Семинары «Тыңдалым «аудирование» деген терминнің білдіретін мағынасы «Есту арқылы түсіну»

• Рудный қаласы әкімдігінің «№9 бастауыш мектебі» КММ

• Қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімдерінің
• қалалық семинары

• «Тыңдалым – «аудирование» деген терминнің білдіретін мағынасы – «Есту арқылы түсіну». Бұл айтылған не техникалық ақпараттарға жазылған аудио мәтіндегі сөздерді, сөйлемдерді тыңдай білудің нәтижесінде қабылдау және түсіну деген ұғым. «Тыңдалым кезінде тілді меңгерген тыңдаушы бір не бірнеше адам айтқан ауызша ақпаратты қабылдап өңдейді». 

Тыңдалымның мақсаты

•  аудиожазбаның мазмұнын түсінуге,
• белгілі бір ақпаратты қабылдауға,
• мәтін детальдарын түсінуге, айтылған ойды толық түсінуге,
• сөйлеушінің сөзін еш қиындықсыз ұғынуға,
• ауызекі, анық құрылмаған сөйлеу тілін өзге адамдардың көмегінсіз түсінуге,
• бұқаралық ақпарат құралдары мен телерадио-бағдарламаларды еркін, түсініп қабылдауға,оның ішіндегі ең манызды ойды қабылдауға үйрету
• таныс және бейтаныс тақырыптағы сөйлесімнің негізгі ойын түсінуге, т.б. үйрету. 

Тыңдалымның оқыту мақсаттары

• Сөйлеу дағдыларын дамыту
• Қарым- қатынас жасауға үйрету
• Қажетті қабілеттерін және психикалық функцияларын дамыту
• Сөйлеу материалдарын есте сақтау
• Мағынасын түсіну
• Берілген ақпараттан ең маңыздынысын табуға үйрету
• Есту қабілетін дамыту

Тыңдалымды жете меңгеру үшін қойылатын талаптары

• Тыңдауға ұсынылатын мәтінде,әңгімеде, пікірде айтылатын басты ой түсінуге жеңіл болуы керек;
• Үннің ырғағы мен әуені дұрыс естілуі қажет;
• Тілді жақсы үйрену үшін, тыңдалым бірінші сабақтан бастап үздіксіз жүргізілуі тиіс;
• Оқушының тілге қатысты білімі мен дайындығы ескерілген жөн;
• Қатысты жұмыстардың бәрі бақылауға алынған дұрыс.

 Тыңдалымға арналған аудиожазбалар мәтіндері. 

•  Оқылым түрлері оқушының жас ерекшелігіне орай таңдалуы тиіс.
• Таңдалған мәтін оқушыны қызықтыратын тақырыптар болғаны абзал.
• Қиын мәтіндерді ұсынуда оған жеңіл тапсырмалар құрылады, ал жеңіл мәтіндерге керісінше қиын талапсырмар құрылады.

Тыңдалым түрлері

• Мазмұнды толық түсіну
• Ең басты ойды түсіну
• Бөлшектеп түсіну
• Ақпаратты өз қажетіне қарай нақтылап түсіну

Тыңдалым оқыту кезеңдері

• Мәтін алдында
• Мәтінмен жұмыс
• Мәтіннен соң

Тыңдалымға арналған белсенді жұмыс түрлері: 

•  Оқушыларды қоршаған ортадағы кез келген ақпаратты тыңдау арқылы түсінуге бейімдеу керек.
• Ол үшін сабақ барысында түрлі белсенді жұмыс түрлерін пайдалану көп септігін тигізеді.
• Оқушыда тыңдалым дағдысын қалыптастыру үшін белсенді жұмыс түрлері өзекті, қызықты, әр түрлі болуға тиісті.   

Суреттеу: оқушылар аудиожазбаны тыңдай отырып, мағынасына қарай сөзді суретпен бейнелейді. Осы арқылы оқушылардың зат пен атауды байланыстыра алу қабілеті қалыптасады. 

• Суреттеу: оқушылар аудиожазбаны тыңдай отырып, мағынасына қарай сөзді суретпен бейнелейді. Осы арқылы оқушылардың зат пен атауды байланыстыра алу қабілеті қалыптасады. 
•  «Синонимдерді тап»: оқушыларға сөздер ұсынылады.Олар тыңдалған мәтіннен осы сөздердің синонимдерін тауып, жауап парағына белгілеуі керек. Осы арқылы оқушылардың тыңдау әрекеті мен сөздік қоры дамиды. 
• Тест тапсырмаларды орындау.
• Диалогті тыңдап, дұрыс жауаптың астын сызу.
•  
•  
•  
•  
•  

Тыңдалған мәтінге сәйкес құыршақты киіндіру.

• Тыңдалған мәтінге сәйкес құыршақты киіндіру.
• Тыңдалған мәтінге сәйкес сурет салындар, кесте,схеманы құрыңдар.
• Бір неше сөйлемдерден мәтін тақырыбын таңдандар.
• Сөйлемдерді, сөз тіркестерінің «дұрыс» не «бұрыс» екенін анықтаңыз.
• «Иә» немесе «жоқ» деген сұрақтарға жауап беріңіз
• Тыңдалған мәтін бойынша нүктенің орнына керекті сөздерді қойып жазыңыз.

Блиц-турнир. «Иә» немесе «жоқ» деген сұрақтарға жауап беріңіз.

Сұрақтар	Иә	Жоқ
1.Жетісу қазақ жерінің керемет бөлігі	+
2. Бұл жер алтын бесік деп атауға тегін емес	+
3.Хантңерін көрген адамның жолы болған екен, қасиетті тауға күннің көзі өтпей үшін бұлттардың арасында жасырынып қалады	+
4.Жетісудің жері бай емес, тек жусан, тікен өседі		-
5.Жетісу түріктің көне сөзі	+
6. Біздің ата бабамыз бұл аймақты көп өзен деп атаған	+
7. Жетісу туралы ең алғашқы әңгімені көршіден естідім		-
8.Жетісудің әдемі көлдеріінің бірі шағын Алматы, ол тау бөктерінде орналасқан		-
9.Жетісу табиғатының тағы бір байлығы Көлсай көлі.	+
10.Тағы бір жұмбақты көл - Қайыңды.Осыдан 10 жыл бұрын қатты жер сілкініс нәтижесінде бұл жерде тастар шашылып су пайда болды.		-

Тыңдалымның тиімділігі өмірде қарым – қатынасы (коммуникацияны) жүзеге асыру үшін уақытының

• 9% - жазуға
• 16% - оқуға
• 30% - сөйлесуге
• 45% - сөйлеуді қабылдауға, тыңдауға жұмсайды екен

Синквейн

• 1 жол - 1 Зат есім
• 2 жол – 2 Сын есім
• 3 жол – 3 Етістік
• 4 жол – Сөйлем, мақал
• 5 жол – Синоним немесе нақты сөз

жүктеу 2,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: