Задача №17.
Бактериологиялық лабораторияға күл ауруына күдікті науқастың араңынан алынған материал келіп түсті.
1. Күл қоздырғышын және оның патогендік факторларын атаңыз? Дифтерия экзотоксинінің әсер ету механизмін сипаттаңыз.
Дифтерия(күл)-қоздырғышы corynebacterium diphtheria,ауа тамшылы жолмен берілетін,аңқа және мұрынның фибринозды қабынумен сипатталатын антропонозды ауру.
Дифтерия қоздырғышын алғаш рет 1883жылы Э.Клебс сипаттаған.Дифтерия қоздырғышы — коринеформды бактериялар сыртқы қоршаған ортада кең таралған, Corіnebacterіum туыстастығына жатады.
Патогендік факторлары негізінен табиғаты липидті және наруыздық болып табылады.Оларға:корд-фактор,микрокапсула құрамына кіретін К-антигендер,ферменттер және токсиндер жатады.Экзотоксин, қоздырғыштың патогенділігін күшейтеді және аурудың патогенезін сипаттайды. Экзотоксині жоқ штаммдар дифтерия ауруын тудырмайды.
Экзотоксин активті емес түрде түзіледі. Оның белсенуі бактерияның протеазасымен байланысты. Экзотоксин түзетін коринебактериялар хромосомасында ортанғы конвертациялық профаг гені болу керек, сондықтан олардың активтенуіне лизогенизация процесі қажет.
Дифтерия экзотоксинінің әсер ету механизмі
Экзотоксин дисульфитті байланыспен байланысқан 2 суббірліктен тұрады А және В. В суббірлік арқылы экзотоксин адамның жасушасының мембранасына жабысады. Жабысқан соң жасуша ішіне еніп эндосома түзеді. Эндосома іші қышқылданып дисульфитті байланыс ажырайды. Кейін А суббірлік эндосома мембранасынан өтіп, цитоплазмаға түсіп, рибосомаға юағыт алады. Ол рибосоманың EF2 факторына АДФ-рибоза арқылы жабысып жаңа нәруыз синтезін жасауға кедергі жасайды. Соның салдарынан жауша өледі
Задача №18.
Науқас К. 5 жаста. Бала жиі ауыр жөтелге ол кезде көк түске айналатынына шағымданады, жиі құсуды бастайды. 3-ші күні казеин-көмір агарына мұрын жұтқыншақтан шырышты себу кезінде кішкентай, жылтыр колониялар табылады. Колониялардың жағындысында кішкентай грам-теріс таяқшалар табылды.
1. Қандай қоздырғышты болжауға болады және анықтаудын қандай әдісі қолданылды? Қандай диагностика әдісін қосымша қолдануға болады?
Көкжөтел және паракөкжөтел қоздырғышын болжауға болады.
Бордетеллалар – майда грам-теріс бактериялар, олар адамның және кейбір жануарлардың респираторлы арналарын мекендейді. B.pertussis және B.parapertussis адамдарда көкжөтел және паракөкжөтелді қоздырады.
Зерттелетін материал – жоғары тыныс алу жолдарының шырышы. Зерттеу материалын екі жолмен алады: тампонды және жөтел пластинкасы әдістері. Екі түрлі тампонды колданады: құрғақ және ылғалданған. Құрғақ тампонмен алған материалды тығыз қоректiк ортаға жедел себедi, ал ылғалданған тампонмен алғанда зертханаға себуге 2-4 сағатта жеткiзу керек. Диагноз коюдың негiзгi әдiсi – бактерологиялық. Бұл әдіс бойынша тығыз қоректік орталарға – әлсiз гемолиз аймағы бар, ұсақ, күмбез тәрiздi тегiс колониялар өсетін Борде-Жангу ортасына (картоп-глицериндi қанды агар); сүтті - қанды агарға; ұсақ сұр – крем түсті колониялар өсетін казеинді-көмірлі агарға (ККА - КУА) себеді. Таза дақылды морфологиялық, дақылдық және антигендік қасиеті бойынша идентификациялайды.
Қосымша экспресс-диагноз қою үшін науқастың көмейінен алынған материалмен төте ИФР-ды арнайы флюоресцентті сарысулармен қою қолданылады және де ИФТ және ПТР пайдаланылады.
Серологиялық диагноз үшін жайылма АР, ПГАР, КБР немесе жанама ИФР пайдаланады, әдетте бұл реакцияларды қос сарысулармен қояды. Төрт есе антиденелер титры артуының диагностикалық маңызы бар.
Достарыңызбен бөлісу: |