1 Жауапты хатшы

         
30           
ХХІ ҒАСЫРДЫҢ ЖАҢА ПАРАДИГМАСЫ РЕТІНДЕ ТАНЫЛҒАН  
SMART ТЕХНОЛОГИЯСЫ 
 
 
Ш.Қ.Қожахат
1
, Б.А.Досжанов
2
 
Қорқыт Ата атындағы Мемлекеттік университеті, Инф-14-1м(п) магистранты
1
 
Қорқыт Ата атындағы Мемлекеттік университетінің доценті, п.ғ.к.
2
 
 
 
Технологияның  қарқынды  дамуы 
біздің  сӛздік қорымызға  жаңа  ұғымдар-
ды  енгізді.  Солардың  қатарында  үлкен 
де,  кіші  де  жиі  қолданатын  Смартфон, 
Смарт  теледидар,  Смарт  мектеп,  т.б. 
атауға  болады.  Біз  бұл  құрылғылардың 
басқаларынан  қандай  айырмашылығын 
аса  тереңдеп  біле  қоймасақ  та  бірақ 
соларды  алуға  тырысамыз.  Сонымен 
Smart  дегеніміз  не?  Smart  ағылшын 
тілінен  аударғанда  «ақылды»  деген 
мағынаны  білдіреді.  Ал  технологиялық 
сипатта  да  осы  мағынада  жұмсалады. 
Яғни,  ақылды  технология,  ақылды 
техника,  пайдалануға  ыңғайлы,  мейлін-
ше  ықшам,  кӛп  функциялы  құрылғы-
ларды  атаймыз.  Ал  педагогикалық 
үдеріс 
тұрғысынан 
қарастыратын 
болсақ,  оқытудың  бұл  түрі  электронды 
оқыту,  мобильді  оқыту,  кез  келген 
жерде,  кез  келген  ортада  оқыту  деген 
мағынада  жұмсалады.  Smart  оқыту  – 
оқытудың  жаңа  түрі,  қарқынды  дамып 
келе  жатқан  бірегей  үдеріс.  Бұл  әлеу-
меттік  желілер  арқылы  білім  алу, 
алмасу,  жеке  тұлғалық  ерекшеліктерді 
ескере отырып оқыту қызметі, оқушыға 
бағытталған,  бағдарланған,  орталық-
тандырылған оқыту ортасы, ең соңында 
Smart құрылғыларды пайдалана отырып 
оқыту  деген  тұжырымдарды  қамтиды. 
Aлдымен  Smart,  технология  ретінде 
танылып  дамыды.  Біз  ең  бірінші, 
мобильді  құрылғы  мен  Smart  техноло-
гияның ара жігін ашып алайық. Моbile –
ағылшын сӛзі, қозғалмалы, икемді деген 
мағынан  береді.  Мәселен,  бұл  сӛз 
автомобиль, 
аэромобиль, 
мобильді 
телефон  деген  сӛздерде  жиі  кездеседі. 
Сонымен  мобиль  –  адам  әрекетін 
жеделдететін,  қандай  да  бір  затқа 
шапшаң  қол  жеткізуге  мүмкіндік 
беретін  құрылғы.  Қазір  біз  ӛмірімізді 
осы  мобильдік  құрылғыларсыз  мүлдем 
елестете 
алмаймыз. 
Ақпараттың 
мобильдік  құрылғылар  арқылы  дамуы 
ақпараттық  ортаның  қарқынды  дамуы-
на,  сол  арқылы  мобильдік  құрылғыны 
пайдаланушылар  санының  бірнеше  есе 
артуына  алып  келді.  Соған  байланысты 
интернет  дамыды,  сымсыз  интернет 
пайда  болды,  осыған  орай  мобильдік 
құрылғының 
қосымшаларын 
үлкен 
қарқынмен  дамытып  отырған  әлемдік 
нарық  қалыптасты.  Smart  оқыту  орта-
сын  қалыптастыруда  назар  аударатын 
бірқатар  ұғымдар  бар.  Ең  алдымен, 
Smart  learning  –  ақылды  оқыту,  Кибер 
білім  алу  –  онлайн  тәртібінде  білім  алу 
түрі,  танымал  құрылғы  –  ультрабук, 
яғни  ноутбуктің  жетілген  түрі,  салмағы 
900  грамм,  контент  –  ақпараттық 
ресурсты  немесе  веб-сайтты  кез  келген 
маңызды 
мазмұнмен 
толықтыру. 
Контент  мәтін,  мультимедия,  графика 
болуы  мүмкін,  клауд  компьютинг  –
қолданушыларға 
интернет 
сервисі 
ретінде ұсынылатын мәліметтерді ӛңдеу 
технологиясы,  Smart  жұмыс  –  АКТ 
кӛмегімен  уақытқа,  кеңістікке  шектел-
мей,  ыңғайлы  жұмыс  істеу.  Біліктілік 
арттыру  –  «ӛмір  бойы  білім  алу» 
идеясының  негізгі  тетігі,  тиімді  жүйесі. 
Адамның ӛмір бойы білім алуы міндетті 
түрде  жоғарғы  оқу  орнын  тамамдап, 
диплом  алу  емес,  ӛмір  бойында  білік-
тілік арттыру арқылы ӛзін-ӛзі жетілдіріп 
отыруы, 
тұлғалық 
қажеттіліктеріне 
сәйкес білім алуы. Бүгінгі күні біліктілік 
арттыру  жүйесінде  қашықтықтан  білік-
тілік  арттыру  аса  ӛзекті.  Себебі  бұл 
маманның  негізгі  жұмысынан  қол 
үзбей-ақ білімін жетілдіруіне мүмкіндік 
береді.  Қашықтықтан  оқытуды  кеңінен 
4 (42) 2014 
Мҧғалім іс-тәжірибесінен 
 
89 

         
30           
алып  қарастыратын  болсақ,  оның 
негізінде  ХХІ  ғасырдың  жаңа  парадиг-
масы,  басымдығы  ретінде  танылған 
Smart  education  жатыр.  Сол  себепті  де 
біздің  бүгінгі  әңгіме  ӛзегі  –  Smart 
education.  Smart  технологиясын  білікті-
лік  арттыру  жүйесінде  қолданудың 
қандай мүмкіндіктері бар деп ойлайсыз-
дар?  Біздіңше,  біліктілік  арттыру  жүйе-
сінде  Smart  технологиясын  қолданудың 
алғашқы  қадамдары  жасалған.  Қазіргі 
уақытта  біліктілік  арттыруда  күндізгі 
оқытумен  қатар  қашықтықтан  оқыту 
түрі  тиімді  қолданылып  жүр.  Бұл 
дегеніңіз  педагог  маманның  оқу-тәрбие 
үдерісінен, отбасынан қол үзбей, білімін 
жетілдіруіне  мүмкіндік  береді.  Мектеп-
тердің  шағын  жинақты  екенін,  ондағы 
мамандардың  санаулы  ғана  әрі  педагог 
мамандардың  басым  кӛпшілігі  әйел 
қауымынан  екендігін  ескерсек,  оқыту-
дың  бұл  түрінің  мейлінше  тиімділігіне 
кӛз  жеткізе  түсеміз.  Осы  қашықтықтан 
оқытуда  берілетін  дәрістерге  байла-
нысты  бірқатар  ұсыныстар  енгізуге 
болады.  Курс  тӛрт  модульден  тұрса, 
соның  ішінде  нормативтік,  психоло-
гиялық-педагогикалық,  технологиялық 
модульдердегі  берілетін  дәрістердің 
бірнеше 
альтернативтерін 
ұсыну 
жүйесін  жасауға  болады,  мұғалім 
дәрістердің  ішінен  ӛзіне  ыңғайлысын, 
ұнағанын  таңдап  алып  орындайды.  Бұл 
әрі  оқытушылардың  арасында  бәсеке-
лестікті  қалыптастырады,  әрі  оқу 
сапасының 
артуына 
әкеледі. 
Сол 
арқылы  оқытушылардың  рейтингісін 
қалыптастыруға  болады.  Тағы  да  бір 
ұсыныс  ретінде  Smart  технологиясы 
арқылы  мектеп  кітапханашыларының 
аудандық  желілік  байланысын  құруға 
болады.  Сол  арқылы  оқырмандар  кон-
ференциясын,  басылымдардағы  соңғы 
жаңалықтарды,  оқырмандардың  талап-
тілектері  мен  пікірлерін  жинақтауға 
мүмкіндік  зор.  Мұғалімнің  құзыретін 
кеңейту  мақсатында  білім  жүйесіндегі 
ӛзгерістерді 
қамтитын 
курстардың 
базасы болу керек. Мұғалім жылына бір 
рет  міндетті  түрде  сол  курстардан  ӛтіп, 
біліктілігін  арттырып,  сертификат  алса, 
бұл  сертификаттардың  мұғалімнің  осы 
оқу жылында жұмыс істеуіне мүмкіндік 
беретін  құзыреті  болады.  Бұл  –  заңна-
малық  жағынан  қолдауды  қажет  ететін 
маңызды  мәселе.  Әр  оқу  жылы  бастал-
ған  сайын  мұғалімнің  дайындығын 
осылайша  анықтауға  мүмкіндік.  Жалпы 
Smart  оқыту  білім  жүйесіндегі  сонғы 
технология  болғандықтан,  оның  мүм-
кіндіктерін  әлі  де  тереңдеп  зерттеуді 
қажет  етеді.  Smart  құрылғыларды 
ӛздігінен  қалайша  басқарып  үйренуге 
болады?  Қандай  тиімді  жолдарын 
ұсынар  едіңіздер?  Smart  құрылғыларды 
ӛздігінен басқарып үйрену ӛте жеңіл. Ең 
алдымен қолданушыларға айтар кеңесім 
еш  қорқынышсыз  қандай  да  бір 
кедергілерге  қарамастан,  техникалық 
құрылғыларды  пайдалана  беру  керек. 
Себебі  қазіргі  техникалық  құрылғылар 
адамның тәжірибесінің болу-болмауына 
қарамастан,  сезім  деңгейінде  пайдала-
нып, керегіңізді ала білуіңізге мүмкіндік 
береді.  Бұл  құрылғыларды  құрастыру-
шылар адамның пайдалануын мейлінше 
жеңілдетуді 
қарастырған. 
Құрылғы 
пайдалануға  ыңғайлы  әрі  жеңіл  болған 
сайын  оны  пайдаланушылардың  да 
саны арта түседі. Қазіргі  уақытта ӛзіміз 
күнделікті  қолданып  жүрген  смартфон, 
планшетті  компьютерлер,  нетбуктер, 
электронды  кітаптар,  смартбуктер  және 
тағы  да  басқа  құрылғыларға  арналған 
операциялық 
жүйенің 
негізгі 
әзірлеушілері Android System-ді Google, 
iOS-ті  Apple  және  Windows  Mobile 
операциялық 
жүйесіндегі 
Microsoft 
болып  табылады.  Бұл  операциялық 
жүйелердің  барлығының  да  ӛзіндік 
ерекшеліктері  мен  артықшылықтары 
бар.  Осылардың  ішінде  ең  танымалы 
Android  болып  табылады.  Android 
платформасы 
түрлі 
ӛндірушілердің 
кӛптеген  құрылымдарына  орнатылған. 
Android-тің 
операциялық 
жүйесін 
Samsung,  LG,  Lenovo,  Acer  ӛнімдерінің 
барлығынан да байқауға болады, ал iOS 
тек  қана  Apple  компанияларының 
ӛнімдерінде  ғана  кездеседі.  Сондықтан 
Мҧғалім іс-тәжірибесінен 
4 (42) 2014 
90