Зерттеудің өзектілігі

Үрену процесі – бұрынғы білетін мен жаңа білімді ұштастырудан тұрады. Үренуші жаңа ұғымдарды, түсініктерді өзінің бұрынғы білімін жаңа ақпаратпен толықтырады, кеңейте түседі.

Сын тұрғысынан ойлауды үйрету үшін мына төмендегі шаралар орындалуы керек:

1. 
   Сын тұрғысынан ойлауды тудыру уақыт керек.
   
2. 
   Оқушыларға ойланып-толғануға, ойын ашық айтуға рұқсат беру.
   
3. 
   Әртүрлі идеялар мен пікірлерді қабылдау.
   
4. 
   Үйрену барысындағы оқушылардың белсенді іс-әрекетін қолдану.
   
5. 
   Кейбір оқушылар түсіп қалған қолайсыз жағдайларды әжуаға айналдырмау.
   
6. 
   Оқушылардың бір-бірінің жауабына жасаған сынының дәлелді, дәйекті болуын талап ету.
   
7. 
   Сын тұрғысынан ойлауды бағалау.
   

«Ақыл-ой Одиссеясы» мектеп бағдарламасы 1978 жылы Американың Нью-Джерси штатында басталды. Ал оның негізін қалаған Самуэль Миклис деген американ азаматы [40].

Сол жылы РОУАН коледжінде Құрама штаттарының 28 мектебінен келген команда мүшелері әртүрлі шығармашылық тапсырмалар шешуден жарысқа түседі. Осылайша бағдарлама өмірге келеді. Содан бері мемлекеттегі барлық штаттағы мектептер тәжірибиесіне еніп, әлемге тарап кетті. Қазір бұл бағдарламамен Австралия, Канада, Қытай, Жапония, Алвания, Мексика және ТМД мемлекеттеріндегі айналысатын мектептер жыл санап өсуде. «Ақыл-ой Одиссеясы» бағдарламасының негізгі мақсаты оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, қалыптан тыс ойлауға үйрету.

Көрнекті психолог Л.С.Выготский «шығармашылық» деп жаңалық ашатын ерекетті атаған. Ал осы мәселені зерттеген психологтардың бірі Я.А.Пономорев оны «даму» ұғымымен қатар қояды. Өйткені әрбір жаңалық, әсіресә интелектуалдық тұрғыдағы болса, ол баланың психикасын жаңа сапалық деңгейге көтереді деп есептейді. Адамның шығармашылыққа деген жанданысы, оның өз жекелігін, өзқабілеттерін іске асыруға деген жолын ашады.

«Ақыл-ой Одиссеясы» бағдарламасының теориялық негізі ретінде жоғарыда аталған әлемдік деңгейдегі ғалымдардың тұжырымдарымен бірге Д.Гилфорд, Е.Торренс, А.Осборн сияқты шығармашылық теориясын жасаған ғалымдар еңбегі алынады.

Бағдарламаның құрылымы.

Бағдарлама екі бөлімнен тұрады.

1. 
   Лезде шешілетін тапсырмалар үлгілері:
   

1. 
   6 қарындаштың көмегімен 4 тең төрт үшбұрыш құрастыр. Шарты: үшбұрыштың бұрыштары қарындаштардың аяқтарының қосылуынан түзілу керек.
   
2. 
   100 кесек сабыннан не жасауға, қалай пайдалануға болады.
   
3. 
   «Достық» тортын жаса.8 компоненттен тұрсын.
   
4. 
   Статуя: бір статуяны бейнелеп, түсіндір.
   
5. 
   Көшедегі бір үйді қара да оның интерьерін суретте(бөлмелері нешеу, жићазы, т.б.)
   
6. 
   Ломастер пайдалану түрлерін ата.
   
7. 
   8 шиден скульптура жаса.
   
8. 
   Құрамында саны бар сөзді ата (Бесбай, Үшбұлақ, ондық, бестік, төртбақ, жетіру, жетікүн, Жетібай, Екібастұз, Жетісу.)
   
9. 
   Теннис добының 2 жартысын қалай пайдалануға болады.
   
10. 
    Қызыл, жұмсақ, жасанды, дөңгелек, ұзын заттарды ата.
    
11. 
    Секіретін, жүзетін, ұшатын, жорғалайтын жануарларды ата.
    
12. 
    Жәшіктер мен қораптардың түрлерін ата.
    
13. 
    Қолшатырдың қолдану түрлерін айт.
    
14. 
    Құлпылардың түрлерін ата
    
15. 
    Өшіргіштерді қалай пайдалануға болады.
    
16. 
    Тротуарды пайдалану түрлерін ата.
    
17. 
    Кнопка мен қағазды салыстыр.
    
18. 
    Бөтелкелердің түрлерін ата.
    
19. 
    Тек саусақтың көмегімен әртүрлі дыбыстар шығар.
    
20. 
    Ұйқасқа өлең құра.
    
21. 
    20 теңгемен сөйлес.
    
22. 
    Ағаштың, мұхиттың, достардың т,б, пайдасын ата.
    

Оқушылар бұл тасырмаларды шешу арқылы лезде шешімқабылдауға, идеялармен бөлісуге, оның дұрыстығын дәлелдеуге үйренеді.