УўК 004(075) кбк 32. 81 я72 і-74 а в т о р л а р т о б ы : Б. Болтаев, M. Mахкамов

31

Меңзер  керекті  бөліктің  (белгі,  сөз, 

қатар  немесе  абзац,  бет)  бірінші 

белгісінің  алдына  орналастырылады.

Белгіленуі

 | 

керек болған бөлік.

 

Shift пернесін басып тұрған күйде

  → 

бағыт  пернесі  мəтіннің  керекті  бөлігі 

ерекшеленгенге  дейін  басылады.

Белгіленуі керек болған бөлік.

Құжатты толық ерекшелеу үшін жедел

  Ctrl  + A  

пернелері басылады.

Тышқанның көмегімен блокқа бөлудің негізгі əдістері төмендегідей:

Меңзерді  белгіленуге  тиісті  бө-

лік тің  үстіне  əкеліп,  тышқанның 

сол жақ батырмасын басқан күйде 

жылжыту.

Тышқанды пайдалану.  Мəтіннің 

белгіленуге  тиісті бөлігі.

 

Сөзді  ерекшелеу  үшін  меңзерді 

сөздің  үстіне  əкеліп,  тышқанның 

сол жақ батырмасын 2 рет басу.

Тышқанды пайдалану.  Мəтіннің 

белгіленуге  тиісті бөлігі.

 

Абзацты  ерекшелеу  үшін  мең-

зерді  сол  абзацтың  үстіне  əкеліп, 

тышқанның  сол  жақ  батырмасын 

3 рет басу.

Тышқанды  пайдалану.  Мəтіннің 

белгіленуге тиісті бөлігі.

Сөйлемді  ерекшелеу  үшін Ctrl 

пернесін  басып  тұрған  күйде 

меңзерді  сөйлем  үстіне  əкеліп, 

тышқанның  сол  жақ  батырмасын 

1 рет басу.

Тышқанды  пайдалану.  Мəтіннің 

белгіленуге тиісті бөлігі.

Блоктың  үстінде  сан  түрлі  амалдарды  (өшіру,  нұсқалау,  көшіріп 

өткізу, форматтау жəне т.б.) орындауға болады.

ҚҰЖАТТЫ  ЖОЮ

Кейде мəтiн жазу барысында қате жазылған белгiнi жою қажет бо-

лады. Егер құжаттың сөз, сөйлем, жол немесе абзац сияқты үзiндiсiн 

жою  қажет  болса,  бұл  үзiндiнi  блокқа  алып,   Delete     пернесiн  басса 

жетедi. 

Мəтіндегі бір немесе бірнеше белгіні төмендегі əдістердің бірімен 

жоюға  болады:

32

Меңзерді  жойылуға  тиісті  белгінің 

алдына  апарып,   Delete   пернесін 

басу керек.

Меңзер  жойылуға  тиісті  белгінің 

артында  тұрса,   ←      Backspace  

басылады.

Кейде мəтіннің бірер бөлігін басқа жеріне ауыстыру қажет болады. 

Бұны орындау үшін:

1-əдіс. Тиісті бөлік блокқа алынады да, Бас (Главная) таспасындағы 

Алмастыру буфері (Буфер обмена) тобынан

 

 

Қиып алу батырма-

сы  таңдалады.  Соның  нəтижесінде  қиып  алынған  бөлік  Алмастыру 

буфері деп аталатын қосалқы жадта уақытша сақталып қалады. Енді 

қиып  алынған  бөлікті  орналастырылуға  тиісті  орынға  апару  үшін 

меңзер орнатылады да, Бас (Главная) таспасының Алмастыру буфері 

(Буфер обмена) тобындағы

 

 

Кірістіру (Вставить) батырмасы ба-

сылады.

2-əдіс. Тиісті бөлік блокқа алынады жəне тышқанның сол жақ ба-

тырмасын басып тұрған күйде керекті орынға жылжытып апарылады.

ҚҰЖАТТА  КӨШIРМЕ  КӨШIРУ

Мəтiннiң  ерекшеленген  үзiндiсiнен  көшiрме  алу  үшін  мəтiннiң 

көшiрме көшiрiлетiн үзiндiсi блокқа алынады. Бас (Главная) менюіндегі 

Алмастыру буфері (Буфер обмена) тобынан 

 

 

Көшірме алу (Ко-

пировать) батырмасы таңдалады. Сонда белгіленген бөліктің нұсқасы 

алмастыру  буферінде  сақталып  қалады.  Содан  соң  меңзер  нұсқа  ор-

наластырылуы  керек  жерге  қойылып,  Бас  (Главная)  менюіндегі  Ал-

мастыру буфері (Буфер обмена) тобынан

 

 

Кірістіру (Вставить) 

батырмасы басылады.

Microsoft Word бағдарламасы  орналастырылып  жатқан  нұсқаны 

бірнеше əдістердің арасынан біреуін таңдап орналастыруды ұсынады:

Нұсқасы алынған 

мəтін

Форматын сақтап 

қалу

Форматтарды 

біріктіру

Тек мəтінді ғана 

орналастыру

6-сынып

 

MS Word

6-сынып

 

MS Word

6-сынып

 MS Word

6-сынып

 MS Word

33

ҚҰЖАТТАҒЫ  ІЗДЕСТІРУ  ЖƏНЕ  АЛМАСТЫРУ

Үлкен  көлемдегі  мəтіннен  бірер  сөзді  (есімді  немесе  сөйлемді) 

іздеп  табу  жəне  ауыстыруға  көп  уақыт  жұмсалады. MS Word 

бағдарламасында бұл үдерісті жүзеге асыру қолайлы болуы үшін Іздеу 

жəне алмастыру (Найти и заменить) диалог терезесі бар. Бұл терезені 

ашу  үшін  қосарлы  Ctrl  +  F  жедел  пернелерін  басуға  немесе  Бас 

(Главная)  менюіндегі  Редакциялау  (Редактирование)  логикалық  то-

бынан Алмастыру (Заменить) батырмасын таңдауға болады. Cоның 

нəтижесінде Іздеу (Найти), Іздеу жəне алмастыру (Найти и заменить) 

жəне Өту (Перейти) қабаттарынан тұратын төмендегі көріністегі диа-

лог терезесі ашылады:

Аталмыш  терезенің  Найти:  алаңына  іздестіріліп  жатқан  сөз, 

Заменить  на:  алаңына  алмастырылатын  сөз  жазылады.  Енді  осы 

мақсаттан  туындай  отырып,  Алмастыру  (Заменить),  Бəрін  алмас-

тыру  (Заменить  все)  немесе  Кейінгісі  іздестірілсін  (Найти  далее) 

батырмаларын пайдалануға болады.

СҰРАҚТАР МЕН ТАПСЫРМАЛАР

1.  Мəтiндi  редакциялау  дегенiмiз  не?

2.  Мəтiндi  редакциялағанда  қолданылатын  əрекеттердi  айт.

3.  Мəтiннен  «түсiп  қалған»  белгiлер  қалай  кiрiстiрiледi?

4.  Мəтiндегi  артықша  белгi  қалай  жойылады?

5.  Блок  дегенiмiз  не?

6.  Мəтiннiң  бiрер  үзiндiсi  қалай  блокқа  алынатынын  іс  жүзінде 

көрсет.

7.  Мəтiннiң  ерекшеленген  үзiндiсi  арқылы  қандай  əрекеттердi 

орындауға  болады?

3 –Информатика, 6-сынып