З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

118
ћањарынан шошып кеттi. Исатай батыр халыћ ћалыѓ жиналѕан
Толыбай шатћалында з тiнiшiн табыс еттi. Жќѓгiр хан оныѓ айтћан
талаптарын тљгел тыѓдап шыѕып, ћордаланып ћалѕан проблемаларды
12 кљннiѓ iшiнде шешуге уќде бердi. Бiраћ ол уќдесiнде тџрмады.
Сйтiп Жќѓгiр хан халыћ алдындаѕы беделiнен айырыла бастады.
1836
 
жылдыѓ кљзiнде Исатай Тайманџлы ќр тљрлi рулардыѓ ауыл-
дарын аралап жљрiп, Жайыћ казак ќскерлерiнiѓ иемденiп отырѕан
жерлерiн з беттерiнше тартып алуѕа шаћырды. Ктерiлiс ксемiнiѓ
халыћ арасындаѕы беделi мен абыройы кљн санап арта бердi. Кте-
рiлiсшiлер хан жасаѕына есеѓгiрете тойтарыс бердi. Ханныѓ тѓiре-
гiндегi жандайшаптардыѓ бiрi би Б. Ћџдайбергенџлы серкеш руыныѓ
ћазаћтарына шабуыл жасады. Серкештер ктерiлiсшiлердiѓ жаѕында
едi. Исатай серкештерге шабуыл жасаѕандарды жазалау љшiн ћџра-
мында 270 сарбазы бар ћарулы жасаћты жџмсады. Олар ќлгi бидiѓ
ауылын шауып, толыћ кљйзелтiп кеттi.
1837 
жылдыѓ бас кезiнде ктерiлiсшiлерге байбаћты руыныѓ бе-
делдi старшыны Жљнiс Жантелiџлыныѓ ћолы келiп ћосылды. Ендi
ктерiлiс аумаѕыныѓ шекарасы кеѓейе тљстi. Ктерiлiсшiлердiѓ
ћатары да џдайы арта бердi. Ктерiлiс аућымынан ћауiптенген Орын-
бор шекара комиссиясы Исатай Тайманџлын џстап алып, iсiн сотта
ћарауѕа тапсырма бередi. Бџѕан ћарсы генерал-губернатор 
В.А. Пе-
ровскийге
 ктерiлiсшiлердiѓ басшысы шаѕым жасады.
Исатай батыр оѕан жолданѕан тiнiш-шаѕымында былай деп жаз-
ды: 
«Бiздiѓ тiнiштерiмiз бен шаѕымдарымызѕа ешкiм де ћџлаћ аспайды.
Бiздiѓ мал-мљлкiмiздi талан-таражѕа салып, тонап кетедi. Сйтiп бiз
император таћсырдыѓ ћол астына адал ниетпен берiлгендiгiмiз жнiнде
ант ћабылдаѕан бола тџрсаћ та, кљн сайын ћорћынышты љрей кешемiз».
1837
 
жылдыѓ жазы мен кљзiнде ктерiлiсшiлер iрi байлардыѓ
ауылдарына шабуылды кљшейттi. Сол жылы кљзде ћџрамында 200
сарбазы бар жасаћ Ћарауылћожа Бабажанџлыныѓ ауылын шауып,
кљл-талћан етiп кеттi. 50 адам, соныѓ iшiнде 2 сџлтан тџтћынѕа алын-
ды. Ктерiлiсшiлердiѓ елеулi кљшi бiрте-бiрте Хан ордасына жаћын-
дап келе жатты. Ктерiлiсшiлер Жќѓгiр ханды жаћтаушылардыѓ
мал-мљлкi мен шџрайлы жайылымдарын басып алумен болды.
Ктерiлiсшiлер Астрахан губерниясы Чернояр уезiнiѓ аумаѕын
да басып ттi. Онда ћалмаћтар жќне татарлардыѓ ауылдарына ша-
буыл жасап, талћандап кеттi.
Ктерiлiсшiлердiѓ келесi бiр шаѕын жасаѕы Балшыћты ћамалы
маѓында сџлтан Медетћали Шоћаџлыныѓ ауылын шауып кеттi. Сџл-
танныѓ дљние-мљлкi мен малын олжалады.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: