Т. А. Качурина «аспаз» мамандығы бойынша бақылау материалдары


Түсінідірме хатты рәсімдеу талаптары



жүктеу 1,06 Mb.
Pdf просмотр
бет156/160
Дата04.01.2022
өлшемі1,06 Mb.
#31675
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   160
ұйымдастыру книга

 
Түсінідірме хатты рәсімдеу талаптары 
Түсіндірме хат жазбаша, машинкамен жазу әдістерімен немесе копьютер 
көмегімен мүмкіндігінше  А4 форматты  (210 х 297 мм) ақ қағаз  парағында 
әр 1,5-2 жоларалық аралықта, парақтағы 40 жол форматта орындалады. Әр 
жолда  сөздер  арасында  60-65  белгіден  аспау  тиіс.  Қаріптің  минималды 
биіктігі  1,8  мм.  Мәтінді  жазғанда  немесе  тергенде  жиектеменің  келесі 
көлемдерін: сол жақтан 30 мм, оң жағынан 10 мм, жоғары жақтан 15 мм, ал 
төменгі жақтан 20 мм асырмауды ескеру тиіс. 
Мәтінге жеке сөздер, формула, негізгі белгілер сиямен, тушпен, тек қара 
түсті  сиямен  енгізіледі,  мұнда  негізгі  мәтін  ығыстығы  ендірулердің  ара 
қатынасы тепе-тең болуы тиіс. Жаңылыстар, қате жазулар және графикалық 
қателер  өшіргішпен  өшіріп  немесе  корректормен  бояп  компьютермен 
терілген немесе жазбаша жазған мәтін тұсына белгі жасау керек.  
Жұмыстың  құрылымдық  атаулары:  «Мазмұн»,  «Кіріспе»,  «Тарау», 
«Қорытындылар»,  «Өз-өзін  бағалау»,  «Қолданылған  әдебиеттер  тізімі», 
«Қосымшалар»  жазбаша  әріптермен  мәтінге  симметрияны  сақтай  отырып 
жазады.  
Тарау  атаулары  азат  жолдан  бастап  (бас  әріптен  бөлек)  кіші  әріппен 
басылады. Соңында нүкте қойылмайды. Егер де атауы екі немесе одан көп 
сөйлемнің  құрылса,  онда  оларды  нүктемен  бөледі.  Атаулар  мен  атау  асты 
жазбалар ілік септігінде жекеше, ал көпше түрінде өте сирек келтіріледі. 
Айдарлар атауы бас әріппен де кіші әріппен басталуы мүмкін. Бөлімдер 
–  тек  кіші  әріппен  (егер  де,  әрине.  ол  жалқы  есім  болмаса).  айдарлардың 
соңына тыныс белгілері қойылмайды. 
Тарау, параграф атауы парақтың соңғы жолында жазылмау тиіс. 
Тарау  асты  атаулар  мен  мәтін  арасындағы  арақашықтық  3-4  аралыққа 
(әрине, тармақ атауларынан бөлек) тең болу тиіс.  
Жұмыстың әр құрылымдық бөлігін жаңа парақтан бастау керек. 
Түсініктеме  хатты  суреттерді  ойсыз  қалдырып  кетудің  алдын  алу  және 
кездейсоқ  суреттерден  бас  тарту  үшін  жақсылап  ойластырылған  жоспар 
бойынша  жалпыланған  нақты  ой  негізінде  безендіру  қажет.  Барлық 
безендірулер  нөмірленген  жөн.  Парақтарды  барлық  жұмыс  арқылы 
нөмірлеу керек. Егер де жобада жалғыз сурет болса, онда ол нөмірленбейді. 
 
 


168 
Мәтіндегі суреттерге, олардың реттік нөмірін құрайтын (сурет 1, сурет 2 
және  т.б.) түрде сілтеу  жасалады. Әр суретті сурет асты  жазбамен  жазылу 
керек, ол жазба негізгі мәтін мен мағынасына сәйкес келу тиіс. 
Сурет асты жазба төрт түрлі элементтерден құралады: 

 
графикалық көріністің атауы, «сурет» сөзімен айқындалады; 

 
араб цифрімен, нөмір белгісін қоймай жазылған реттік нөмір; 

 
салынғанды қысқаша сипаттайтын мәтін, тақырыптық атау;  

 
экспликация:  көрініс  бөлшектері  цифрмен,  кейін  жазбаға 
шығарылады, мәтінмен ілеспе жазу секілді белгіленеді. 
Машина, механизм құрылымын немесе олардың бөліктерін максималды 
айқын  көрсету  үшін  сызба  пайдаланады,  оны  сызу  қағидасын  нақтылы 
сақтау  арқылы  жүзеге  асырады.  Түсініктеме  хатта  сызу  –  ең  біріншіден, 
жұмыс  сызбасына  қарағанда  ешқандай  іс-қимыл  немесе  құрылғының 
құрылымын  талап  етпейтін  сурет  көрінісі.  Мұндай  сызуда  түйін  мен 
бөлшектердің  аттары  әдетте  жазылмайды.  Егер  де  мәтіннің  мағынасына 
қарай  жеке  бөліктерді  белгіле  десе,  онда  сызуда  араб  цифрімен  (сағат 
тілімен  солдан  оңға  қарай)  нөмірлейміз.  Бұл  цифрлердің  (позицияның) 
мағынасын  ашу  барысында  не  мәтінде  не  сызу  астындағы  жазбаға 
енгізіледі. 
Фото  суреттер  –  шындықты  көрнекі  айқын  жеткізу  құралы.  Зат  немесе 
құбылысты  оның  барлық  жеке  ерекшеліктерімен  қоса  құжатты  түрде 
сипаттау қажеттілігі туындағанда ғана қолданады. 
Сұлба  –  процесс  пен  заттың  негізгі  идеясының  қарқыны  мен  шартты 
белгілерін  сақтамайтын  және  негізгі  элементтердің  өзара  байланысын 
көрсететін көрініс. 
Диаграмма — көлем арасында өзара қатынасын білдіру әдістерінің бірі 
графикалық көрініс. Салу формасына қарай диаграмманың келесі түрлерін 
келтіруге  болады:  жазықтық,  ұзындық  және  көлемдік.  Ең  көп  тарағаны 
ұзындық  диаграммасы,  ал  жазықтықтың  арасында  –  бағандық  (ленталық) 
және секторлық түрлері қолданыста.  
Сандық мәліметтерді өңдеу нәтижелерін график арқылы беруге болады. 
Яғни  көлемдердің  шартты  көріністері  және  олардың  геометриялық 
пішіндері,  нүкте  мен  сызық  және  олардың  ара  қатынасы  арқылы 
белгіленеді.  Кестелер  талдауды  көрсету  және  суреттелген  материалдың 
көрнекілігін жоғарылату үшін қолдануға болады. 
Кесте  геометриялық  пішіннен  бөлек  бірқатар  қосымша  элементтерді 
құрайды: 

 
жалпы атау; 

 
графикалық  пішіннің  жеке  элементтері  мен  шартты  белгілердің 
мәніне сөзбен түсіндірме беру; 
 


169
 

 
координата  өзектері  (біліктері),  межелік  масштабтарымен  және 
сандық тор;  

 
көрсеткіштер кестесіне енетін анықтау немесе толықтыру көлемдері, 
сандық мәліметтер. 
Кестенің  абсцис  пен  ординат  өзектері  (біліктері)  тегіс  сызықпен 
сызылып тасталады. Координаталық біліктердің тілін белгілемейді. Кейбір 
жағдайларда  кестелер  абсцисс  пен  ординат  біліктері  бойынша  межелік 
масштабқа сәйкес координаталық тормен қамтылады. Координата біліктері 
бойынша  (әріп  түрде)  шартты  белгілер  және  жалпы  қабылданған  шартты 
қысқартулер  күйінде  кері  қойылған  көлемдердің  мөлшерімен  жасалады. 
Қисық сызықтар мен нүктелерге қатысты  жазбалар олар шамалы не  қысқа 
болған  жағдайлар  кезде  ғана  жазылады.  Көпсөзді  жазбаларды  цифрмен 
алмастырады, ал түсініктемесін сурет асты жазумен келтіреді.  
Егер  де  кестеде  көрсетілген  қисық  сызық  кішігірім  орын  алса,  онда 
орынды  үнемдеу  үшін  координата  біліктеріндегі  сандық  бөлімдерді  нөл 
санына  емес,  функциоанлды  ара  қатынасты  қарастыруға  болатындай 
шеңберінде сандармен шектелуге болады. 
Әрбір  шығармашылық  жұмыс  секілді  жобамен  жұмыс  жасау  да 
еркіндікті  талап  етеді.  Сондықтан  жоба  авторы  материалды  реттілікпен 
жеткізуді өзгертуге құқылы, ұсынылған тізімінен жеке тарауларды қоспаса 
да  өз  еркі  немесе  жұмыс  сапасын  жақсарту  үшін  өз  пікірінше,  қосымша 
қосса  да  жөн.  Жобаны  қорғау  кезінде  презентацияларды  даярлау 
бағдарламасын, әсіресе PowerPoint бағдарламасын қолдануға болады. 

жүктеу 1,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   160




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау