Қуандыкова Н. Т. ҚАржылық есеп модульдік бағдарлама бойынша

жүктеу 449,84 Kb. бет 80/131 Дата 12.12.2022 өлшемі 449,84 Kb. #40573

Навигация по данной странице:

• Процесстік әдіс

Қайта бөлу әдісі Өндіріс шығындары есебін және өнімдердің өзіндік құнын есептеп шығаруды қайта бөлу әдісі бастапқы мате­риалдар мен өңдеу сипаты бойынша, жалғастық сатылармен өңдеу жағдайында бірыңғай жаппай өнімдер өндірілетін өнеркәсіп салаларында қолданылады. Бұл өндірістерде бастапқы шикізат технологиялық процестің жекелеген сатыларында жалғастықпен өңдеуден өтуге тартылады. Өндірістің қайта бөлу технологиялық проце­сінде жұмсалатын шығындарды баптар бойынша – есептеп шығару баптарына бөлек және өнімдердің түрлері немесе топтары бойынша қайта бөлуді ескеру қажет. Қайта өңдейтін өнеркәсіптің кейбір өндірістерінде бастапқы бір шикізаттан өнімдердің бірнеше сорттары жасалуы мүмкін. Мысалы, ағаш тілетін өндірісте бір бөренеден тақтайлардың әртүрлі сорттары шығады. Мұндай өндірістерде өнімдердің өзіндік құнын есептеп шығару кезінде коэффициенттер әдісі қолданылады, есептеп шығару әдісі екі тәсілді орындайды: алдымен шартты өнімді есептеп шығарады, яғни бір сортқа шартты түрде келтірілген өнімдердің өзіндік құны есептеліп шығарылады, содан соң коэффициенттердің көмегімен өнімдердің әрбір жеке сортының өзіндік құны анықталады. Қандайда бір сортты шикізатты өңдеуге әртүрлі еңбек жұмсалатындығы, технологиялық тәртібіндегі айырмашылық және өңдеудің ұзақтығы коэффициенттер жүйесінің негізіне жатады, яғни өнімдердің қандайда бір сортын өндіру үшін әртүрлі шығындар жұмсауға тура келеді. Мәселен, домна өндірісінде коэффициенттер жүйесі шойынның әр түріне жұмсалатын шығындардың деңгейін ескере отырып құралады, ал прокат өндірісінде коэффициенттер жүйесі әртүрлі өнім профилдеріндегі прокаттың ұзақтығы ескеріле отырып құралған. Өнімдердің қандайда бір сортының өзіндік құны коэффициенттерді құру негізі етіп алынған базаға байланысты емес қатынасы бойынша қалған бүкіл сорттардың өзіндік құнын анықтайтын бірлік ретінде қабылданады. Процесстік әдіс Өндірістегі шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың процесстік әдісі біртүсті өнім шығаратын кәсіпорындарда пайдаланылады. Бұл кәсіпорындарда аяқталмаған өндіріс болмайды. Бұл әдісте өнім шығаруға кеткен шығындардың бәрі есепке алынады, өнім шығару процессі бірнеше кезеңнен құралады, мысалы көмір шығару: алдымен дайындық жұмыстар, көмірді алу, шахтаға дейін тасымалдау және сыртқа шығару, сорттау,өңдеу, вагонға тиеу. Бұл әдіс екі түрде танылады – тікелей және жанама. Өнімнің өзіндік құнын анықтау тәсілдері Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау –ол өндірістік есептің соңғы кезеңі, ол үш кезеңнен құралады: І – шығарылған өнімнің өзіндік құны жалпы есептеледі; ІІ - шығарылған өнімнің өзіндік құны жеке түрлері бойынша есептеледі; ІІІ - шығарылған 1дана өнімнің өзіндік құны есептеледі; Калькуляциялауда бірнеше тәсілдері қолданылады: нормативті, шығындарды сомалау, шығындарды пропорциалды бөлу (индексті), тікелей есептеме, аралас және коэффициентті тәсілдер. Пропорционалды әдісте жалпы шығындар бір базистік көрсеткішке бөлу арқылы есептеледі (%). „Директ-кост“ әдісі үлкен шаруашылықтарда қолданылады (машина жасау). Өндіріске жұмсалатын барлық шығындар өндірісте жұмсалмай түрып есептеледі.Шығындар стандартын есептеу үшін натуралды және құндық көрсеткіштер пайдаланылады. Нақты жұмсалған шығындармен стандартты арасындағы айырмашылық анықталады. жүктеу 449,84 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз