Технологиялық құрал-саймандарды жобалау

Осы қыспақтарға кесу құралдар ауыспалы төлкелермен орнатылады. Кесу құралдар сол төлкелерге өздерінің конусті, цилиндрлі не квадрат құрал сағасымен қондырылады.

Ұңғылағыштарға арналған өздігінен центрленетін қыспақтар

Белгілі ұңғылау әрекет тесіктердің дәлдігін 6–7 квалитетке жеткізуге қолданылады. Ондағы өңдеп түсірілетін әдіп мөлшері 0,2-0,3 мм одан кем болуы мүмкін. Мұнда әдіп пен тесіктің дөңгелексіздігінің шамалары бір мөлшерде, сондықтан кесу құрал қатаң қондырылып бекітілсе, онда өңделетін тесіктің және ұңғылағыштың араларында осьсіздік пайда болады. Сол осьсіздіктің әрекетінен ұнғылағыш тесіктің бір жағын өңдейді және тесіктің пішіні дөңгелектіктен ауытқиды. Сондықтан ұңғылағышты білдекке орнықтандыру үшін өздігінен центрленетін қыспақтар қолданылады.

Қыспақтар екі түрде болады:

1) тербетілетін, мұнда ұңғылағыштың осі вертикаль оске қатысты бұрылып түруы мүмкін;

Бұрандаойғыштарды қысып бекітетін қысқылар

Бұрандаойшықтарды қысатын қысқылардың бірнеше түрлері бар. Бірақ олардың құрылымдары бұраманы ою әдісіне байланысты. Бұраманы ою әдістерінің екі ұстаным түрі ажыратылады:

- өздігінен тартылып ықтиярлы беріліс әдісі;

- көшірме ықтиярсыз беріліс әдісі.

Бірінші әдіс кең пайдаланады. Бұл әдісте бұрандаойғыштар өздігінен тарту күштердің әрекетімен еркін жылжуларына мүмкіншілік болады.Мұнда тез ауыспалы қысқыларды қолдануға болады. Егер шпинделді қозғалтуға көп күш қажет болса, мысалы ауыр білдектерде, онда сақтанғыш серіппелер – компенсациялайтын серіппе қысқының құрамында болады. Аталған серіппенің міндеті бұрандаойғышқа шпинделден тәуелсіз қозғалыс беру.

Бір жақтан бітеу тесіктерде бұрама ойылса не асқын жүктеу қауіп болса, онда сақтандыру қысқылар пайдаланылады. Бұл қысқылардың міндеті кесу құралды сынудан сақтандыру. Аталған қысқыларда айналдырушы моментке белгілі шектерде реттеледі, егер кесу момент реттелген моменттен асса автоматты түрде бұраманың ойылуы және бұрандаойғыштың қозғалысы тоқтатылады.

Егер білдекте керіқимыл болмаса, онда керіқимылды сақтанғыш қысқылар арқылы қолданылады, олар әдетте қол беріліспен жұмыс істейді. Бұрандаойғыш тесіктің түбіне не шпиндель тірекке тірелсе, сонда қысқының бұрандаойғышпен бірге айналуы тоқтатылады. Шпинделді бастап көтерген кезде қысқы автоматты түрде ауыстырып-қосылады да бұрандаойғышпен бірге кері айналады, бұрандаойғыш бұрап шығарылады.