Тарату тораптарының релелік қОРҒанысы

 

31 

Тораптағы  тоқ  пен  кернеудің  өзгеру  сипаттамасын  және  олардың 

векторлық  диаграммасын  қарастырайық,  егер  олар  қалыпты  жағдайда 

болғанда  және  доға  өшіргіш  реактор  немесе  активті  резистор  арқылы 

тұйықталып тораптың бейтарабы оқшауланған кездегі режимде.  

 

 

 

7.1 сурет – Бейтарабы оқшауланған тораптағы жерге тұйықталу 

кезіндегі фазалық тоқтардың өтуі 

 

Жеңілдету  үшін  тораптағы  жүктемені  жоқ  деп  аламыз.  7.1  суретте 

қоректену  көзі  бар  бейтарабы  оқшауланған  радиалды  торап  (генератор 

немесе  төмендеткіш  трансформтаор)  және  шартты  түрде  барлық  торапты 

көрсететін  бір  эквивалентті  ЭЖЖ  келтірілген.  Жерге  қатысты  фазалардың 

таратылған  сыйымдылығы  келтірілген  эквивалентті  сыйымдылықпен  С

0 

ауыстырылған.  ЭЖЖ 

R 

және 

X 

кедергілері  есепке  алынбайды.  Қоректену 

көзінің сыйымдылығы оның шамасы аз болғандықтан есепке кірмейді. 

 

 

 

а) қалыпты симметриялық режимде; б) бір фаза жерге тұйықталған кезде. 

          7.2 сурет - Фазалық тоқтар мен кернеудің векторлық диаграммасы  

 

 

32 

Қалыпты  режимде  жерге  қатысты  А,  В  және  С  сымдарының  кернеуі 

сәйкес  фазалық  U

A

,

 

U

B

,

 

U

C

 

кернеулерге  тең,  олар  жүктеме  болмаған 

жағдайда  қоректендіру  көзінің  ЭҚҚ  тең  Е

А

,  Е

B

,  Е

C

.  Бұл  фазалық 

кернеулердің  векторлары  симметриялық  жұлдызшаны  құрайды  (7.2,  а 

сурет),  ал  олардың  суммасы  нөлге  тең,  соның  нәтижесінде  N 

бейтарбындағы  кернеу  болмайды:  U

N

  =  0.  Фазалық  кернеудің  әсерінен 

фазаның  сыйымдылықтарынан  жерге  қатысты  фазалық  кернеуді  90°  басып 

өтетін С

А

,С

B

,C

C

 

 

тоқтары өтеді.  

 

I

A

 

= U

A 

/ -jX

C

;     I

В

 = U

B 

/-jX

C

;    I

C

 = U

C 

/-jX

C

, 

  

мұнда 

                 

X

C

 = 1 / 

0

С



                                              (7.1) 

 

Қалыпты  режимде  фазалардан  өтетін  сыйымдылық  тоқтарының 

суммасы нөлге тең, сондықтан да 3I

0

 болмайды (7.2, а сурет). 

Бейтарабы  оқшауланған  тораптағы  бір  фазаның  жерге  металдық 

тұйықталуы.

 

А фазасы зақымдалды (7.1 сурет) деп алсақ, онда оның жерге 

қатысты  фазалық  кернеуі  нөлге  дейін  төмендейді  (U

A

  =  0).  Жерге  қатысты 

U

(1)

N

  бейтараптың кернеуі U

N

 = U

KN

 тең болады (7.1 және 7.2, б сурет), яғни 

шамасы мен кері жерлендірілген фазаның белгісімен сәйкес: 

 

                             

U

N

 

= U

KN

 

= -E

A

.

                                                       

(7.2) 

 

Зақымдалған  фазаның  жерге  қатысты  кернеуі  фаза  аралық  шамаға 

дейін  жоғарылайды  U

(1)

B

=U

BA

  және  U

(1)

C

=U

CA

.  Фаза  аралық  кернеу  7.1  және 

7.2  суретте  көрсетілгендей  өзгермеген  күйінде  қалады.  7.2,  б  суретте  жерге 

қатысты  (U

(1)

B

,  U

(1)

C

,  U

N

)тораптың  бейтарабы  мен  сымдардың  кернеуінің 

векторлық диаграммасы құрылған: А,В,С нүктелері сымдардың потенциалын 

көрсетеді, 

N

  нүктесі  қоректендіру  көзінің  бейтарабына  сәйкес,  А  нүктесі 

жермен байланысқан және нөлдік потенциалға ие. 

Жерге тұйықталу асқын тоқтың пайда болуына әкелмейтіндіктен және 

фаза  аралық  кернеудің  шамасын  өзгертпейтін  болғандықтан,  олар 

тұтынушылардың  қоректенуі  әсер  етпейді  және  қатерлі  тоқтармен 

жабдықтардың  асқын  жүктелуі  болмайды.  Сондықтан  да  бейтарабы 

оқшауланған торапта жерге ҚТ қарағанда тез арада жоюдың қажеті жоқ. 

Бірақ  жерге  тұйықталудың  ажыратылуы  қажет,  себебі  тұйықталу 

тоғының жылуының жерге әсерінінен және зақымдалу орынындағы электрлік 

доғаның  әсерінен  кабельдік  ЭЖЖ  фазалары  арасындағы  оқшауламаның 

зақымдалуы және бір фазалық тұйықталу фаза аралық тұйықталуға айналуы 

мүмкін.  Одан  басқа,  жерге  тұйықталудан  пайда  болатын  асқын  кернеу 

әсерінен  зақымдалмаған  фазаларда  оқшауламаның  жабылып  қалуы  немесе 

тесілуі  мүмкін  болғандықтан,  тораптың  әртүрлі  нүктелерінде  жерге  екі 

 

33 

тұйықталудың пайда болуына алып келуі мүмкін. 

жүктеу 1,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: