З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

§36. ЏЙЅЫРЛАР МЕН ДЉНГЕНДЕРДIЃ

жүктеу 44,75 Mb.

Pdf просмотр

бет	333/481
Дата	04.01.2022
өлшемі	44,75 Mb.
	#36216

1 ... 329 330 331 332 333 334 335 336 ... 481

a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

1. Џйѕырлар мен дљнгендердiѓ Жетiсу аумаѕына ћоныс аудару се- бептерi.

§36. ЏЙЅЫРЛАР МЕН ДЉНГЕНДЕРДIЃ
ЖЕТIСУЅА ЋОНЫС АУДАРУЫ
ХIХ ѕасырдыѓ 70–80-жылдарында џйѕырлар мен дљнгендер
Ћытайдан Жетiсуѕа ћоныс аудара бастады.
1. Џйѕырлар мен дљнгендердiѓ Жетiсу аумаѕына ћоныс аудару се-
бептерi.
ХIХ ѕасырдыѓ 70–80-жылдары патша љкiметiнiѓ бастамасы
бойынша џйѕырлар мен дљнгендер Жетiсу жерiне ћоныс аудара бас-
тады. Бџѕан дейiн олар Ћытайдыѓ Iле лкесiнiѓ аумаѕында тџрып
келген едi.
Онда тџрѕан џйѕырлар мен дљнгендер ХVIII ѕасырда жќне ХIХ
ѕасырдыѓ бiрiншi жартысында Ћытай љкiметiне ћарсы бiрнеше
рет ктерiлiс жасады. Олар здерiнiѓ џлттыћ тќуелсiздiгi жолын-
да кљрестi. Алайда Ћытай ќскерлерi ол ктерiлiстердi аяусыз ба-
сып-жаныштады. Џйѕырлар мен дљнгендердiѓ кљресi барысында
Iле лкесiнде
Iле сџлтандыѕы
ћџрылѕан болатын. Бџл мемлекеттiк
б i р л е с т i к т i ѓ ћ џ р ы л у ы о н д а ѕ ы i ш к i ћ а р а м а - ћ а й ш ы л ы ћ т а р д ы
асћындырып жiбердi.
1871
жылы Ресей ќскерлерi ол аймаћты
жаулап алды. Патша љкiметi лке тџрѕындарыныѓ отбасылыћ
iстерiне жќне зара ћарым-ћатынастарына араласпау саясатын
џстанды. Олардыѓ жергiлiктi кiмет органдары ћџрылды. Бiраћ
оларды патша ќкiмшiлiгi з баћылауында џстады. Жалпы жаѕдай
едќуiр тџраћтандырылѕандай болды.
Алайда дљние жљзi жџртшылыѕыныѓ ћысым жасауымен ол
лкенi Ћытайѕа ћайтару жнiнде келiссздер жљргiзiле бастады.

241
Мiне, осы кезде џйѕырлар мен дљнгендердiѓ бџдан былайѕы таѕ-
дыры туралы мќселе ктерiлдi.
1881
жылы екi империя арасында
Санкт-Петербург бейбiт келiсiмшарты жасалды. Џйѕырлар мен
дљнгендер бiр жылдыѓ iшiнде Жетiсу облысыныѓ аумаѕына ћоныс
аударуы жнiнде здерi наћты шешiм ћабылдауѕа ћџћыћты болды.
Бџл мќселе бойынша жергiлiктi халыћтыѓ пiкiрi сџрастырылды.
Сйтiп 100 мыѓѕа жуыћ џйѕыр мен дљнген Ћазаћстан аумаѕына
туге тiлек бiлдiрдi.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 329 330 331 332 333 334 335 336 ... 481