115
Балабақшада жүргізілген ойындар.
Рөлдік ойындар мектепке дейінгі балалар өмірінде елеулі орын алады. Бұл
ойындар ұзақа та ,қысқа да болуы мүмкін. Сюжетті- рөлді ойындар бейнелеу құралы роль
мен ойын әрекеті болып табылады. Өзінің сипаты жағынан бұлар көбінесе еліктеу,
шындықты көрсету болып табылады.
Мысалы «Дүкен» ойынын ойнағанда балалар сатушы сатып алушының
әрекеттеріне еліктейді.
«Дәрігер», «Шаштараз», «Отбасы» ойындары арқылы айналадағы өмірді
бақылауға, күнделікті өз өмірлерінен алған білімдерін ойын сюжетіне пайдалануға
төселдендіруге болады. Педагог өтілген ойынға талдау жасап, оның балаларға тигізген
тәрбиелік ықпалын бағалауға, өз тобындағы сюжетті-рөльді ойындарының одан әрі
басшылық ету тәсілдерін ойластыруға тиіс.
Қойылымдық ойындарда рольдер, ойын әрекеттері қандай шығарманың, ертегінің
т.б. Сюжеті мен мазмұны шарттас болады. Ол сюжетті-рөльді ойынға ұқсас. Барлық
балалар ертегіні жақсы көреді, ертек айтып берсең бар ынтасымен тындайды. Ертегі
балалардың ой- қиялын, сөздік қорын дамытады.
Құрылымдық ойындар- балалар әрекетінің бір түрі. Оның негізгі мазмұны
қоршаған
өмірді алуан түрі құбылыстарды және соларға байланысты іс-әрекеттерді бейнелеу
болып табылады.
Құрылыс ойыны бір жағынан сюжетті-рөлді ойнауға ұқсас келеді. Балалар ойын
үстінде көпірлер, стадиондар, темір жолдар, театрлар, цирктер т.б. ірі құрлыстар салады.
Дидактикалық ойындар баланың ақыл- ойын дамытып, оқу іс-әрекетке деген
қызығушылықтарын арттырады.
Мектеп жасына дейінгі балалардың зейіні тұрақсыз, импульсивті болғанымен,
қабылдау есте сақтау мүмкіндіктері жақсы дамыған.
Сондықтан кез- келген оқу іс-әрекетті өткізу үшін дидактикалық ойындар қолдана
білу керек.
Бала тәрбиесі қиын да, жауапты міндет. Ұрпақ тәрбиесі қоғамнан тыс, оқшау
тұрған емес. Ол қоғамның, заманың бағыт- бағдармен, тыныс-тіршілігімен бірге жүріп
отырады. Осы орайда кез-келген бүлдіршін үшін бала тәрбиесі ата-анасына берілген
тәлім-тәрбиені одан әрі жалғап, жандыратыны сөзсіз
Балабақшада тәрбиеленушілердің танымдық іс-әрекетін қалыптастыруда негізгі
жұмыс түрі- ойын әрекеті.
Бала саналы, мәдениетті, адамгершілігі мол болып , жан-жақты дамуы үшін және
тілін дамытып, сөз байлығын дамыту үшін және айналадағы өмір құбылысын ұғыну үшін
пайдаланудың маңызы зор.
Ойын үстінде баланың түрлі қасиеттері, қабілеті мен белсенділігі де көрінетіні
туралы аса көрнекті педагог А. С Макаренко былай дейді: «Ойында бала қандай болса,
өмірде кәсіби қызмет саласында, көбінесе сондай болады». Сондықтан келешекке
адамды тәрбиелеу- бәрінен бұрын ойын арқылы жүзеге асыралады. Ойын- балалар үшін
айналадағы танып, білу тәсілі.
Ойын әрекеті мазмұнынан әлеуметтік сипаты баланың қоғамдық өмір
сүретіндігімен байланысты. Ол алғашқы айлардан бастап- ақ маңайындағылармен қарым-
қатынас жасауға ұмытылады, соның арқасында жасау құралы, күш қуаты тілді біртіндеп
меңгереді.
Ойын- бала әрекетінің негізгі түрі. Ойын ойнағанда бөлме теңіз де, ұшақ та темір
жол вагоны да болуы мүмкін. Балалар ойын кезінде тыныш отыра алмайды. Тіпті жалғыз
баланың өзінде де сөйлесіп жүреді.. Сондықтан, ойын барысында тілдесім үлгісі
қалыптасады.
Ойын – балалар өмірінің нәрі, яғни оның рухани жетілуі мен табиғи өсуінің қажетті
алғы шарты және халықтың салтын үйренуде, табиғат құбылысын тануда олардың көру,
116
есту, сезу қабілеттерін, зейінділік пен тапқырлықтарын дамытады. «Адам өркениетке
бейім болуы үшін балалық шақты бастан кешуі міндетті, егер ойын мен қызыққа толы
балалық шақ болмаса, ол мәңгілік жабайы болып қалған болар еді» деп К.Чуковский бала
денесінің дамуы мен ой-дүниесінің өркен жаюы ойынға тікелей тәуелді екендігін атап
көрсеткен.
Әдебиеттер:
1. «Отбасы және балабақша» 2002 ж №5.
2. Айтмамбетова Б. Жаңашыл педагогтар идеялары мен тәжірибелері. -А., 1991.
3.Бала тәрбиесі № 2 2006 ж
,№ 4 2008 ж
4. «Казахские детские игры» кітабы авторы: Молдагаринов Аскар Алма-
АтаЖалын» 1987ж
«Использование игр и игровых приемов в работе с детьми, имеющими
фонетико – фонематическое недоразвитие речи»
Малик А.А.,«Павлодар қаласының №33 сәбилер бақшасы» МҚКК – ның логопеді
В данной работе изложены инновационные методы работы с детьми имеющими
фонетико-фонематическое
недоразвитие
речи.
Предложены
авторские
многофункциональные игры «Умный телефон» и «Звонкий колокольчик». Результаты
данной методики показывают, что работа в комплексе приводит к повышению
эффективности фонематического восприятия, анализа и синтеза, увеличению речевой,
коммуникативной и познавательной активности дошкольников. Данные авторские игры
могут быть рекомендованы в логопедических группах, логопунктах дошкольных
образовательных учреждений.
Развитие фонематического восприятия является одной из главных задач, стоящих
перед
логопедами
, работающими с детьми с нарушениями речи. Несформированность
фонематического слуха негативно влияет на формирование звукопроизношения детей.
Дети с нарушением фонематического восприятия часто искажают в речи те звуки,
которые умеют произносить правильно. Причина неправильной речи кроется в
недостатках фонематического восприятия.
Как педагог стремлюсь постоянно развиваться, ищу новые пути развития. Работаю
над коррекцией нарушения звукопроизношения у детей. Поэтому включаю в свою работу
инновационные методы и технологии обучения дошкольников. Большое внимание уделяю
игровым технологиям. Игровые технологии в дошкольном логопункте использую, в
первую очередь, для решения актуальных проблем, нарушения звукопроизношения у
детей дошкольного возраста, имеющих фонетико-фонематическое недоразвитие речи.
Попадая на логопункты, дети с задержкой в речевом развитии нуждаются, иногда, в
длительном логопедическом воздействии. Необходимые многократные повторения одного
и того же материала утомляют детей. Поэтому я стараюсь разнообразить занятия, чтобы
отрабатываемый материал не наскучил ребенку, был для него интересен. Только
положительная мотивация будет способствовать эффективной работе, что приведет к
желаемому результату. Умная и занимательная игра активирует внимание детей,
обеспечивает восприятие нового материала. Так как в дошкольном возрасте ведущей
деятельностью детей является игра, применяю игровые приёмы для наиболее
эффективного построения процесса обучения детей с ФФНР и развития у них
