кесте - Кәсіпорынның энергетикалық балансы

9 кесте - Кәсіпорынның энергетикалық балансы

Энергетикалық кәсіпорында қазандық, пештік отын балансы, жылу балансы жасалады, құрылады.

Бағдарламадағы энергия үнемдеу саласындағы ғылыми-техникалық өрлеу бөлігін анықтайтын техникалық шаралар техникалық жаңадан жабдықтау міндеттерін шешуге бағытталған. Бұдан әрі мынаны енгізуді дамыту қажет:

- жылумен қамту процестерін және бөлмелерде температуралық режімді жеке реттейтін құралдарды басқарудың автоматтандырылған жүйесін;

- қолданыстағы ғимараттардың қорғағыш құрылымын жылыту технологиясы және көтеріңкі термиялық кедергісі бар панельдерді шығару;

- жылу сорғылары қондырғыларын.

Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жылумен қамтуға энергия ресурстардың жұмсалуын 15-20 %-дық үнемдеуге жету үшін қайтадан қосылатын құрылымдарды энергия ресурстарын есептеу жүйелерімен жабдықтау қажет. Бұл жұмыстарды қаржыландыруды облыстық, аудандық және муниципалдық бюджеттен қарастыру қажет.

Бюджеттен тыс саладағы кәсіпорындар өз обьектілерін құралдармен жабдықтау мәселелерін өз бетімен шешу керек.

Тұрғын үй ғимараттарын жылумен қамтуға электр энергиясын пайдалану жөніндегі ғылыми-техникалық ұсыныстарды талқылаған кезде тұрмыстыққа қарағанда қазіргі кездің тұрғын үй ғимаратының жылу жүктемесі энергияны 6-7 есе көп талап ететіндігін көрсететін бастапқы есептеулерді ескеру қажет.

Мысалы, энергетикалық компаниялар келесідей қызмет көрсету сферасына бөлінеді.

1. Пайдалану.

2. Энергетикалық жөндеу.

3. Маркетинг және энергияны өткізу.

4. Отын, материалды техникалық қамтамасыз ету.

5. Күрделі құрылыс.

6. Ғылыми зерттеу және ұйымдастыру.

7. Экономика.

8. Қаржы.

9. Инвестиция.

10. Персоналды басқару.

11. Қоршаған ортаны қорғау.

12. Ақпараттық қамтамасыз ету.

Электр стансасының жылу энергетикалық жабдықтарын электр және жылу желілерін пайдалану нәтижесінде тұтынушылар электр энергиясымен қамтамасыз етіледі. Пайдаланудың мәні үзіліссіз техникалық үрдістерді жабдықтау жүйелерінің жұмысын бақылау, олардың жұмысына шұғыл диспетчерлік басқару көмегімен қажетті түзетулер енгізіп отыруды білдіреді.

Техникалық пайдаланудың негізгі басты факторы оның (сенімділігі) яғни тоқтамсыз қамтамасыз етудің үзіліссіздігі болып табылады. Оның бұл қалыптан ауытқуы өндірістік үрдістердің бұзылуына және экономикалық шығынға алып келеді. Оның негізгі міндеттері:

• 
  жабдықтарды ретімен пайдалану және оған қызмет көрсету;
  
• 
  уақытылы жұмыс жүргізу;
  
• 
  отын және энергия ресурстарын үнемдеу;
  

Электр желілерін пайдалану олардың тармақталған бөлімшелерінде (яғни бөліп-таратушы электр жүйелері) оперативті диспетчерлік топтармен жүйеге асады. Соның ішінде шұғыл диспетчерлік топ персоналы (ШДТП) міндеттеріне кіретіндер.

1. 
   Жабдықтардың, желілердің, қосалқы стансалардың берілген жұмыс режімін қамтамасыз ету.
   
2. 
   Оперативті жұмыс істеп тұрған жабдықтарды өндіріске оперативті түрде қосып отыру.
   
3. 
   Шұғыл түрде апаттарды қалпына келтіру.
   
4. 
   Жабдықтардың бұзылған жұмыс режімдерін іздеу, қалпына келтіру.
   
5. 
   Токсыз қалған тұтынушыларды электр энергиясынмен қамтамасыз ету.
   

1. 
   Оперативті жөндеу персоналдарына жұмыс орнын дайындауға, іске кірісуге (техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау) рұқсат беру.
   
2. 
   Сенімді жөндеу сұлбасын құру, жөндеу жұмыстарын біткеннен кейін бастапқы қалпына келтіру міндеттері кіреді.
   

Жөндеу жұмыстарының негізгі міндеттері жабдықтарды жұмысқа қабілетті күйде ұстау, еңбексыймдылығы мен жөндеу сапасын арттыру кезінде кететін шығындарды, яғни өзіндік құнды азайту. Зауытта жөндеу жұмыстарын бас механик басқарады. Ол бас инженерге бағынады. Оның құрамына: жөндеу- механикалық цехы және қойма шаруашылығы кіреді. Жөндеу қызметі кәсіпорын түріне, яғни оның өндіріс сипатына байланысты орталықтандырылған және орталықтандырылмаған болып бөлінеді.

Жоспарлы-сақтық жөндеу - негізгі агрегатты пайдаланудың сенімділігін қамтамасыз ету, оның техника-экономикалық көрсеткіштерін бекітілген нормативтік сипаттамалық деңгейіне жеткізу болып табылады. Жоспарлы-сақтық жөндеу жұмыс көлеміне байланысты ағымдағы, орта және күрделі жөндеу болып табылады.

Ағымдағы жөндеу- күнделікті жабдықтарды пайдалануға байланысты қарапайым жұмыстары.

Орта жөндеу - жабдықтарды жартылай жөндеу, тозған бөлшектерді ауыстыру.

Күрделі жөндеу- тексеру және жаңартудың бойынша жүргізілетін жөндеудің барлық түрлері: жабдықтардың дәл жұмыс істеу дәлдігін, қуатын, өндірістік қабілетін, яғни жабдықты құжатта берілген техникалық сипаттамаларына сәйкес деңгейде қамтамасыз ету.

Жөндеу циклі- жабдықты пайдалануға қосқан уақытпен күрделі жөндеу арасындағы уақыт немесе екі күрделі жөндеу арасындағы уақытты айтады.

Жөндеу мерзімі- екі жөндеу арасындағы уақытты білдіреді.

Жөндеудің еңбек сыйымдылығы төмендегідей анықталады

t_н- жөндеудің нормативтік уақыты;

к- жұмыстың күрделілік категориясы.

Жалпы жөндеу жұмысының көлемін төмендегідей беруге болады

Ж_к.ж, Ж_о.ж, Ж_а.ж, - сәйкесінше күрделі, орта және ағымдағы жөндеулердің еңбексыйымдылықтары;

t - жөндеудің нормативтік уақыттары;

n – жөндеулер саны.

мұндағы Q- жұмыстың орта көлемі;

m- жылдық жөндеу саны.

Жөндеуде тұру уақыты жалпы түрде төмендегідей анықталады

а- ауысым саны;

у- ауысым уақыты;

к- жөндеудің нормативтік коэфициенті.

Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыруды жақсарту жолдарына мыналарарды жатқызуға болады

1. 
   Жөндеуге ұйымдастыруды көтеру.
   
2. 
   Жөндеу жұмыстарын алдын-ала дайындау.
   
3. 
   Еңбекті көп қажет ететін, тез тозатын бөлшектерді жөндеу үшін қосымша қор құру және т.б. жатады.
   

• 
  қаржы мәселесі;
  
• 
  энергетикалық жөндеу ұйымдарының агрегатты персоналмен қамтамасыз ете алмау;
  
• 
  агрегаттың апаттық жағдайда тұруы;
  
• 
  керек бөлшектермен материалдың өз уақытында жеткізілмеуі және т.б жатады.
  

Жөндеу жұмыстары энергетикалық компания өз персоналымен немесе энергетикалық компанияға кірмейтін арнайы жөндеу кәсіпорындары айналысады. Сонымен қатар кейде жөндеу жұмыстары жабдықты дайындап шығарған зауыт персоналымен де жүзеге асады.