В данном дипломном проекте сделан анализ работы центра обработки

89 

 

                                 Тд = 40 (адам/сағ). 

 

Жалпы еңбек шығындары еңбек шығыны құраушыларының қосындысы 

ретінде анықталады:  

 

                    Т = Т

по

 + Т

о

 + Т

а

 + Т

бс

 + Т

п

+ Т

н

 + Т

от

 + Т

д

,                       (5.10) 

 

  Т = 40 + 36,8 + 86,25 + 86,25 + 69+69 + 362,25 + 40 = 703 (адам/сағ). 

 

5.4 Машиналық сағаттың құнын есептеу  

Машиналық  сағаттың  жалпы  өзіндік  құны  келесі  формула  бойынша 

есептеледі: 

 

                       

,                                              (5.11) 

 

мұндағы Н

aм

 – техниканың амортизациясына кететін шығындар;  

                Н

э

 – элeктроэнeргиясына кететін шығындар;  

                Н

м

 – қосымша материалдарға кететін шығындар;   

                Н

з

 – қосалқы бөлшектерге кететін шығындар. 

 

Техниканың  амортизациясына  кететін  шығындар  келесі  формула 

бойынша анықталады: 

                                    

,                                                   (5.12) 

 

мұндағы С

эвм

 – электронды есептеу машинасының бағасы, тг. (IntelCore 

2  Duo  процессоры  негізіндегі  компьютердің  орташа  бағасы 

80000,00тг. құрайды);  

                 К

ам

  –  электронды  есептеу  машинасының  aмортизация  

коэффициeнті, % (К

ам

 = 10%);  

                Т

ч

 – сағатпен саналатын жұмсалған уақыт саны (Т

ч

 = 703). 

 

                                

1,13(тг). 

 

Қосымша  материалдарға  кететін  шығындар  компьютер  бағасынан  2% 

ретінде алынады. Сағаттық аударымдардың нормасы болады: 

 

                                

, 

 

                                

2,28 (тг). 

 

90 

Элeктроэнeргиясына  кететін  шығындар  келесі  формула  бойынша 

анықталады: 

 

                                Н

э

 = Ц

кч 

× М,                                                             (5.13) 

 

мұндағы Ц

кч

 – кв./сағ бағасы;  

                М – электронды есептеу машинасының қуаты, кВт.  

 

Бағдарлама жасалған компьютердің ең жоғарғы қуаты 420 Вт. Осындай 

жағдайда энергияға кететін шығындар құны келесіден аспайды: 

 

                          Н

э 

= 16,02×0,42 = 6,72 (тг). 

 

Қосалқы  бөлшектерге  кететін  шығындар  компьютер  бағасынан  5% 

ретінде алынады. Сағаттық аударымдардың нормасы болады: 

  

                          Н

з 

= (80000×0,05)/703 = 5,69 (тг). 

 

Осылай машиналық сағаттың толық құны тең болады:   

 

                 С

м.с

 = 1,13 + 2,28 + 6,72 + 5,69 = 15,82 (тг). 

 

5.5 Бағдарламалық өнімнің қорытынды өзіндік құнын есептеу 

Үстеме  шығындарды  (H  =  1,2)  және  алдын-ала  талдаудың  жалпы 

уақытын (1 ай) ескере отырып жасау және эксперименттеу 703 сағ болды. 5.1 

формуласына  сәйкес  бағдарламалық  өнімді  жасаудың  жалпы  құны  келесідей 

болады: 

 

                K = 1,2 × (97150+15,82×703) = 129 925,75 (тг). 

 

Бағдарламалық  өнімге  бағдарламалық  тауарларының  ашық  нарығына 

шығу мақсаты қойылмаған.  

Бағдарламалық  өнімнің  бағасы  өзіндік  құнның  және  таза  пайданың 

қосындысымен анықталады:   

 

                                        Ц = С + П,                                                         (5.14) 

 

мұндағы С – өнімнің өзіндік құны; 

                П – таза пайда. 

  

Өнімнің  бастапқы  бағасын  анықтау  кезінде  қалаулы  пайдалылық 

деңгейі  беріледі.  Осы  жағдайда  ұсынылатын  пайдалылық  деңгейі  – 

телекоммуникациялар саласы үшін 20%-дан 40%-ға дейін.  

91 

  

     Ц

п

 = С × (1+Р/100) = 129 925,75 × (1 + 20/100) = 155 910,9 (тг). 

 

Қосылған құн салығы (ҚҚС) 12%, сондықтан  

                        

                                    Ц

р

 = Цп × 1,12,                                                     (5.15) 

 

Кейін ҚҚС ескере отырып өткізім бағасы анықталады:  

              Ц

р

 = Ц

п

 + ҚҚС = 155 910,9 ×1,12 = 174 620,21 (тг). 

 

Нарықтық қатынастар жағдайында өткізімдік баға (DO) интеллектуалды 

қызметке сұранымға байланысты нарықтық бағаға ие болады. 

Ақпаратты  өңдеу  орталықтарын  қолдану  туралы  сөз  қозғағанда 

қарапайым  әрі  бірнеше  терабайттан  неғұрлым  үлкен  болатын  деректер 

қоймасы жиі аталып, осындай қоймалар негізінде талдау жасалынады. Әрине, 

әлемдік деректер негізі күннен күнге қарай ұлғаюда. Ақпарат көлемінің артуы 

мен мультимедианың өсуі болашақта деректердің экспоненциалдық өсіміне ие 

болады.  Олардың  көлемінің  ауқымды  болғаны  соншалық,  қарапайым 

бағдарламалық және ақпараттық құралдармен өңдеу қиынға соғады. Әр түрлі 

объектілерді  құру  мен  эксплуатациялау  барысында  қоршаған  ортаны  қорғау 

мен  тіршілік  қауіпсіздігін  қамтамасыз  етуге  кедергі  келтіретін  мәселелердің 

бірі шумен байланысты. Шу және оның әрекет ету өлшемдері мен адамға әсер 

етуі дыбыстық қысым мен жиіліктік сипаттамалардан тәуелді.  

Бүгінгі  цифрлы  технологиялардың  дамыған  заманында,  деректерді 

сақтау  және  өңдеу  масштабы  мен  жылдамдығы  айтқысыз  және  қоғамдағы 

ақпарат көлемі де биік шыңға жетті. Соның арқасында инновация мен өндіріс 

өсімінің  жаңа  толықыны  негізіндегі  бәсекелестіктің  басты  тірегі  болып 

табылатын  ақпаратты  өңдеу  орталықтары  деректер  жиынтығын  сараптауға 

мүмкіндік береді. 

Ұйымдастырушылық 

және 

қаржылық 

есептеулер 

нәтижесінде 

174 620,21  теңгеге  тең  өткізімдік  баға  алынды.  Ол  өнімнің  бағдарламалық 

қамсыздандыруын  дамытуына  қажет.  Зерттеулердің  нәтижесі  талдау  және 

аналитикалық  модельдеумен  айналысатын  мекемелерде  қолданылуы  жоғары 

ықтималдыққа  ие  және  де  АӨО-лерді  қолданатын  немесе  жобалайтын 

компанияларда  қолданылуы  мүмкін.  Осы  саладағы  жоғары  экономикалық 

тиімділік  және  жұмыстың  жаңалығы  мен  өзектілігі  АӨО-лердің  тиімділігін 

бағалау мақсатында өте маңызды мәнге ие.   

 

 

 

 

 

92 

 

 

 

 

Қорытынды 

Бұл  жұмыстың  бірінші  бөлімінде  ақпаратты  өңдеу  орталықтарына 

жалпы  шолу  жасалды.  Ақпаратты  өңдеу  орталықтары  атқаратын  міндеттер 

және  оларға  қойылатын  талаптар  заманауи  дамып  келе  жатқан  компаниялар 

қоятын    талаптарға  сай.  IT-жүйелердің  құрылымы  және  бизнес-үрдістердің 

автоматизациясы  компаниялардың  барлық  ресурстарын  тиімді  басқаруға 

мүмкіндік  беретін  ақпаратты  өңдеу  орталығын  жасауды  талап  етеді. 

Нәтижесінде  ақпаратты өңдеу орталықтарының бүгінгі күнде атқаратын рөлі 

және маңызы түсіндірілді. 

Екінші  бөлімде  модельдеу  әдістері,  оның  ішінде  аналитикалық  және 

имитациялық  модельдеу  әдістері  туралы  жалпы  мағлұмат  берілген. 

Модельдеу  арқылы  қажетті  зерттеулерді  артық  шығын  шығармай  және 

уақытты үнемдеу арқылы жүргізуге мүмкіндік береді.  Бұл жобада модельдеу 

нысаны  ақпаратты  өңдеу  орталығы  жаппай  қызмет  көрсету  жүйесі  ретінде 

қарастырылады.  Олардың  барлығы  М/М/1/∞  түрлі,  яғни  тек  бір  қызмет 

көрсетуші  құрылғысы  бар  және  кіріс  сұранымдар  ағыны  пуассондық  болып 

табылатын жүйе.  

Үшінші  бөлімде  сұранымдар  ағының  әртүрлі  интенсивтіліктері  үшін 

жауап  беру  уақыты  максималды  рұқсат  етілген  уақыттан  асуының 

ықтималдығын  анықтауға  мүмкіндік  беретін  ақпаратты  өңдеу  орталықтары 

жұмысының  аналитикалық  және  имитациялық  модельдері  жасалды. 

Имитациялық  модельді  құру  үшін  жалпы  мақсатты  модельдеу  жүйесі  GPSS 

World қолданылды.  

Дипломдық жобаның тipшiлiк қayiпciздiгi жәнe eңбeк қopғay

 

 бөлімінде 

оператордың  жұмыс  жасауына  қолайлы  жағдайлар  жасау  үшін  операторлық 

бөлмеде  қажетті  жұмыс  үстелінің  және  жұмыс  бетінің  оңтайлы  өлшемдері 

көрсетілді.  Қызметкердің  жұмыс  орнының  оңтайлы  құрылуы  қызметкердің 

жұмыс  уақыты  кезіндегі  жоғары  еңбек  өнімділігін,  жұмысының  тиімділігін 

және  жоғары  сапасын  қамтамасыз  етеді.  Оператордың  жұмыс  орнындағы 

құрылғылар  едәуір  шу  шығаратындықтан  адам  ағзасына  әсер  ететін  шу 

деңгейі есептелінді.  

Экономикалық  жағынан  осы  жобаның  негізі  бағдарламалық  өнім 

ретінде  қарастырылады.  Осыған  байланысты  оны  шығаруға  кететін 

шығындар, яғни қызметкерлердің еңбекақысы, бағдарламаны жасауға кететін 

уақыттың  құны  және  басқа  да  шығындар  есептелінді.  Нәтижесінде 

бағдарламалық өнімнің өткізімдік бағасы 174 620,21 теңгеге тең болуы қажет. 

93 

Зерттеулердің 

нәтижесі 

талдау 

және 

аналитикалық 

модельдеумен 

айналысатын  мекемелерде  қолданылуы  жоғары  ықтималдыққа  ие  және  де 

АӨО-лерді  қолданатын  немесе  жобалайтын  компанияларда  қолданылуы 

мүмкін.  Осы  саладағы  жоғары  экономикалық  тиімділік  және  жұмыстың 

жаңалығы  мен  өзектілігі  АӨО-лердің  тиімділігін  бағалау  мақсатында  өте 

маңызды мәнге ие.   

                                

                                   Әдебиеттер тізімі 

1  Кудрявцев 

Е.  М.  GPSS  World.  Основы  имитационного 

моделирования различных систем. – М.: ДМК Пресс, 2004. – 320 с. 

2  Боев  В.  Д.  Моделирование  систем.  Инструментальные  средства 

GPSS World. – СПб.: БХВ - Петербург, 2004. – 368 с. 

3  Саати  Т.  Л.  Элементы  теории  массового  обслуживания  и  ее 

приложения. – М.: Советское радио, 1971. – 505 с. 

4  Бусленко Н. П. Моделирование сложных систем / Н. П. Бусленко.  – 

М.: Наука, 1968. – 355 с. 

5  Шастова  Г.  А.  Выбор  и  оптимизация  структуры  информационных 

систем. – М.: Энергия, 1972. – 256 с. 

6  Грибанов  Д.  В.  Статистическая  обработка  результатов  измерений 

временных характеристик WEB-приложений. – М.: Труды ВНИИАС, 2005. – 

Вып. 2. – 62 с. 

7  Вишневский 

В.М. 

Теоретические 

основы 

проектирования 

компьютерных сетей. – М.: Техносфера, 2003. – 512 с.  

8  Воробьев  А.  И.  Модели  и  методы  повышения  эффективности 

предоставления  информационных  услуг  в  центрах  обработки  данных: 

автореф... канд. технич. наук: 05.13.01 – СПб., 2012. – 17 с. 

9  Бронштейн  О.  И.  Модели  приоритетного  обслуживания  в 

информационно-вычислительных  системах  /  О.  И.  Бронштейн,  И.  М. 

Духовный. – М.: Наука, 1976. – 220 с. 

10  Клейнрок 

Л. 

Теория 

массового 

обслуживания. 

– 

М.: 

Машиностроение, 1979. – 432 с. 

11  Клейнрок  Л.  Вычислительные  системы  с  очередями.  –  М.:  Мир, 

1979. –600 с. 

12  Советов  Б.Я.  Применение  методов  оптимизации  в  задачах 

структуризации  корпоративного  центра  обработки  данных.  –  Известия 

СПбГЭТУ «ЛЭТИ». – 2012. – № 8. – С. 41 – 46. 

13  Морозов В. К. Основы теории информационных сетей. – М., Высшая 

школа, 1987. – 271 с. 

14  Олифер В. Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы. 

– СПб: Питер, 2011. – 944 с. 

15  Теоретические  основы  теории  планирования  эксперимента:  учебное 

пособие / под ред. Г. К. Круга. – М.: МЭИ, 1983. – 216 с. 

94 

16  Шерр  А.  Анализ  вычислительных  систем  с  разделением  времени.  – 

М.: Мир, 1970. – 135 с. 

17  Снапелев Ю. М. Моделирование и управление в сложных системах. 

– М.: Советское радио, 1974. – 264 с. 

18  Хоменюк  В.  В.  Элементы  теории  многоцелевой  оптимизации.  –  М.: 

Наука, 1983. – 124 с. 

19  Джейсуол Н. Очереди с приоритетами. – М.: Мир, 1973. – 280 с. 

20  Вентцель  Е.  С.  Теория  вероятностей  и  ее  инженерные  приложения 

/Е. С. Вентцель, Л. А. Овчаров – М.: Высшая школа, 2000. – 480 с. 

21  Нейлор  Т.  Машинные  имитационные  эксперименты  с  моделями 

экономических систем / Т. Нейлор; пер. с англ. В. Ю. Лебедева и А. В. Лотова; 

под ред. А. А. Петрова. – М.: Мир, 1975. – 500 с. 

22  Янбых  Г.  Ф.  Проектирование  структуры  отраслевой  сети 

вычислительных  центров  –  Л.:  Библиотека  по  автоматике,  выпуск  520: 

Энергия, 1974. – 104 с. 

23  Коньшин С.В., Кондратович А.П. Ұйым стандарты. Оқу-әдістемелік 

және  оқу  жұмыстарының  құрылуына,  жазылуына,  рәсімделуіне  және 

мазмұнына қойылатын жалпы талаптар. КЕАҚ СТ 56023 – 1910 – 04 – 2014. 

24  Aбдимуpaтoв Ж.C., Дюceбaeв М.К., Caнaтoвa Т.C., Хaкимжaнoв Т.E.  

Eңбeктi  қopғaу.  Дәpicтep  жинaғы  (050718-  Элeктpоэнepгeтикa  мaмaндығы 

бoйыншa бapлық түpдe oқитын cтудeнттep үшiн)  Aлмaты: – AЭжБИ, 2006  

25  Т.C. Caнaтoвa, C.E. Мaнaнбaeвa, A.C. Бeгимбeтoвa.  Eңбeктi қopғaу. 

Күндiзгi-cыpттaй  oқу  түpiнiң  бapлық  мaмaндықтap  cтудeнттepi  үшiн   

зepтхaнaлық  жұмыcты  opындaуғa  apнaлғaн  әдicтeмeлiк  нұcқaу.  –  Aлмaты: 

AЭжБИ, 2008.-22 б.  

26  Дүйceбaeв  М.Қ.,  Хaкiмжaнoв  Т.E.,  Aдaм  өмipiнiң  қaуiпciздiгiнiң 

нeгiзi. – Aлмaты, 2002.  

27  Бaзылoв  Қ.Б.,  Aлибaeвa  C.A.,  Нуpмaгaмбeтoвa  C.C.  Бiтipушi 

жұмыcының  экoнoмикaлық  бөлiмi  үшiн  әдicтeмeлiк  нұcқaулap.  050719  – 

Paдиoтeхникa,  элeктpoникa  жәнe  тeлeкoммуникaция  мaмaндығының  бapлық 

oқу түpiнiң cтудeнттepiнe apнaлғaн. – Aлмaты: AЭжБИ, 2009.  

28  Aмaнжoлoвa 

K.Б.,  Aлибaeвa  C.A.  Экoнoмикa  пpeдпpиятий 

тeлeкoммyникaций. – Aлмaты: AИЭC, 2003.  

29  Голубицкая Е.А. Экономика связи. – М.: ИРМАС, 2006. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

95 

 

 

 

 

 

 

 

                           

А қосымша 

                   GPSS тілінде модельдеудің нәтижесі 

 GPSS World Simulation Report - Untitled Model 1.1.1 

 

                   Friday, May 03, 2016 15:22:19   

          

      START TIME         END TIME   BLOCKS   FACILITIES    STORAGES 

    18715694.818     37855383.319     13         1            0 

  

 

          NAME                      VALUE   

          CMO1                  10005.000 

         EXPON                  10000.000 

         INPUT                      1.000 

         LINE1                  10004.000 

         OBSLU                      7.000 

        PHASE1                  10003.000 

        SYSTEM                  10002.000 

         XTIME                  10001.000 

 

 

LABEL              LOC  BLOCK TYPE     ENTRY COUNT CURRENT COUNT RETRY 

INPUT               1    GENERATE         10000             0       0 

              2    QUEUE            10000             0       0 

              3    QUEUE            10000             0       0 

              4    QUEUE            10000             0       0 

              5    SEIZE            10000             0       0 

                    6    DEPART           10000             0       0 

OBSLU               7    ADVANCE          10000             0       0 

              8    RELEASE          10000             0       0 

              9    DEPART           10000             0       0 

             10    DEPART           10000             0       0 

             11    TABULATE         10000             0       0 

             12    TERMINATE        10000             0       0 

             13    ADVANCE              0             0       0 

 

 

FACILITY    ENTRIES  UTIL.   AVE. TIME AVAIL. OWNER PEND INTER RETRY DELAY 

  CMO1       10000  0.099     189.070    1      0     0    0     0      0 

 

 

QUEUE         MAX CONT. ENTRY  ENTRY(0) AVE.CONT. AVE.TIME   AVE.(-0) RETRY 

SYSTEM         4   0    10000    0        0.110    209.869    209.869   0 

PHASE1         4   0    10000    0        0.110    209.869    209.869   0 

LINE1          3   0    10000   8991      0.011     20.799    206.131   0 

 

 

TABLE         MEAN    STD.DEV.          RANGE      RETRY  FREQUENCY    CUM.% 

XTIME       209.869   206.684                        0 

                              0.000 - 100.000           3808     38.08 

                           100.000  - 200.000           2271     60.79 

96 

                           200.000  - 300.000           1512     75.91 

                           300.000  - 400.000            898     84.89 

                           400.000  - 500.000            585     90.74 

                           500.000  - 600.000            381     94.55 

                           600.000  - 700.000            207     96.62 

                           700.000  - 800.000            129     97.91 

                           800.000  - 900.000             84     98.75 

                           900.000  - 1000.000            46     99.21 

                          1000.000  - 1100.000            34     99.55 

                          1100.000  - 1200.000            20     99.75 

А қосымшасының жалғасы

 

                          1200.000  - 1300.000            10     99.85 

                          1300.000  - 1400.000             6     99.91 

                          1400.000  - 1500.000             3     99.94 

                          1500.000  - 1600.000             3     99.97 

                          1600.000  - 1700.000             1     99.98 

                          1700.000  - 1800.000             0     99.98 

                          1800.000  - 1900.000             0     99.98 

                          1900.000  - 2000.000             1     99.99 

                          2000.000  - 2100.000             0     99.99 

                          2100.000  - 2200.000             0     99.99 

                          2200.000  - 2300.000             1    100.00 

 

 

FEC XN    PRI        BDT        ASSEM   CURRENT  NEXT  PARAMETER    VALUE 

 20001     0    37857094.056    20001     0       1