Студенттердіѕ жеке ќасиеттерініѕ дамуын зерттеу жјне ќолдау

№ 3 кесте. Тұлғаның А типін диагностикалайтын тест

М1=4,82 М2=3,56

n1= 50 n2=50
S1 =227,28/50-1=4,63 S2=332,16/50-1=6,77
t=4,82 –3,56/ 4,63/50+6,77/50 =1,26/0,46=2,739

t эмп = 2,739

tкрит={2,008(р< 2,008; 2,678 (р< 2,678}

философиялық, психологиялық, педагогикалық еңбектерге сүйене отырып, студенттердің педагогикалық-психологиялық даму ерекшеліктерінің мәні мен оның қазіргі кезеңдегі орнын айқындап, онықалыптастырудың мүмкіндіктерді анықтадық;

Студенттердің педагогикалық-психологиялық даму ерекшеліктерін шет елдік ғалымдардан Н.В. Кузьмина [6], Ю.Н. Кулютк, А.А. Реан, Е.И. Степанова, П.А. Просецкий, Е.М. Никиреев, В.А. Сластенин [7], В.А. Якунин, И.А. Зимняя [8] және т.б. зерттесе, отандық ғалымдар Қ.Б. Жарықбаев [9], С.М. Жакупов [10], З.Ә.Исаева, Г.К. Ахметова, Ш.Т. Таубаева, М.А. Құсайынова және т.б ғалымдарымыздың еңбектерінде қарастырылып, зерттеу мәселесі бойынша басқа да ғылыми еңбектерге талдау жасау арқылы бұл мәселенің ғылыми тұрғыда қажет екенін нақтыладық;

біз зерттеуімізге нысана етіп алған студенттердің педагогикалық-психологиялық даму ерекшеліктерінзерттеуде біршама жұмыстар жасалды. Алғашқы бақылауымыз барысында зерттеушілердің бос уақытын қалай өткізетіндеріне мән бермейтіндігін, университет көлемінде алғашқы курс студенттерімен және жоғары курс студенттерне сабақтан тыс уақыттарда эксперименттік жұмыстарды жүргіздік;

оқытудың дәстүрлі жүйесінде студентке берілетін білім мен білік, іскерлік пен дағдыны меңгеру көзделсе, қазіргі оқытудың жаңа технологиясында бұған қоса әрбір оқушының өзін-өзі дамытып, тұлғалық “Мендік” танымын қалыптастыру өріс алып отыр. Демек, оқыту үрдісіндегі білім беру мен тәрбие бірлігін сақтай отырып, тұлғаға берілген білімнің өмірге үйлесімділігімен қатар, әрбір оқушының дербес ерекшелігін ескеріп, белсенділігіне сәйкес бағдар ұстау негізгі шартқа айналуда. Осыған орай тұлғаның танымдық түсінігін жетілдіруде, оның мотивтік амал—тәсілдерін аша түсу - қызығушылықты арттыруда бірден бір себеп екенін айқындадық;

психология мен педагогиканың іс-әрекет теориясы – таным, ілімі тұрғысынан қызығуға байланысты ұғымдар жүйесінің ара қатынасы, мағынасы ашылды;

Тәжірибелік-эксперименттік жұмысты жүргізе отырып, студенттердің білім мен тәрбиелік деңгейінің бастапқы дамыту және бекіту кезеңдерін салыстырғанда танымдық қызығушылықтары мен білімдік-тәрбиелік деңгейлерінің өскені байқалды. Сонымен қатар психологиялық ерекшеліктерінің даму себептері: қажет, түрткі, ниет, тілек, ынта, ықылас т.б. қасиеттер танымдық қызығушылықты құрайтыны туралы мәліметтер берілді.

Сонымен қатар студенттер бойына білім, кәсіп, іскерлік, іс-әрекет, игеру, дағдыны қалыптастыру жолдары да аталып өтілді.

Демек,студенттердің психологиялық даму ерекшеліктерін қалыптастыруда ізденуіне ілгері еңбектенуі не қаншалықты әсер еткендігі және оның пайымдық жетілдіру жолдары:

• 
  жаттығу;
  
• 
  машықтану;
  
• 
  өзін-өзі әзірлеу;
  
• 
  өзін-өзі басқару;
  
• 
  өзін-өзі сендіру;
  
• 
  білуге құштарлық
  

2. Қазақстан Республикасы азамат тарихының жаңа әлеуметтік-экономикалық мінез-құлқын қалыптастыру тұжырымдамасы. –Алматы; 1999, 40 б.

3. Қазақстан Республикасы этникалық-мәдени білім беру тұжырымдамасы. //Егемен Қазақстан, 7 тамыз, 1996

4. Қазақстан Республикасының гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы. Алматы, 1994, 37 б.

5. Леонтьев А.Н. Избранные психологические произведения: В 2-х т. Т.1,Москва, 1983, 288 с

6. Лурия А.Р. Развитие Я-концепций и воспитание, Москва, 1986, 159 с

8. Занков Л.В. Дидактика и жизнь, Москва, 1986, 175 с

9. Эльконин Д.Б. Психологические условия развивающего обучения // Обучение и развитие младших школьников, Киев, 1970, 210 с

10. Петровский А.В. Популярные беседы о психологии. Москва, 1983, 223с

11. Пидкасистый П.И. Самостоятельная познавательная деятельнось школьников. Теория экспериментального исследования. Москва, 1980, 240 с

12. Шамова Т.И. Проблемный подход в обучении. Новосибирск, 1969. 68 с

13. Щукина Г.И. Активизация познавательной деятельности учащихся в учебном процессе. Москва, 1979, 160 с

14. Намазбаева Б.К. Развитие личности учащихся вспомогательной школы. Алматы, 1996, С.56

15. Сабыров Т.С. Оқушылардың оқу белсенділігін арттыру жолдары. Алматы, 1978, 110 б.

16. Хмель Н.Д. Теоретические основы профессиональной подготовки учителя. Алматы, 1998, 320 с.

17. Ахметова Н.А. Самостоятельная работа по совершенствованию грамматиках навыков русской речи студентов национальных групп с использованием ЭВМ. Москав, 1989, 17 с.

18. Абылкасымова А.Е. Формирование познавательной самостоятельности студентов математиков в системе методической подготовки в университете. Автореф. дисс. канд. пед. наук. Алматы, 1995, 14 с.

20. Бейсенбаева А.А. Гуманизация образования старшекласников на основе межпредметных связей. Алматы, 1996, 219 с.

22. Жарықбаев Қ.Б. Психология. Алматы, 2000, 325 б.

23.Тәжібаев Т.Т.Абай жастарды тәрбиелеу туралы, Алматы, 1964 156б.

24. 
    Алдамұратов Ә.А. Қызықты психология, Алматы, “Қазақ университеті”, 1991,112 б
    
25. 
    Платонов К.К. Структура и развитие личности, Москва, 1986, 183с.
    

1. 
   Философиялық сөздік. Алматы, 1996, 412 б.
   
2. 
   Серікқалиұлы З. Дүниетану даналығы. Ғылыми және көркемдік
   

3. 
   Жарықбаев Қ.Б. Психология. Педучилищелерге арналған. Алматы, 1982, 122 б.
   
4. 
   Долженко О. Очерки по философии образования. Москва, С.51
   
5. 
   Роберт Б. Развитие – концепции и воспитание. Москва, 1986, 420 с.
   
6. 
   Джакупов С.М. Психологическая структура процесса обучения. Дис…док. псих.наук. Москва, 1998, 365с.
   
7. 
   Немов Р.С. Психология. Москва,1994, 576 с.
   
8. 
   Формирование интереса к учению школьников /Под.ред.