139
жазылған ғылыми мақалаға жасалған сілтемелер екі жақты ғылыми
ынтмақтастықтың жемісті болғанын көрсететін негізгі көрсеткіш болып
саналады. 2009-2013 жылдар аралығында қазақстандық жарияланымдарды
мұқият зерттегенде Web of Science ақпараттық ресурстар қорына
қазақстандық және шетелдік ғалымдардың бірлесіп жазған 1157 ғылыми
мақаласы жарияланып, олар 3,52 сілтемелік көрсеткішке ие болған.
Салыстыру үшін алсақ, Қазақстан елімен ынтымақтастық бағытта жазылып
жарияланған мақалаларда (1366 бірл.) сілтемелік көрсеткіші орта есеппен
0,48 болады.
Ендігі кезекте Web of Science мәліметтер базасы бойынша
Қазақстанның 5 облысы ішіндегі сілтемелерге ие болған ғылым салаларына
жасаған талдауларымызды ұсынамыз.
Физика ғылымдары. Қазақстанның әлемдік ғылыми кеңістікте
шоқтығын биіктетіп тұрған физика саласы деп нық сеніммен айтуға болады.
Ғалымдарымыздың бұл бағытта жазған ғылыми жұмыстары импакт-
факторлық
рейтингісі
жоғары
журналдарға
жариялануы
және
жарияланымдардың көптеген сілтемеге ие болуы пікірімізді қуаттай түседі.
Web of Science мәліметтер базасы бойынша 2009-2013 жылдар
аралығында қазақстандық ғалымдар физика саласы бойынша 16 ғылыми
бағыт бойынша 1238 ғылым мақала жариялаған. Дегенмен 12 ғылыми бағыт
бойынша ғана 10 астам ғылыми мақалалар жарияланғанын айта кетуіміз
керек. Қазақстанның орташа сілтемелік көрсеткішімен салыстырғанда да
физика саласы бойынша жасалған сілтемелердің айтарлықтай жоғары екенін
байқаймыз. Физика салаласы бойынша жасалған сілтемелер 2,70 құраған
(7.2-кесте).
7.2-кесте. Web of Science 2010-2012 жылдардағы Қазақстанның физика саласы бойынша
жарияланымдарының орташа сілтемелік көрсеткіші
№
Зерттеу саласы
Орташа
сілтемелік
көрсеткіш
Жарияланым
саны
1.
Астрономия және астрофизика
6,83
89
2.
Метеорология. Атмосфера ғылымы
5,08
12
3.
Физика
3,89
493
4.
Геология
2,57
63
5.
Геохимия және геофизика
2,24
29
6.
Химия
2,06
368
7.
Полимер туралы ғылым
1,45
11
8.
Минералогия
1,25
16
9.
Оптика
1,20
20
10.
Пайдалы қазбаларды өңдеу және өндіру
0,76
25
11.
Математика
0,67
209
12.
Термодинамика
0,50
14
140
Ғылымның көптеген бағыттары бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын
жазған қазақстандық ғалымдардың еңбегін әлемдік ғылыми қоғамдастық
жоғары бағалап, айтарлықтай сілтеме жасаған. Осы ретте астрономия және
астрофизика, метеорология салалары бойынша жарияланған қазақстандық
ғылыми мақалалар сілтемелік көрсеткіші 6,83-5,08 дейін жеткенін айта
кетуіміз керек. Бұдан басқа физика, геология, геохимия және геофизика
бағыттарындағы қазақстандық жарияланымдар да ғылыми ортаның
қызығушылығын туғызған. Ал пайдалы қазбаларды өңдеу, математика,
термодинамика, математика және минералогия салаларына біршама ғана
сілтемелер жасалғанын байқадық.
Физика саласы бойынша жоғары сілтемелік көрсеткішке ие болған
қазақстандық ғалымдардың тобын Еуразия Ұлттық университеті арнайы
шақырған білікті маман Сергей Одинцов мақаласы көшбастап тұр.
Ғалымның мақаласы ғылыми мәліметтер базасында жарияланған күннен
бастап оған әлемдік ғылыми орта айрықша қызығушылық танытып,
дүниежүзінің әр еліндегі ғалымдар 162 рет сілтеме жасағанын үлкен жетістік
деп бағалауға болады.
Бұдан басқа Физика-техникалық институттың ғылыми қызметкерлері
Э. Боос, Б. Жәутіков, Н. Покровский, А. Барақбаевтың ғылыми жұмыстары
да әлемдік ғылыми қоғамдастық тарапынан өз бағасын алды. Физика саласы
бойынша жоғарғы энергия бойынша халықаралық авторлармен бірлесіп
жазылған ғылыми жұмысқа 138 сілтеме жасалынған. Осы ретте ғылыми-
зерттеу жұмысын дайындауға әлемнің 111 ғылыми мекемелерінің
қызметкерлері атсалысқанын айта кетуіміз керек.
Тағы да Л. Гумилев атындағы Еуразиялық ұлттық университетінің
ғылыми қызметкерлері И. Іргебаева мен Д. Бірімжановалардың химия
саласы бойынша жариялаған мақалаларына 101 рет сілтеме жасалынып,
еліміздің абыройын асқақтатты.
Әдеттегідей физика ғылымдары бойынша да шетелдік ғалымдармен
бірлесіп ғылыми зерттеу-жұмысын жазу ғылыми-техникалық саланың
ынтмақтастық көрсеткішін айқындай түседі. Мысалы, белгіленген мерзім
аралығында тек қана қазақстандық ғалымдар физика ғылым бойынша 592
ғылыми жұмыстарды жариялап, орташа сілтемелік көрсеткіштері 0,88
құрағанын айта кетуіміз керек. Соның отандық ғалымдар шетелдік
әріптестерімен ынтмақтастып 64 ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындаған.
Зерттеу барысында бұл жұмыстардың сілтемелік көрсеткіші 4,38 деңгейге
дейін жеткеніне куә болдық.
Отандық ғалымдардың ғылыми жұмыстарын жариялаған ғылыми
журналдардың импакт-факторлық көрсеткіші 5,62-0,18 аралығын болған.
Ғылыми жұмыстардың үштен екісі импакт-факторлық көрсеткіші 0,60 тең
болатын посткеңестік елдерде жарық көретін ғылыми журналдарда жарық
көріпті. Қазақстандық ғылымдардың ғылыми жұмыстарын жариялауда
Russian Journal of Applied Chemistry, Russian Journal of General Chemistry,
ранее отмеченное узбекское издание Chemistry of Natural Compounds, а
Достарыңызбен бөлісу: |
