ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ

Тьютор: Жалмурзина Айгуль Жанбараковна

Пән: «ҚР Әкімшілік құқығы »

Кредит саны 3

0. 
   Дәрістердің тезистері
   

1. 
   Әкімшілік құқықты ғылым ретінде және құқық саласы ретінде қарастыру.
   
2. 
   Әкімшілік құқықтың пәні мен әдісі.
   
3. 
   Әкімшілік құқықтың Қазақстан Республикасының құқық жүйесіндегі орны.
   
4. 
   Әкімшілік құқық ғылымы –пәні, жүйесі, міндеттері.
   

1. 
   Административное право: Учебник / Под ред. Л.Л. Попова. М., 2001.
   
2. 
   Административное право России. Ч.1: Учебник / Под ред. А.П. Коренева. М., 1996.
   
3. 
   Административное право РК: Учебник / Под ред. А.А. Таранова. Алматы, 1996. Ч. 1 (Общая).
   
4. 
   Алехин А.П., Кармолицкий А.А., Козлов Ю.М. Административное право РФ: Учебник. М. 2002.
   
5. 
   Бахрах Д.Н. Административное право. М.: НОРМА. 2002.
   
6. 
   А.А.Таранов., Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқығы, Алматы 2003 ж.
   

1. 
   Әкімшілілік құқық қайнар көздерінің ұғымы және түсінігі.
   
2. 
   Әкімшілік құқық қайнар көздерінің түрлері.
   
3. 
   Әкімшілік құқық нормалары түсінігі және түрлері.
   
4. 
   Әкімшілік құқық қатынастар: түсінігі, құрылымы, мазмұны.
   
5. 
   Әкімшілік құқық қатынастардың түрлері.
   

Әкімшілік-құқықтық нормалардың түрлері.

Әкімшілік құқық нормалары белгілі бір критериларға байланыты жіктеліп (классификацияланып), бірнеше түрлерге бөлінеді.

Әкімшілік құқық нормаларының ең күрделі түсінігі, яғни мәні мен мазмұнын ашатын негзгі критерилар мыналар:

1. 
   мазмұны;
   
2. 
   субъектілердің мінез-құлқына әсер ететін әдістер;
   
3. 
   белгілі бір мақсатты тағайындау;
   
4. 
   белгілі бір ортада қоданушы (в сфере);
   
5. 
   заңды күші;
   

1. 
   Административное право: Учебник / Под ред. Л.Л. Попова. М., 2001.
   
2. 
   Административное право России. Ч.1: Учебник / Под ред. А.П. Коренева. М., 1996.
   
3. 
   Административное право РК: Учебник / Под ред. А.А. Таранова. Алматы, 1996. Ч. 1 (Общая).
   
4. 
   Алехин А.П., Кармолицкий А.А., Козлов Ю.М. Административное право РФ: Учебник. М. 2002.
   
5. 
   Бахрах Д.Н. Административное право. М.: НОРМА. 2002.
   
6. 
   А.А.Таранов., Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқығы, Алматы 2003 ж.
   

1. 
   Азаматтар әкімшілік құқықтың субьектілері ретінде.
   
2. 
   Азаматтардың әкімшілік құқықтық мәртебесі.
   
3. 
   Қоғамдық ұйымдар.
   
4. 
   Діни бірлестіктер.
   
5. 
   Жастар және балалар бірлестіктері.
   

Әкімшілік құқық субьектісі болу үшін азаматтар тек құқық қабілетті ғана емес, сонымен қатар құқық шеңберінде ұсынылған қызметтерді иемденуге, пайдаланауға дайын болуға тиіс. Әкімшілік әрекет қабілеттіліктің болуы азаматтағы құқытың басқа салаларындағы әрекет қабілеттіліктен бұрын туындайды, сондықтан да бастапқыда қызмет көрсетудің қанағаттандырылуын таңдау үшін алғышарт жасалады (білім беру, рухани, материалдық, медициналық т.б.).

Азаматтың құқығы мен бостандығын тек заңнама ғана шектемейді және олар конституциялық құрылысты қорғау, қоғамдық тәртіпті, адамдардың құқығы мен бостандығын, халықтың денсаулығы мен өнегесін сақтау үшін қажетті мөлшерде ғана шектеледі.

Азаматтардың әкімшілік-құқықтық мәртебесі мыналарды қамтиды:

• 
  жалпы құқық субьектілікті (құқықтар мен міндеттерді иемдену мүмкіндігі және оларды өз бетімен жүзеге асыру мүмкіндігі)
  
• 
  салалық құқық субьектілікті ( әкімшілік құқықтық қатынастарға қатысушы болуға қабілеттілік)
  
• 
  арнай құқық субьектілікті (арнайы құқықтық нормалармен қамтамасыз етілетін, қорғалатын белгілі бір құқықтық қатынастарға қатысушы болуға қабілеттілік)
  

• 
  субъектілердің құқықтары мен міндеттерін қарастыратын әкімшілік құқық нормалары;
  
• 
  субъектілердің құқықтық және әрекет ету қабілеттілігінің болуы;
  
• 
  құқықтық қатынастардың өзгеруі мен тоқтатылу негіздерінің қалыптасуы.
  

Азаматтық ұғымы және түсінігі. Жеке субьектілер түсінігі. Азаматтардың әкімшілік құқық және әрекет қабілеттіктері. Азаматтар әкімшілік құқық субьектісі ретінде. Ұжымдық субьектілер түсінігі және түрлері. ҚР Президенті және Үкіметінің өкілеттіктері. Қоғамдық ұйымдардың ерекшеліктері. Саяси партиялар. Діни бірлестіктер. Жастар және балалар бірлестіктері. Әкімшілік-құқықтық субъектілерге тоқталмас бұрын, ең алдымен “әкімшілік құқық субъектісі” ұжымына түсінік беру кре. Әкімшілік құқықтың субъектісі болып азаматтар, қоғамдқ және мемлекеттік емес бірлестіктер мен олардың қызметкерлері, сондай-ақ кәсіпорындар мен мекемелер, ұйымдар және еңбек ұжымдары саналады.

1. 
   Административное право: Учебник / Под ред. Л.Л. Попова. М., 2001.
   
2. 
   Административное право России. Ч.1: Учебник / Под ред. А.П. Коренева. М., 1996.
   
3. 
   Административное право РК: Учебник / Под ред. А.А. Таранова. Алматы, 1996. Ч. 1 (Общая).
   
4. 
   Алехин А.П., Кармолицкий А.А., Козлов Ю.М. Административное право РФ: Учебник. М. 2002.
   
5. 
   Бахрах Д.Н. Административное право. М.: НОРМА. 2002.
   

Атқарушы билік органдарының түсінігі мен құқықтық мәртебесі.

Атқарушы билік органдарының түрлері.

Орталық және жергілікті атқарушы билік органдары.

Атқарушы билік органдары жүйесінің құрылу қағидалары.

Қазақстан Республикасының Үкіметі.

Орталық атқарушы органдарды үкіметтік және үкіметтік емес деп бөлуге болады.

Министрліктер атқарушы биліктің мемлекеттік органдар жүйесіне кіреді және әртүрлі салаларға басқарушылық жасайды:

Қазақстан Республикасының Министрлігі –орталық атқарушы орган, оны Министр басқарады, басқаруды дара басшылық негізінде жүзеге асырады. Республика Президенті министрлікті Премьер-Министрдің ұсынысы бойынша құрады, қайта ұйымдастырады және таратады. Министрліктің мәртебесі заң актілерінде анықталады, оның құқықтық жағдайы Үкімет қаулысымен бекітілетін тиісті ережелермен рәсімделеді.

1. 
   Административное право: Учебник / Под ред. Л.Л. Попова. М., 2001.
   
2. 
   Административное право России. Ч.1: Учебник / Под ред. А.П. Коренева. М., 1996.
   
3. 
   Административное право РК: Учебник / Под ред. А.А. Таранова. Алматы, 1996. Ч. 1 (Общая).
   
4. 
   Алехин А.П., Кармолицкий А.А., Козлов Ю.М. Административное право РФ: Учебник. М. 2002.
   
5. 
   Бахрах Д.Н. Административное право. М.: НОРМА. 2002.
   
6. 
   А.А.Таранов., Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқығы, Алматы 2003 ж.
   

1. 
   Басқару әдістері ұғымы.
   
2. 
   Басқару әдістерін таптастыру.
   
3. 
   Басқару формалары ұғымы және олардың түрлері.
   
4. 
   Басқарудың құқықтық актілері ұғымы және олардың белгілері.
   
5. 
   Басқарудың құқықтық актілерінің түрлері.
   

1. 
   Административное право: Учебник / Под ред. Л.Л. Попова. М., 2001.
   
2. 
   Административное право России. Ч.1: Учебник / Под ред. А.П. Коренева. М., 1996.
   
3. 
   Административное право РК: Учебник / Под ред. А.А. Таранова. Алматы, 1996. Ч. 1 (Общая).
   
4. 
   Алехин А.П., Кармолицкий А.А., Козлов Ю.М. Административное право РФ: Учебник. М. 2002.
   
5. 
   Бахрах Д.Н. Административное право. М.: НОРМА. 2002.
   
6. 
   А.А.Таранов., Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқығы, Алматы 2003 ж.
   

1. 
   Мемлекеттік қызметтің түсінігі, оның нормативтік құқықтық негіздері. Мемлекеттік қызмет қағидалары.
   
2. 
   Мемлекеттік қызметкерлерді топтастыру.
   
3. 
   Мемлекеттік қызметтің лауазымдарын жинақтау.
   
4. 
   Мемлекеттік қызмет атқару және мемлекеттік қызметкерлердің құқықтық мәртебесі.
   

Мемлекеттік қызметтің азаматтардың еңбек іс-әрекетінің бір түрі болып келетіні сөзсіз. Сондықтан да мемлекеттік қызмет жалпылай ұйымдастыруға тән барлық қасиеттерге негізделеді. Мемлекеттік қызмет деп әлеуметті пайдалы, объективті қажет және басқарылу персоналдың ұйымдасқан нысанындағы қызметін айтамыз.

Мемлекеттік басқару органдарында басқару кадрларын жинаудың, басқару фукнциялары мен өкілеттіктердің лауазымды тұлғалар арасында бөлінудің арнайы тәсілдері мемлекет және еңбек процесін басқару, бюасқару органдарының жұмыс істеуіне қажетті жағдай жасақталған. Бұл тұрғыдан мемлекеттік қызмет еңбек құқығының жалпы нормаларына негізделеді.

Өзін-өзі тексеретін сұрақтар: Мемлекеттік қызметтің түсінігі, оның нормативтік құқықтық негіздері. Мемлекеттік қызмет қағидалары. Мемлекеттік қызметкерлерді топтастыру. Мемлекеттік қызметтің лауазымдарын жинақтау. Мемлекеттік қызмет атқару және мемлекеттік қызметкерлердің құқықтық мәртебесі.

Пайдаланатын әдебиеттер:

1.Атаманчук Г.В. Основные положения концепции развития государственной службы в Российской Федерации // Вестиник гос. службы. 1992. Июнь. С. 5—16.

2.Бахрах Д.Н. Административная власть как вид государственной власти // Государство и право. 1992. № 3.

3.Бахрах Д.Н. Индивидуальные субъекты административного права // Государство и право. 1994. № 3.

4.Бахрах Д.Н. Таможенное право как институт административного права // Государство и право. 1995. № 3.

5.Бахрах Д.Н., Хазанов С.Д. Правовой режим чрезвычайного положения. Екатеринбург, 1992.

6.Бахрах Д.Н., Хазанов С.Д. Государственная администрация, ее органы и служащие (Анатомия государственной администрации). Екатеринбург, 1998.

7.Бельский К.С. К вопросу о предмете административного права // Государство и право. 1997. № 11.

Әкімшілік жаза ұғымы.

Әкімшілік жазалардың түрлері.

Әкімшілік жазаларды қолдану ережелері.

Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекске сәйкес әкімшілік жазалар бірнеше түрлерге бөлінеді, олар:

1. 
   Ескерту жасау;
   
2. 
   Айыппұл салу;
   
3. 
   Әкімшілік құқық бұзушылық жасаудың құралы болған заттың өтемін төлеп алу;
   
4. 
   Әкімшілік құқық бұзушылық жасаудың құралы немесе тікелей объектісі болған затты тәркілеу;
   
5. 
   Арнаулы берілген құқықтардан айыру;
   
6. 
   Берілген арнаулы рұхсаттан, біліктілік аттестаттан (куәліктен) айыру, яғни, ол дегеніміз бегілі ббір қызмет түріне, не белгілі бір әрекет жасауға оның күшін тоқтату, лицензиядан айыру;
   
7. 
   Тұрғызылып қойылған немесе өз бетімен тұрғызып жатқан құрылысты мәжбүрлеп бұзып тастау;
   
8. 
   Кәсіпкерлік қызметін тоқтата тұру немесе оған мүлдем тыйм салу;
   
9. 
   Әкімшілі қамаға алу;
   
10. 
    Азаматтығы адамды немесе шетелдікті Қазақстан Республикасының (территориясынан) аумағынан әкімшілік жолмен шығарып жіберу.