Сыныптан тыс жұмыстар Кіріспе



жүктеу 1,28 Mb.
бет3/8
Дата23.11.2018
өлшемі1,28 Mb.
#24375
1   2   3   4   5   6   7   8

Жарыстың үшінші кезеңі «Кім жылдам?» Бұл кезеңде әр топтың оқушылары берілген тапсырма бойынша жауаптарын іздеп табады. Тапсырмалар сандық және сапалық есептер түрінде болады. Ойынды барлық топ бір мезгілде бастап, бірге аяқтайды. Бәріне ортақ 5 минут беріледі. (Берілген торкөздер бөлек-бөлек қиылып, оқушыларға араласқан күйде беріледі, олар жұптастыру керек)



HNO3

(диссоциациясы)




АІ(NO3)3

(диссоциациясы)




AI(ОН)3

(диссоциациясы)




BaCI2

(диссоциациясы)




H2SO4

(диссоциациясы)




Ең ауыр металл




Н+ + NO-3



АІ3++ 3NO-3


AI3++3ОН-


Ba2++2CI-



2H+ + SO42-



Осмий




KNO3

(диссоциациясы)





ZnCO3

(диссоциациясы)




NaHCO3

(диссоциациясы)




CaSO4

(диссоциациясы)





Ең қатты металл


Ең жеңіл металл


К+ + NO-3



Zn2++CO2-3


Na++H++CO2-3


Ca2++SO2-4


Хром


Литий



КОН

(диссоциациясы)




Na2CO3

(диссоциациясы)





NaCI

(диссоциациясы)





H2SO3

(диссоциациясы)





Ең қиын

балқитын металл




Ең иілімді металл



К+ + ОН-



2Na+ + CO2-3


Na++CI-


2H+ + SO32-




Вольфрам



Алтын

І бастаушы: Химия – жыр, әніміз, шаттанамыз,

Табысын пайдаланып, мақтанамыз.

Кең байтақ кенге толы Қазақстан

Қойнауы алтын – күміс, жатқан аңыз.



Төртінші кезең Жарнама «Химия айналамызда» Әр топқа 2 минут уақыт беріледі.

Тұрмыста қолданылатын әр түрлі заттардың біреуіне химиялық құрамын, қолданылуын жарнамалайды.



ІІ бастаушы: Ойхой, шіркін, мына заман аламан,

Аламанға шын жүйріктер жараған.

Дода жарып, алға шыққан ерекше

Еңбегіңді біз ерлікке балаған.



Келесі кезең «Топ басшыларының сайысы» Ортаға әр топтың топ басшыларын шақырамыз. Әр топ басшысына бөлек-бөлек лездік сұрақтар оқылады. 30 секундта 10 сұрақты тыңдап, жауап беріп үлгеруі керек. Қойылған сұрақтың жауабын білмесе «келесі» деген сөзді айту арқылы келесі сұрақты тыңдауына болады.

1-капитанға

1. Сулы ертінділері, балқымалары электр тогын өткізетін заттар (Электролиттер)

2. Зарядталған атомдар немесе атомдар тобы (ион)

3. Оң зарядталған иондар (катион)

4. Күкірт қандай валенттіліктер көрсете алады? (ІІ, ІҮ, ҮІ)

5. Өткір иісті, ауадан 2 есе жеңіл, тұншықтырғыш газ, 200С – та 0,85 МПа қысымда сұйылады (аммиак)

6. Азот қышқылының тұздары қалай аталады? (нитраттар)

7. Жылу, электр тогын өткізгіш, жылтыры бар, иілімді заттар (металдар)

8. Ең қиын балқитын металл (Вольфрам)

9. Заттың көрінбейтін ең кіші бөлшегі (атом)

10. ІІ топтың негізгі топшасының элементтері (сілтілік жер металдар)

2-капитанға

1. Сулы ертінділері немесе балқымалары электр тогын өткізбейтін заттар (бейэлектролиттер)

2. Диссоциацияланғанда гидроксотоп иондарын бөліп шығаратын заттар (негіздер)

3. Теріс зарядталған иондар (аниондар)

4. Күкірт қышқылының формуласы ( Н24)

5. Азоттың маңызды оксиді (NO2)

6. Көміртектің аллотропиялық түр өзгерістері (графит, алмаз)

7. Ең ауыр металл (осмий)

8. Сұйық металл (сынап)

9. Қазақстанның кендер картасын жасаған ғалым (Қ.И.Сәтбаев)

10. Қышқыл, сілті ертінділерінде түсін өзгертетін заттар (индикатор)

3-капитанға

1. Электролиттердің иондарға ыдырау процесі (диссоциация)

2. Диссоциацияланған кезде сутек иондарын бөліп шығаратын заттар (қышқылдар)

3. Тұздардың сумен алмасу реакциясына түсуі (гидролиз)

4. Күкірт (ҮІ) оксидінің формуласы (SO3)

5. HNO3 қандай заттың формуласы (азот қышқылы)

6. Ортофосфор қышқылының формуласы ( Н3РО4 )

7. Ең жеңіл металл (литий)

8. Электр тогын күшті өткізетін металдар ( күміс, мыс, алюминий )

9. Металдардың сыртқы электрон қабатында қанша электрон бола алады? (1-3)

10. Химиялық реакциялардың жылдамдығын арттыратын, реакция соңында жұмсалмай қалатын заттар ( катализаторлар)

4-капитанға

1. Электролиттік диссоциациялану теориясын кім ашты? (С.Аррениус)

2. Диссоциацияланған молекулалар санының ертіндідегі жалпы молекулалар санына қатынасы (диссоциациялану дәрежесі)

3. Күкірттің аллотропиялық түр өзгерістері (кристалдық, аморфты)

4. Бұл элемент ауа құрамында 78% болады (азот)

5. Күкірт қышқылының тұздары қалай аталады (сульфаттар)

6. Кәдімгі құмның формуласы қандай? (SiO2)

7. Ең қатты металл (хром)

8. Қоршаған орта әсерінен металдардың бүлінуі (коррозия)

9. І топтың негізгі топшасының элементтері (сілтілік металдар)

10. Реакция кезінде сіңірілетін немесе бөлінетін жылу мөлшері (жылу эффектісі)

І бастаушы: Жұлдызды боп туғандар аз өмірде,

Болғанымен әркімнің де көңлінде.

Дарындылық адамзатқа жарасқан,

Ұтып алған алқа тұрса өңірде



«Білімді мыңды жығар» кешінің қорытындысын айту үшін сөз қазылар алқасына беріледі. (Әділ қазылар құттықтап болғаннан кейін)

ІІ бастаушы: Құтты болсын ұтып алған бас бәйге,

Сіздер үшін бұл әлі де жас бәйге.

Алла оңдап, халқың қолдап әрқашан

Ала берің жарыс сайын бас бәйге, - деп бүгінгі жеңімпаздарды құттықтаймыз.

ӘН: «Өркенде, шалқы химия» («Ұстазым» әнінің әуенімен)

Өркенде, шалқы химия

1. Химия- жыр әніміз, шаттанамыз,

Табысын пайдаланып, мақтанамыз.

Кең байтақ кенге толы – Қазақстан

Қойнауы алтын-күміс, жатқан аңыз

Жайна да гүлден жер, қия,

Көңілге шабыт-нұр құя

Беделің артып өркенде

Аймақты қамтып химия,

Өркенде, шалқы химия!

2. Химия – ел ырысы, ғасыр үні,

Ғылымға қазіргі зор басын иді.

Талай жыл адамзатқа жұмбақ болған

Ашылды табиғаттың жасырыны

Жайна да гүлден жер, қия,

Көңілге шабыт-нұр құя

Молшылық көзі-химия

Апат та өзі - химия,

Тылсым ғылым бұл - химия!

3. Тыңайтқыш молайған соң ауылымда,

Дән өсті туған өлке сауырында.

Ішсең –ас, кисең – киім, үй жиһазы

Химия дәру болған сауығуға.

Иіткен тас, саз, құмды да,

Сенен зор, өктем туды ма?

Соғысқа сорға, қатерлі жолға

Жұмсалмасын химия

Жұмсалмасын химия

Жайна да гүлден жер, қия,

Көңілге шабыт-нұр құя

Беделің артып өркенде

Аймақты қамтып химия.



І бастаушы: Бүгінгі химиялық кешіміз осымен аяқталды,

ІІ бастаушы: Келесі кездескенше аман-сау болыңыздар!

Д.И.Менделеев жасаған химиялық элементтердің периодтық жүйесіне

ізденіс-саяхат сабағы

Сабақтың типі:

Интегративті ізденіс - саяхат сабағы (химия, биология, география).



Оқытуды ұйымдастырудың формасы:

Ұжымдық және топтық.



Озық тапсырма:

Қосымша әдебиеттермен ізденіс жұмысы.



Сабақтың мақсаты:

  • Білімділік.

Периодтық кесте, Периодтық жүйе бойынша пәндік ұғым негіздерін зерделеу; пәнаралық ізденіс арқылы білімдерін терендету.

  • Дамытушылық.

Интерактивті әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың өзара белсенділігін, ой-өрісін, өздік әрекет атқару қабілетін дамыту.

  • Тәрбиелік.

Белсенді әрекет ұйымдастыру арқылы бір-бірінің пікірін сыйлау, өзара көмек көрсету, өз жұмыстарына әділ баға беруге тәрбиелеу.

Қажетті құрал – жабдықтар:

Интерактивті тақта, Периодтық кесте, Қазақстанның табиғи ресурстар картасы. Тәжірибеге қажетті реактивтер: металдық натрий, су, индикатор, химиялық ыдыстар.



Сабақтың барысы:

  • Сынып оқушыларын топтарға бөліп, отырғызу (ядро, электрон, протон, нейтрон). Әр топта химик, биолог, географ және топ жетекшісі болады.

  • Химиялық ой жинау (активтендіру сұрақтары)

  1. Д И Менделеев қай жылы, қай жерде дүниеге келді (1834ж Тобольск қаласы.)

  2. Периодтық заңды Д.И. Менделеев қай жылы ашты (1869ж)

  3. Периодтық заңның тұжырымдамасы (элементтермен олардан түзілген жай және күрделі заттардың қасиеттері сол элементтердің атомдық массасына периодты тәуелділікте болады.)

  4. Периодтық кестеде элементтер неше топқа бөлінген (металдар және бейметалдар).

  5. Екі дайлы қасиет қандай заттарға тән (алюминий оксиді, алюминий гидроксиді, мырыш оксиді, мырыш гидроксиді, берилий оксиді берилий гидроксиді).

  6. Период дегеніміз не, неше период бар (Период дегеніміз- сілтілік металдан басталып, атомдық массаларының өсу реті бойынша орналасқан, инертті элементтен аяқталатын элементтердің көлденең қатары.)

  7. Табиғи ұялас элементтер тобын ата (сілтілік металдар, галогендер).



  • Негізгі бөлім:

Қосымша әдебиеттер мен реактивтерді пайдаланып жаңа тақырыпты меңгеру.

1. Топтардың жұмыс жоспары:

«Химик»:


  • Химиялық элементтің периодтық жердегі орыны;

  • Атом құрылысы;

  • Металл ретінде химиялық қасиеті;

  • Оксидтер мен гидроксидтерінің сипаттамасы;

«Географ»:

  • Элементтің табиғатта кездесуі;

  • Колекциямен жұмыс;

  • Қазақстанның табиғи ресурстары картасымен жұмыс;

«Биолог»:

  • Адам ағзасындағы маңызы

Осы жоспар бойынша әр топ берілген элементтерге толық сипаттама жасады.

Электрон тобы: Натрий.

«Химик»:

Элемент натрий ІІІ период І топта орналасқан

Атом құрылысы: +11 2е--- 1s2 2s2 2p6 3s1

Натрийдің сумен әрекеттесуі:

Натрий белсенді, жұмсақ металл. Сумен әрекеттесіп сілті түзеді

2Na + 2H2O = 2NaOH + H2

Na2O – негіздік оксид, NaOH – сілті

«Географ»:

Натрий жер қыртысында мөлшері массасы бойынша 2,64% тең. Табиғатта көбіне тұз құрамында кездеседі. Натрий көптеген силикаттар құрамында, сондай-ақ ол еріген күйінде көл, теңіз және мұхит суларында болады. Қазақстанда ас тұзы ащы көлдерде шөгінді түрінде кездеседі .



«Биолог»:

Натрий адам ағзасына қажетті элемент, қан қысымын су алмасуын, жүйке және бұлшық ет талшықтарын реттеуге қатысады. Ағзада негізгі қышқылдық тепе-теңдіктің сақталуын, жүректің жұмысын реттеп, ағзадағы суды ұстап тұру қызметтеріне қатысады. Натрийді адам көп қажет ете бермейді – күніне 1 грамдай ғана керек. Егер натрий иондарының адам ағзасындағы мөлшері артық болса ағзадағы судың тепе-теңдігін бұзады, қан қоюланады.




жүктеу 1,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау