4
27.
М.Ибадуллаева. Бастауыш сынып оқушыларының танымдық қабілетін дамыту арқылы
ақпараттық құзыреттіліктерін арттыру ......................................................................................
103
28.
А.Байымбетова. Мұғалімнің оқыту әдістеріндегі жаңаша кӛзқарас ..................................... 106
29.
Ж.Күзембаева. Оқушылардың шығармашылығын дамытуда оқу процесінің маңызы ........ 110
30.
С.Сарсенбаева. Кӛру қабілеті бұзылған балалардың қоршаған ортаны қабылдау
ерекшеліктері ................................................................................................................................
114
31.
Г.Бермағанбетқызы. Тәрбие ӛнері мен тәрбиелеу технологиясы ......................................... 118
32.
Д.Абдрахманова. Сыни тұрғыдан ойлау – сыналған ойлау емес, шыңдалған ойлау ............ 121
33.
А.Оналбаева. Тәуелсіздік – басымызға қонған құс .................................................................. 123
34.
Г.Әуезова. Оқушының оқуға деген қызығушылығын арттыру ............................................... 127
35.
Л.Кунарова. В мастерстве учителя – успех ученика ................................................................ 131
36.
С.Шумекеева. Эффективность применения модуля «Новые подходы в преподавании
обучении» ......................................................................................................................................
133
37.
Ж.Ақбергенова. Мектеп пен отбасының ӛзара әрекеттестігі – баланы тәрбиелеу мен
дамытудың әлеуметтік-мәдени ортасы ......................................................................................
136
38.
Б.Ибраев. Ӛндірістік оқыту сабақтарында кәсіптік дербестік пен шығармашылық
қызметті қалыптастыру ................................................................................................................
140
39.
М.Нұғманова. Ағылшын тілі пәні мұғалімдерінің кәсіби құзырлығын арттыру .................. 147
40.
М.Рауан, М.Есімова. Басапа ишан жайлы ................................................................................. 151
41.
Н.Ундреева. Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды
пайдалану ......................................................................................................................................
154
42.
С.Асқарова.
Физика
пәнінде
ақпараттық-коммуникациялық
технологияларды
қолданудың тиімділігі ..................................................................................................................
159
43.
У.Жарылкасынова. Кӛшбасшылық пен басқару оқу үдерісінде ............................................. 163
44.
Н.Байназарова. Специфика преподавания английского языка в начальной школе ............. 167
45.
Қ.Сәрсенбаева. Оқушылардың жазу сауаттылығын қалыптастыру және жазба жұмыс
дәптерлерін тексерудегі оңтайлы әдістер ..................................................................................
172
46.
Г.Нұрпейісова. «Оқытудың үш ӛлшемді әдістемелік жүйесі» педагогикалық
технологиясын химия сабақтарында пайдаланудың тиімділігі ...............................................
176
47.
А.Убаев. Алғашқы әскери дайындық сабағында оқушыны патриоттық отансүйгіштік
рухында тәрбиелеу .......................................................................................................................
179
48.
Ж.Басығараев. Информатика сабағында оқушылардың танымдық белсенділігін
арттыру ..........................................................................................................................................
181
9
ТӘУЕЛСІЗДІК – ТҦҒЫРЫМЫЗ
Мұстафа Матаев
1
, Баймырза Қожамберлиев
2
Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті, профессор, академик
1
,
«Ӛрлеу» БАҰО» АҚ филиалы ҚОБ ПҚ БАИ, ф.ғ.д., профессор
2
Қазақ
халқының
болмысында
айрықша орын алатын ұғым бар: бұл
тәуелсіздік ұғымы, сан ұрпақ аңсаған
тәуелсіздік адамзат баласының болмы-
сында ерекше орын алатын қасиетті,
қадірлі ұғым болып табылады. Тәуел-
сіздік жылдарында біз жоғалтқанымыз-
ды түгендеп, мемлекеттігімізді қалып-
тастырдық,
әлемдік
қауымдастық
мойындаған елдердің біріне айналдық.
Қазақ халқы қай заманда, қандай жағ-
дайда болмасын ӛз болмысының азатты-
ғын ӛз ӛмірінен артық қойған халық.
Сондықтан, қазақ елінің дүниетаным-
дық түсінігі әрқашан және әр кезде азат-
тық, тәуелсіздік ұғымдарымен астарласа
жатады. Себебі, қазақ халқы ӛз ұлтын,
ӛз жерін қасиетті санаған. Шындығын
алып қарасақ, жер бетіндегі тіршілік
иесі еркіндік үшін жаратылған. Ӛсімдік
екеш ӛсімдік те қалағанынша ӛркен жа-
йып, ӛз қуаты жеткенше күнге қарай
бой созуға ұмтылады. Жан-жануар атау-
лының да аңсары сол. Ал, адам ше?
Шыр етіп дүние есігін ашқаннан бастап,
құндақтауға кӛнбей, еркіндікке талпын-
ған тірі пенде қашан жер қойнына
кіргенше ӛз мүддесі жолында тырмы-
сып, тырбанып ӛтпей ме? Тіпті, нағыз
тәубешіл де тӛзімді кісінің жан сарайы-
на үңіліп қарасаңыз, оның да кӛкірегі
еркіндікке бұлқынған арман мен мұрат-
қа толы. Шыққан тегі мен ӛскен тари-
хының, әдет-ғұрпы мен мінез-құлқы-
ның, табиғи ортасы, шаруашылығының,
ұлттық ойлауы мен тілінің, дүниетаны-
мының тығыз байланысы бір ұлт етіп
ұйытқан кез келген халық ғұмыр бойы
азат және тәуелсіз ел болуды аңсаған.
Жұмыр жер бетінен, адамзат тарихынан
ӛзіне лайықты орнын алуды армандап
ӛтеді. Арманнан айырылған, сенім мен
мұратын жоғалтқан адам да, халық та,
мемлекет те дара тұлғалық қасиетінен
айырылып, азып-тозып, ақырында жоға-
лып бітеді. Үш ғасыр бойы бодандық
бұғауында тұншыққан қазақ халқының
қайтадан ұлттық идеяны ту етіп дербес
мемлекетін орнатып, аз уақыттың ішін-
де тӛрткүл дүниеге танылуына жеткіз-
ген қандай ұлы күш еді деп таң қала-
тындар болса, сол ұлы күш – ғасырлар
бойы халқымыз кӛкірегінен ӛшпеген
ұлттық намыс пен азаттық рухы дер
едік. Сонау кӛк түріктер заманында
айбынымен жарты әлемді ықтырған жа-
уынгер халықтың тікелей мұрагерлері
кейін адамзат кӛшінің соңына сырғып,
бодандық қамытын мойнына киеді деп
кім ойлаған? Бұл бәлкім, кезінде ертең-
гі болашағын парасатпен бағамдай ал-
май, қауіп-қатерді елең қылмай, ӛзге
жұрт жаппай меңгеріп жатқан жаңалық
атаулыны кӛзіне ілмей, астамсыған тә-
каппарлығымыздың жазасы болар. Бұл,
бәлкім, адамзат дамуының ұлан-асыр
кезеңіндегі ӛн бойында кӛшбасшылық
тізгінін алма-кезек қолына алған халық-
тарды дүркін-дүркін сынға алып, ділі
мен тілінің, рухы мен тӛзімінің берік-
тігін тексеріп отыратын тарих заңы бо-
лар. Қалай болғанда да, бір кезде ат
тұяғы жетер маңдағы жұртты айбы-
нымен сескендіріп, Еуразия құрлығы-
ның орталығын емін-еркін иемденген
бостандық сүйгіш халқымыздың сырт-
қы және ішкі қайшылықтар мен жан-
жалдар шырмауынан шыға алмай, ақыр
соңында бодандық бұғауына маталып
тынғаны ақиқат. Ұлы Абай айтқандай,
«Ӛз еркіміз ӛз қолымыздан кетіп», жат
жұрттың қабағына жалтақтаған үш
ғасыр бойы тәуелділік халқымыздың
бірнеше буын ұрпағының бойындағы
тәуелсіз елдік, отаншылдық, ұлтшыл-
дық рухын езіп-жаншып, дүниетанымы-
№4 (42) 2014
Ғалымдар мінбері
3
Достарыңызбен бөлісу: |
