Қақтығыс теориялары-Қақтығыстар (кең мағынада) сияқты мұндай құбылыс өмірді ұйымдастырудың ажырамас бөлігі болып табылады. Бұл биологиялық түрлердің өміріне қатысты емес. Адамдар, жануарлар мен өсімдіктердегі жанжалдар - олардың дамуының табиғи жағдайы. Адамзат қоғамы үшін қақтығыс әлеуметтік дамуға ынталандырады.
Қазіргі уақытта жанжалдар әлеуметтану және психология сияқты ғылымдармен зерттелуде. Негізінде, конфликтология жақында жеке ғылым ретінде пайда болды деп айтуға болады, алайда, ол тәуелсіз білім саласы ретінде қарастырыла алмайды.
Батыс Еуропаның ғылыми ойында көптеген жанжалдардың заманауи психологиялық және социологиялық теориялары ұсынылған. Әртүрлі философиялық ұстанымдарды, психология және әлеуметтанудағы әртүрлі бағыттағы ғалымдар, әртүрлі көзқарастары бар және өздерінің көзқарастарын және осы құбылыстарды түсіндіруді, сондай-ақ қақтығыстарды шешу жолдарын ұсынатын ғалымдар.
Жанжалдардағы субъектілердің мінез-құлқын зерттеу барысында мінез-құлықтың типтік үлгілері анықталды. Осы негізде, жанжалдағы жеке мінез-құлықтың заманауи теорияларының бірі пайда болды (ұсынылған пікір шындыққа ең жақын болып көрінген сияқты).Қақтығыстар жағдайында мінез-құлық туралы.Жанжалда жеке тұлғаның мінез-құлқының негізгі модельдерін белгілеуге болады.
1.Құрылымдық. Бұл тақырып қарсыласқа, ашықтыққа, сонымен қатар төзімділік пен өзін-өзі бақылауға деген ізгі ниетті көрсетеді, ол қақтығысты реттеуге тырысады; әрекеттер мен мәлімдемелерде қысқа және нақты.
2.Дефруктивті . Бұл тақырып жанжалды күшейтуге тырысады, сондықтан серіктесті әрдайым төмендетеді, қарсыласты теріс бағалайды; қарсыласқа күмән келтіреді, бұл қоғамдастық үшін қалыпты этикалық ережелерді ұстанбайды.
3.Конформист . Пән әрекетсіздікті, келіспеушілікті және концессияға бейімділігін көрсетеді; бағалау, пікір, мінез-құлықта, сондай-ақ келісудің болмауы; өткір проблемаларды шешуге тырысады.
Символдық интеракционизм-Батыс әлеуметтануындағы және әлеуметтік психологиядағы теориялық-әдіснамалық бағыт. Ол негізінен, әлеуметтік өзара дербестілік катынастардың символдықтарын зерттеңці. Оның негізін салушы философ, әлеуметтанушы және әлеуметтік психолог Дж. Г.Мид (1863 - 1931). Оның пікірі бойынша әр адам баска адамдармен қарым-катынастары арқылы "әлеуметтік менді" (яғни әр адамның "мені" өзіндік тұрғыдаи алғанда, "кіммін, басқалармен калай қатынаса аламын" сияқты түсініктерін біртұтас) қалыптастырады. Қоғамдағы адамның мөні адамдар арасындағы қарым-қатынастардың мазмүны анықталады. Ал қатынастардың мазмүны әртұрлі рөлдер, мән тұрғысында қалыптасады. Адам соларды түсіну, оларды өз бойына, іс-әрекетіне сіңіру арқылы басқа адамдармен тұрақты, мақсатты қатынастарға түсе алады. Қазіргі әлеуметтануда Символдық Интеракционизмнің екі бағьтты бар: чикаголық (Г.Блумер], Т.Шибуни], А.Сросе], т.б.) және айовлық (М.Кун], Т.Партленд, т.б.). Егер, біріншілері қарым-қатынас, қозғалыс-көріністеріне, әлеуметтік символдардың шығу, калыптасу, күнделікті пайдалану жақтарына баса көңіл аударса, екіншілер қоғамда орныққан тұрақты символдардың маңызын жоғары бағалайды.
Достарыңызбен бөлісу: |