Сабақтың түрі: Жаңа сабақ. Сабақтың әдіс-тәсілдері

• 
  Мен бүгін көңілді келдім. Кәне, шеңбер құрайық, өзіміздің жақсы көңіл күйімімізді бір- бірімізге берейік. Өйткені көңіл күйіміз жақсы болса қиындықтарды оңай жеңеміз ғой.
  

58+1 60+9 75-70 3 ∙ 2 6 : 2 4 ∙ 5

70+1 91-1 27-20 2 ∙ 3 10 : 2 20 : 4

2). Ауызша жұмыс.Ойын « Санды тап» (карточкалармен жұмыс, көру арқылы)

1. 
   № 1. Есептеуді жалғастыр:
   

6 ∙ 13 = 13 ∙ 6 = (10 + 3) ∙ 6 = 10 ∙ 6 + 3 ∙ 6 = 60 + 18 = 78

2. 
   Жұптық жұмыс. № 2
   
3. 
   № 4. Өрнек құр және оның мәнін тап.
   

1. 
   (40 + 8) ∙ 8 = 40 ∙ 8 + 8 ∙ 8 = 320 + 64 = 384
   
2. 
   (30 + 6) ∙ 4 = 30 ∙ 4 + 6 ∙ 4 = 120 + 24 = 144
   
3. 
   20 ∙ 9 + 18 ∙ 5 = 180 + 90 = 270
   

4. 
   Өздік жұмыс. № 5. Салыстыр.
   
5. 
   Жұптық жұмыс № 6.
   
6. 
   Есеп шығару. № 7.
   

16 кг – 3 қорап Жауабы: «Баян сұлу» ф. көбірек, 60 кг көп.

Қайсысы көбірек, қанша -?

№ 8.

8 тоқаштан – 3 қорап Ж: қатырма тоқашты 216 артық алды.

№ 9. 12 ∙ 7 (10 + 2) ∙ 7 10 ∙ 7 + 2 ∙ 7 70 + 14 84 жауабы: 84 түрі бар.

ІҮ. Сабақты қорыту.

Топтық талдау. № 10. Қалдықпен бөлу дұрыс орындалған ба?тексер.

Шығармашылық жұмыс. № 11.Ү .Үйге тапсырма: № 3, 12. 178 -179 бет. Бағалау
№ 97. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту

Мақсаты: Оқушыларды разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту әдісімен таныстыр; білімін жүйелеу; есеп шығару, есептеу дағдысын қалыптастыру; салыстырып, талдай білуге баулу

Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, өзіндік. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар.

ІІ. Үй жұмысын тексеру. № 7, 9. ІІІ. Тірек білімді өзекті ету.

Ауызша жұмыс. 1. Көбейту кестесі бар карточкалар таратып беру (2,3,4,5,6,7)

2 ∙ 2 = 4 2 ∙ 5 = 10 2 ∙ 8 = 16

2 ∙ 3 = 6 2 ∙ 6 = 12 2 ∙ 9 = 18

2 ∙ 4 = 8 2 ∙ 7 = 14 2 ∙ 10 = 20

ІҮ. Өткен материалды бекіту.

1. № 1. Мысалдарды шығарып, сауысқанның жасырған заттарын тап.

35 : 5 + 3 = 7 + 3 = 10 (сағат) 36 : 4= 9(қуыршақ) 9 ∙ 9 = 81 (айна)

(10 + 9 + 81) – 8 ∙ 8 = 100 – 64 = 36 (моншақ) Жауабы: тыққаны моншақ.

№ 2. Кестені толтыр. а ∙ 3 – 15, мұндағы а = 12, 24, 33, 42, 15;

1 2 ∙ 3 – 15 = 36 – 15 = 16 24 ∙ 3 – 15 = 72 – 15 = 57 т.с.с.

№ 3. Өрнек құрып, оның мәнін тап. Өздік жұмыс.( (6 + 3) ∙ 4 = 9 ∙ 4 = 36 т.с.с)

№ 4. Есепте. Жұптық жұмыс (3м 1дм ∙ 10 = 31 м)

№ 5. Теңдеулерді құрып, сұрақтарға жауап бер. Ұжымдық жұмыс.

1. 
   42 шығу үшін 7-ні қандай санға көбейту керек. (6- ға, өйткені 42 : 7 = 6.)
   

2. Есеп шығару. № 7.

4 күн – 36 мин аңдыды. ?аңдыды. 36 ∙ 4 + 5 ∙ 30 = 144 +150 = 294

5күн - жарты сағаттан жауабы. 294 мин = 5 сағ 44 мин аңдыды.

№ 8.

Лулу 3 күнде – 27 балық 27 ∙ 3 ∙ 2 = 81 ∙ 2 = 162

3. Өздік жұмыс . № 9. Амалдарды орында. ( 712 – 542 =170 )

4. жұптық жұмыс. № 10.

5. № 11. Ауызша. 4 + 4 + 4 + 4 = 4 ∙ 4 = 16(см. периметрі) 4 ∙ 4 =16(см. ауданы)

1). Шығармашылық. № 12. ( жауабы: 1 болып Олег, екінші – Женя , үшінші Рустем.

төртінші Әсет келді. ҮІ. Үйге тапсырма: № 13, 181 бет. Бағалау.
№ 98. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту

Мақсаты: оқушыларды разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту әдісімен таныстыр; білімін жүйелеу; есеп шығару, есептеу дағдысын қалыптастыру; салыстырып, талдай білуге баулу

Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, өзіндік. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар.

ІІ. Үй жұмысын тексеру. № 13. ІІІ. Тірек білімді өзекті ету.

Ауызша жұмыс. Көбейту кестесі бар карточкалар таратып беру

а) Әрбір санды 4 есеге арттыр: 7, 9, 8, 12, 16, 11.

7 ∙ 4 = 28 9 ∙ 4 = 36 8 ∙ 4 = 32 12 ∙ 4 = 48 16 ∙ 4 = 64 11 ∙ 4 = 44

ә) Әрбір санды 3 есе кеміт: 12, 9, 27, 90, 300, 150.

12 : 3 = 4 9 : 3 = 3 27 : 3 = 9 90 : 3 = 30 300 : 3 = 100 150 : 3 50

1. 
   Жұптық жұмыс. № 3. Тиісті амалдар таңбасын қой.
   
2. 
   Есеп шығару. № 5.
   

Секіру - ?, 7 есе кем ? Ж: барлығы 93 спортшы.

Диск лақтырушылар - ?, 12 көп

№ 6.

16 адамнан - 7 қатар Жауабы: 4 жанкүйер артық.

Қайсысы қаншаға артық?

3. 
   Өздік жұмыс. №7. Кесте бойынша есептер құрастыр және оларды шығар.
   

4. 
   Ауызша. № 8,№ 9. Ш: 15 ∙ 8 = 120 жауабы. хауыз ғимаратының биіктігі 120м.
   
5. 
   Топтық жұмыс: 1топ (№10); 2 топ (№ 11); 3 топ (№ 12)
   

№ 99. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар.

7 ∙ 7 = 49 7 ∙ 4 = 28 3 ∙ 7 = 21 56 : 7 = 8

8 ∙ 7 = 56 28 : 7 = 4 7 ∙ 6 = 42 7 ∙ 9 = 63

14 : 7 = 2 2 ∙ 7 = 14 5 ∙ 7 = 35 7 ∙ 6 = 42

56 ∙ 2 = (50 + 2) ∙ 2 = 50 ∙ 2 + 2 ∙ 2 = 100 + 4 = 104

56 ∙ 4 = (50 + 6) ∙ 4 = 50 ∙ 4 + 6 ∙ 4 = 200 + 24 = 224

4. 
   Қатар бойынша. 1 қатар - № 5; 2 қатар № 6; 3 қатар № 7.
   

1. 
   9 ∙ 8 = 72 (к. ж. ұнтақ) 2) 14 ∙ 5 = 120(м. мата)
   

желінді – 69 кг Ш: (90 – 69) : 3 = 21 : 3 = 7

қалғанын 3кг бөлді - ?пакетке Ж: 7 пакет керек.

5. 
   Кесте бойынш есептер құрастыр және оларды шығар. № 8.
   

6. 
   Өздік жұмыс, № 9. Қалдықпен бөлу дұрыс орындалған ба, тексер:
   

370 : 92 = 4(қалд. 2) 230 : 45 = 5 (қалд. 5)

№ 10. Теңдеулерді шеш. (3 оқушы тақтада).

ҮІ. Сабақты қорыту: 1. Шығармашылық жұмыс. № 11. (жауабы: 32см-ге)

Үйге тапсырма: № 3, 12. 184 бет. Бағалау.

№ 100. Сабақтың тақырыбы: Тура теңдіктердің қасиеттері

а) Әр түрлі тәсілмен оқу және «тізбек бойымен» шешу:

29 + 8 = 37 51 – 7 = 44 38 + 27 = 65 80 – 34 = 46

37 + 7 = 44 63 – 8 = 55 74 + 10 = 84 50 – 27 = 23

46 + 5 = 51 92 – 5 = 87 13 + 88 = 101 90 – 62 = 28

ә) «Кім жылдам?» - 4 мысықтың неше аяғы бар? 5 тышқанның неше құлағы бар?

10 торғайдың неше қанаты бар?

ІҮ. Мақсат қою кезеңі: сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.

Ү. Жаңа ұғымды түсіндіру.

5 + 5 = 2 ∙ 5

2 + 3 = 5

4 + 6 = 2 ∙ 5

Теңдіктің екі жағын да 5-ке бөл.( 5+ 5) : 5 = 2 2 ∙ 5 : 5 = 2 яғни 2 = 2

Қандай теңдік шықты? Тура ма әлде тура емес пе? (тура теңдік).


Егер теңдіктің екі жағын да нөлге тең емес бірдей санға көбейтсек не бөлсек, тура теңдік шығады.

№ 2. Ұжыммен. Теңдіктер тура ма , тексер. Егер тура болса, алақанды шапалақтаймыз.

1. 
   Теңдіктің ек жағын да 4-ке көбейт:
   

(3 + 5) ∙ 4 = (4 ∙ 2 ) ∙ 4 (6 + 4) ∙ 4 = (2 ∙ 5) ∙ 4 ( 4 ∙ 3) ∙ 4 = (10 + 2) ∙ 4

32 = 32 40 = 40 48 = 48

2. 
   Теңдіктердің екі жағында 2-ге бөл.
   

Егер сан екіге бөлінсе – оқушылар екі рет секіреді, ал егер бөлінбесе – бір рет орнында адымдайды.

1. 
   Жұптық жұмыс. № 5. Қолайлы тәсілмен есепте:
   

2. 
   Есеп шығару. № 7.
   

Есеп шығару - ?, 2 есе кем ? Жауабы: 60 мин немесе 1 сағ.

Мәтіндік есеп шығару – 1 сағ. жартысы

№ 8. Кесте бойынша есептер құрастыр және оларды шығар:

Ш: 24 ∙ 2 : 8 = 48 : 8 = 6 Жауабы: 6 қорап.

№ 9. Өздік жұмыс.

І – 10күн -28 беттен, ? есе артық Ш: (28 ∙ 10) : (14 ∙ 10) = 280 : 140 = 2

ІІ – 2 апта -10 беттен Жауабы: 2 есе артық.

3. 
   Топтық жұмыс: № 10
   

№ 101 . Тақырыбы: Тура теңдіктер қасиеттері негізінде қарапайым теңдеулерді шешу

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын,

Жүрегіме басып ұстай қаламын.

Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,

Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегіосындай жылумен сабағымызды бастаймыз. Бүгін «Білгенімізді қайталаймыз!» деген мақсатпен жұмыс істейміз.

ІІ. Үй жұмысын тексеру. № 4. ІІІ. Оқушы білімін жан – жақты тексеру.

Ауызша жұмыс. (1)

6 + 7 = 13 8 ∙ 7 = 56 14 – 7 = 7 14 : 7 = 2

9 + 7 = 16 6 ∙ 7 = 42 23 – 7 = 16 7 : 7 = 1

5 + 7 = 12 5 ∙ 7 = 35 35 - 7 = 28 21 : 7 = 3

8 ∙ 8 = 64 3 ∙ 7 = 21 72 : 8 = 9 42 : 7 = 6

64 : 8 = 9 9 ∙ 7 = 63 8 ∙ 9 = 72 35 : 7 = 5

9 ∙ 4 : 4 = 9

Қорытынды: Егер кез келген санды бір санға көбейтіп, содан кейін дәл сол санға бөлсе, алғашқы санның өзі шығады.

№ 2. Теңдеулерді шешу тәсілін түсіндір:

Х ∙ 3 = 27 х : 9 = 4

Х ∙ 3 : 3 = 27 : 3 х : 9 ∙ 9 = 4 ∙ 9

Х = 27 : 3 х = 4 ∙ 9

Х = 9 х = 36

9 ∙ 3 = 27 36 : 9 = 4

Тура теңдіктер қасиеттері қолданылды.

Жұптық жұмыс. № 3. Тура теңдіктер қасиеттерін пайдаланып,теңдеулерді шеш:

1. Өздік жұмыс. № 6 . Қосындылар мен айырмалардың мәндерін тап:

2. Есеп шығару. № 7.

40 кг – 6 жәшік ? Шешуі: 40 ∙ 6 + 100 ∙ 2 = 240 + 200 = 440

100 кг – 2 контейнер жауабы: жалпы салмағы 440 кг

№ 8.

4 корпус – сонша қыз Жауабы: барлығы 160 бала.

№ 9.

Ұзындығы – 18м бұл периметрінің бестен бірі

№ 10. Ш: ( 2 ∙ 2 + 4) ∙ 2 = 16 Жауабы: периметрі 16 см

Карточкалардағы көбейту, бөлу кестесі. ІҮ. Есептер шығару:

1.№ 1 Мынадай санды тап:

1) 24- тен 3 есе артық; бұл 24 ∙ 3 = 72 4) 36-дан 4 есе артық; 36 ∙ 4 = 144

2) 12-ден 5 есе артық; бұл, 12 ∙ 5 = 60 5) 140-тан 7 есе кем; 140 : 7 = 20

3) 600-ден 6 есе кем; 600 : 6 = 100 6) 400-ден 2 есе кем; 400 : 2 = 200

№ 3. Кесте бойынша есептер құрастыр және оларды шығар.

а) 15 ∙ 3 = 45(тг) ә) 75 : 3 = 25(тг) б) 75 : 15 = 5(тауық суреті бар марка)

3. 
   Есеп шығару. № 4.
   

1. 
   Ш: 45 : 5 = 9 Ж: әр себетке 9 кг қарлыған
   
2. 
   Ш: 48 : 8 = 6 Ж: 6 тәрелке қажет
   
3. 
   Ш: 12 ∙ 4 = 48 Ж: барлығы 48 кәмпит бар
   

4. 
   Өздік жұмыс. № 5.
   

Шие - ?, 3 есе артық ? Жауабы: 92 ағаш отырғызылды.

Алма - ?, 27 кем

№ 6. Ш: (5 + 8) ∙ 10 = 13 ∙ 10 = 130 Жауабы: 130 жаңғақ алды

№ 8. Жұптық жұмыс. 8 ∙ 6 : 4 12 Ж: шаршының ұзындығы 12 см.

Шығармашылық жұмыс. № 10. (жауабы: 55.)

№ 103. Тақырыбы: Қарапайым теңдеулер құруға арналған есептер

8 ∙ 8 = 64 3 ∙ 7 = 21 72 : 8 = 9 42 : 7 = 6

4 : 8 = 9 8 ∙ 9 = 72 9 ∙ 7 = 63 35 : 7 = 5

2 ∙ 8 = 16 2 ∙ 2 = 4 2 ∙7 = 14 1 ∙ 2 = 2

2 ∙ 9 = 18 0 ∙ 2 = 0 2 ∙ 6 = 12 3 ∙ 2 = 6

ІҮ. Есептер шығару: № 1.

6 есе арттыр:

4 ∙ 6 = 24 6 ∙ 6 = 36 5 ∙ 6 = 30 9 ∙ 6 = 54

20 ∙ 6 = 120 80 ∙ 6 = 480 100 ∙ 6 = 600

5 есе кеміт:

10 : 5 = 2 300 : 5 = 60 150 : 5 = 30 45 : 5 = 9

40 : 5 = 8 500 : 5 = 100 100 : 5 = 20

1. 
   № 2, № 3 ауызша орындау.
   
2. 
   № 5. Теңдеулер құр.
   

1. 
   1к – 3м х : 3 = 7
   

х = 21

21. 
    : 3 = 7 Жауабы: 7 көйлек тігу үшін 21м мата керек.
    

2. 
   6 ∙ х = 54
   

Х = 9

3. 
   48 : 8 = 6 Жауабы: 6 орындықтан
   
4. 
   
   

3. 
   № 6.
   

ІІ күні - ?, 2есе артық ? = 64 +128 + 308 = 500

ІІІ күні - ?, 180 м артық Жауабы: үш күнде 500м жүрді.
№7.

Барлығы – 50кг бал. Шешуі: (50 - (8 ∙ 4) : 3 = 18 : 3 = 6

8 кг – 4 бидонға Жауабы: 6 банка керек.

3 кг - ? банка

№ 8. Ш: 50 – 50 : 5 = 50 – 10 = 40(м) Ж: әлі 40 м жүруі керек.

4. 
   Өздік жұмыс. № 9. Өрнектердің мәнін тап.
   

№ 104. Тақырыбы: Қайталау.

Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады.Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.

Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын,

Жүрегіме басып ұстай қаламын.

Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,

Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

1. 
   № 1, № 2 ауызша, келесі санды тап:
   
2. 
   Жұптық жұмыс. № 3. Теңдеу құр және оны шеш.
   
3. 
   Схема бойынша есептер құрастыр және оларды шығар:
   

Ауызша. № 8. Ш: 120 : 4 ∙ 8 = 30 ∙ 8 = 240 Ж: 240тг төледі.

4. 
   Өздік жұмыс. № 9. Өрнектердің мәндерін тап.
   
5. 
   Жұптық жұмыс. № 10.
   

(жауабы: дойбыда: 1 орынды Наташа, 2 – Ира, 3 – Коля, 4 – Петя;

Шахматта: 1 орынды Саша алды, 2- Оля, 3 – Люда, 4 – Таня.)

Ү. Үйге тапсырма: 4, 192 бет.
№ 105. Тақырыбы: Санның кубы. Санның үшінші дәрежесі

Мақсаты: Оқушыларды санның кубы ұғымымен таныстыру, көбейту және бөлудің мағынасын бекіту, математикаға деген қызығушылығын арттыру; ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Түрі: жаңа сабақ. Әдісі : сұрақ-жауап, түсіндіру, өзіндік, жұппен

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар.

ІІ. Мақсат қою кезеңі. Сабақ тақырыбы мен мақсатын хабарлау.

ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру:

2³

Қорытынды: бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісін

2

?

2
көбейткіштің кубымен алмастыруға болады.

№ 1, № 2 ауызша орындау.

Өздік жұмыс. № 3.Ауыстыруға келетін көбейтулерді көбейткіштің кубымен ауыстыр:

5 ∙ 5 ∙ 5 = 5³; 12 ∙ 12 ∙ 12= 12³ ; 1 ∙ 1 ∙ 1 = 1³;

18 ∙ 18 ∙ 18= 18³; 20 ∙ 20 ∙ 20= 20³ ; 0 ∙ 0 ∙0= 0³

№ 4. Өрнектердің мәндерін тап.

5³ – 4³ = 1³ 10³ – 1³ = 9³ 3³ + 2³ = 5 ³

ІҮ.Түсінгендерін тексеру:

1. 
   Топтық жұмыс. № 4. Теңдеулерді шеш.(үш топпен)
   
2. 
   Есеп шығару. № 7. Кесте бойынша есеп құрастыр және оны шығар.
   

№ 8 (1).

Ш: 800 : 100 ∙ 9 = 72 Жауабы: 72л бензин жұмсайды.

Ш: 600 : 100 ∙ 6 = 36 Жауабы: 36 л бензин жұмсайды.

3. 
   Топтық жұмыс.
   

Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір- біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.

а) 2 ∙ 3 = 6 4 ∙ 3 = 12 6 ∙ 3 = 18 8 ∙ 3 = 24 1 ∙ 3 = 3 0 ∙ 3 = 0

ә) Есеп шығару.

- Қайыңның биіктігі 9 м, ал үй одан 3 м биік. Үйдің биіктігі қандай? ( 12м)

ЕСІҢДЕ САҚТА!

Бірлік

2. Тап:

Ұзындықты	Ауданды	Көлемді
1 см	1 см2	1 см3

1. 
   Текшенің қырларының ұзындығы 3см; 4см; 5см болса, оның көлемі неге тең болады?
   

2. Ауызша есеп шығару: № 9.

(9 : ( 6 : 2) = 9 : 3 = 3 Ж: осындай 3 террасаға төсеуге болады.

№ 10. Түсініп шығару(іздену)

Жүзім 8кг – 12 жәшік Шешуі: (8 ∙ 12 – 32) : 32= (96 – 32) : 32 = 2

Сатылды – 32 кг Жауабы: 2 есе артық

Неше - ? қалды

№ 11. Топтық жұмыс. Теңдеуді шеш.(үш топтан 3оқушы)

Өздік жұмыс. № 12. Бөлінгішті тап және оны санның кубы түрінде жаз:

Х ∙ 7 = 36 + 13 34 + х = 8 ∙ 6 х : 6 = 42

Х ∙ 7 = 49 34 + х = 48 х = 42 ∙ 6

Х = 49 : 7 х = 48 – 34 х = 252

Х = 7 х = 14 252 : 6 = 42

7 ∙ 7 = 49 34 + 14 = 48 42 ∙ 42 ∙ 42 = 42³

7 ∙ 7 ∙ 7 = 7³ 14 ∙ 14 ∙ 14 = 14³

ҮІ. Сабақты қорыту:1) Шығармашылық жұмыс. № 13.2)№ 14. Сәйкестігін тап.(ауызша)

ҮІІ. Үйге тапсырма: № 8. 197 бет. Бағалау.
№ 107. Сабақтың тақырыбы: Қосындыны санға бөлу

Мақсаты: Қосындыны санға бөлу ережесімен таныстыру; дұрыс есептеу және есте сақтау, ойлау қабілетін дамыту; жауапкершілікке тәрбиелеу.

Көрнекілігі: кестелер, сызбалар. Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өзіндік, жұптық жұмыс.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. «Алақан» жаттығуы.

• 
  Көршілеріңе бұрылып, алақандарыңды біріктіріп, жүректеріңнің жылуын беріңдер.
  

4 ∙ 8 = 32 9 ∙ 2 = 18 4 ∙ 9 = 36 3 ∙ 4 = 12

32 : 8 = 4 18 : 2 = 9 36 : 9 = 4 12 : 4 = 3

32 : 4 = 8 18 : 9 = 2 36 : 4 = 9 12 : 3 = 4

1. 
   Оқулықпен жұмыс. № 1.Өрнектерді және олардың мәндерін салыстыр:
   

5 = 5 5 = 5 5 = 5

Қорытынды жаса.


Қосындыны санға бөлу үшін,

әр қосылғышты осы санға бөліп, нәтижелерін қосуға;

қосындының мәнін тауып, оны осы санға бөліге болады.

2. 
   Жұптық жұмыс. № 2. Бөлуді қалай орындалғанын түсіндір:
   

1. 
   (10 + 6) : 2 = 16 : 2 = 8
   
2. 
   (10 + 6) : 2 = 10 : 2 + 6 : 2 = 5 + 3 = 8
   

3. 
   Өздік жұмыс. № 3. Әр өрнектің мәнін екі тәсілмен тап.
   

1. 
   Ауызша. Дымбілмеске көмектес. № 4, Суретте салынған фигуралардың көлемдерін тап.
   
2. 
   Есептерді екі тәсілмен шығар: № 7.
   

6 аквариумға - ? балықтан (24 + 36) : 6 = 24 : 6 + 36 : 6 = 4 + 6 = 10

Жауабы: әр аквариумда 10 балықтан.

№ 7(2).

8 топқа бөлінді - ? адамнан (40 + 16) : 8 = 40 : 8 + 16 : 8 = 5 + 2 = 7

Жауабы: әр топта 7 адамнан

№ 8.

? портрет 7-ден бір Ж: 8 портрет қойылған.

Пейзаж - ?, 3 есе көп

3. 
   Өздік жұмыс. № 9. Салыстыр:
   

5м 5см ‹ 550см 3 тәул. 24 сағ = 96 сағ

32 см ‹ 30дм 2см 2 м 3дм › 203см

ҮІІ. Сабақты қорыту:

1. 
   Шығармашылық жұмыс. № 10. (Жауабы: 15 + 45 + 12 = 72(см) сынық сызық ұзындығы) ҮІІІ. Үйге тапсырма: № 6, 11. 199 - 200 бет.
   

№ 108. Тақырыбы: Қосындыны санға бөлу

• 
  Көршілеріңе бұрылып, алақандарыңды біріктіріп, жүректеріңнің жылуын беріңдер.
  

4 ∙ 8 = 32 9 ∙ 2 = 18 4 ∙ 9 = 36 3 ∙ 4 = 12

32 : 8 = 4 18 : 2 = 9 36 : 9 = 4 12 : 4 = 3

32 : 4 = 8 18 : 9 = 2 36 : 4 = 9 12 : 3 = 4

5. 
   Математикалық диктант.
   

(х + 6 = 46 46 - 6=4 0)

2. Екі санның айырмасының мәні 5. Сандардың біреуі 24. Екінші сан неге тең?

( х – 24 = 5 24 + 5 = 29)

3. 12 және 7 сандарының қосындысының мәнін табыңдар. (12 + 7 = 19)

ІҮ. Жаңа материалды түсіндіру.

1. 
   Әрқайсысына затын табуға көмектес:
   

48 : 8 = (16 + 32) : 8 4 ∙ 3 = 15 : 5 + 45 : 5

81 : 9 = 24 : 4 + 12 : 4 30 ∙ 4 = ( 22 + 18) ∙ 3

2. 
   Разрядтық қосылғыштардың қосындысы түрінде жаз: 23, 45, 42, 67, 90, 38.
   

3. 
   Топтық жұмыс. № 3. Қосындыны санға бөлу ережесін пайдаланып, өрнектердің мәндерін тап:
   

(50 + 15) : 5 = 65 : 5 = 13 (32 + 48) : 8 = 80 : 8 = 10 (19 + 17) : 4 = 36 : 4 = 9

(9 + 9) : 6 = 18 : 6 = 3 (52 + 11) : 9 = 63 : 9 = 7 (42 + 24) : 6 = 66 : 6 = 11

Ү. Түсінгендерін тексеру:

1. Өздік жұмыс. № 4. Өрнектерді жазып, олардың мәндерін тап.

1) 75 және 27 сандарының айырмасын 3 есе арттыр; (75 – 27) ∙ 3 = 48 ∙ 3 = 144

2) 40 және 16 сандарының қосындысын 7 есе кеміт; (40 + 16) : 7 = 56 : 7 = 8 т.с.с.

2. Жұптық жұмыс: № 6. Салыстыр:

3. Есептерді әр түрлі тәсілдермен шығар.№ 7.

Қияр – 12 кг Шешуі: (12 + 15) : 3 = 27 : 3 = 9

Қызанақ – 15 кг Жауабы: 9 банка керек.

3кг бөліп - ? банка

№ 7(2).

ІІ ағаш -24 кг Жауабы: 10 жәшік керек.

6 кг - ? жәшік

№ 8.

7 жәшікте - ? Жауабы: 56кг жүзім.

4. 
   Ауызша. № 9. (28 см²)
   
5. 
   Шығармашылық жұмыс. № 11. Теңдіктер тура болатындай етіп, бос орынға арифметикалық амалдар таңбасын және жақшаларды қой.
   

(56 + 49) : 7 = 15 ( 3 + 5) – ( 2 + 5) = 1

(28 + 32) : 4 = 15 4 + (7 – 3) – 7 = 1

ҮІІ.Қорыту. Бүгін не білдік? Үлестірмелер ҮІІІ. Үйге тапсырма: № 5, 10 , 87. Бағалау.

№ 109. Тақырыбы: Разрядтық қосылғыштарға жіктеу арқылы екі таңбалы сандарды бір таңбалы санға бөлу.

4 ∙ 6 = 24 6 ∙ 6 = 36 5 ∙ 6 = 30 9 ∙ 6 = 54

20 ∙ 6 = 120 80 ∙ 6 = 480 100 ∙ 6 = 600

10 : 5 = 2 300 : 5 = 60 150 : 5 = 30 45 : 5 = 9

1. 
   № 1. Бос орындарды толтыр:
   

20

∙ ∙ ∙ ∙ ∙

96 : 3 = (90 + 6) : 3 = 90 : 3 + 6 : 3 = 30 + 2 = 32

82 : 2 = (80 + 2) : 2 = 80 : 2 + 2 : 2 = 40 + 1 = 41

77 : 7 = (70 + 7) : 7 = 70 : 7 + 7 : 7 = 10 + 1 = 11

2. 
   № 4. Қалып қойған амалдар таңбаларын тиісті орынға қой:
   

1. 
   Есеп шығару: № 6.
   

Қызыл раушан – 49 гүл Жауабы: 13 гүлшоғы жасалды.

7. 
   гүлден - ? гүлшоқ
   

2. 
   Топтық жұмыс. 1 топ: № 6(2).
   

Ақ қоян – 12 Жауабы: 8 торға отырғызды.

2 топ № 7.

Печенье – 15 кг Шешуі: (15 + 12) ∙ 4 = 27 ∙ 4 = 108

Кәмпит - ?, 12 кг ауыр Жауабы: 4 қорапта 108 кг

4 қорап - ? кг

3 топ № 8 .

5 жүйек – 50 л Шешуі: 50 : 5 ∙ 7 = 70

7 жүйек - ? Жауабы: 70 л су керек.

3. 
   Түсіндіріп , талдап шығару. № 9.
   

Ені – 80 см

Ұзындығы - ?

4. 
   Жұптық жұмыс. № 10. Өрнектердің мәнін тап.
   

320 : 4 = 80 540 : 90 = 6 30 ∙ 7 = 210 80 ∙ 60 = 4800

5. 
   Өздік жұмыс. № 11. Санның квадраты мен кубын көбейтіндімен алмастыр және
   

4² ∙ 3 = 4 ∙ 4 ∙ 3 = 48 48 – 3³= 48 – 3 ∙ 3 ∙ 3 = 48 – 27 = 21

3^{2 +} 5³= 3 ∙ 3 + 5 ∙ 5 ∙ 5 = 9 + 125 = 134 4² ∙ 100 = 4 ∙ 4 ∙ 100 =16 ∙ 100 = 1600

ҮІ. Сабақты қорыту:

1. 
   Ауызша талдау: № 12.
   
2. 
   Шығармашылық жұмыс. № 13.