184
6.5. Зертханалық жаттықтыру тапсырмалары
Зертханалық жұмыс. Тақырыбы «Информатикадан күнделікті
сабақ жоспары»
Мақсаты:
1) сабақ конспектісіне қойылатын негізгі талаптарды анықтау;
сұрақтар
оңтайлығын бағалау
1 Сабақ
міндеттері
қалай
жоспарланды
және
оқушылар алдына қалай қойылды?
Оңтайлы ма, емес пе,
нені жақсарту керек
2 Мұғалімнің таңдаған сабақтың басты элементтерінің
құрылымын және оның әрқайсысына бөлінген
уақытты қалай бағалауға болады?
3 Таңдалған сабақтың мазмұнын қалай бағалауға
болады?
4 Таңдалған оқыту, ынталандыру
мен бақылау
әдістерінің үйлесімділігін (берілген тақырыпқа,
сыныптың
дайындығына
және
мұғалімнің
мүмкіндігіне) оңтайлы деп есептеуге бола ма?
– сұрау кезінде;
– жаңа материалды оқу кезінде;
–бекіту кезінде;
– оқылғанды жалпылау кезінде.
5 Сабақта оқыту үрдісін ұйымдастырудың жалпы
сыныптық, топтық және жеке формаларының
үйлесімділігі қаншалықты сәтті болды? Ол үлгерімі
нашар және дайындығы жақсы оқушыларға
сараланған әдіс-амалды қамтамасыз етті ме?
6 Көрнекілік құралдары, интерактивті тақта және т. б.
сабақта тиімді қолданылды ма?
7 Бар педагогикалық инновацияларды қолданылуы,
сабақтағы педагогикалық жетістіктер:
– тірек сызбаларын, конспектілерін құрауы;
– оқыту бағдарламаларын қолдануы;
– дамытушылық мазмұндағы тапсырмалар мен
есептердің құрастырылуы.
8 Сабақта мұғалімнің оқушылармен сөйлесу мәнерін,
педагогикалық әдепті сақтауын қалай бағалауға
болады?
9 Сабақта тиісті гигиеналық жағдайлар сақталды ма?
Оқушылардың
жұмыс
қабілеттілігін
қолдау
тәсілдері қолданылды ма?
10 Сабақта оқушыларға білім беру, тәрбиелеу және
дамыту мақсаттары қаншалықты табысты шешілді?
11 Үй тапсырмасының көлемі мен күрделілігі дұрыс
анықталды ма, оны орындаудың нұсқаулықтары
шеберлі түрде өткізілді ме?
185
2) информатикадан өтілген материал және оқулықтар негізінде
сабақ жоспарының конспектісін құрыңыз.
Таңдаған тақырып бойынша бір сабақтың жоспарын құрыңыз.
Жоспар құрғанда төмендегі сабақ элементтерін енгізіңіз:
- жаңа тақырыпты оқып үйренуге дайындаушы жаттығулар
жүйесі ;
- жаңа материалды түсіндіргенде тарихи деректер мен
проблемалық жағдайларды (ситуация) пайдалану;
- сабақта материалды алғашқы бекіту, өзіндік жұмыстың кез-
келгенін жүргізу;
- сабақтың кез-келген кезеңінде рөльдік ойындарды қолдану;
- үйге тапсырма және оған түсінік беру;
- сабаққа дайындалуға қажетті әдебиеттер.
Сабақ конспектісін құру.
1. Күнтізбелік жоспардан кез-келген сабақты таңдаңыз.
2. Төмендегі сабақ конспектісін құруға арналған нұсқауды
пайдаланып сабақтың жоспар-конспектісін құрыңыз.
Формальды – бейнелеуші бөлігінде: сынып, уақыты, сабақ № ,
сабақтың тақырыбы, сабақтың мақсаты, сабақтың түрі,
пайдаланылатын құралдар, сабақ кезеңдері мен олардың ұзақтығы
көрсетілген сабақ жоспары болуы керек.
Мазмұндық бөлігінде: оқушылардың дайындық деңгейіне
қойылатын жоспарланған талаптар; оқу материалының толық
баяндалуы; барлық тапсырмалар, есептер, жаттығулардың нақты
шешімдері болуы керек.
Мұнда көрсетілуі керек:
1) үй тапсырмасын тексеру қалай жүргізілетіні (үй
тапсырмасының жаңа тақырыпты оқып үйренуге себепші болуы, ал
тексеру оқытушы сипатта болғаны дұрыс);
2) кімнің, қандай сұрақтар бойынша сұралатыны;
3) сыныппен қандай фронтальды жұмыс жүргізілетіні ;
4) жаңа материал қандай түрде хабарланатыны :
- кіріспеде не айтылуы керектігі;
- мұғалімнің не туралы айтатыны, оқушылардың нені
орындауы керектігі;
- мұғалімнің қоятын сұрақтары және оның жауаптары ;
- қолданылатын көрнекі құралдар, қашан, қалай көрсетілетіні;
- қандай қорытынды жасалынатыны, жұмыстың нәтижесінде
оқушылардың нені игеретіндігі;
186
5) сабақта өткен материалды бекіту қандай түрде жүргізілетіні,
оқушылардың жаңа материалды түсінгендігін қалай анықтауға
болатыны және оның бұрынғы өткен сабақпен байланысы;
6) егер өзіндік жұмыс жүргізілетін болса, оның мазмұнының
қандай болатыны, оны өткізуге қажетті нұсқаулар жасауға болатыны,
тексерудің қалай жүргізілетіні;
7) үйге қандай және қашан тапсырма берілетіні, оған қандай
түсініктеме берілетіні;
8) сабақты қорытындылау (сабақта қандай жаңа нәрселер
үйренгендігі, сыныптың және жекелеген оқушылардың жұмысына
мінездеме беру).
Әдебиеттер:
1. Қойбағарова Т.Қ., Ельтинова Р.А. Информатиканы оқыту
әдістемесі: Оқу құралы. І-ІІ-бөлім. Павлодар: ПМПИ, 2012. – І-бөлім.
195 бет. ІІ -бөлім. 214 бет.
2. Малев В.В. Общая методика преподавания информатики. –
Воронеж: ВГПУ, 2005. – 271 с
187
1-қосымша
1- кесте . Сабақтың тиімділігін сандық бағалау
Бағалау көрсеткіштері
Балл
1. Сабақ мақсаты:
• дәл әрі қысқа құрастырылған;
• бағдарлама талаптарына, оқыту түріне (тереңдетілген, кәсіптік),
тақырып бойынша сабақ орнына сәйкес келеді
2. Сабақтың түрі : Танымдық әрекет кезеңдеріне сәйкес келеді
З. Оқу материалының мазмұны
• сабақтың дидактикалық мақсатына, бағдарлама талаптарына, лицейлік
білім беруді жоғары деңгейіне сәйкес келеді,
• ғылым мен қоғамның қазіргі даму деңгейімен, оқыту бағытымен сәйкес
келеді;
• құбылыстардың, мәселелер мен деректердің затына тереңнен ену
қамтамасыз етіледі;
• пәнаралық және пәнішілік байланыстырға мысалдар келтіріледі;
• Интернет ресурстары қолданылады;
• іс жүзіндегі қателіктер мен олқылықтар болмайды
4. Оқыту әдістері:
• оқу материалының мазмұнына және сабақ мақсатына сәйкес келеді;
• оқушылардың өзіндік танымдылығы мен қызығушылығын қамтамасыз
етеді;
• материалдың тиімді игерілуіне септігін тигізеді;
• жіктелген амалды қолдануға, тапсырмалардың типін, түрін және
формаларын таңдап алуға мүмкіндік береді;
• репродуктипті, конструктивті және шығармашылық әрекеттердің
оңтайлы үйлесуін қамтамасыз етеді.
5. Танымдық әрекетті ұйымдастыру формалары:
• жаппай, топтық, жұптық, жекеше;
• сабақтың мазмұнына, әдістеріне және мақсаттарына сәйкес келеді;
• оқушылардың танымдық әрекетпен айналысуын қамтамасыз етеді.
6. Оқыту жабдықтары
• сынып тақтасы ұтымды пайдаланылады;
• аудиовизуалды құралдыр, басқа да дидактикалық материалдар.
7. Кері байланыс
• білімді игеру үрдісі үздіксіз бақыланады, білімге баға беріледі,
• тексеру және бағалау формалары әртүрлі , сұралғандардың саны
біршама.
8. Сабақ уақыты
• ұтымды және тиімді қолданылды;
• сабақ екпіні оңтайлы
188
9. Сабақтың психологиялық жағдайы
• мазмұнды, қызықты жұмыс ұйымдастырылады;
• әдепке үйрету, сыни ескертулер жоқ;
• оқушының өзін-өзі жоғары бағалауы қалыптасады;
• мұғалімнің оптимистік, мажорлы көңіл-күйі
10. Сабақтың оқытушылық тапсырмаларын жүзеге асыру
• жетекші идеялар мен түсініктер меңгерілді;
• алған білімдерін бекіту және бақылау кезінде оқушылардың сенімді
және дұрыс жауап беруі;
• танымдық қызығушылықтың, пәнге деген қызығушылығының болуы
11. Сабақтың дамытушылық әсері
• күрделіліктің неғұрлым жоғары деңгейінде оқыту;
• проблемалы оқыту элементтері қолданылады;
• теориялық ойлау элементтері қалыптасады;
• талдау, синтез жасау, салыстыру, жалпылау, жүйелеу сияқты ойлау
компоненттері қалыптасады;
• сөйлеу белсенділігінің жоғары деңгейі қамтамасыз етіледі
12. Сабақтың тәрбиелік міндеттерін жүзеге асыру
• мұғалім сабақтың тәрбиелік әлеуетін жүзеге асырады;
• оқушылардың белсенді танымдық әрекетке енуін қамтамасыз етеді;
• білімді бағалау тәрбиелік фактор болып табылады;
• жағымды көңіл-күй басымдылық танытады;
• білімге деген жеке қатынас қалыптасады;
• эстетикалық мәдениетті дамытуға септігін тигізеді
Жалпы балл саны
Сабақ тиімділігінің коэффициенті (орташа арифметикалық)
Талдау жасаған кім
Балдар: 2 – жоғары деңгей; 1 – орташа деңгей; 0 – төменгі
деңгей.
189
2- кесте . Жүйелі талдау әдістемесі және сабақтың тиімділігін
бағалау
№ Не бағаланады
Балл
1.
Мұғалімнің сабақтағы негізгі тұлғалық қасиеттеріне баға беру
1.1 Мұғалімнің пәнді білуі және жалпы эрудициясы
1.2
Педагогикалық және әдістемелік шеберлік деңгейі
1.3
Сөйлеу мәдениеті, екпіні, мақамы, қарқындылығы, кейіпке енуі,
эмоциясын білдіруі, жалпы және кәсіптік сауаттылығы
1.4
Оқушылармен қарым-қатынас әдептілігі мен демократиялық деңгейі
1.5
Мұғалімнің сыртқы түр келбеті, ым-ишарасы, дене қимылы, өзін-өзі
ұстау мәдениеті
2
Оқушылардың сабақта негізгі сипаттамаларын бағалау
2.1
Танымдық, шығармашылық және өзіндік белсенділігінің деңгейі
2.2
Жалпыоқушылық және арнайы ептіліктер мен дағдылар деңгейі
2.3
Ұжымдық (топтық) жұмыс түрлерінің болуы және тиімділігі
2.4
Тәртіптілік, ұйымшылдық және қызығушылық деңгейі
3
Мұғалім мен оқушылардың сабақтағы әрекетінің мазмұнын
бағалау
3.1
Оқытылатын
материалдың
(қалыптасатын
ептіліктер
мен
дағдылардың) ғылымилығы, қолжетімділігі және қолдан келушілігі
3.2
Өзектілігі мен өмірмен байланысы (теория мен практиканың)
3.3
Оқу материалының (оқушылар игеретін материалдың) жаңалық,
проблемалық және тартымдылық деңгейі
3.4
Игеруге ұсынылған материал көлемінің оңтайлылығы
4
Мұғалім мен оқушылардың сабақ барысындағы әрекет
тәсілдерінің тиімділігін бағалау
4.1
Сабақ уақытын ұтымды және тиімді пайдалану, оның екпінінің
оңтайлылығы, сондай-ақ әрекет формаларының алмасуы мен ауысуы
4.2
Көрнекіліктерді сабақта нысаналы және тиімді пайдалану деңгейі
4.3
Қолданылатын әдістер мен ұйымдастырушылық жұмыс жасау
формаларының ұтымдылығы мен тиімділігінің деңгейі
4.4
Сабақ барысында барлық оқушылармен кері байланыс орнату
деңгейі
190
4.5
Оқушылардың жұмысын бақылау тиімділігі, білімдерін, ептіліктері
мен дағдыларын бағалау жүргізілген талаптар деңгейі
4.6
Оқушылардың сабаққа эстетикалық әсер ету деңгейі
4.7
Мұғалім мен оқушылардың сабақта еңбек қорғау және техниикалық
қауіпсіздік ережелерін сақтау дәрежесі
5
Өткізілген сабақ мақсатын және нәтижелерін бағалау
5.1
Сабақ мақсатын құрастыру нақтылығының, дәлдігінің және
қысқалығының дәрежесі
5.2
Іс жүзіндегі, нысаналы, күрделі және қолжетімді мақсаттар бір
уақытта
5.3
Оқушыларға сабақта оқытушылық әсер ету деңгейі (нені және
қандай деңгейде үйренді)
5.4
Тәрбиелік әсер ету деңгейі (олардың тәрбиесіне не және қалай әсер
етті)
5.5
Сабақтың оқушылардың дамуына әсер ету деңгейі (олардың
дамуына не және қалай әсер етті)
191
Пайдаланылған әдебиет
1. Беспалько В.П. Основы теории педагогических систем. –
Воронеж: ВГУ, 1977. – 304 с.
2. Бидайбеков Е.Ы., Лапчик М.П., Беркімбаев К.М., Сағымбаева
А.Е. Информатиканы оқыту теориясы мен әдістемесіне кіріспе: Оқу
құралы. – Алматы, 2008. – 280 бет.
3. Бочкин А.И. Методика преподавания информатики. —
Минск: Вышэйшая школа, 1998.
4. Гейн А.Г., Житомирский В.Г. и др. Основы информатики и
вычислительной техники. - М.: Просвещение, 1991.
5. Горячев А.В., Меньшакова А.В., Методика преподавания
информатики в начальной школе (1-4 классы) на примере курса
«Информатика в примерах и играх». М.: Педагогический университет
«Первое сентября», 2005, 68 с.
6. Гребенюк О.С., Гребенюк Т.Б. Теория обучения: Учеб. для
студ. высш. учеб. заведений. – М.: ВЛАДОС-ПРЕСС, 2003. – 384 с.
7. Ершов
А.П. Информатика: Предмет и понятие //
Кибернетика. Становление информатики. – М.: Наука, 1986.
8. Ершов А.П. Школьная информатика в СССР: от грамотности
к культуре //ИНФО. -1987. - №6.
9. Ершов А.П., Звенигородский Г.А., Первин Ю.А Школьная
информатика (концепции, состояние, перспективы). Препринт ВЦ СО
АН СССР №152. - Новосибирск, 1979,51 с.
10. Ершов А.П., Звенигородский Г.А., Первин Ю.А. Школьная
информатика (концепции, состояния, перспективы) // ИНФО, 1995, №
1, С. 3.
11. Ефимова О.В., Шафрин Ю.А. Практикум по компьютерной
технологии. - М.: АБФ, 1997.
12. Завельский Ю.В. " Как подготовить современный урок" .
Журнал "Завуч" № 4, 2000 г.
13. Загвязинский В.И. Теория обучения: Современная интерпре-
тация. – М.: Академия, 2001. – 192 с.
14. Златопольский Д.М. Интеллектуальные игры в информатике.
БХВ-Петербург, 2004 г. – 390 с.
15. Изучение основ информатики и вычислительной техники. II
Часть - I. М.: Просвещение, 1985.
16. Изучение основ информатики и вычислительной техники.
Часть II. - М.: Просвещение, 1986.
192
17. Кабинет информатики. Методическое пособие / И.В. Роберт,
Ю.А. Романенко, Л.Л. Босова и др. – М.: БИНОМ. Лаборатория зна-
ний, 2002. – 125 с.
18. Каймин В.А. и др. Основы информатики и вычислительной
техники. - М.: Просвещение, 1989.
19. Когаловский М.Р. Энциклопедия технологий баз данных. —
М.: Финансы и статистика, 2002.
20. Қойбағарова Т.Қ. Turbo Pascal программалау тілі. Оқу
құралы.– Павлодар, 2011. – 264 бет.
21. Қойбағарова Т.Қ. Информатика, Оқу-әдістемелік құрал. –
Павлодар, 2010. – 324 бет.
22. Концепция содержания обучения информатике в 12- летней
школе (проект) //ИНФО.-2000. - №2.
23. .Крысько В.Г. Психология и педагогика: Схемы и коммента-
рии. – М.: Владос-Пресс, 2001. – 368 с.
24. Кузнецов А. А. О концепции содержания образовательной
области "Информатика" в 12-летней школе //ИНФО. 2000. - №7.
25. Кушниренко А.Г., Лебедев Г.В., Сворень Р.А. Основы ин-
форматики и вычислительной техники. - М.: Просвещение, 1990.
26. Лапчик М.П. и др. Методика преподавания информатики:
Учеб. пособие для студ. пед. вузов / М.П.Лапчик, И.Г.Семакин,
Е.К.Хеннер; Под общей ред. М.П. Лапчика. – М.: Издательский центр
«Академия», 2001. – 624 с.
27. Малев В.В. Общая методика преподавания информатики:
Учебное пособие. - Воронеж: ВГПУ, 2005. - 271 с.
28. Малев В.В., Малева А.А., Микерова Л.Н. Современный ка-
бинет информатики: Учебно-методическое пособие для студентов фи-
зико-математического факультета. – Воронеж: Воронежский государ-
ственный педагогический университет, 2003. – 84 с. – (Серия «Теория
и методика обучения информатике»).
29. Малева А.А., Малев В.В. Практикум по методике преподава-
ния информатики. - Воронеж: ВГПУ, 2006. - 148 с.
30. Методические и справочные материалы по внедрению разви-
вающих педтехнологий в профессиональное образование / Под науч-
ной редакцией Н.Н. Михайловой. – М.: ИРПО, 2000.
31. Нұрсұлтанов Қ. Дискретті математикалық логика. Шәкәрім
атындағы Семей мемлекеттік университеті. – Семей, 2002. – 328 бет.
32. Основы информатики и вычислительной техники. Програм-
ма для средних учебных заведений. - М.: Просвещение, 1985.
33. Панкратова Л.П., Челак Е.Н., Контроль знаний по информа-
тике: тесты, контрольные задания, экзаменационные вопросы,
193
компьютерные проекты. БХВ-Петербург, 2004 г. – 448 с.
34. Педагогика / В.А. Сластенин и др. – М.: Школа-Пресс, 1998.
– 512 с.
35. Педагогика: педагогические теории, системы, технологии /
Под ред. С.А. Смирнова. – М.: Академия, 1998. – 512 с.
36. Платов В.Я. Деловые игры: разработка, организация,
проведение. – М.: Профиздат. 1991. – 80 с.
37. Программа курса "Основы информатики и вычислительной
техники" /Микропроцессорные средства и системы. 1986.-№2. -С.
86-89.
38. Программы средней общеобразовательной школы. Основы
информатики и вычислительной техники. - М.: Просвещение, 1991. -
44 с.
39. Пуйман С.А. Педагогика. Основные положения курса. –
Минск: ТетраСистемс, 2002. – 256 б
40. Санитарные правила. «Санитарно-эпидемиологические тре-
бования к условиям работы с источниками физических факторов
(компьютеры и видеотерминалы), оказывающих воздействие на чело-
века» – Утверждены постановлением Правительства РК от 1 декабря
2011 года – № 1430
41. Селевко Г.К. Современные образовательные технологии. –
М.: Народное образование, 1998. – 256 с.
42. Семакин И.Г., Шеина Т.Ю.. Преподавание базового курса
информатики в средней школе. Методическое пособие. –
М.:Лаборатория Базовых Знаний, 2001. – 496 с.: ил.
43. Советский энциклопедический словарь. - М.: Советская эн-
циклопедия, 1987.
44. Софронова Н.В. Теория и методика обучения информатике. –
М.: Высшая школа, 2004. – 223 с.
45. Хуторской А.В. Современная дидактика. – СПб.: Питер,
2001. – 544 с.
46. Шафрин Ю.А. Основы компьютерной технологии. Учебное
пособие для 7-11 классов по курсу "Информатика и вычислительная
техника". - М.: АБФ, 1997.
Электрондық ресурстар
47. . – http://school.iatp.by/uthitel/salagam/domzadanie.htm – Всё о
домашнем задании.
48.
http://mf.mgpu.ru/main/Content/Vestnik/Vestnik2/11.doc
Дерга-
чева Л.М. Необходимость дифференцируемого подхода при подготов-
ке домашнего задания по информатике // Вестник Московского город-
194
ского педагогического университета. – 2004. – № 1 (2).
49.
http://www.school2100.ru/arch_mag_stat/magst_12-04_18.pdf
Алексеева О.В., Литвинова Е.А. Домашняя работа как одна из форм
занятий с учащимися по предмету // Начальная школа плюс До и По-
сле. – 2004. – № 12.
50.
http://citpvl.kz/
–
Павлодарский
областной
центр
информационных технологий
51.
http://www.ipkpkpavlodar.kz/
– Павлодарский областной ИПК
педагогичеких кадров
52.
http://infust.kz/2011/09/bayandama-taqyryby-bastauysh-synypta-
informatika-panin-engizuding-qazhettiligi/ –
Информатик ұстаздар
53.
http://nto.immpu.sgu.ru/sites/default/files/3/
__ 12697.pdf.
54.
http://www.edu.gov.kz/yzmeti/doshkolnoe_i_srednee_obrazovani
e/12_letnee_obrazovanie/12_zhyldy_bilim_beru_mazmny/
55.
http://45minut.kz/
Қосымша әдебиет
56. Босова Л.Л. Уроки информатики в 5-6 классах: Методиче-
ское пособие / Л.Л. Босова, А.Ю. Босова. – М.: БИНОМ. Лаборатория
зна-ний, 2004. – 256 с.
57. Первин Ю.А. Информатика дома и в школе. Книга для учите-
ля. – Спб.: БХВ-Петербург, 2003.
195
Т.Қ. Қо йбағ ар ов а , Р.А. Е ль тинова
Информатиканы
оқыту әдістемесі
Басуға 25.01.2013 ж. қол қойылды.
Форматы 70х100 1/16. Кiтап-журнал қaғазы.
Көлемi шартты 9,2 б.т. Таралымы 500 дана.
Бағасы келiciм бойынша.
Тапсырыс № 0668
Ғылыми-баспа орталығы
Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты
140002, Павлодар қаласы, Мир көшесі,60
e-mail: rio@ ppi .kz
Достарыңызбен бөлісу: |