СҰРАҚ: ДӘЛЕЛДІК ДӘРЕЖЕСІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ ЗЕРТТЕУЛЕР ҚАЛАЙ БӨЛІНЕДІ?
Дәлелділіктің иерархиясы:
жүйелі шолу және мета-анализ;
РКЗ белгілі нақты нәтижелерімен - сенімді интервал клиникалық маңызды әсер (эффект) шегінен шықпайды;
РКЗ нәтижесі нақты емес - сенімді интервал клиникалық маңызды әсер шегінен шығады;
когорттық зерттеу;
жағдайды - бақылау;
көлденең зерттеу;
бірнеше жағдайды сипаттау;
бір жағдайды сипаттау.
СҰРАҚ: БІР ЖАҒДАЙ СИПАТТАУ ЖӘНЕ БІРНЕШЕ ЖАҒДАЙ СИПАТТАУ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Иерархияның ең төменгі сатысы бір жағдайды сипаттау, бірнеше жағдайды сипаттау зерттеудің ең ескі және жиі кездесетін түрі. Сапалы зерттеуге жатады, жаңа ауру немесе проблема, сирек кездесетін клиникалық жағдай жөнінде мағлұмат береді. Бұл зерттеулер жоспарланбайды, керісінше, кездейсоқ пайда болады (В. Эренштейн 2006ж). Клиникалық зерттеулердің бай қоры және ауру ағымын анықтап, ағзаның функциялық жағдайы жөнінде мағлұмат береді.
Б ір жағдайды сипаттау сирек кездесетін жағдай.
Жеке жағдайды сипаттау:
Бірнеше жағдайды сипаттау - бұл зерттелген топтардың нәтижесіне статистиканы және белгілі бір заңдылықты қолдану мүмкін болатын зерттеу.
Бұл зерттеулердің салыстыру тобы жоқ, сондықтан кездейсоқ және жүйелі қателер жиі кездесуі мүмкін. Бұл зерттеу кез келген уақытта және аурудың
әртүрлі сатысында жасалуы мүмкін. Бірнеше жағдай сипаттаудың дизайнын 1 сүреттен қараңыз.
1 сүрет. Бірнеше жағдай сипаттаудың дизайны
Бірнеше жағдайды сипаттау:
ауру ағымының заңдылығын оқытуға мүмкіндік береді;
негізгі кемшілік – салыстыру тобының жоқтығы.
Артықшылықтары:
үнемді;
көп уақыт алмайды;
қауіп факторларын анықтауға бағытталған бірінші қадам.
Кемшіліктері:
барлық уақытта сенімді, нақты емес;
аурудың себебі жайында дұрыс түсініктеме бере алмайды;
диагноз жайындағы сұраққа жауап ретінде жақсы келеді.
Бір кезеңді немесе көлденең зерттеу - әрбір зерттелушіні белгілі бір уақыт аралығында бір рет тексереді де, ауруына сипаттама беріледі, бірақ даму процесі зерттелмейді. Зерттеудің мақсаты - симптоматикасын нақтылау, кейбір симптомдардың диагнозбен және ауырлық дәрежесімен байланысын анықтау. Аурудың таралу жиілігі, ағымы, диагностикасының нақтылығы анықталады. Бұл зерттеу түрі қарапайымдылығымен және шығын аз жұмсалуымен ерекшеленеді. Ал кемшілігі - таңдаудың, іріктеудің қиындығы, өйткені ол ситуацияға сәйкес келуі керек. Сол сияқты болжам ретінде көмегі аз.
Достарыңызбен бөлісу: |