау мүмкіндігі;
Үшінші сынып оқушыларының проблемаларды пропорционалды шамалармен шешу дағдыларының толықтығын қалыптастыру деңгейін анықтау үшін біз 5 тапсырмадан (қосымшаны қараңыз) тұратын тәуелсіз жұмыс жүргіздік, әр дұрыс орындалған тапсырма үшін оқушыға 5 ұпай барлығы 20 ұпайдан қойылады.
Алынған деректерді талдау пропорционалды шамалармен есептерді шешу қабілетін қалыптастырудың үш деңгейін анықтауға мүмкіндік береді: жоғары, орташа, төмен.
Жоғары деңгей (18-20 ұпай)
Оқушылар барлық тапсырмаларды орындады, тапсырманың шарты мен талабын анықтай алады, шарттағы мәліметтердің мөлшерін анықтай алады, олардың тәуелділіктерін анықтай алады, есепті жазу және шешу үшін оңтайлы модельді таңдай алады.
Орташа деңгей (13-17 ұпай)
Оқушылар 3 немесе одан да көп тапсырмаларды орындады, тапсырманың шарты мен талабын анықтай алады, бірақ шамалар мен олардың тәуелділіктерін бөлуде қиындықтарға тап болады, есепті жазу және шешу үшін оңтайлы модельді таңдай алады.
Төмен деңгей (0-12 ұпай)
Оқушылар 2 немесе одан аз тапсырмаларды орындады, тапсырманың шарты мен талабын анықтай алады, бірақ шамалар мен олардың тәуелділіктерін анықтай алмайды, мәселені жазу және шешу моделін анықтауда қиындықтарға тап болады.
Тапсырмалардың дұрыс орындалуына байланысты оқушылар үш топқа бөлінді:
Жоғары деңгей (3 адам)
Орташа деңгей (5 адам)
Төмен деңгей (12 адам)
Анықтау кезеңінің пайыздық үлесі 1-суретте берілген.
Сурет 1. Бастауыш сынып оқушыларының анықтау кезеңінің нәтижелері
Көріп отырғанымыздай, айтарлықтай бөлігінде пропорционалды шамалармен есептерді шешу қабілетінің төмен деңгейі анықталды.
Өткізілген жұмыс нәтижелері бойынша қорытынды жасауға болады:
Оқушылар пропорционалды шамалары бар тапсырмаларға жағдай немесе талап қою кезінде қиындық көреді;
Оқушылар тапсырма жағдайында берілген шамаларды анықтай алмайды;
Оқушылар шамалар арасындағы байланысты анықтай алмайды;
Оқушыларға есептерді жазу және шешу үшін үлгіні таңдау қиынға соғады.
Балалардың пропорционалды шамалармен есептерді шешу қабілетін тексеру кезінде алынған мәліметтер қалыптасу деңгейінің төмендігін көрсеткендіктен, біз пропорционалды шамалармен есептерді шешу қабілетін қалыптастыруға бағытталған тапсырмаларды жасап, сынап көрдік.
Мақсаты: оқушылардың пропорционалды шамалармен есептерді шешуге қажетті дағдылары мен дағдыларын қалыптастыру.
Осы мақсатты жүзеге асыру үшін біз 3-сыныпта пропорционалды тәуелділік есептерін шешу қабілетін қалыптастыруға ықпал ететін тапсырмаларды таңдадық. Біз олар қолданылған сабақтардың үзінділерін ұсынамыз.
Пропорционалды шамалар арасындағы байланыс басқа екі шаманың мәндеріне сәйкес келетін мәліметтер бойынша шамалардың біреуін табуға арналған қарапайым есептерді шешу арқылы ашылады (мысалы, белгілі баға мен сан бойынша құнды табу міндеті). Сондықтан пропорционалды шамалармен қарапайым есептерді шешу кезінде есептерді шешуге оқытудың бұрын қарастырылған әдістемелік әдістерін де, оқушылардың шамалардың пропорционалды тәуелділігі туралы түсініктерін қалыптастыруға ықпал ететін әдістерді де қолданған жөн.
Осы әдістердің ішінде мыналарды атауға болады:
Берілген тапсырманың біреуін өзгерту
Деректердің біреуі өзгеретін есептерді шешу нәтижелерін салыстыру
Кесте түрінде есепті түсіндіру, кестеде есепті жазу
Тапсырмалар мәтіндерін жетіспейтін және артық мәліметтермен талдау.
Достарыңызбен бөлісу: |
