«ШОҚан оқулары 19» Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары

47
 
 
мен  салуды  ҧйғарғандарын  әлі  кҥнге  дейін  ғалымдардың  бастарын  қатыруда. 
Тағы да талай жылдарға дейін бастарын қатырар деген ойдамын. 
Пирамиданың  ең  жоғарғы  нҥктесінің  жермен  салыстырғандағы  ҧзын-
дығы, Жермен Кҥннің ара қашықтығының миллиард есе кішілігіне дҧрыс ке-луі 
адам  ақылына  сыймайды.  Пирамиданың  ортасынын  кесіп  ӛтетін  мериди-ан 
«Пи»-дің мәніне тең екендігі оның ӛзі бір қҧпия.   
Бҧл  жобаны  зерттеу  орыс  физигінің  жазған  «Пирамиданың  қҧпиялы 
энергиясы»  атты  кітабын  оқып  шыққаннан  мені  қызықтыра  бастады.  Мҥмкін 
мен де ӛзімізше кішкене болса да, ҥлесімізді қосармыз деген оймен жетек-шіміз 
Суйрибаев  Бақтыбай  ағайдың  кӛрсеткен  бағытымен  жҧмысқа  2014-2015  оқу 
жылының қыркҥйек айынан кіріскен болатынбыз. 
Әлемнің  алғашқы  жеті  кереметінің  ең  ғажайыбы  -  Мысыр  (Египет)  пи-
рамидасы.  Ол  -  біздің  жыл  санауымыздан  27  ғасыр  бҧрын  салынған  Мысыр 
патшаларының  мазары.  Ең  биігі-146  метр.  Византиялық  Филон  жазып  кеткен 
әлемдегі  жеті  кереметтің  біріншісі  осы  Мысыр  пирамидасының  біз  білетін 
тарихы: бҧдан бес мың жылдай бҧрын, біздің дәуірімізге дейінгі 2700 жыл-дары 
перғауын  Хеопстың  бҧйрығымен  алғашқы  пирамида  қҧрылысы  баста-лып, 
кейіннен ҥлкенді, кішілі бірнеше пирамида салынды. Пирамида ежелгі Мысыр 
перғауындарының  қабіріне  ескерткіш  белгі  ретінде  (Гизадағы  Хеопс 
пирамидасы  және  тағы  да  басқалары)  тҧрғызылғанымен,  кейбір  пирамидалар 
ғибадатхана, қазына қоймасы ролінде атқарды. 
Пирамида  –  архитектурада  тӛрткҥл  дҥниенің  тӛрт  тарапына  тҥгел  қарап 
тҧратын,  тӛрт  бҧрышы  ту  биіктегі  бір  нҥктеде  тҥйісетін  алып  қҧрылыс.  Пи-
рамида  тарихын  зерттеуші  кейбір  адамдардың  пікірінше,  пирамида  тӛрт  бҧ-
рышының бір нҥктеде тҥйісуі әу баста Адам Ата (ғ.с.) мен Хауа Анадан тара-
ған  адамзаттың  бірлігін  бейнелейді.  Негізінен,  пирамидаға  ҧқсас  қҧрылыстар 
(ғибадатхана  тҧғыры,  космологиялық  қҧрылыстар)  Орталық  және  Оңтҥстік 
Африка  жерінде  (біздің  заманымыздың  1-мыңжылдығы)  де  кездеседі.  Халық 
арасында: «Тіршілік уақыттан қорқады, уақыт пирамидадан қорқады», - де-ген 
қанатты сӛз бар. Бҧл пирамиданың мәңгілік ескерткіш етіп салынғанын, оның 
уақыт  тезіне  бой  бермей,  адамдарды  аһ  ҧрғызып,  сахараның  кҥзетшісі, 
тарихтың куәгері ретінде тапжылмай тҧра беретіндігін танытады. 
Қай халық та мемориалдық сәулет қҧрылыстарын ӛзінің сол кездегі ді-ни 
тҥсінігіне  және  қоғамдағы  әлеуметтік  жағдайға  байланысты  салып  отыр-ған. 
Әлемдегі  дамыған  мәдениет  ошағы  болып  саналатын  кӛне  Мысырда  дін 
қҧрылыстарға  да  әсер  етіп,  мҧнда  мәдениет  дінмен  бірге  ӛркендеді.  Бҧрын 
мысырлықтар  ҥйінде  де  қҧлшылық  бӛлмесін  жасап  қойып,  қалада  да,  кӛшеде 
де, егістікте де, ауылдарда да ғибадатханалар жҧмыс істеп тҧрды.  
 
Әдебиеттер: 
 
1. «Загадки древних пирамид» 1996 г. Москва. «Просвешение». 
2. «История  великих  пирамид»  1998  г.  Москва.  Журнал  «Наука  и 
религия». 

48
 
 
3. Блудов М.И. «Беседы по физике», Москва, «Просвещение» 1983 жыл. 
4. Бурдыкин Б.Е. «Вечное чудо пирамид», СПб: С-Петербург, 2007 жыл. 
5. Соурц К.Э. «Необыкновенная физика обыкновенных явлений». 
6. Москва, «Наука», 1994 жыл. 
7. Чалдаев С.А. «Физика және адам», Москва «Просвещение», 1990 жыл. 
8. Интернет қорынан. 
 
 
 
ОРТА МЕКТЕП ФИЗИКАСЫН ОҚЫТУДАҒЫ  
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНДЕРДІҢ (ОӘК) МАҢЫЗЫ 
 
1
Елеусинов Б., 
2
Сыздықбаева З., 
2
Елеусинова Р., 
1
Искаков Ж. 
1
«Ӛрлеу» БАҦО АҚ филиалы Қызылорда облысы бойынша ПҚ БАИ, 
2 
Қызылорда қ., Қазақ гуманитарлық заң және техникалық колледжі 
baur_1960@mail.ru
 
 
XX  ғасырдың  соңында  қоғамда  болған  әлеуметтік-экономикалық  және 
саяси ӛзгерістер жалпы білім беру жҥйесіне де кҥрделі серпілістер алып келді. 
Мемлекетіміздің тәуелсіздік алып, дҥниежҥзілік білім беру кеңістігіне шығуы, 
Қазақстанда  осы  кезеңге  дейінгі  қалыптасқан  тарихи  жағдайлар,  жинақталған 
қҧндылықтар  және  қоғамның  тҥбірімен  ӛзгеруі  мектепте  физикалық  білім 
жҥйесінің  маңызын  арттыра  тҥсті.  Кез-келген  елдің  болашағы,  ең  алдымен, 
білім  беру  жҥйесінің  бәсекеге  қабілеттілігімен  тығыз  байланысты 
болатындықтан,  жас  ҧрпаққа  әлемдік  стандарттарға  сәйкес  келетіндей,  тең 
дәрежеде білім беру қажеттілігі туындады. 
Қазіргі  кезеңде  білім  беру  мен  тәрбиелеудің  негізгі  мақсаты  –  еліміздің 
интелектуальды  потенциалын  арттырумен  қатар,  әрбір  оқушыны  еркін, 
шығармашылықпен  ойлай  алатын,  бейімділігін  ҥздіксіз  дамытып,  келешекте 
ӛмірден ӛз орнын таба алатын жеке тҧлға дайындау. Осыған байланысты соңғы 
жылдардағы  педагогика  саласындағы  зерттеулер  білім  беру  мазмҧнын 
гуманизациялауда, оқытудың тәрбиелік ролін кӛтеруде, оқуға қызығушылығын 
арттыруда  дәлелдемелерге  негіздеуге  бағытталған.  Қазіргі  қоғамға  әлеуметтік 
жағынан  бейімделу  ҥшін  адам  баласы  білімді  игерумен  қатар,  оны  кҥнделікті 
ӛмірде, практикада шығармашылықпен қолдана білуі қажет. 
Жаңа  білім  ҥлгісін  қалыптастыруда  қоғамның  даму  бағытындағы  басты 
мақсаттарды ескеру қажет: 
а) ӛмір сҥруге қажетті дҥниежҥзілік және жалпы ҧлттық проблемаларды 
шешу; 
б)  жоғары  технологияларды  қамтамасыз  ететін  ғылыми-техникалық 
жаңалықтар жасау. 
Физика 
ғылымының 
жетістіктері 
ӛндірісті 
механизациялауда, 
энергетикада,  автоматизацияда  және  жаңа  материалдарды  жасауда  кеңінен 
пайдаланылуда.  Ӛндірістің  барлық  сатысын  техникаландыру  –  кешенді