Тарих, экономика жəне құқық факультеті «Экономика жəне менеджмент»

 
 
3. 
Стратегиялық  жоспарлау
  –  басшы  қабылдаған  іс-əрекеттер  мен 
шешімдер жиынтығы, ұйымның болашақта тиімді, ұтымды жұмыс жасау 
мақсатын  қамтамасыз  етуге  қажетті  ресурстарды  белгілеу,  анықтау,  алу, 
оларды үнемді бөлу. 
 
 
 
4. 
Индикативтік жоспар
  –  бұл  мемлекет  экономикасының  даму  жəне 
қазіргі  жағдайын  сипаттайтын  индикаторларды,  басымдылықтарды, 
міндеттерді 
қалыптастыру 
процесі, 
сонымен 
бірге 
белгіленген 
нəтижелерге 
жету 
мақсатында 
əлеуметтік 
жəне 
экономикалық 
процестерге мемлекеттік ықпалды ұйымдастыру. 
 
Стратегиялық жоспарлаудың өзіндік 
белгілері 
Стратегияны көпшілік жағдайда жоғарғы 
басшалар тұжырымдайды, жасайды, бірақ оны 
жүзеге асыруға басқарудың барлық  деңгейлердің 
қатысуы көзделеді. 
Стратегиялық жоспарлау барлық коорпарация 
перспективасы үшін жасалады. 
Стратегиялық жоспар ұйымның айқындылығын, 
дербестігін білдіреді. 
Стратегиялық жоспарлар ұзақ уақыт бойы өзінің 
тұтастығын  сақтаумен бірге, икемді де 
болатындай етіп жасау қажет. 

 
 
5. 
Бизнес-жоспар
 – бұл фирманың, ұйымның  белгілі уақыт 
аралығында даму бағытын айқындайтын құжат. 
Бизнес-план 3 негізгі  қызметті орындайды: 
1)  Кəсіпкердің белгілі уақыт аралығында нақты іс-қызмет нəтижесін 
бағалау құралы болып есептелінеді. 
2)  Болашақ бизнес консепциясын жасау үшін қолданылады 
3)  Қаражаттарды  табу құралы. 
5. Өзін-өзі тексеретін сұрақтар:1. Менеджменттің жалпы қызметтері. 
2. Менеджменттің нақты қызметтері. 
3. Стратегиялық , индикативтік жəне бизнес жоспар. 
6. Пайдаланатын əдебиеттер:
1,2,4,5,6,7,9,12,14,15,16 
 
1.Тақырып  Ұйымдастыру – менеджменттің функциясы ретінде. 
 
2. Қарастырылатын сұрақтар:1. Ұйымдастыру функциясы. 
2. Билік –негізгі түрлері. 
3. Басқару құрылымы. 
4. Дəрістің мақсаты: Тақырыпты жан-жақты қарастырып , ақпарат беру. 
5. Дəріс мазмұны: 
1.Ұйымдастыру – бұл кəсіпорын құрлымын құру процесі, оның өзі 
адамдардың өз мақсатына жетуі үшін тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік 
береді. 
          Өкілеттілік – мақсатқа жету кəсіпорынның ресурстарын шектеулі 
қолдануға құқық береді. 
Шешілетін міндеттердің маңыздылығына байланысты 
индикативті жоспарлар
 
түрлері
 
ҚР-ң əлеуметтік-экономикалық  дамудың 
индикативті жоспары  
Ірі аймақтың əлеуметтік-экономикалық  
дамудың индикативті жоспары  
 
Саланың əлеуметтік-экономикалық  дамудың 
индикативті жоспары  
 
Ұйымдардың, кəсіпорындардың даму жоспары 

          Делегирлеу - өкілеттілік басшыны қарамағындағы 
бағынушылардың еркін іс-əрекетке бөлісу процесі. Істі шешерде өз 
өкілеттіктерін немесе басқа да өкілеттіктерді беруі. 
 
 Билік – бұл біреуге немесе бір заттарға иелік ету мүмкіндігі немесе қабілеті, 
тағдырға шешуші əсер ететін, құқы жайында немесе адамдардың іс-əрекетіне 
əртүрлі құралдардың түрімен мəжбүр етуі, беделі, құқы, еркі – ықпал жасауы. 
 
 
 
1. 
Басқару құрлымы – басқару органдары мен жеке 
қызметкерлерінің жиыны, олардың горизонтальді, вертикальді байланыстары 
жəне белгілі тəртіптегі бір-біріне бағыныштылығы. 
Басқару сатысының артында буындардың жиынтығы əрекет етеді, яғни 
ол басқару иерархиясының анықталған деңгейінде болады.  
Басқару буыны – бұл жиынтық жəне жеке қызметтерді орныдайтын 
жеке құрлымдық бөлім (бөлімше). 
Басқару құрылымына келесі 3 фактор əсер етеді: 
-  Басқару объектісіне қарым-қатынас арқылы əсер етуі; 
-  Объективті (өндірістік) 
-  Жеке басқарушылық. 
Делегирленетін өкілеттілік 
Сызықтық өкілеттілік басшыдан бағынушыға жəне 
əрі қарай басқа бағынушыларға беріледі 
Сызықтық өкілеттіліктің түрлері: 
-  кепілділік; 
-  паралельді; 
-  функционалды. 
Биліктің негізгі түрлері 
Мəжбүр етуге негізделген билік 
Құметтеуге негізделген билік 
 
Эксперттік  билік 
 
Эталондық  билік (үлгілік билік) 
 
Заңдық билік 
 

 
 
3. 
 
 
 
4. Басқару құрлымын жетілдіру  - тиімді, ұтымды ұйымдық құрлымдар 
құруға, қалыптастыруға бағытталған жұмыста шаралар жиыны. 
 
 
5.Өзін-өзі тексеретін сұрақтар:
 1.Ұйымдастыру дегеніміз не? 
2.Билік дегеніміз не? 
3.Басқару құрылымына қандай факторлар əсер етеді? 
4.Биліктін негізгі түрлерін ата? 
6. Пайдаланатын əдебиеттер:
1,2,4,5,6,7,9,12,14,15,16 
 
1.Тақырыбы: Менежменттегі мотивация. 
 
2. Дəрістің мақсаты: Дəріс бойынша тақырыпты ашып студенттерге 
түсінікті нақты жəне толықтай түсіндіру. 
Басқару құрлымының жіктелуі 
Сатылар саны бойынша 
Байланыс сипатына қарай 
Екі сатылы 
Үш сатылы 
Төрт сатылы 
аралыс 
сызықтық 
функционалдық 
Сызықтық-штабтық 
дивизиондық 
Басқару құрлымын жетілдірудің негізгі 
бағыттары 
Кəсіпорынның ұйымдық құрлымын 
ықшамдау 
Басқару нормасын сақтай отырып 
лауазымдық өкілеттерді сатылар бойынша 
дұрыс беру негізінде нақты сызықтық 
басшылық жүйесін анықтау 
Бір бөлімде, қызмет орнында басқау 
функциясының тиімді
 
орталықтандыру жəне 
орталықтандырмау