61
заңдылықтары.
Кроссинговер
кезіндегі
гендердің
рекомбинациясы.
Кроссинговердің генетикалық маңызы.
Белгілер мен кроссинговерді тізбектеп иеленудің генетикалық талдамасы,
хромосомалардың генетикалық карталарын құрастыру. Тапсырмаларды шешу.
3.3
Жыныс генетикасы.
Жыныстық хромосомалар. Жынысты анықтаудың теңгерімдік гипотезасы.
Жануарлардың жыныстық хромосомаларының өзара байланысу түрлері.
Жыныспен тізбектелген белгілерді иелену заңдылықтары. Дрозофила
көздерінің түсін иелену (локус white).
Жыныспен тізбектелген белгілерді иелену заңдылықтары. Тапсырмаларды
шешу.
3.4 Генотип – тұтас жүйе. Гендердің өзара ықпалдасуы.
Гендердің өзара ықпалдасуы.Аллельдік гендердің ықпалдасуы: толық
басымдық, толық емес басымдық, кодоминирование, жоғары басымдық.
Аллельдік емес гендердің өзара ықпалдасуы: комплементарлық, эпистаз,
полимерия, плейотропия. Пенетранттық және экспрессивтік туралы ұғымдар.
Гендік жиынтықтар. Генотип тарихи қалыптасқан тұтас жүйе ретінде.
Гендердің өзара ықпалдасуының әртүрлі типтерінде белгілерді иеленудің
генетикалық талдамасы. Тапсырмаларды шешу.
3.5 Адам генетикасы.
Адам генетика объектісі ретінде. Адам генетикасының міндеттері мен
әдістері. Адам генетикасы мен медициналық генетика байланысы. Адам
геномының ұйымдастырылуы. Адамның негізгі тұқым қуалаушылық аурулары,
кейбір даму дефектілерін иелену. Адамның жыныспен тізбектелген және
тізбектелмеген хромосомалық синдромдары. Медициналық-генетикалық
консультация беру.
3.6 Өзгергіштіктің негізгі нысандары.
Генотип және фенотип. Тұқым қуалаушылық және орта, реакция нормасы.
Тұқым қуалаушылық және тұқым қуалаушылық емес өзгергіштік.
Модификациялық өзгергіштік. Мутациялық өзгергіштік және оның жіктелуі
қағидаттары. ДНҚ молекулаларының репарациясы. Комбинациялық
өзгергіштік.
3.7
Модификациялық өзгергіштік заңдылықтары.
Өзгергіштікті (модификациялық), сандық және сапалық белгілердің
түрлену түрлерін және олардың графикалық суретін, түрлену қатарының
құрылысын зерделеу, іріктеу көрсеткіштерін есептеп шығару және олардың
шынайылығын бағалау.
3.8
Жануарлардың, өсімдіктердің және микроағзалардың селекциясы.
Жануарлар, өсімдіктер және микроағзалар селекциясының негізгі
әдістері.Өсімдіктер сұрыбы, жануарлар тұқымдары, микроағзалар штамдары
ұғымы.Селекцияның жаңа әдістері. Заманауи селекция жетістіктері және негізгі
бағыттары. Гендік және жасушалық инженерия. Биотехнология.
62
3. Тақырыптық жоспар
12-
кесте. «Жалпы биология» қосымша білім беру бағдарламасының
тақырыптық жоспары
№
Модульдер мен тақырыптардың атауы
Сағат саны
I-
шімодуль. Цитология
17
1.1
Жасуша теориясы, оның негізгі еределері
2
1.2
Жасушалардың физикалық-химиялық қасиеттері.
4
1.3
Жасушаның құрылымдық компоненттері, олардың
функциялары.
4
1.4
Жасуша – ағзалар тіршілігінің бірлігі. Метаболизм.
4
1.5
Матрица синтезінің реакциялары.
3
ІІ-ші модуль.Ағзалардың көбеюі және дамуы
16
2.1
Жасушаның қалпына келуі. Жасушалық цикл. Митоз.
2
2.2
Жыныстық емес көбею, оның нысандары.
2
2.4
Жыныстық көбею. Мейоз.
4
2.5
Жыныстық жасушалар. Гаметогенез.Ұрықтандыру.
2
2.6
Онтогенез. Жануарлардың эмбриондық дамуы
4
2.7
Эмбриогенездіктен кейінгі даму (тура және жанама).
2
ІІІ-ші модуль.Генетика және селекция негіздері
19
3.1
Мендельдің тұқым қуалаушылық заңдары.
2
3.2
Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясы.
Тізбектеп иелену
2
3.3
Жыныс генетикасы.
2
3.4
Генотип тұтас жүйе ретінде. Гендердің өзара
ықпалдасуы.
2
3.5
Адам генетикасы.
2
3.6
Өзгергіштіктің негізгі нысандары.
4
3.7
Модификациялық өзгергіштік заңдылықтары.
2
3.8
Жануарлардың, өсімдіктердің және микроағзалардың
селекциясы.
3
Барлығы
52
4.
Әдістемелік қамтамасыз ету
1. Оқу кабинеті.
2. Оқу үстелдері мен орындықтары.
3. Кеңсе заттарының кең ассортименті.
4. Принтерге арналған қағаз.
5. Компьютерлер, мүмкіндігінше, МiсгоsoftWindowsXP\2000, Мiсгоsoft
Оffice 2003, Аdobe Рhotoshop бағдарламалық қамтамасыз етуі орнатылған
б. Принтер, мүмкіндігінше түрлі түсті басып шығаратын.
7. Мүмкіндігінше, сканер, мультимедиялық проектор.
63
8. «Дала» деректерін жинау үшін қажетті, жеке және арнайы керек-
жарақты білім беру мекемесінің әдіскері немесе педагогы таңдап алынған
зерттеу саласына қарай анықтайды.
Зерттеу жұмысын дайындау, жазу және ұсыну әдіснамасы жөніндегі
әдебиет (әдебиетті бағдарламаның соңында келтірілген, пайдаланылған
ақпараттық дереккөздердің тізімінен алуға болады).
Таңдап алынған пәннің саласындағы ақпаратық және анықтамалық
әдебиет.
Таңдап алынған пәннің саласында зерттеу жүргізу жөніндегі
практикумдар.
Таңдап алынған тақырып бойынша далалық зерттеулер жүргізу әдістері.
Тақырыптық сөздіктер және орыс тілі сөздіктері.
Жалпы орта білім беру деңгейінде бейіндік оқытуды ұйымдастыру кезінде
таңдау бойынша мынадай курстар өткізілуі мүмкін: «Биология және экология»,
«
Молекулярлық биология», «Радиациялық генетика», «Биотехнология
негіздері» және т.б.
5. Ұсынылған әдебиеттер тізімі
1.
Программы по биологии для 10-11 классов общеобразовательной
школы естественно-математического направления. Жанабердиева К.А.,
Жумагулова К.А., Сатимбеков Р. // Программы по биологии для 10-11 классов
общеобразовательной школы. – Алматы: КАО им.Ы.Алтынсарина, 2006.
2.
Программы по биологии для 10-11 классов общеобразовательной
школы общественно-гуманитарного направление. Жанабердиева К.А.,
Жумагулова К.А., Сатимбеков Р. // Программы по биологии для 10-11 классов
общеобразовательной школы. – Алматы: КАО им.Ы.Алтынсарина, 2006.
3.
Биология. (Живые организмы). Жунусова К., Алимкулова Р.,
Жумагулова К. Учебник для 6 класса общеобразовательной школы. – Алматы:
Атамура, 2006.
4.
Биология. (Многообразие живых организмов). К. Кайым, Сатимбеков
Р., Аметов А., Кожантаева Ж. Учебник для 7 класса общеобразовательной
школы. – Алматы: Атамура, 2007.
5.
Биология. (Многообразие живых организмов) К.Кайым, Сатимбеков Р.,
Кожантаева Ж. Методическое руководство для 7 класса общеобразовательной
школы - Алматы: Атамура, 2007.
6.
Биология. Учебник. Р.Алимкулова., Р.Сатимбеков. – Алматы: Атамура,
2008.
7.
Биология. Учебник. Е.Очкур, Л.Аманжолова, Р.Жұмабаева. – Алматы:
Мектеп. 2008.
8.
Биология. Рабочая тетрадь для 9 класса общеобразовательной школы.
Шилдебаев Ж.., Алимкулова Р. – Алматы: Мектеп, 2009.
9.
Биология. Методическое руководство. А.Соловьева, И.Ильясова. –
Алматы: Атамура, 2009.
Достарыңызбен бөлісу: |
